navarra.es

Castellano | Euskara | Français | English

Bilatzaile erabili!

271/1998 Foru Dekretua, irailaren 21ekoa, Nafarroako Toki ogasunei buruzko martxoaren 10eko 2/1995 Foru Legea aurrekontuaren egiturari dagokionez garatzen duena

Testu bateratua. Jatorrizkoa 1995eko 36. NAOn argitaratua, martxoaren 20an.

Aldaketak: 2/1999 Foru Legea, martxoaren 2koa; 4/1999 Foru Legea, martxoaren 2koa; 11/2004 Foru Legea, urriaren 29koa; 20/2011 Foru Legea, abenduaren 28koa; 1/1997 Foru Legea, urtarrilaren 31koa; 20/2005 Foru Legea, abenduaren 29koa; 12/2006 Foru Legea, azaroaren 21ekoa; 17/2009 Foru Legea, abenduaren 23koa; 18/1998 Foru Legea, azaroaren 19koa; 22/2008 Foru Legea, abenduaren 24koa; 21/2012 Foru Legea, abenduaren 26koa; 13/2007 Foru Legea, apirilaren 4koa; 9/2012 Foru Legea, maiatzaren 4koa; 10/2013 Foru Legea, martxoaren 12koa; 31/2013 Foru Legea, urriaren 31koa; 37/2013 Foru Legea, azaroaren 28koa; 38/2013 Foru Legea, abenduaren 28koa; 1/2014 Foru Legea, urtarrilaren 15ekoa; 15/2014 Foru Legea, uztailaren 1ekoa; 29/2016 Foru Legea, abenduaren 28koa

Atarikoa

I. Nafarroak, Konstituzioaren Lehen Xedapen Gehigarriak agindutako ildotik, beretua du Toki Ogasunei buruzko guztiak arautzeko eskumena. Hala ematen du aditzera Nafarroako Foru Eraentza Birrezarri eta Hobeagotzeari buruzko Lege Organikoaren 46.1 artikuluak, Nafarroari esleitzen baitizkio “gaur egun (Lege Organiko horrek indar hartzean) dituen eskumen eta ahalmenak, 1841.eko abuztuaren 16ko Lege Hitzartuan, 1925.eko azaroaren 4ko Errege Dekretu Lege Hitzartuan eta xedapen osagarrietan erabakitakoaren babespean, eta gainera aurrekoekin bateragarriak izanik, Estatuaren oinarrizko legeriaren arabera, Komunitate Autonomo edo Probintziei dagozkiekeenak.”

Nafarroak jatorriz Toki Administrazioaren gainean dituen eskubideak, Lege eta Dekretu Lege Hitzartuetan gauzatu bezala, mantentzea da, hain zuzen, Foru Komunitateak gai honetan duen legegintza eskumena zuzentzen eta baldintzatzen duen iparra edo gidalerroa, beste hainbat elkarte autonomotan ez bezala, haiek -zein ere den haien autonomi maila- ezinbestez loturik baitaude Estatuak agindutako oinarriei; Nafarroari, berriz, Nafarroako Foru Eraentza Birrezarri eta Hobeagotzeari buruzko Lege Organikoaren 46. artikuluak bere administraziorako finkatzen duen araubideari kontra egiten ez dioten neurrian baizik ez zaizkio aplikatuko, Toki Araubidea erregulatzeko Legearen Bigarren Xedapen Gehigarriak aurrikusten duen moduan.

II. Toki Ogasunez den bezainbatean Nafarroak betidanik izan du auraubide propio eta berekia.

1825.eko Gorte Legeaz eta Nafarroako Herrien Udal Administraziorako lehen Erregelamenduaz landara, 1867.eko abuztuaren 24ko aginduz gauzatu baitzen, Lege Hitzartuaren 6. artikuluraino joan behar dugu, Nafarroako udalei esleitzen baitizkie herrien fondo, eskubide eta ondasunak zeinbere barrenean administratzeko eskumenak, beti ere Diputazio Probintzialaren menpean, bere legeria bereziaren arabera.

Orobat, 1925.eko azaroaren 4ko Errege Dekretuaren 6., 7., 8., eta 9. oinarriek, Nafarroako araubidea eta Udalen Estatutua bateratzea baitzuten xede, eta bereziki 7. oinarriak, behartu egiten zuten Diputazioa kontribuzio, arbitrio edo Toki Administrazioa ukitzen zuten orotariko zergagaiei buruzko xedapen guztiak biltzera, eta bai halaber xedapen horiek osatzera, finkatuz zein muga eta baldintzarekin zilegi zen kontribuzio edo arbitriorik ezarri edo iradokitzea.

Behin finkatu delarik, Nafarroako Foru Eraentza Birrezarri eta Hobeagotzeari buruzko Lege Organikoaren 46. artikuluan, Lege Hitzartua eta Errege Dekretu Lege Hitzartua indarrean daudela, abenduaren 28ko 39/1988 Legeak, Toki Ogasunak Arautzekoak, 1.2. artikuluan, errespetatzen du Nafarroako Foru Finantzabidea gagozkion gai honetan.

Hala guztiz ere, eta Toki Ogasunak Arautzeko Legeak berezitasun hori aitortu baino lehen, Nafarroak 1928ko otsailaren 2ko Udal Administraziorako Erregelamendua izaten zuen gobernabide, prezeskiago V. Titulua “Udal Ogasuna". Ondoren, ordea, 45/1975 Legeak eta abenduaren 30eko 3250/1976 Errege Dekretuak planteiatzen zuten erreforma zela medio, premia sortu zen Nafarroako Toki Ogasunak egunberrituko zuen arauteria bat izateko, Zuzenbide Komunekoekin egokitzeko. Halatan sortu zen Toki Ogasunak Eraberritzeko Araua, Nafarroako Parlamentuak 1981eko ekainaren 8an onetsia, zeinaren Erregelamendua Foru Diputazioak onetsi baitzuen 1981.eko abenduaren 17an.

Arau hori eta haren Erregelamendua dira, gaurdaino gure arau-markoa, sistematikoa eta totala, Nafarroako Toki Ogasuna konstituzioaren 142. artikuluaren edukira egokitu  zuena, entitate lokalak behar adinako finantzabidez hornituz udal zerga autonomoa sortuz eta Toki Ogasunak Foru Komunitatearen eta Estatuaren zergetan parte harraraziz.

III. Historian barrena Espainian Toki Ogasunei buruzko arauteriak hagitz zehaztu gabean utzi izan du zer izan behar duen toki ogasun sistemak, gehienbat zeren toki entitateak berak oso baitzeuden zehaztu gabeak estatuaren egituraren barrenean. Hau da: ez da izan historian zehar egonkorra izan den kontzepziorik egitura horren barrenean toki entitateek izan behar zuten eginkizunaz.

Gaur egun, toki entitateek Konstituzioan dute Espainiako bizitza publikoan izan behar duten protagonismoaren euskarria: autonomiaren berme instituzionala badute eta honez gero ez dira lehen bezala botere zentralaren menpeko hutsak. Horixe da hain zuzen Konstituzioaren testuko mugarri guztiz esanguratsua: autonomia esleitzen zaie udalei eta probintziei. Eta autonomi esleitze horrek ondorio logiko eta nahitaezkoa du ogasun eta finantzabidearen gaietan, hanbateraino non Konstituzioaren 142. artikuluak berak xedatzen baitu, konstituzioak berezko duen kemenaz, Toki Ogasunek behar adina baliabide eduki behar dituztela legeak udalbatza bakoitzari esleitzen dizkion eginkizunak bururatzeko eta xedatzen ere du Toki Ogasunak funtsean beren zergez elikatuko direla eta bai Estatuaren eta Elkarte Autonomoenetan parte hartuz ere.

Konstituzioaren aurrikusi hau lehendik ere barrendua zeukan Nafarroako antolamenduak Toki Ogasunak Eraberritzeko Arauaren bitartez, bertan eratu baitzen Nafarroako Zergetan Parte Hartzeko Fondoa eta bai toki entitateak hornitu ere beren kabuzko zerga sistema batez.

