Nafarroak ostiral honetan bere eguna ospatuko du FITUR Nazioarteko Turismo Azokan, eta jardunaldi horretan landetxe-sareko merkaturatze bateratuaren lehen esperientzia pilotuaren 25 urteak ospatuko ditu, aitzindaria izan zena.

Hogeita bost urteren ondoren, Foru Komunitateak era horretako ostatu-sare anitza eskaintzen du. Kalitatezko sare horri esker, 3.000 biztanle baino gutxiagoko herriak ezagutu daitezke, eta lurraldeak turistei ehunka aukera eskaintzen dizkie: kultura, natura, gastronomia eta ardoak, jaiak eta tradizioak, motorra, hegaztien behaketa, kirol-hitzorduak…

Ospakizun horretan izango da Uxue Barkos Lehendakaria, eta harekin batera, Garapen Ekonomikorako lehendakariorde Manu Ayerdi eta Landa Garapeneko kontseilari Isabel Elizalde, bai eta landa-turismoko sektoreko erreferentziazko pertsonak ere.

Herrietan bezeroak hartzea ohiko zerbait zen hainbat herritan, turismoak garrantzi ekonomiko handia zuen zenbait herritan, Izaba, Erronkari edo Aurizberri/Espinalen, esaterako. 1991n landetxetako jarduera arautu zen estreinakoz, nahiz eta aurrez jadanik laguntzak banatzen ziren. 1988tik 2015eko abendura arte establezimendu berrien areagotzea etenik gabekoa eta iraunkorra izan da. 1990ean izan zuen maila gorena, 105 ostatuk eman baitzuten alta.

Banaketari dagokionez, 1994an establezimendu gehien iparraldean zegoen: 214 landetxetatik, 206 Pirinioetan zeuden eta zortzi bakarrik Nafarroako gainerako tokitan. Hogei urte geroago, ostatu-modalitate horrek Nafarroako zonalde guztietan hartu du indarra, nahiz eta Pirinioetakoak gehiengoak izaten jarraitu, eta 214 landetxetatik baimendutako 707ra pasa da. Landa-turismoak turismoko beste eragile garrantzitsu batzuk sartzen ditu, adibidez: landa-eremuko hotelak (31), aterpetxeak (99), kanpinak (24), apartamentuak (111) edo kirol eta kultur jardueretako enpresak (90).

25 urte hauetako datu bitxiak

• Nafarroako Gobernuak erregistratutako lehenengo landetxea Isabel Perezena izan zen, 1988ko urtarrilaren 2an; Ibargoitin zegoen, eta 1993an itxi zituen ateak.

• Turismoan erregistratutako lehen etxeak eta gaur egun oraindik martxan daudenak dira: Fernando Echauri Gallardónen Unanuko Edronekoa, 1988ko apirilaren 20an alta eman zuena landetxe modura. Data horretan bertan eman zuen alta ere,Uxueko Isolina Jurií etxeak, zabalik dagoena oraindik ere.

• Jarduera hau aipatzen duen lehen dekretua 205/1986 Dekretua da, abenduaren 12koa; haren bidez, "landetxea turismoko ostatu modura hobetzeko eta egokitzeko diru-laguntzen emakida" arautzen zen.

•1990eko ekainean esperientzi pilotu bat egin zen landetxetako turismo-ostatuen sare batean, bertan Zaraitzu ibarreko eta Erronkariko 35 etxebizitza sartu ziren eta 225 plaza hartzen zituzten, guztira. Aldi berean, eta esperientzia pilotuari babesa emateko, 1990eko Aste Santuan Landetxeak Erreserbatzeko Zentrala abian jarri zen.

• 1992an landetxeen lau elkarte sortu ziren: Erronkari eta Zaraitzuko Elkartea, Orreaga, Iruak-bat eta Aralarkoa, Urbasa eta Andiakoa. 1989ko landetxeetatik gaur arteko landetxeetara.

• 1989 eta 1990eko Turismo Zerbitzuetako ostatuen gidan landetxeei buruzko atal bat zegoen. Hamar zeuden erregistratuta, Azkoa, Elcoaz, Ibiltzieta, Ibargoiti, San Martin Unx, Uxue, Unanu eta Luzaiden. Bitxikeri modura, etxeko ezaugarrien artean, bertan zegoen korronte elektriko mota azpimarratu behar da, 125 eta 220 watt artekoa, edo ohearen prezioa pertsona bakoitzeko, mila pezeta ingurukoa zena, hau da, egungo sei euro.

• 1993an lehen Landa-turismoko Ostatuen Gida argitaratu zen, eta bertan hotelen, kanpinen eta landetxeen eskaintza agertzen zen, zona geografikoen eta ordena alfabetikoaren arabera banatuta.

• Laurogeita hamarreko hamarkadako ostatuen gidak 50.000 aleko tirada zuten; 2003koak 125.000 ale zituen, eta une horretatik aurrera, tiradak murrizten hasi ziren, eta aldi berean formula berriak sortu ziren, CD batean grabatzea gida adibidez; azken horren 56.600 kopia egin ziren 2008an. Gida paperean ofizialki argitaratu zen azken urtea 1010.ena izan zen.