Nafarroako Gobernuak 2016-2019ko Enplegu Planaren bidez 20.000 enplegu sortu nahi du; horrenbestez, langabezia-tasa murriztu nahi da, oraingo % 13,27tik % 10era jaitsiz (10.000 lanpostu) eta 10.000 pertsona gehiago, orain aktibo ez daudenak, lan-merkatuan sartuz.

Enplegu gehiago, kalitate hobeagokoa, enplegatze maila hobetzea eta aukera-berdintasuna / gizarteratze-laneratzea dira Enplegu Planaren lau ardatz estrategikoak, eta haiei bosgarren helburu bat gehitzen zaie: Nafar Lansarea eraldatzea, arreta pertsonalizatuagoa eman dezan bereziki; hala, 2019an urtean 15.000 pertsonari jarraipena egiteko gaitasuna izango luke.

Zirriborroak pertsonen, enpresen eta enpleguko zerbitzu publikoaren eraldaketa horren beharretara bideratutako 140 neurri jasotzen ditu. Premisa horiekin, eragile sozialekin, politikoekin eta ekonomikoekin akordio-prozesua hasi du. Gobernua osatzen duten lau alderdiei aurkeztu zitzaien atzo, eta gaur Nafar Lansareko gobernu-kontseiluari.

Garapen Ekonomikorako eta Eskubide Sozialetako Manu Ayerdi eta Miguel Laparra lehendakariordeek gaur prentsaurrekoan azaldu dutenez, Planaren garapenaren amaieran, 2019an, Gobernuak Espezializazio Adimentsuko Estrategiako (RIS 3 Nafarroa) erreferentziazko Europako 15 eskualdeekin dagoen enplegu-tasaren aldea % 15 murriztea espero du; Foru Komunitateko eraldaketa ekonomikoaren eredua da, eskualdeko lehiakortasunerako funtsezko sektoreak identifikatu ditu, eta bertara bideratu behar dira datozen hamarkadetako baliabideak eta politikak. 20.000 lanpostu sortuta, Nafarroa % 75eko enplegu-tasa heldu daiteke 20-64 urte arteko tartean (2020ko Europako helburua).

Halaber, Plan horrek, RIS3rekin eta Gobernua prestatzen ari den beste plan estrategiko batzuekin batera, garapeneko eredu berri bat finkatu nahi du, giza garapen iraunkorrera bideratuta, honako printzipio hauetan oinarritzen dena: enpresa-lehiakortasuna, kohesio soziala, lurraldekoa eta ingurumenekoa.

Enpleguaren kalitateari dagokionez, bigarren helburua, Planak kontratazio mugagabea sustatzearen aldeko apustua egiten du (egun urtean dauden 17.000 kontratu mugagabeetatik 25.000ra planaren amaieran); gainera, aurrera egin nahi da soldatetan, lan-osasunean, deklaratu gabeko enplegu-murrizketan… "Kalitatezko enpleguaren sorrera funtsezko adierazlea izango da", zehaztu dute Laparrak eta Ayerdik.

Enplegatze-mailaren hobekuntzan, Planak prestakuntza azpimarratzen du, Lanbide Heziketan arreta berezia jarriz (maila horretan prestatutako pertsonen kopurua % 10 handitzea proposatzen du); lanbide-kualifikazioko 10.000 akreditazio berri lortu nahi dira, Nafar Lansarean urtean 15.000 pertsonari laguntza pertsonalizatu eta etengabekoa emateaz gain, laneratzeko zailtasun handiak dituztenei batez ere.

Laugarren helburuari dagokionez, laneratzea eta aukera-berdintasuna erraztea, ondorengo erronkak ezartzen dira: hiru urtetan % 20an murriztea emakumeen enplegu-tasaren desberdintasuna (langabezian 4,3 puntu gehiago), gazteena(% 40 inguruko langabezia-tasa), 45 urtetik gorakoena (langabeziaren % 40 inguru) edo desgaitasunak dituzten eta gutxiengoak osatzen dituzten pertsonena; edo iraupen luzeko langabeak % 30 murriztea; Beste helburu bat RIS edo Bermatutako Errenta jasotzen dutenen urteko laneratzea % 100ean handitzea da, bikoiztea.

Helburu horiek lortzeko, Planak enplegua sustatu eta sortzeko nahiz kohesio sozialerako bideratutako neurriak jasotzen ditu. Haien artean enpresetarako pizgarri fiskal berriak daude, kalitatezko enplegu egonkorra sortuko dutenak edo soldatak hitzarmenaren gainetik hobetuko dituztenak; lehentasun ekonomikoei zein sozialei erantzungo dieten gune berriak sustatzea; edo enpresetan gazteen edo gizarteratze-errentaren hartzaileen kontratazioa sustatzea.