IV. Konstituzioaren 142. artikuluak aurrikusten du Toki Ogasunak funtsean beren zergez elikatuko direla eta bai Estatuaren eta Elkarte Autonomoenetan parte hartuz ere. Horrek esan nahi du Toki Ogasunak ez direla beren buruzko antolamenduak, Estatuaren eta Elkarte autonomoen zuzenbide eta zerga antolamenduekiko loturarik gabekoak, baizik eta haien artean estekamendu zerbait badela, toki entitateei aitortzen baitzaie eskubidea Estatuaren edo Elkarte Autonomoen zerga bidez jasotako dirutzan parte hartzeko.

Foru Lege honek aurrera eramaten du toki entitateentzako berezko zerga-jasoketa ezartzearen joera, abenduaren 28ko 39/1988 Legearen zerga sistema sinpleagotuarekin bat egiten duena, eta aldi berean mantentzen du estatuaren zergetan parte hartzea Estatuaren legeek finkatzen duten moduan, eta modu zabalean erregulatzen du Nafarroako Udal Ogasunen fondoa.

Halatan bada, Udal Ogasunak Eraberritzeko Arauak partehartze fondo bat eratu zuen, zerga partaidetzaren sisteman oinarritua, toki entiteteek estatu nahiz elkarteen zergetan parte hartze hutsetik berezi egiten den institutu juridikoa, bera. Arau horren zerga partaidetzak, beraz, suposatzen zuen arau bidez aurrikusten zela hainbesteko portzentaia batean parte hartzea Foru Komunitatean jasotako zergetan. Partaidetza horren bidez eta ikuspuntu ekonomikotik, horrek esan nahi du fondoak eskualdatu egiten direla Foru Komunitatetik toki entitate partaideengana, haiek baitira hainbat zerga osotara parte hartze portzentaiak osatzen dituen fondoen titular benetakoak, hau da, zerga zuzen nahiz zeharbidekoen portzentaia.

Sistema honen ezaugarria zen ez ziela toki entitateei inolako arau ahalmenik aitortzen dirusarrerak heldu zireneko institutu juridiko-ogasunezkoen gainean.

Zerga Partaidetza zuzenean esleitzeko sistemei aitzi, zeinetan entitate probetxudunei esleitzeko irizpidea baita toki entitate partaide bakoitzean diren zerga oinarrien nahiz bertan jasotako zerga kopuruaren proportzioa, Toki Ogasunak Eraberritzeko Arauak zeharbidezko partaidetza sistema bat eratzen zuen, zeinean beste irizpide batek gobernatzen baitzuen esleitzearen portzentaia: partitu beharreko zenbatekoa, eskudiru masa bati eransten zitzaion, Fondo bati, partitze modu berezi batzuen mende jarririk.

Foru Lege honek mantentzen du partaidetza sistema hori, eta dirulaguntzaren kontzeptua arbuiatzen, baina ikuspuntu formal batetik ez darraika inolako partaidetza sistema zuzen nahiz zeharbidekori. Aitzitik, Toki Ogasunak Eraberritzeko Arauak indarrean iraun zuen artean izandako eskarmentuaren ondoren, utzi egiten zaizkie etorkizuneko Aurrekontu Legeen xedapenei bai zenbatekoa erregulatzea eta bai fondoa partitzeko sistemak, eta horrela jokatuz begiratu egiten da Konstituzioaren agindua, horrelako fondoak izateko obligazioa jartzen baitu, baina aldi berean, dotrinalagoko nahiz teorikoagoko beste alderdi batzuei ihes egiten zaie, soilik urteroko aurrekontu legeek finkatuko baitituzte, Nafarroaren plangintza ekonomikoak behar duenaren arabera.

Horrela behin betikoz sendoturik utzi nahi da Nafarroako Toki Ogasunen Fondoaren izaera parte hartzailea, Espainiako elkarteetan bide urratzaile gisa, eta gainditzen da haien izaera birpartitze hutsezkoa, 1943.eko urtarrilaren 10eko Legetik hasi harik eta ekainaren 2ko 34/1977 Errege Dekretu Legearen bidez Udal Lankidetzareko Fondo Nazionala sortu arte Toki Ogasunen fondoek izan dutena.

V. Azkenik, Toki zerga sistema berria diseinatzeko, Foru Legeak uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legearen Zortzigarren Tituluan den agindua hartzen du oinarri, eta bai ere ogasun sistemak eta zuzenbide komunak, Toki Ogasunak Arautzeko abenduaren 28ko 39/1988 Legeak finkatzen duena bateratzeko premia tradizionala.

Tradizioak agintzen zuen batera-nahi hori eta bai Nafarroak gai horretan duen eskumenaren aitormena, biak jaso dira Estatuaren eta Nafarroako Foru Komunitatearen arteko Hitzarmen ekonomikoan, abenduaren 26ko 28/1990 Legean, haren 43. artikuluan finkatzen baita, zentzurik zabalenean daukan eskumena ezertan galarazi gabe, zein udal zerga diren Nafarroako Toki Ogasunek ordainarazi beharrak.

ATARIKO TITULUA

1. artikulua

Nafarroako Toki Entitateen Ogasunaz aditzen da haiek edo haien erakunde autonomoek titular gisa dituzten eskubide nahiz eginbide eduki ekonomikokoak.

2. artikulua

Diru baliabideen erregulazio Foru Lege honek agindutakoaren helburua da bermatzea Konstituzioak aipatzen dituen autonomia eta diru beregaintasunaren hastapenak benetan eragingarri izan daitezen, legeak toki entitateei esleitzen dizkien eskumen-eginkizunak bururatzeko ezinbestekoak baitira.

3. artikulua

Nafarroako toki entitateek Foru Lege honek bere gain dituzten helburuak betetzeko esleitzen dizkien baliabideen kudeaketan, legalitate, eragingarritasun eta arrazionalitate hastapenei lotuko zaizkie, Nafarroako Ogasun Publikoarekin koordinaturik eta erantzukizuna parteiaturik.

4. artikulua

Nafarroako toki entitateen Ogasuna Foru Lege honek gobernatuko du; Nafarroako Toki Administrazioari buruzko Legearen aurrikuspenek; Nafarroako Ogasun Publikoari buruzko Legeak; gai horri buruz Foru Komunitateak onesten dituen xedapenek eta entitateek berek beren arautze eta buru-antolatze ahalmena erabiliz ematen dituztenek ere.

LEHEN TITULUA. Nafarroako Toki Ogasunen Baliabideak

LEHEN KAPITULUA. Baliabide motak

1. Saila. Zerrenda

5. artikulua

1. Nafarroako toki entitateek honako baliabideak izanen dituzte:

a) Zergaz besteko baliabideak

1. Berezko dirusarrerak edo Zuzenbide pribatukoak.

2. Herrilurren probetxamendua.

3. Salneurri Publikoak.

4. Urbanizazio kuotak

5. Isunak

6. Bestelako zerbitzuak

7. Zuzenbide publikoko beste dirusarrerak

b) Tributuak:

1. Tasak

2. Kontribuzio bereziak

3. Zergak

c) Estatuaren tributuetako partaidetza

d) Nafarroako tributuetako partaidetza

e) Dirulaguntzak

f) Kreditu eragiketak

2. Tributuak eta zuzenbide publikoko dirusarrera gisa Nafarroako toki entitateek eskuratu behar dituzten beste dirutzak kobratzeko, toki entitateek Nafarroako Ogasun Publikoak dituen eskumen berberak izanen ditu.

2. Saila. Nafarroako Toki Entitateen Baliabideak

Udalen baliabideak

6. artikulua

Udalen ogasuna aurreko artikuluan aipatu baliabide guztiek osatuko dute, Foru Lege honetan jasotzen diren modu eta espezialitateekin.

