Horiek izango dira Gizarte Politiken Departamentuak egindako diagnostikoa oinarri eta esku hartzen duten agenteen partaidetzarekin prestatuko duen estrategia berriaren printzipio gidariak. Alli kontseilariaren ustez, horrela, etorkin berriei harrera egiteko fasea gaindituta dagoen etapa berri bati egingo zaio aurre, izan ere, migrazio-fluxua murriztu egin da eta Espainiako herritartasuna hartu dutenen kopuruak gora egin du.

Biztanleen % 13,5 etorkina da

Gaur egun, 2014ko datuen arabera, Komunitatean bizi diren 640.000 pertsonen % 13,5 atzerrian jaio ziren, hau da, 86.240 biztanle. Horietatik % 31k Espainiako herritartasuna duten eta gainerako biztanle nafarren eskubide eta betebehar berberak dituzte.

Bestalde, Espainiako herritartasunik ez duten 59.363 pertsonak, hau da, berez atzerritarrak direnak, Nafarroako biztanleen % 9,3 dira. Espainiako batez besteko ehunekoa % 10,7 da. Foru Komunitatea atzerritarren ehunekoari dagokionez estatuko hamargarren autonomia-erkidegoa da.

Balio erlatiboetan, hegoaldeko migrazioa nabarmentzen da, izan ere, Tutera inguruan biztanleen % 14,9 etorkina da eta Erribera garaian % 13,2.  Aldiz, Iruñean eta bertako eskualdean, Nafarroa osoko ehunekoaren antzekoa dute, % 10,4.

Herrietako ehunekoari erreparatuz gero, Castejón da etorkinen ehuneko handiena duen Nafarroako herria (% 23,6); atzetik ditu Alesbes (% 20,9), Larraga (% 19,9), Funes (% 19,4), Milagro (% 18,7), Cintruénigo (% 18,2), Caparroso (% 18,1), Corella (% 18,1) eta Cadreita (% 17,6).

Adinari dagokionez, Nafarroan bizi diren etorkinen % 80 16 eta 64 urte artekoa da, % 18 16 urte baino gutxiagokoa, eta % 2 65 urte edo gehiagokoa. Bestalde, Espainiako herritartasuna dutenen % 62, 2 16 eta 64 urte artekoa da; % 20,3 65 urte edo gehiagokoa; eta % 16,5 16 urtetik beherakoa.

Jatorrizko herrialdeari erreparatuta, Foru Komunitatean bizi diren etorkin gehienak Marokokoak (% 17,5), Errumaniakoak (%12,6), Bulgariakoak (% 11,1), Portugalgoak (% 7), Ekuadorrekoak (% 6,7) eta Aljeriakoak (% 4,4). Baina Espainiako herritartasuna lortu duten immigranteak kontuan hartuz gero, herrialdeen zerrenda aldatu egiten da. Lehen herrialdea Ekuador (% 16,8) izango litzateke, ondoren Maroko (% 11,4), Kolonbia (% 7,9), Errumania (% 7,9), Bulgaria (% 7,1) eta Portugal (% 4,9).

Geratzea erabaki dute

Ehunekoetan, udal-errolden arabera, Nafarroan bizi diren atzerritarren kopurua % 1,7 zen 2000. urtean eta % 9,3 2014.ean. Hala eta guztiz ere, balio absolutuetan, azken hiru urteetan, Foru Komunitatean bizi diren atzerritarren kopuruak % 17 egin du behera (2011n 71.600 izatetik 2014an 59.363 izatera pasa dira).

Kopurua jeiste hori migrazio-fluxua gelditzeak eta batzuk jatorrizko herrialdera itzuli izanak eragin du, baina, batez ere, Espainiako herritartasuna lortu dutenen kasuak ugaritzeak. Azken datuen arabera, 2002-2012 denboraldian, Nafarroan bizi izan ziren 18.232 atzerritarrek lortu zuten Espainiako herritartasuna.

Halaber, krisi ekonomikoan sartuta egon arren, immigranteek Nafarroan geratu nahi dutela adierazi zuten. 2008an, % 49,3 zen bere herrialdera ez itzultzea erabakita zutenen kopurua eta, 2010ean, % 54,1.

Hezkuntza, enplegua eta osasuna

Nafarroako Gobernuak egindako diagnostikoak hezkuntza, enplegua edo osasuna bezalako sektore zehatzei buruzko datuak ere jasotzen ditu. Hezkuntzari dagokionez, 2012-2013 ikasturteko Ministerioaren datuen arabera, Nafarroan, unibertsitatekoak ez ziren ikasketetan matrikulatutako ikasle guztietatik % 9,2 ikasle etorkinak ziren, estatuko batez bestekoa baino hamarren bat gehiago. Aurtengo ikasturtean (2013-2014), ikasle etorkinen % 80k guztia gaztelaniaz den ikasketa-ereduan (G) ikasi du.

Enpleguari lotuta, etorkinen artean krisiak izan duen eraginaren erakusgarri den parametroetako bat da Gizarte Segurantzara afiliatutako langile etorkinen kopuruak behera egin izana. Hala ere, Espainiako herritartasuna lortzeko aukerak ere eragin du. 2008ko maiatzean 32.796 zeuden, Nafarroako osoko biztanleen % 11 eta, sei urteren ondoren, 2014ko martxoan, 18.961 zeuden, afiliatu guztien % 7,7.

Azkenik, osasunari erreparatuta, Osasun Departamentuak kalkulatu duenez, 63.927 osasun-txartel indibidual esleitu zaizkie Nafarroan bizi diren etorkinei. Horiek emandako txartel guztien % 10,2 dira. Zenbateko hori Foru Komunitatean bizi diren etorkinen kopurua baino gehiago da, datuak ez direlako berehala eguneratzen Espainiako herritartasuna lortzean eta interesdunak berak eman behar duelako horren berri.  Gogorarazi beharrekoa da Nafarroako doako osasun-laguntza eskaintzen diela Komunitatean bizi diren guztiei.

Informazio-iturriak

Nafarroako Elkarbizitzarako Estrategia prestatu aurretiko diagnostikoa egiteko, Gizarte Politiketako Departamentua esku hartzen duten eragileei (oinarrizko gizarte-zerbitzuak, gizarte-erakundeak, etorkinen elkarteak eta Parlamentuan ordezkaritza duten alderdi politikoak) egindako elkarrizketetan, etorkinen kopuru handia duten hiru herritan (Cientruénigo, Faltzes eta Larraga) egindako gizarte-partaidetzaren proiektu batean, Inmigrazioaren Behatoki Iraunkorrak egindako datu estatistikoen bilketan eta immigrazio-politikei buruzko dokumentu-azterketan oinarritu da.