Aipatu behar da genero-ikuspegia zeharka integratu dela, Berdintasunerako Planak ezartzen duen moduan. Eta neurriak zehazteko orduan, emakumeak lehentasunezko talde gisa ezartzen da. Lan-osasuna eta deklaratu gabeko enpleguaren aurkako borroka ere azpimarratzen dira.

Enplegu Planaren zirriborroa hiru oinarrien gainean landu da: Gobernuaren programa-akordioa, Europako jarraibideak eta diagnostiko soziolaboral bat, eragile sozialekin partekatuta, eta 12 errealitateri aurre egiteko beharra hautematen du: biztanleen zahartzea (% 20k 65 urtetik gora du); enpleguaren suntsitzea (40.000 eta 45.000 enplegu artean 2008 eta 2014 artean hainbat iturriren arabera) eta kotizatzaile-kopuruaren jaitsiera: langabeziak gazteengan izandako eragina (% 43,3, kopuru guztiaren % 13,25); beste kolektibo batzuetan egoera txarra (atzerriko biztanleen % 30, desgaitasuna duten pertsonen artean iraupen luzeko langabezia); iraupen luzeko langabezia (lanik gabe dauden % 70 urtebete baino gehiago eta % 40, bi baino gehiago); emakume eta gizonen arteko desberdintasunen areagotzea(langabezia 4,3 puntu igo da eta emakumeen behin-behinekotasuna 8,1 puntu gehiagokoa da).

Hautemandako beste behar batzuk dira, alde batetik, enplegatze-mailan lan egiten jarraitu behar dela da prestakuntzaren bidez, (langabeen % 70ek ez du bigarren hezkuntzako lehen etapakoa baino ikasketa-maila handiagorik); eta bestetik, lurralde mailako desberdintasuna (Sakana, Agoitz, Estellerria edo Castejon, Cintruenigo eta Correla inguruak izan dira kaltetuenak).

Kalitate- eta prekarietate-arazo bat ere badago (% 25,4ko behin-behinekotasuna, % 16,1eko lanaldi partzialak, soldata txikiak, deklaratu gabeko lana…); babes eza eta estatuko sistemen erantzuteko gaitasun eskasa (langabeen % 53k ez du langabeziagatiko estaldurarik); eta enplegu-zerbitzu publikoek behar besteko protagonismoa ez izatea (soldatapeko biztanleen % 1,7k bakarrik lortu zuen enplegua bulego publiko baten bidez; % 3,7k, 2008an).

Enplegu Plana , RIS3rekin eta haren mendeko plan estrategikoekin koordinatzen da, logikoa denez: ekintzailetza eta lan autonomoa, industrializazioa, zientzia eta teknologia, LH, turismoa eta merkataritza eta banda zabala. Gazteriakoarekin ere elkarreragiten du, desgaitasuna duten pertsonen arretakoarekin edo berdintasun eta gizarteratzekoarekin.

Ayerdik azaldu duenez, Gobernuak "ahalik eta adostasun sozial eta politiko handiena" lortu nahi du Planaren baitan; izan ere, kalitatezko enplegua sortzea da Nafarroako Gobernuaren "helburu nagusia". Enpleguaren egoerari buruzko diagnostikoa eragileekin partekatu ondoren, hemendik aurrera eragile sozial eta politikoekin hitz egingo da. Gogoratuko denez, Gobernuak Nafar Lansareko Kontseiluan sindikatuen eta enpresen ordezkaritza zabaldu egin zuen.

Gainera, Gobernuak Elkarrizketa Sozialeko Kontseilua deituko du proposamenaren gainean hausnartu dezan.

Neurriak adosten direnean eta jendaurrean erakusteko eta herritarrek parte hartzeko fasea amaitzen denean, Gobernuak 2017rako eta hurrengo ekitaldietarako aurrekontua zehaztuko du. Azkenik, Nafarroako Gobernuak Enplegu Plana onartuko du eta Nafarroako Parlamentura igorriko du berretsi dezan.

Halaber, Enplegu Plan hau indarrean dagoenean, Foru Gobernuak Parlamentuari Foru Komunitateko Enpleguko lehen Foru Legea igorriko dio; hala, langabe guztientzako zerbitzuen sail bat onartuko da eta, era horretan, eskubidea duten zerbitzu publikoak finkatuta geratuko dira, gizarte-zerbitzuen alorrean adibidez gertatzen den moduan.