Kontzejuen Baliabideak

7. artikulua

1. Kontzejuek udalek bezalako baliabide tributuz bestekoak izanen dituzte, urbanizazio kuotak ezik.

2. Kontzejuek ez dute zilegi izanen tasak eta kontribuzio bereziak beste tributurik ordainaraztea.

Ohiko Elkarteen baliabideak

8. artikulua

Bardeetako Elkarteak, Aezkoako Elkarteak, Erronkaribarko Mankomunitateak, Zaraitzuko Unibertsitateak eta herri ondasunak administratzen dituzten izaera tradizionaleko beste erakundeek ere izanen dituzte beren esku legeak finkatzen dituen Erregelamendu, Ordenantza, Komenio, Hitzarmen, Epai edo Abenikoetan aurrikusten diren baliabideak.

Udal Elkarte eta Administrazio Barrutien Baliabideak

9. artikulua

1. Udal Elkarteek beren esku izanen dituzte beren eginkizunak burutzeko beren sorrerako Foru Legeek finkatzen dizkieten diru baliabideak.

2. Nafarroako Toki Administrazioari buruzko uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legearen Lehen Tituluko Lehen Kapituluko 9. Sailak arautzen dituen Administrazio Barrutiek, beren sorrerako erabakietan aurrikusitako baliabideak izanen dituzte.

Mankomunitateen Baliabideak

10. artikulua

1. Hauek izanen dira mankomunitateen baliabideak:

a) Zuzenbide pribatuko dirusarrerak

b) Dirulaguntzak eta zuzenbide publikoko beste dirusarrerak.

c) Zerbitzu emateen aldera edo bere eskumeneko iharduerak burutze aldera kobraturiko tasak.

d) Obrak burutzeko edo entitate horien eskumenpeko zerbitzuak finkatu, zabaldu edo hobetzeko kontribuzio bereziak.

e) Salneurri Publikoak.

f) Kreditu operazioetatik heldu direnak.

g) Isunak.

h) Haien osagarri diren entitateen ekarriak.

i) Legez dagokien beste edozein dirusarrera

2. Mankomunitate batek kontribuzio bereziren bat ezartzen badu obrak burutzeko nahiz udalerri edo kontzejuerri bat baino gehiago menpe hartzen dituzten zerbitzuak ezarri edo zabaltzeko, kontribuzio horiek gobernatzeko goi organoak zilegi izanen du, obrak erasandako eremuak mugatzean edo eremu haietako bakoitzari ekartzen dion onura berezia zehaztean, zergadunen interes zuzena eta udal mugape nahiz kontzeju mugape batean edo gehiagotan amankomuna dena bereztea.

Hala baldin bada, Mankomunitate horietan sarturik dauden eta eragina nozitzen duten toki entitateek zergadun izaera izanen dute kuota indibidualak ordaintzeko, beraiek jasoko dituztenak, tributu hori gobernatzen duten arauekin bat.

Udal edo kontzejuei zergadun gisa seinalatzen zaizkien kuotak bateragarriak izanen dira haiek kide diren mankomunitateen lan publiko, instalazio edo zerbitzuei eman dieten dirulaguntzak, laguntzak edo beste edonolako lankidetza direla medio udal edo kontzejuek ezar ditzaketenekin.

II. KAPITULUA. Ordainarazpen guztien amankomuneko xedapenak

1. Saila Arau Orokorrak

11. artikulua.

1. Nafarroako toki entitateek legalitatearen hatsapenaren menpe jarriko dute beren finantza eta tributu iharduera.

2. Tributu oinarri eta zorrak finkatzeko aktoak eta bai Lege honek aurrikusten dituen beste dirusarrera-iturri zuzenbide publikokoetatik heldu diren beste ordainarazpenek, legalitate aurririzpena izanen dute, eta hura deuseztatzeko, ofizioz eragindako errebisioa, errebokazioa edo baliogabetzea izanen dira bide bakarrak, edo haien kontra helegite bat jarri eta ebazpen irmo bat ematen baldin bada.

12. artikulua

1. Nafarroako toki entitateek beren tributuak ezarri eta kentzea erabaki beharko dute, eta haiek erregulatzeko behar diren ordenantza fiskalak onetsi ere bai.

Guztiarekin ere, isunak kobratzeko ez da ordenantza edo erabakirik beharko; ez eta Lurralde Kontribuzio eta Iharduera Ekonomikoen gaineko zergak; ez eta Trakzio Mekanikoko Ibilgailuen gainekoak; ez eta Eraikuntza, Instalazio eta Lanen gainekoak; ez eta Hiri Izaerako Terrenoen Balio Gehitzearen gainekoak.

Foru Lege honek udalei esku ematen dielarik tributu kuotak finkatzeko behar dituzten tresnak ezartzeko, erabaki egin beharko da ahalmen horren erabiltzea.

2. Herrilurren probetxamenduak kobratzeko ere ordenantza beharko da, uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legeak finkatutako moduan, eta bai prestazio pertsonal eta garraio alderakoak.

13. artikulua

1. Ordenantzak modutzeko, Nafarroako Toki Administrazioari buruzko uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legearen Bederatzigarren Tituluko Lehen Kapituluko 3. Sailak dituen xedapenak begiratuko dira, ondoko zenbakietan zehazten diren berezitasunekin.

2. Ordenantza fiskalek honakoak izanen dituzte, gutxienez ere:

a) Zergagaia, subjektu pasiboa, erantzukizundunak, salbuespenak, murrizketa eta hobariak, zerga oinarria, karga mota edo tributu kuota, zergaldia eta sortzapena zehatzea.

b) Aitorpen eta dirusarrera araubideak.

c) Onesteko eta ezartzen hasteko data.

3. Ordenantza fiskalak onesteko erabakiak, direlako tributuak ezartzekoekin batera hartu beharko dira.

4. Ordenantza horiek aldatzeko erabakiek eragiten dieten arauen erredakzio berria eduki beharko dute eta onesteko eta ezartzen hasteko datak.

5. Ordenantza Fiskalak eta haien aldaketak onesteko, Nafarroako Aldizkari Ofizialean iragarriko da, aukeran Nafarroan argitaraturiko egunkarietan eta haien edukia Ordenantza Fiskalen Erregistroari jakinaraziko zaio. Hori jende aurrekoa izanen da, osorik edo hein batean Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratzea deustan galarazi gabe.

14. artikulua

1. Nafarroako toki entitateek, indarrean dauden ordenantza fiskalen kopiak eman beharko dizkiete eskatzen dituzten guztiei.

2. Ordenantzak beraiek aurrikusten duten epean egonen dira indarrean. Eperik finkatzen ez bada, mugagabeak direla adituko da.

15. artikulua

1. Tributuez besteko Zuzenbide Publikoko baliabideak kudeatzeko, kapitulu honetan diren eta ezarri beharrekoak zaizkion xedapenak begiratuko dira, eta bai, hala behar bada, toki entitateek haiek erregulatzeko onesten dituzten ordenantzetakoak ere.

2. Tributuak kudeatzeko, Titulu honetako IV. Kapituluan diren xedapen orokorrei men eginen zaie, II. Tituluan zerga bakoitzeko jasotzen diren partikularrei, eta dagokien ordenantza fiskaletan direnei.

2. Saila. Eskubide eta Kredituak Toki Entitateen alde iraungitzea

16. artikulua

Honako iraungibideak dituzte toki entitateen aldeko eskubide eta kredituek:

a) Ordaindu edo bururatzeagatik.

b) Preskribitzeagatik

c) Ordaindu-ezin frogatuagatik

d) Konpentsazioagatik.

