Castellano | Euskara | Français | English
Ezagutzera eman
Ikusi egun honetako albiste gehiago
Virgen del Camino Ospitalearen iritziz, Medikuntzako ikasketetan Genetikari buruzko espezialitatea sartu beharra dago osteguna, 2009.eko martxoak 26
Virgen del Camino Ospitalea da Foru Erkidegoan Medikuntza Genetikoko Zerbitzua daukan bakarra eta aitzindaria da Nafarroan gai horretan
El Hospital Virgen del Camino considera necesario impulsar una especialidad de Genética en el plan docente de Medicina.
(
irudia handitu
)
Virgen del Camino Ospitaleko Genetika Zerbitzuko profesionalek bat egin dute estatuan osasun lanbide hori sortzeko eskariarekin. Halaber, eskatu dute Medikuntzako irakaskuntza planean Genetika Klinikoko espezialitatea sartzea. Hori azaldu dute gaur, prentsaurreko batean, Maria Antonia Ramos Arroyo doktoreak, aipatu Zerbitzuko zuzendariak, eta Fernando Boneta Beorlegui doktoreak, Ospitaleko zuzendariak. Bi medikuek, gainera, Zerbitzuak nola funtzionatzen duen azaldu dute. Virgen del Camino Ospitaleko Genetika Zerbitzua Nafarroako ospitale publiko guztietan bakarra da, eta Nafarroan aitzindaria gai horretan.
Zerbitzu hori 1990ean sortu zen eta urtean 2.200 pertsonari ematen die arreta. Zerbitzuan daude hiru mediku, bost biologo, zortzi teknikari, laguntzaileak eta administrazioko langileak. Ramos doktoreak azaldu bezala, Espainian ez dago Genetikako espezialitaterik Medikuntza ikasketetan; Europan bi herrialde bakarrik daude horrela: Espainia eta Grezia. Horregatik, Zerbitzuan beste espezialitate batzuetako (adibidez, Analisi Klinikoko) profesionalek lan egiten dute. Genetika Zerbitzuak lan egiten du, beti, beste medikuntza espezialitate batzuekin elkarlanean, informazioa partekatuz eta kasu klinikoetan batera lan eginez.
Ramos doktoreak esandakoaren arabera, medikuntza genetikoak gero eta garrantzi handiagoa dauka (batik bat 2003an giza genomaren sekuentzia osatu zutenetik) eta oso baliagarria da geneekin zerikusia duten gaixotasunak aurrez antzemateko eta diagnostikatzeko; eta horrekin bat datoz Espainiako osasun arloko profesional ugari. Genetikako espezialitatea sortuz, gainera, ikerketa sustatu eta zerbitzua homogeneizatuko litzateke autonomia erkidego guztietan.
Medikuntza Genetika
Giza Genetika XX. mendearen bigarren erdian hasi zen garatzen, gizakiak espezie gisa dauzkan alderdi genetikoak (herentzia) aztertzen. Giza Genetikak medikuntzan duen aplikazioari Medikuntza Genetika esaten zaio. Espezialitate horren helburua da, beraz, oinarri genetikoa duten gizakion gaixotasunen zergatia, bilakaera eta historia naturala ikertzea.
Medikuntza Genetikako adituek arlo hauetan lan egiten dute: genetika klinikoa, zitogenetika eta genetika molekularra. Genetika klinikoan sortzetiko akatsak eta nahaste hereditarioak aztertzen dituzte; helburua da gaixotasunaren kausa zein den argitzea eta eramaileei eta eramaileen senideei honakoen berri ematea: gaixotasunaren ezaugarriak, berriz gertatzeko arriskuak, jaio aurretik eta ondoren diagnostikatzeko bitartekoak, eta prebenitzeko edo tratatzeko baliabide posibleak. Kausak zehazteko, genetistak oinarritzat hartzen ditu azterketa klinikoa, pertsonaren zuhaitz genealogikoaren azterketa eta analisi zitogenetiko edota molekularra.
Zitogenetikari dagokionez, material genetikoa kromosomaraino jaitsita aztertzen da; kromosoma mikroskopioak medio ikusten dute. Azkenik, genetika molekularra erabiltzen da DNAren (informazio genetikoa duen azido desoxirribonukleikoaren) egitura molekularrean eragina duten akatsak edo mutazioak antzemateko. Kromosomopatietan ez bezala, nahaste genetiko horiek ezin dira mikroskopikoan ikusi eta, beraz, beste teknika batzuk erabiltzen dira.
Jatorri genetikoa duten nahasteak
Medikuntza Genetikak garrantzi handia dauka jatorri genetikoa daukaten nahasteen azterketan: jatorrizko akatsak, adimen atzerapena, ugaltzeko arazoak, herentzia mendeliarreko nahasteak eta minbizi hereditarioa.
Izan ere, jaioberrien %5 inguruk jatorrizko akatsen edota adimen urritasunen bat izaten du eta arazo horien erdia baino gehiago material genetikoaren nahasteek sortzen dute. Haurren %1 herentzia mendeliarreko (osagai genetikoko) gaixotasunen batekin jaiotzen da edo, bestela gerora garatzen du. Gaixotasun hori identifikatuz gero, senideetan prebenitu egin daiteke. Horrez gain, gaixotasun arraroen %80k geneekin du zerikusia.
Genetikari esker, gainera, Down sindromea haurra uteroan dagoela diagnostikatu daiteke; sindrome hori kromosoma asaldura batek eragiten du eta adimen atzerapenaren eragile nagusia da. Ugalketari dagokionez, haurrak edukitzeko arazoak dituzten bikoteen %8k kromosoma asaldurak izaten ditu material genetikoan.
Azkenik, minbizien %5-10 hereditarioak dira (batik bat bularreko, obarioko eta koloneko minbiziak), gene batzuen mutazioekin lotuta daudelako; mutazio horiek transmititzeko %50eko arriskua dago.
