Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren
Institutua
Castellano | Euskara | Français | English
Ezagutzera eman
Galderak eta erantzunak: TRADE (Langile autonomoa, ekonomikoki mendekoa dena)
1. Zer da ekonomikoki mendekoa den langile autonomo bat (TRADE)?
Bezero berarendako ohikotasunez irabazi asmoko jarduera ekonomiko edo profesional bat egiten duena eta harengandik bere diru-sarreren %75 baino gehiago jasotzen dueña.
2. Zer baldintza bete behar dira TRADE izateko?
- Produkzio azpiegitura eta material propioak izatea, jardueran aritzeko beharrezkoak eta bezeroak dituenetatik aparte, egin beharreko jardueran ekonomikoki garrantzizkoak badira).
- Ezin dute izan haien kargura besteren konturako langilerik, ez eta ere hirugarrenekin kontraturik edo azpikontraturik egin, kontratatutako lana osorik edo hein batean egiteko.
- Enpresan besteren kontura lan egiten duten gainerako langileetatik bereiz lan egitea.
- Aldi baterako ezintasunagatik kotizatu behar dute kontingentzia arruntengatik eta baita ere lanbide kontingentziengatik.
- Jardueraren arriskua eta mentura bere gain hartu beharko dute.
3. Baldintza horiek eskatzekoak dira garraioaren sektorean?
Ez. Jardueran aritzeko bitarteko propiorik ez bada ere, bezeroarengandik antolakuntza irizpideak jasotzen ez badira ere edo haien jarduera egiten bada enpresa kontratatzaileko gainerako langileengandik bereizi gabe, langilea TRADEtzat har daiteke.
4. Baldintza horiek eskatu ahal zaizkie agente komertzialei?
Ez zaie eskatzen eragiketen arriskua eta mentura beraien gain hartzea.
5. Zer egin behar da TRADE izateko?
- Enpresarekiko mendekotasunaren berri eman eta kontratu bat formalizatu idazki baten bidez, Estatuko enplegurako bulego publiko batean erregistratu beharko dena, sinatu eta ondoko hamar egun balioduneko epean. Bezeroari erregistroaren berri emanen zaio, gertatu eta bost egun balioduneko epean.
- Erregistro horrek ez du izaera publikorik. Kontratua sinatu ondotik hamabost egun baliodun iragan badira eta mendeko langile autonomoak ez badu erregistratu, bezeroak egin beharko du Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoan, hurrengo hamar egun baliodunetan.
6. Kontratuan zehazten dira iraupena eta lanaldia?
- Kontratuan ez bada iraupena adierazten, mugagabeko kontratutzat hartuko da.
- Kontratuak urteko lanaldia zehaztuko du.
7. Zein autonomo ezin dira hartu TRADEtzat?
Merkataritzako eta industriako lokalen titularrak, ofizina eta bulegoetakoak, jendea hartzen dutenak. Ez eta ere beste batzuekin batera elkarte araubidean edo beste edozein modu juridikoren babesean diharduten profesionalak.
8. Zein dira TRADEek dituzten eskubideak?
- Mendeko autonomoaren kontratua formalizatzea idatziz.
- Urtean gutxienez 18 egun baliodunez atseden hartzea.
- Ordezkari sindikalak hautatzea enpresa kontratatzailearekiko. Lanean babesik gabe sentitzen denak enpresa nagusiko prebentzioko ordezkarien laguntza eskatzen ahalko du.
- Nahi duen sindikatuan afiliatzea, bere interesak defendatu eta ordezkatuko dituena horretarako eratutako organoetan eta beste edozein esparrutan.
- Eragindako kalteen ordaina jasotzea, bezeroak kontratua betetzen ez duenean horretarako justifikaziorik Gabe.
- Lan arloko jurisdikziora sarbidea izatea.
- Bizia edo osasuna arrisku larrian edo berehalakoan badaude, eskubidea dute jarduera eten eta laneko tokia uzteko, gainerako plantillari horren berri emateko eta bezeroaren langileen ordezkariarengana edo prebentzioko ordezkariarengana joateko.