17. artikulua

1. Nafarroako toki entitateen eskubide eta egintza hauek lau urteren buruan preskribituko dira:

a) Zerga zorra hartarako likidazio bat eginaz finkatzeko eskubidea, epe hori zorra sortu zen egunetik hasita.

b) Likidatu diren zerga zorrak pagatzea exigitzeko egintza, borondatez pagatzeko epea bukatzen den egunetik hasita.

c) Zuzenbide publikoko eta zergez kanpoko baliabideak ordainaraztetik heldu den edozein bere aldeko kreditu pagatzea exigitzeko egintza, epe hori kasuan kasuko ordenantzak ezartzen duen pagamendu aldia bukatzen denetik kontatuta edo, halakorik ez bada, pagatzea exigitu den egunetik.

d) Zergei buruzko arau-hausteengatik zehapenak jartzeko egintzak, kasuko arau-hauste horiek egin ziren egunetik kontatuta.

2. Zergadunek bidegabezko dirusarrerak berreskuratzeko eskubidea ere lau urteren buruan preskribituko da, dirusarrera egin zen egunetik hasita."

18. artikulua

1. Aurreko artikuluko 1 zenbakiak aipatzen duen preskripzio epea honakoetan eteten da:

a) Edozein administrazio ekintza egiten bada, subjektu pasiboa formalki jakinaren gainean dagoela, kreditu edo eskubide hori aitortu, erregularizatu, ikuskatu, segurtatu, egiaztatu, likidatu eta jasotzeko asmoz.

b) Edonolako erreklamazio edo helegiteak jartzeagatik.

c) Subjektu pasiboak tributu zorra ordaindu edo likidatzeko egiten duen edozein ekintzagatik.

2. Aurreko artikuluaren 2. zenbakiko kasuan, bidegabezko dirusarrera itzultzeko helburuz subjektu pasiboak egiten duen edozein ekintza fedemailek etenen du preskripzio epea, edo kasuko toki entitateak dirusarreraren existentzia aitortuz egiten duen edozein ekintzak.

19. artikulua

Preskripzioa ofizioz ezarriko da, nahiz subjektu pasiboak deitu edo salbuetsi egiten ez duen.

20. artikulua. Tributu zorren bat ez bada ordaindu subjektu pasiboaren eta beste erantzukizundunen ordaindu ezin frogatua dela medio, behin behinekoz iraungitzat deklaratuko dira, preskripzio epearen barrenean indarberritzen ez diren neurrian. Epe hori iragan eta zorra indarberritu ez bada, behin betiko iraungirik deklaratuko dira.

3. Saila. Toki entitateen ordainerazpen ekintzen kontrako inpugnazioa

21. artikulua

Zilegi izanen da tributuak, eta oro har toki entitateen zuzenbide publikoko dirusarrera guztiak, kudeatu, ikuskatu eta jasotzeko ekintzak inpugnatzea Nafarroako Toki Administrazioari buruzko uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legeko Bederatzigarren Tituluko II. Kapituluak aurrikusten duen moduan.

III. KAPITULUA. Tributuz besteko baliabideak

1. Saila Bere burutiko nahiz zuzenbide pribatuko dirusarrerak

22. artikulua

1. Nafarroako toki entitateen dirusarrera bere burutiko nahiz zuzenbide pribatukotzat aditzen dira bere ondaretik heldu diren irabazi edo etekin edonolakoak, eta bai ere herentzia, legazio, edo emaitzagatik bereganatutakoak ere.

2. Hartarako, hauxe aditzen da toki entitateen ondaretzat: bere jabetzako ondasun multzoa, eta titular gisa dauzkaten eskubide erreal nahiz pertsonalak, dirutan balioesteko modukoak, non eta batzuak zein besteak komunalak ez diren edo tokiko jabetza publikokoak.

23. artikulua

Nafarroako toki entitateen eskubide Sail honetan aipatzen direnen eragingarritasuna zuzenbide pribatuko ihardunbidearen menpean erabiliko da.

24. artikulua

Ez da zilegi izanen ondarekotzat jotzen diren eskubide eta ondasunak besterendu nahiz kargatzetik heldu diren dirusarrerak gastu arruntak finantzatzeko erabiltzea, ez baldin badira bide publikoko lurzati sobrante ez eraikigarriak edo Nafarroako toki entitate desberdinek ematen dituzten zerbitzuetan erabili ezineko gauzakiak.

2. Saila. Zuzenbide Publikoko Dirusarrerak

1. Azpisaila. Herri Ondasunen Probetxamenduak

25. artikulua

Halakotzat jotzen da izaera hori duten ondasunak erabiltzea, Nafarroako Toki Administrazioari buruzko uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legearen Laugarren Tituluko II. Kapituluak aurrikusten duen moduan.

26. artikulua

Herri ondasunen probetxamendutik heldu diren dirusarrerak ordainarazteko, aurreko artikuluan aipatu aginduetako arauak begiratuko dira.

27. artikulua

Aprobetxamenduaren iraupena urtebete baino luzeagoa denean, behar diren ordenantzetan edo baldintza-pleguetan klausula bat jarriko da, aprobetxamenduaren kanona edo prezioa urtero eguneratzekoa, kontsumoko prezioetan erakunde ofizial eskudunak Nafarroarako onesten duen gorakadaren arabera.

2. azpisaila. Salneurri Publikoak

28. artikulua

Nafarroako toki entitateek zilegi izango dute prezio publikoak ezarri eta eskatzea zerbitzuak ematearen aldera edo bere eskumenpeko jarduerak egitearen aldera, ondorengo artikuluetan dauden xedapenen arabera..

Kontzeptua

29. artikulua

Honakoak hartuko dira prezio publikotzat: diru- ordainak jasotzen dituen toki entitatearen eskumenpeko administrazio zerbitzu edo jarduerak eman edo egiteagatik jasotzen diren diru ordainak, baldin eta Foru Lege honetako 100. 2 artikuluaren B) letran aipatzen direnetako zirkunstantziarik batere gertatzen ez bada.

30. artikulua.

Ez da zilegi izanen honako zerbitzu edo jarduerengatik prezio publikorik eskatzea:

a) Iturri publikoetan urez hornitzea.

b) Bide publikoetako argiteria.

c) Herri-zaintza, oro har.

d) Herritarren babesa.

e) Bide publikoaren garbitasuna.

f) Derrigorrezko mailetako irakaskuntza

                                                           Nork pagatu behar dituen

31. artikulua

Prezio publikoa aplikatzen zaien zerbitzu edo jardueren onura hartzen dutenek pagatu beharko dituzte prezio publikook.

                                               Zenbatekoak izanen diren

32. artikulua

1. Prezio publikoen zenbatekoak gutxienez emandako zerbitzu edo jardueren kostua berdindu beharko du.

Zerbitzuaren kostua kalkulatzeko, Foru Lege honetako 105. 2 artikuluan, tasak direla-eta, aurreikusten diren kontzeptu berberak hartuko dira aintzat.

2. Arrazoi sozialak, ongintzazkoak, kulturalak edo interes publikokoak direla medio hala komeni bada, toki entitateak zilegi izango du prezio publikoak aurreko idazatian finkatzen den baino gutxiagoko mailan jartzea. Halakoetan, entitatearen aurrekontuetan sartu beharko dira aldea, halakorik balitz, berdintzeko dotazioak.

                                                           Nola kobratuko diren

33. artikulua

Toki entitateek zilegi izango dute prezio publikoak autolikidazio erregimenean eskatzea

34. artikulua.

 1. Prezio publikoa pagatu beharra zerbitzu edo jarduera ematen hasten denetik bertatik hasten da, nahiz eta toki entitateek zilegi izango duten zenbatekoa osorik edo haren parte bat aurrez gordairatzeko.

2. Kasuko zerbitzu edo jarduera ez bada ematen edo egiten, prezio publikoa pagatu beharrean dagoenari ezin egotzi zaizkion arrazoiak direla medio, kasuko zenbatekoa itzuli beharko da.

3. Zilegi izango da prezio publikoen alderako zorrak premiamenduzko administrazio bidetik eskatzea.

Finkapena

35. artikulua

1. Korporazioaren osoko bilkurari dagokio prezio publikoak finkatu eta aldatzeko ahalmena; hori, hala ere, ez da eragozpen izanen ahalmen hori tokiko gobernu batzarrari eskuordetzeko.

