1.-Etxebizitza-kontua: 2016ko urtarrilaren 1etik aurrera egindako zergapetzeak ez dira jadanik kengarriak izango.

2.- Etxebizitza baten erosketan kenkaria egin ahal izateko baldintzak zein dira?

Ohiko etxebizitza erosteagatik aplika daitekeen kenkariari eutsiko zaio, baldin eta:

• Subjektu pasiboarena den edo izango den ohiko etxebizitza babestutako etxebizitza kalifikatu bada eta hura erosteko unean saltzeko prezioaren muga bat dagoenean.

• Zerga-oinarrien batura honako hauek baino gutxiago denean: 24.000 euro; 27.000 euro seme-alaba bat edo bi dituzten subjektu pasiboentzat; edo 30.000 euro, familia ugarientzat. Zenbateko horiek 3.000 euroan handituko dira subjektu pasibo bakoitzeko, 100eko 33ko baino gehiagoko desgaitasun-mailarekin eta 100eko 65a baino gutxiagorekin, edo 7.000 euroan desgaitasun-maila 100eko 65 edo gehiago bada. Paragrafo honetan adierazitako zenbatekoak 1.500 edo 3.500 euro izango dira, hurrenez hurren, desgaitasuna duen ondorengo bakoitzeko.

3.- Ohiko etxebizitza birgaitzeko erabilitako zenbatekoak kentzen al dira?

Ez. Oro har, birgaitzearen ondoriozko kenkaria desagertzen da. Ohiko etxebizitzan egokitzapeneko obrak eta instalazioak egiteagatik dagoen kenkariari eusten zaio pertsona desgaituen kasuan, nahiz eta babes ofizialeko edo tasatutako prezioko etxebizitzak ez izan.

4.- Beren ohiko etxebizitza 2015eko abenduaren 31 baino lehen erosi edo birgaitu zutenentzako kenkaria, hipotekako maileguagatik:

2013/01/01 baino lehen erosi/birgaitu zuten pertsonek ordaindutako zenbatekoen % 15 kendu ahalko dute (% 18, % 30 familia-unitateko seme-alaba kopuruaren arabera), urtean 7.000 euroko muga izanik eta 15.000 eurokoa zergak elkarrekin ordaintzen badira. % 20, % 23 eta % 35eko portzentajeak aplikatzen jarraituko da, 2011/12/31 arte babes ofizialeko, tasatutako prezioen edo mugatutako prezio libreen etxebizitzak erositako kasuetan.

2013/01/01 eta 2015/12/31 artean etxea erosi/birgaitutako pertsonek, aurreko paragrafoetan esandakoaz gain, kenkaria aplikatzeko subjektu pasiboaren zerga-oinarriak ez du 20.000 euro gaindituko, eta 22.000 euro familia ugarien kasuan (zergak elkarrekin ordainduz gero, zerga-oinarrien baturak ez du 40.000 eta 44.000 euro gaindituko).

Pentsio-planei eta espezie bidezko ordainsariei buruzko galderak ere espero dira (aitak lan egiten duen zentroan matrikula ordaintzen ez duen semea edo alaba, adibidez). Aurrenekoari dagokionez, ekarpena kentzen jarraituko da, nahiz eta ekarpenaren muga murrizten den. Espezie bidezko ordainsariei dagokienez, prezio publikoa baloratzeko aintzat hartuko da, enplegatuak jasotzen duen soldataren % 10eko mugarekin.

Nafarroak zerga-ordainketa onenetariko bat du oro har, Estatukoaren edo EAEren antzekoa (antzeko egitura ekonomikoa duten foru-lurraldea),enpresetarako bereziki. Zerga-bilketa guztiaren % 6,6 bakarrik dator sozietateen gaineko zergatik.

Zerga-tasa enpresa handiei bakarrik igo zaie; % 25etik % 28ra (aurreko urteetan tasa % 30ean egon zen gutxienez). Oro har, hamar milioi euro edo gehiagoko negozioak dituztenei eragingo die, saltzen den 1.000 euro bakoitzeko batez beste 1,65eko kuota izanik. MikroETE eta ETE gehienei ez die eragingo. Tasak (% 23 eta % 19, hurrenez hurren) Estatukoak (biak % 25) eta EAEkoak baino txikiagoak izaten jarraituko dute. Lan-sozietate anonimo eta kooperatibei dagokienez, tasa % 17 da. Estatuan ez dago tratu berezirik.

Webguneak jasotzen duenez, zerga-erreforma sortu da 2010-2015 epean Foru Administrazioak 771 milioi galdu dituelako finantza-gaitasunean, hiru arrazoirengatik: Estatuari egindako ekarpena handitu delako, zor publikoa ordaintzeko interesak handiagoak direlako eta defizit-helburuaren kargurako finantzaketa-gaitasuna txikiagoa delako (-483,81etik -127,85 milioira). % 20 inguruko finantza-gaitasun txikiagoa da, Aurrekontu Orokorrekin alderatuz.

Baliabideak galtzeko testuinguru horretan, Gobernuak 2014an sartutako zerga-erreformari aurre egin behar dio, Ogasunari 103 milioi euro ekarriko dizkiona bi urtetan (2015 eta 2016).

Parlamentuak berriki onartutako aldaketek 2014 arte indarrean zegoen zerga-egoera berreskuratu nahi dute. Nafarroako Zerga Ogasunak egindako kalkuluen arabera, zerga-erreformak 127,18 milioi euroko efektua izango du 2016 eta 2017ko zerga-bilketan. 2016rako, zerga-bilketa % 1,5 igotzea aurreikusten da.