Zinema eta denbora elkarrizketan aritzen dira, dantzan, eta, batzuetan, borrokan. Aipatutako hurbilketa guztiak aztertuko dira Ten years older izena daraman zikloan, Punto de Vista jaialdiaren urtebetetzeari aipamena eginez eta omenaldia, berriz, Herz Franken film handiari; zuzendaria Iruñeko jaialdira etorri zen 2007an, harribitxi bat aurkeztera, txotxongilo ikuskizun baten aurrean hamar minutu zahartzen den ume baten aurpegiaz egindakoa.

Ten years older zikloko pelikuletan aurrenekoz filmatu eta hainbat urtetara berriz bisitatzen diren tokiak edo gaiak agertzen dira; gizakiaren adinen igarotzea erakusten duten filmak, eta zinemaren adinaz beraz hausnartzen duten beste batzuk; bizitza toki zehatz batean lau urtaroetan erakusten duten dokumentuak, edo planoaren iraupenarekin, flashback-arekin, errepikapenarekin, elipsiarekin eta zinemak denbora harrapatu eta menperatzeko erabiltzen dituen beste arma batzuekin esperimentatzen duten filmak. 


Pollet. Etxea eta mundua

Jean-Daniel Pollet (1936-2004) Frantziako XX. mendeko bigarren erdialdeko zinemako sekretu gordeenetako bat da. Bere lehen film laburra, Pourvu qu’on ait l’ivresse, Veneziako Jaialdian saritu zuten 1958an, eta Jean-Luc Godard-en iritziz egiazko zinegile baten sorrera ekarri zuen. Hogeita bat urte zituen. Esploratzaile nekaezina, estreinako esperimentu harrezkeroztik -begiradekin kontatutako historia bat, bere aktore kuttuna Claude Melki protagonista zuena- egindako proiektu berri bakoitza forma zinematografikoari buruzko hausnarketa berezi bat izan zen, gai sorta mugatu baten berrikuspen etengabearen barruan; gai horien artean Greziak ardatz lana egiten du.

Frantziatik kanpo, zinemazaleek pelikula batengatik diote miresmena Polleti: Méditerranée (1963), luzera ertaineko pelikula bat, harrigarria, obsesiboa, irudia hitza eta sekuentzia esaldia duen bilaketa formal batean oinarrituta. Mediterraneoari eta haren kulturei buruzko film bat, biziaren eta heriotzaren inguruko irudi erritualak erabiliz eraikia, irudi errepikatuak eta konbinaketa berrietan berrantolatuak, alfabeto filmiko berri baten bila. Cahiers du cinema aldizkarian txosten berezi baten gaia izan ondoren, pelikula handitzen joan zen zinegileen belaunalditik belaunaldira, kultuko pelikula bat bihurtu arte, zinemaren historiaren mugarri bat.

Baina Polleten zinema ez da hasten ez amaitzen Méditerranée pelikularekin. L'Ordre (1974) pelikularekin ere ez, Greziako Spinalonga irlan bakartuta zeuden legendun batzuei buruzko pelikula funtsezkoa. Polleten zinea bi bide paralelotik doa 1958an errodatu zuen lehen film labur hartatik: bi bide, aurkakoak baina elkarren osagarriak, hein batean, egileak errealismoaren eta abstrakzioaren artean ezartzen zuen oposizioaren barrenean.

Neurri handi batean Polleten zinema sekretua da Frantziatik kanpo bere pelikulen edizio azpititulaturik ez dagoelako eta oso gutxitan egiten direlako emanaldiak bere herrialdetik kanpo. Horregatik, harro gaude, Punto de Vista Jaialdiaren hamargarren urteurrenean aurkeztu behar dugulako zinegile honi buruz 2004an hil zenetik munduan egiten den lehen atzera begirakoa; Pollet esperimentatzaileena ikusiko dugu, garapen sortzaile esplizitua erakusten duen programa bat barnean: saioz saio irudiak eta ideiak agertzen eta berriz agertzen joanen dira, etengabeko berridazketa eta berrirakurketa kritikoa egiten, aurreko guztia bere baitan bildu nahi duen lan benetan erakargarri bat. Bidaia eta bakartzea nahasten dituen dialektika bat da testuingurua, trantzea eta gelditasuna, inflexio puntua 1989ko tren istripu batean duena: ordutik aurrera, Mediterraneoaren memoria filmatzeko 35.000 kilometroko ibilbidea egindako zinegilea bere etxeko lurralde mugatuan geldituko da; bertan eta bertatik atera gabe asmatuko du bere zinemarako aukeraz betetako etapa berri bat.