2. Toki entitateek zilegi dute beren erakunde autonomoei esleitzea berek jarritako salneurri publikoak finkatzeko ardura, erakunde horien kargu diren zerbitzuenak direlarik, salbu eta salneurriek ez dutenean haien kostua berdintzen.

3. azpisaila. Urbanizazio Kuotak

Izaera eta Helburua

36. artikulua

Urbanizazio kuotaz hauxe aditzen da: Hirigintzako exekuzio unitateren batean dauden terrenoen jabeek toki entitatei eman behar dizkieten prestazioak egindako urbanizazioaren kostuak berdintzeko, ekintza sistema, hirigintza legeriaren arabera, lankidetzarena delarik.

Ordaintzera behartuak

37. artikulua

1. Honakoak daude urbanizazio kuotak ordaintzera behartuak:

a) Dagokion exekuzio unitatean sarturik dauden lurren jabeak izan eta halakotzat Jabetzaren Erregistroan ageri diren pertsonak, edo bestela erregistro fiskaletan halakotzat agertzen direnak edo beste agiri nahiz frogetatik hala direla nabari denak.

Jabetza horizontalaren kasuetan urbanizazio kuota Kondominoen Batzordeari exigituko zaio, non eta batzorde horrek jabe bakoitzaren datuak ematen ez dituen, eta bai bakoitzak komunitatean duen partehartze koefizientea; horretara, komunitatekideei banan-banako kuota pasatuko zaie, ordaintzera behartua den partez.

b) Terrenook jabetza baliagarriaren zentsu batez kargaturik egonen balira.

2. Usufruktu eskubideren batez kargaturik dauden terrenoen jabeak eskubidea du usufruktuarioak edo erabiltzaileak kuotaren parte bat ordain diezaion, kuota osoarekiko proportzioan egonen dena, errege eskubideko kapitalaren balioak lurraren balio osotarakoarekin duen proportzio bera hain zuzen, Ondare Eskualdatze eta Egintza Juridiko Dokumentatuei gaineko Zergan xedatzen denaren arabera baloraturik.

3. Besterendu edo eskualdatu beharreko terrenoak edo gainean eraikitako etxebizitza eta lokalak balira, espreski jaso beharko da kuotaren ordainketaren afekzioa eta zenbatekoa den. Erostuna subrogaturik geldituko da lehengo jabearen eginbideetan.

4. Espedientean jebetzat ageri dena behartua dago entitate ekintzagileari egin den eskualdatzearen berri ematera hilabeteko epean. Hala egiten ez badu, zilegi izanen da kobrantzarako ekintza hari zuzentzea, bai eta premiamendu bidez ere.

Kuotaren zenbatekoa eta hura nola zehaztu

38. artikulua

1. Urbanizazio kuotaren zenbatekoa urbanizazio lanen osotarako kostuaren betekoa izanen da.

2. Hartarako, aurrekontuko kostu osoa aurrikuspen hutsa izanen da, eta beraz, benetako kostua aurrikusi baino handiagoa izanen balitz, behar den bezala zuzenduko da dagokien kuoten seinalamentua.

3. Hauek joko dira urbanizazio lantzat, oro har: Kasurako urbanizazio proiektuetan halakotzat aipatzen dituztenak hirigintza eskumenaren helburuak eta gauzatu beharreko planen aurrikuspenak betetzeko.

4. Honako kontzeptuek osatu ahalko dute lanen kostua:

a) Bide sareko lanek, haietan lautze, zoru botatze eta galtzadatze lanak kontatuz, eta bai bide publikoaren azpitik zerbitzuak emateko egin beharreko espaloi eta kanalizazioak egin eta bazterra jartzeko lanek ere.

b) Saneamendu lanek, haien barrenean kolektore orokor eta partzialek, ekarriek, euri uretarako uhobiek eta estoldek eta ur araztegiek, exekuzio unitateari eragiten dion proportzioan.

c) Ur hornitzeak, bertan sartuta daudelarik kaptazio lanak, behar badira, edateko ura etxez etxe, ureztatzeko ura eta suteen kontrako hidranteak partitzea.

d) Argindarra hornitzeak, horren barnean eramana eta partitzea direla, eta argiteria publikoak.

e) Lorategiak, arboldegiak eta hiri altzariak parke, lorategi eta bide publikoetan zaintzeak.

f) Plana behar bezala exekutatzeko lurreratu beharreko edifizio eta edonolako eraikinen jabe eta alokatzaileei zor zaizkien kalteordainek, eta bai gauzatu beharreko planarekin bateraezinak diren plantazio, lan eta instalazioak desegiteak ekartzen dituen kalteordainek.

g) Perito lanek, Plan Partziala erredaktatu, bideratu eta kudeatzeko lanek, birlurzatiketa eta urbanizazio proiektuek, egitarau teknikoek zinez balio dutenak, edo tarifa ofizialen arabera estimatutako balioak, inolako sari berezirik ematen ez denean.

h) Lan eta zerbitzuek okupatu beharreko terrenoen balioak, ez baldin badira erabilera publikoko ondasunak edo derrigorrez eta dohainik eman beharreko terrenoak.

i) Lan edo zerbitzuetan inbertitu den kapitalaren korrituak eta beste gastuek, amortizatzen ez den bitartean, entitate ekintzagileak kreditura jo behar duenean lanaren parte bat finantzatzeko.

j) Plan eta Proiektuak bideratze aldera hirigintza kudeaketaren kostuek, ehuneko bik alegia, eta bai urbanizazio lanaren kudeaketa ekonomikoarenek ere, berriz ere ehuneko bik, biak urbanizazio aurrekontu osoari ezarrita.

5. Urbanizazio kuota zehazteko, ez dira kostutik kenduko toki entitateak Estatutik, Nafarroako Foru Komunitatearen Administraziotik edo beste edozein pertsona nahiz erakunde publiko nahiz pribatutatik jasotzen dituen dirulaguntza edo laguntzak.

39. artikulua.

1. Ordaintzera behartua den subjektu bakoitzak zer urbanizazio kuota ordaindu behar duen zehazteko, aurrez unitatekako kuota kalkulatuko da.

2. Unitatekako kuota kalkulatzeko, urbanizazioaren kostu osotarakoa exekuzio unitatearen azalera osotarakoaz zatituko da, zoru urbanizagarrian bada, eta hirigintza balio osotarakoaz hiri zorua bada.

3. Jabe bakoitzak ordaindu behar duen kuota kalkulatzeko, unitatekako kuotaren balioa, aurreko zenbakiaren arabera finkatua, azalera edo hirigintza balioaz bidekartuko da.

40. artikulua

Hirigintza legeria aplikatuz hirigintza probetxamenduren bat derrigorrez eta dohainik eman beharrekoa baldin bada, haren titularra den toki entitateak ekarpen horren proportzioan parte hartuko du urbanizazio kostuetan.

41. artikulua

1. Kuota horiek, behar den birlurzatiketa proiektuan eta behin behineko eta behin betiko likidazio kontuetan. Onesteak berak kuotak finkatzea ekarriko du eta berehala ordainarazteko aukera.

2. Birzatiketa beharrezkoa ez balitz, toki entitateak, hala deklaratzen duenean, seinalatuko ditu zein irizpide izanen diren urbanizazio kostuak eta handik heldu den kuota partitzeko.

3. Lur birzatiketa proiektuan finkatu kuotak behin behinekoak izanen dira behin betiko likidazio kontua onesten den arte.

4. Likidazio behin betikoaren kuota toki entitate ekintzagileak erredaktatuko du benetako eta egitezko kostuaren arabera, behin urbanizazioa bukatu delarik, eta beti ere lur birzatiketa behin betiko onestetik bost urte pasatu baino lehen.

5. Likidazio behin betiko horretan, behin behinekoan ziren kontzeptu eta kostu guztiez gain, ondoren izan diren karga eta gastu guztiak ere jasoko dira, atzeman diren hutsegite eta faltak eta ebazpen administratibo nahiz judizialek ezarritako zuzenketak.

Ordainketa

42. artikulua

Urbanizazio kuotak ordaindu beharra lur birtzatiketa proiektuak behin betiko onestearekin sortzen da edo entitate ekintzagileak halakorik ez dela behar deklaratzen duenean.

Kudeaketa

43. artikulua

1. Urbanizazio kuoten kudeaketa toki entitate ekintzagileei egokituko zaie.

2. Foru Lege honen 36. artikuluan aurrikusitako kasuetan derrigorrezkoa da urbanizazio kuotak ordaintzeko eskatzea urbanizazio kostu osoak ordaintzeko.

44. artikulua

1. Toki entitate ekintzagileak zilegi izanen du ukitutako jabeei eskatzea urbanizazio gastuen ariaz dirua aurreratzea, hurrengo sei hilabeteetan egin beharreko inbertsioen kopuruan. Ordainketa hori, eskatu eta hurrengo hilabetearen barrenean egin beharko da.

2. Epe hori iraganik, zilegi izanen da premiamendu bidez eskatzea ordainketa.

45. artikulua

1. Toki entitateak zilegi izanen du ukitutako jabeei kuotak ordaintzea gerokotzea edo zatikatzea, ez inoiz ere bost urte baino gehiagoz. Gerokotze do zatikatze hori lortzeko, eskatzaileek beren gain hartu beharko dute konpromezua toki entitateak behar dituen kredituetan gerokotu edo zatikatu zaien kuotaren parte baliokidearen gastu eta korrituak ordaintzeko, eta ordaintzea bermatu beharko dute hipoteka, bahitura, bankuko abala edo Udalbatzak aski adinakotzat jotzen duen beste bermeren batez.

2. Eskainitako bermea bere balioaren erdiraino murriztuko balitz hitzartu den epean, zilegi izanen da berehala exigitzea zor osoa, non eta bermea errekerimendua egin eta hurrengo hamabost egunetan osatzen ez den.

3. Kuoten ordainketan zatikatzea onartuko balitz, urteko ordainketak finkatzea, kuotak finkatzen diren egunean ordainketek duten balio aktualen gehiketa eta dagokien kuoten zenbatekoa berdinak izan daitezen eginen da. Balio aktualaz aditzen da, hartarako, urteko ordainketaren balio absolutua eta haren deskontu matematikoaren arteko aldea. Amortizazio taulari ezarri beharreko korritua, toki entitateek hitzartu dituzten kredituengatik ordaindu behar duen korritu erreal bera izanen da.

4. Ordaintzea luzatzen duten jabeen kontra zilegi izanen da premiamendu bidea erabiltzea edo kargapeko terrenoak desjabetzea.

46. artikulua

Likidazio behin behineko eta behin betikoaren kontuak onetsirik, jabe bakoitzari banaka emanen zaio jakitera zein kuota dagozkion, baldin helbide ezaguna badu, edo, ezperen, ediktu bidez.

47. artikulua

Urbanizazio kuoten aldera izandako dirusarrerek erabilera zilegi bakarra izanen dute behar den proiektuan jasotako lan, instalazio, zerbitzu edo kostuak ordaintzea.

48. artikulua

Toki entitateak Nafarroako Toki Administrazioari buruzko uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legeak finkatu kontratazio araubidea begiratuko du urbanizazio lana esleitzeko.

Lankidetzarako Elkarte Administratiboak

49. artikulua

Exekuzio unitateko lurren jabeek zilegi izanen dute Elkarte Administratibo bat eratzea Administrazio ekintzagilearekin lankidetza egiteko hark urbanizazio lanak buru ditzan. Elkarte honek hirigintza elkarte lankidearen izaera izanen du, behin Administrazioak bere eratze eta estatutuak onesten dituenean.

50. artikulua

1. Elkarteak eratzea aukerakoa da, baina ez da zilegi bat baino gehiago egotea exekuzio unitateko.

2. Elkartekide izateak titulartasun eskualdatze bat dakar berarekin eta horrek eskualdatzailearen eskubide eta eginbideetan subrogatzea ekartzen du. Beretzailea, eskualdatzea egin den momentutik jotzen da erantsitzat.

3. Jabeek, elkarte gisa eraturik, beren artetik aukeratuko dute elkarteburu bat, haien ordezkaria izan eta administrazio ekintzagilearekin harremanak erabiliko dituena.

4. Lankidetzarako Elkarte Administratiboaren erabakiak beti bertan diren parte hartze kuoten gehiengoaz hartuko dira.

51. artikulua

Elkarteak helburuok izanen ditu:

a) Toki entitateari iradokizunak eskaintzea Plana exekuzio unitatean nola gauzatu.

b) Toki entitateari lagun egitea lanen exekuzioa kontrolatzen eta hutsegiterik atzemanen balitz hari salatzea eta lanak egokiago burutu daitezen aholkuak ematea.

c) Toki entitatearekin batera lan egitea urbanizazio kuotak kobratzeko.

d) Ordainketa aurreratua izan duten urbanizazio kuoten inbertsioa aztertzea, eta ingerak egitea, horrelakorik egin behar bada.

e) Toki entitatearekin enpresa mistoak sortzea sustatzea exekuzio unitatean urbanizazio lanak burutzeko.

f) Tokatzen diren onura fiskalak ematearen kudeatzea.

4. Azpisaila. Isunak

52. artikulua

1. Baliabide honetan gobernu isun guztiak kontatzen dira eta udal ordenantzak nahiz polizi bandoak hausteagatik diren zehapenak eta izaera administratiboko beste lege edo erregelamendu aginduak haustegatik jartzen direnak.

2. Lege bereziek besterik agintzen ez badute, udal nahiz kontzejuen ordenantza, erregelamendu eta bandoak hausteagatik jartzen diren isunek 3.000 euro izanen dute goreneko muga 25.000 bizilagunez goitiko herrietan; 1.800 euro 10.001etik 25.000ra bitartekoetan; 1.200 euro 5.001etik 10.000ra bitartekoetan; 600 euro 2.001etik 5.000ra bitartekoetan, eta 300 euro gainerakoetan.

3. Isunak biltzeko, borondatez ordaintzen ez badira, premiamendu bidea segituko da.

4. Artikulu honetan ez dira sartzen tributuzko lege hausteengatik jarritako zehapenak; horiek, hautsi duten tributu arautegiak duen izaera fiskal berbera izanen dute.

5. azpisaila. Bestelako zerbitzuak

Zerbitzu pertsonal eta garraiozkoa. Arau amankomunak

53. artikulua

1. Nafarroako toki entitateek zilegi izanen dute zerbitzu pertsonala ezartzea, auzolana alegia, eta bai garraiozkoa ere landa bide eta auza bideak egin, kontserbatu eta hobetzeko, eta jeneralean, bere eskumenpeko lanak egiteko.

2. Zerbitzu pertsonal eta garraiozkoek ez dute batak bestea baztertzen, eta zilegi da biak batera ezartzea, halatan non, bateratasun hori gertatzen denean, garraio zerbitzura behartutakoek pertsonala ere egin ahalko duten garraio elementu berberekin.

3. Libratzeko saria aurrez ordaindu ez eta zerbitzu ematera etortzen ez denak, non eta ezinbestean izan ez den, sari hori eta beste hainbesteko zehapena ordaindu beharko ditu, eta bi kontzeptuok premiamendu bidez exigituko dira hartarako epean ordaintzen ez badira.

4. Toki entitateek zerbitzu aldiak finkatzeko, kontutan hartuko dute udalerrian edo kontzejuan lanaldi haundiena noiz den, ez egun horietan paratzeko.