X. ediozioaren afixa

Izenbururik gabea, zuri-beltzekoa, anonimoa, 2016ko Punto de Vista Zinema Dokumentalaren Nazioarteko Jaialdia iragartzeko aukeratu dugun argazkia 50eko hamarkadan aterea da, Frantziako haitzulo batera egindako bisita turistikoan. Ezer gutxi dakigu argazkiaz, beraz. Moja talde bat ageri da bertan, txalupa batean, Okzitaniako Pirinioetan dagoen Padirac haitzuloko aintziretako bat gurutzatzen. Ziurrenik kanpoan saltzen ziren argazki horietako bat zen, baina destinoak eta denborak Parisko antzinako objektuen merkatu batera eraman zuten irudia, eta han aurkitu zuten jaialdiaren arduradunek joan zen udan.

Aurkezpen Bideoa

Postal zahar bat da, 1910ekoa, eta bertan adaburu oparoko zuhaitz bat, errota bat eta bi pertsonaren soslaia ikusten dira, azken horiek irudi osoaren eskala adierazten dutenak. Eta lasaitasun horren erdian, bat-batean zuhaitzaren adaburua bizirik dago, eta haizeak kulunkatzen du, argazkiaren gainerakoa iraganean izozturik jarraitzen duen bitartean. Ikusizko jolas horrekin sortu dugu Punto de Vista Jaialdiaren hurrengo edizioaren sarrera. Bideo hipnotiko bat, X. edizioko gai zentrala ezin hobeki islatzen duena: denbora. David Claerboutek egin du, diziplina arteko artista belgikar batek, denboraz etengabe hausnartzen duena museo handietan eta arte zentroetan instalazio gisa erakusten diren pelikuletan. Punto de Vista Jaialdiak proiekzioen abiapuntu gisa emanen duen pieza Claerbouten iraupen luzeko bideo-instalazio baten pasarte bat da: Ruurlo-Bocurloscheweg 1910-1917.

Boluntarioen kanpaina

Punto de Vista Jaialdiak boluntarioak erakartzeko kanpaina berri bat hasi du, X. edizioan zeregin hauetan aritzeko: aretoko laguntzaileak; prentsa eta komunikazioa; gonbidatuei arreta ematea; jendeari arreta eta informazioa ematea.

Boluntarioa izateko 18 urtetik gorakoa izan behar da, eta, kasu batzuetan, ongi jakitea hizkuntza hauetako bat: euskara, ingelesa, frantsesa edo alemanera. Jaialdiko boluntarioa izateko interesa duenak jaialdiaren web orrian dagoen inprimakia bete beharko du 2016ko urtarrilaren 10a baino lehen.

Boluntarioen taldeko kide izateko boluntarioa izateak dakartzan konpromisoa eta betebeharrak onartu, eta Jaialdian lan txandaren bat egiteko prest egon beharko duzu. Boluntarioen lanaldiak bost ordukoak izanen dira gehienez egunean. Boluntarioak erantzukizun zibileko aseguru batek babestuko ditu, eta jaialdirako akreditazio bat izanen dute, boluntario lana bete duten ordutegitik kanpo pelikulak ikusteko, betiere sarrera hartu ondoren, ikusleentzako dagoen tokiaren arabera. Jaialdia amaitu ondoren boluntario guztiek jaialdian parte hartu izanaren ziurtagiria jasoko dute.