5. Artikulu honek aipatzen dituen zerbitzuak ezarri eta antolatzea, hartarako ordenantza batek erregulatuko ditu.

Zerbitzu pertsonala.

54. artikulua  

1. Delako herrian bizilekua duten guztiak daude auzolanera behartuak, honakoak ezik:

a) Hemezortzi urtetik beheiti eta berrogeita hamabost urtetik goitikoak.

b) Ezgaitasun fisiko, psikiko edo zentzumenezkoren bat dutenak.

c) Espetxeetan preso daudenak

2. Toki entitateak bere gain hartuko du zerbitzupekoek izan ditzaketen ezbeharren arriskua.

3. Zerbitzu pertsonalak ez du hartuko urtean hamar egun baino gehiago, ez eta segidako hiru baino gehiago ere, eta zilegi izanen da bolondres apropos batez ordezkatzea, edo sari bidez libratzea, Lanbidearteko Gutxieneko Soldataren bi halako diru kopuru bat ordainduz.

Garraio zerbitzua

55. artikulua

1. Garraio zerbitzura denak daude behartuak, inor salbuetsi gabe, bizilekua toki entitatean izan ala ez izan, pertsona fisiko nahiz juridiko guztiak, baldin mugape hartan bertako enpresa ustiategiei atxikitako garraio elementuak badituzte.

2. Zilegi izanen da garraio zerbitzua dirutzea Lanbidearteko Gutxieneko Soldataren hiru halako ordainduz, eta ez da izanen, trakzio mekanikoko ibilgailuentzat, urtean bost egun baino gehiagokoa, bostotako bat ere ez delarik beste baten segidakoa. Beste kasuetan zerbitzuaren iraupena ez da izanen urtean hamar egun baino gehiagokoa ez eta segidako bi baino gehiagokoa.

3. Zerbitzu garraioan usatu diren ibilgailuek gastatzen duten erregaia, toki entitateak ordainduko du.

IV. KAPITULUA. Tributuak

1. Saila. Xedapen orokorrak

56. artikulua

Toki entitateek ordainarazten dituzten tributuek honako hatsapenak begiratuko dituzte beti ere:

a) Tributu eman beharraren izaera orokorra, pertsona fisiko nahiz juridiko guztiak, edo nortasun juridikorik gabeko baina eskubide-eginbide fiskalen hartzaile izan daitezkeen subjektuak, beti ere errespetatuz berdintasun eta gaitasun ekonomikoaren hatsapenak.

b) Ez kargapean jartzea entitatetik kanpora kokatutako ondasunak, burututako iharduerak, eta egindako gastuak.

c) Ez kargapean jarri, beren izaeragatik, entitate zerga hartzailetik kanpora izan diren negozio, egintza nahiz gertaerak, ez eta lurralde horretan sortu ez diren eta beteko ez diren ondasun, eskubide edo eginbideen trasmisioa.

d) Ez inolako traba egitea pertsonak, salgaiak edo zerbitzu eta kapitalak libreki zirkulatzeko, eta ez benetako eraginik izatea pertsonen bizilekua kokatze edo enpresa eta kapitalak finkatzeko, nahiz horrek ez duen galarazten toki entitateek zilegi dutela beren lurraldearen hirigintza antolamendua egitea.

57. artikulua

1. Nafarroako toki entitateen tributuetan ez da zilegi izanen beste onura fiskalik aitortzea honetan edo beste Foru Lege batean jasotzen direnak baizik.

2. Foru Legeren batek onura fiskalen bat finkatzen badu Foru Lege honetan aurrikusten direnez landara, ordainbide formulak ere eratuko ditu. Haietan kontutan hartuko dira toki entitateen baliabideek etorkizunean ugaltzeko zer aukera dituzten, onura fiskal horiek ezarri zaizkien tributu horietatik heldu direnek alegia.

58. artikulua

1. Nafarroako toki entitateek iradoki beharreko tributuen sortzea eta aldatzea Nafarroako Foru Eraentza birrezarri eta hobetzeari buruzko Lege Organikoaren 20.2 artikuluan ezarririko ihardunbideaz bideraturiko Foru Legearen bidez eginen da.

2. Zilegi izanen da, halare, onetsiak izateko gehiengo hutsa behar duten Foru Legeen bidez aldatzea tributu zorra baldintzatzen duten parametro kuantitatiboak eta onura fiskalak ezartzea hurrengo zenbakian aurrikusten diren baldintzetan.

3. Honako baldintzak beteko dira aurreko zenbakiaren arabera ezarririko toki tributuetan onura fiskalak ezartzeko:

a) Urtean urteko aurrekontuen hatsapenaren arabera iraunen dute indarrean.

b) Ez dute zilegi izanen oinarri duten tributu onuraren izaera aldatzea.

c) Onespenarekin batean aurreko artikuluko 2 zenbakiak aipatzen dituen ordainbide formula edo sistemak finkatzeko behar diren neurriak ezarriko dira.

59. artikulua

Nafarroako toki entitateen eskumenean dago beren tributuak kudeatu, bildu eta ikuskatzearen ardura.

60. artikulua

1. Nafarroako toki entitateek zilegi izanen dute aurreko artikuluak aipatzen dituen eskumenak beste toki entitate bati delegatzea, baldin eta eskumenok haren ekintza lurraldean badaude; delegazio horrek indar izateko, beste toki entitateak ontzat hartu beharko du.

2. Delegatzea erabakitzeko eskua duten organoak honakoak dira: Udaletan, Udalaren Osoko Batza edo Batzarrea; Kontzejuetan, Juntak edo batzarrea eta gainerako toki entitateetan estatutuen arabera eskumen hori bere dutenak.

3. Erabaki horrek finkatu beharko ditu delegazioaren irizpidea, irautea eta baldintzak eta Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratuko da, behin delegatutako entitatearen gobernu organoak onartuz gero, Osoko Batzak, alegia, bere lurralde eremuan barne hartzen dituen toki entitateen kasuan.

4. Administrazio bidez egintzak errebisatzeko, edozein kasutan ere, errebisatu beharreko egintza diktatu duen entitate berberak du esku, dela eskumenaren titularra, dela entitate delegatua.

61. artikulua

1. Foru Komunitateko eta Toki Entitateetako Ogasunaren tributu Administrazioak elkar lanean arituko dira beren tributuak kudeatu, likidatu, ikuskatu eta biltzeko zeregin guztietan.

2. Partikularzki, tributu Administrazio horiek:

a) Eskatu adina informazio emanen diote elkarri.

b) Zeinbere eginkizunak burutzeko behar den laguntza emanen diote elkarri, erregelamenduek xedatu bezala, eta bai eskatzen dituzten datu eta aurrekariak ere.

c) Berehala emanen dizkiote elkarri jakitera batarentzat zein bestearentzat tributu gaietan ardurako izan daitezkeen gertaerak, beren tributu ikuskatze zerbitzuek azaleratzen dituztenean egiaztatze edo harakatze lanetan.

3. Aurreko zenbakian aurrikusten diren elkarlan motez gainera, Tributu Administrazioek zilegi izanen dute Ikuskatze plan baterakoak nahiz koordinatuak eratzea, helburu, sektore eta ihardunbide aukeratuetarako.

62. artikulua

Edozein pertsonak, natural nahiz juridiko, pribatu nahiz publiko, Toki Administrazioari lagun egiteko obligazioa du, eta hark hala eskatuta, eman beharko dizkio zer ere datu, txosten, edo aurrekari gai kontuetarako garrantzizkoak baitira, besterekin izandako harreman ekonomiko, profesional edo finantzakoetatik heldu zaizkienak.

63. artikulua

1. Toki tributuen subjektu pasiboek zilegi izanen dute toki entitateari kontsultak egitea, behar bezala dokumentatuak, kasuan kasu dagokien araubide, sailkapen edo kalifikazioari buruz.