Interesa dutenek esteka honetan eman dezakete izena boluntario izateko:

http://puntodevistafestival.com/es/voluntarios.asp

Inskripzioen marka hautsi da

Punto de Vista Jaialdian 1.378 pelikula erregistratu dira, dokumental luzeak eta motzak, aurten parte hartzeko hurrengo ediziorako hautapen prozesuan. Kopuru horrek jaialdiko historiako marka hautsi du; iaz 1.237 pelikula izan ziren. Oskar Alegría Punto de Vista jaialdiko zuzendari artistikoaren esanetan, parte-hartzean izandako igoera horren arrazoi nagusietako bat nazioarteko ordezkari sarea sendotu izana da, bera karguan hasi ondoren lantzen hasi zena, eta horrek berresten du jaialdiaren zabalkundea eta izen ona gero eta handiagoak direla bost kontinenteetan.

Aurkeztutako pelikulak 86 herrialdetatik etorri dira. Kopuru handiena Espainiako ekoizleek aurkeztutakoena da, 180 lanekin, eta atzetik Frantziatik datozenak (123 pelikula), Estatu Batuetatik (81), Argentinatik (61), Alemaniatik (58), Mexikotik (43), Italiatik (40), Brasildik (39), Poloniatik (37) eta Belgikatik (28). Lehendabiziko hautapen fase honetara beste herrialde batzuetatik iritsitako lanak ere aurkeztu dira: Kuba, Venezuela, Filipinak, Palestina, Jordania, India, Bangladesh, Iran, Burkina Faso, Mozambike edo Madagaskar; horrez gain, herrialde batek baino gehiagok batera ekoitzitako 220 lan daude (iaz 192 izan ziren). Aurten ere Latinoamerikatik etorritako lan ugari daude inskribatuta, eta gora egin du Afrikan ekoitzitako pelikulen kopuruak. Eta datu bitxi bat, Madagaskarren egindako pelikula bat aurkeztu da aurrenekoz.

Jaialdia Baluarten finkatu da

Punto de Vista zinema jaialdiaren ezaugarriak kontuan hartuta, Nafarroako Gobernuaren iritziz urteroko maiztasuna egokiena da. Horregatik, Foru Gobernuak azken edizioaren eredua errepikatu nahi du, eta jaialdia Baluarte Fundazioarekin batera antolatzea erabaki du. Horrela, 2016an ere, jaialdiaren ekoizpena Baluarte Fundazioarekin elkarlanean eginen da, eta zuzendaritza, berriz, Nafarroako Gobernuko Kultura Departamentuak hartuko du bere gain.

Horrez gain, Punto de Vista Jaialdiak zuzendari exekutibo berria izanen du X. edizioan, egungo Nafarroako Kulturako zuzendari nagusia Fernando Pérez taldean sartuko baita, Ana Herrerak, jaialdiarekin hasiera-hasieratik, 2005etik, lotura izan duenak, berriki Foru Komunitateko Kulturako kontseilari izendatu ondoren utzitako kargua hartzeko. Urte hartatik, Punto de Vista jaialdiak hiru zuzendari artistiko izan ditu (Carlos Muguiro, Josetxo Cerdán eta Oskar Alegría), bi ediziotan Nazioarteko Biltzarraren formatuarekin egin da (2012an eta 2014an).

Punto de Vista Jaialdiaren X. edizioa otsailaren 8tik 14ra eginen da, aurreko urteetan baino astebete lehenago, beraz. Programazioa, gainera, egun bat lehenago abiatuko da, otsailaren 8an, astelehena, sekzio ofizialeko pelikulen emanaldi bat eginen baita, bai eta inaugurazioko film batena ere. Horrela, jaialdiak aurreko edizioetan baino eduki gehiago izanen ditu, hamargarren urteurrenean ikusleei opari bat egin nahian. Klausurako ekitaldia ere egun bat lehenago eginen da, otsailaren 13an hain zuzen, larunbatarekin, orain arte igandea izaten baitzen jaialdia ixteko eguna.