2. Erantzuna informazio hutseko egintza izanen da, ez egintza administratiboa, eta ez du Administrazioa lotetsiko.

3. Aurreko zenbakian xedatutakoa gora behera, subjektu pasibo batek, kontsulta egin eta organo eskudunaren erantzunaren arabera bete baditu bere tributu eginbideak, ez du erantzukizunik izanen honako baldintzak betetzen direlarik:

a) Kontsulta horretan, behar diren aurrekari eta inguruabar guztiak agertzea, Administrazioak epaia tajutzeko adina.

b) Horiek ondoren ez aldatu izana.

c) Kontsulta hura, zergagaia gertatu baino lehen egin izana edo aitorpena egiteko epearen barrenean.

Erantzukizun salbuespena etenen da ezartzekoa den legeria aldatzen denean, eta ez du inoiz ere galaraziko berandutze korrituak eskatzea tokatzen diren kuota, zenbateko eta errekarguez gain.

4. Interesatuek ez dute zilegi izanen kontsulta baten erantzunaren kontra helegiterik jartzea, nahiz eta gero zilegi duten, erantzuna oinarri duen egintza administratiboaren kontra.

2. Saila. Tributuen ezarpena eta antolamendua

64. artikulua

Tributuak ezarri eta antolatzeari buruzko erabakiak, eta bai aldatzeari buruzkoak ere, ondorio izan behar duten ekitaldi ekonomikoa hasi baino lehen hartu behar dira, edo lan edo zerbitzu berriak egin edo ezartzeko nahiz lehengoak zabaltzeko data baino lehen.

65. artikulua

Analogia ez da onartuko zergagaiaren eremua edo salbuespen nahiz hobariena bere berezko mugez harantzago zabaltzeko.

66. artikulua

Tributuak eskatzeko, kontutan hartuko da zergagaiaren izaera juridiko eta ekonomiko benetakoa.

3. Saila. Tributuak kudeatzeko ihardunbidea

1. Azpisaila. Hasiera eta biderapenak

67. artikulua

Tributu kudeatzea halakoetan hasiko da:

a) Subjektu pasiboaren deklarazioz edo ekimenez.

b) Ofizioz.

c) Toki entitateetako administrazio organoen ikerketa lanagatik.

68. artikulua

1. Tributu aitorpentzat joko da zer ere dokumentu sortzen baita aitortzeko edo aditzera emateko zergagaia baten inguruabarrak edo osagaiak izan direla. Orobat halakotzat joko da zergagai bat daukan edo sortzen duen agiria aurkezte hutsa ere bai.

2. Inoiz ez da eskatuko aitorpen fiskalak zinpean egiteko.

3. Aurkeztearekin batera interesatuek aitorpenaren ziurtagiri bat jasoko dute; aitorpenaren bikoizkiak balio du hartarako.

4. Froga agiri bat aurkeztean interesatuek zilegi dute harekin batera kopia sinple edo fotokopia bat ere aurkeztea, toki entitateak, biak erkaturik, jatorrizkoa bihur dezan, non eta zerbaitengatik, agiri pribatua izateagatik kasu, edo bestelako kausa zuzenen batengatik, juzkatzen ez den agiria ez dela bihurtu behar harik eta ihardunbidea behin betiko ebatzi arte.

69. artikulua

1. Ordenantza bakoitzak finkatu epeetan aurkeztu beharko da derrigorrez aitorpena, eta halakorik ez badago, hogeita hamar laneguneko epean zergagaia izan eta biharamunetik kontatzen hasita. Epez kanpo aurkeztea lege hauste bakuntzat joko da eta halakoaren zehapena jasoko du.

2. Aitorpena toki entitateari aurkezteak ez du berekin ekartzen kargaren sorburua onartzen edo aitortzen denik.

3. Toki entitateek zilegi dute aitorpenak eskatzea eta haiek zabaltzeko eskatzea eta bai atzemandako hutsak zuzentzeko ere, tributuak likidatzeko eta egiaztatzeko behar den guztian.

4. Aurreko zenbakiak aipatzen dituen eginkizunak ez betetzea lege hauste bakuntzat joko da eta halakoaren zehapena jasoko du.

70. artikulua

1. Ordenantza partikularretan finkatuko da zein epe bete behar diren tributuak kudeatzeko biderapenak burutzeko. Ordenantza horiek halakorik finkatzen ez badute, izaera orokorrez ezin iraganen dira sei hilabete baino gehiago administrazio ihardunbidea hasten den egunetik harik eta behar den ebazpena eman eta ihardunbidea amaitu arte, tartean ohiz kanpoko kausarik ez dela, behar bezala justifikaturik, hura galarazten duenik. Epe hori bi urtekoa izanen da ikuskaritza ekintza tarte delarik.

2. Toki entitateek epeak ez betetzeak ez du berekin ekarriko Administrazioaren ekintza iraungitzea, baina esku emanen die interesatuei hartarako erreklamazioa jartzeko.

3. Edonoiz da zilegi biderapen akatsen kontra erreklamazioa egitea, bereziki ihardunbidea gelditzea ekartzen dutenak, seinalatu epeak haustea edo afera behin betiko ebatzi baino lehen zuzendu daitezkeen biderapenak ez egitea. Erreklamazioa onesten bada, diziplina espedientea irekiko zaio funtzionari erantzuleari, horretarako ziorik badago.

2. Azpisaila. Egiaztatu eta ikertzea

71. artikulua

Toki entitateek, zergagaia osatzen duten gertaera, egintza, egoera, iharduera, ustiapen eta beste inguruabar guztiak ikertuko dituzte, eta karga oinarriaren balorazioa egiaztatuko dute.

72. artikulua

Ikerketa egiteko, subjektu pasiboaren agiri, liburu, fitxategi, faktura, ziurtagiri eta kontu erregistro nagusi edo lagungarriak aztertuko dira; eta bai ere ondasunak, osagaiak, ustiapenak aztertuko, eta beste informazio aurrekari, tributua zehazteko behar diren guztiak.

73. artikulua

1. Toki entitateen ikertze lanak salaketa bat izan dezake sorburu. Salaketaren ekintzak ez du loturarik Administrazioari lagun egiteko obligazioarekin, Lege honetako 62. artikuluan xedatzen den moduan.

2. Salaketagilea ez da joko salaketak abiaratzen duen ikertze lanetan interesatutzat, eta ez du zilegi izanen halakoaren gisa helegite edo erreklamaziorik paratzea.

3. Zilegi izanen da beste biderapenik gabe artxibatzea argiro fundamentu gabeak diren salaketak.

74. artikulua

Subjektu pasiboak beharturik daude kasuan kasu agintzen diren kontu liburu, erregistro eta gainerako agiriak edukitzera, eta ikuskaritzaren lana aisatzera dagokion toki entitateari emanaz zergagaiarekin lotura duten datu, txosten eta aurrekari edo justifikante guztiak.

75. artikulua

Ikuskaritza saioak, subjektu pasiboentzat nolabaiteko ondorio ekonomikoak izanen baitituzte, eginbideak, jakinarazpenak eta aurrezko nahiz behin betiko aktak izanen dituzte dokumentu-euskarri.

4. Saila. Tributu Likidazioak

76. artikulua

1. Zerga oinarriak finkatu direlarik, kudeaketak aurrera eginen du likidazioa eginaz tributu zorra tajutzeko. Likidazioak behin behinekoak edo behin betikoak izanen dira.

2. Honakoak joko dira behin betikotzat:

a) Administrazioak aurrez zergagaia ikerturik egiten direnak, eta karga oinarria egiaztatu ondoren, behin behineko likidazioarekin ala gabe.

b) Preskripzio epearen barrenean egiaztatu ez direnak.

3. Aurreko zenbakian aipatzen diren kasuez landara, likidazioak behin behinekoak izanen dira, izan daitezen konturakoak, osagarriak, kauziozkoak, hein batekoak edo osotarakoak.

77. artikulua

1. Toki entitateek, likidazioak egin bitartean, egiaztatuko dute tributu aitorpenetan jasotako egintza eta balorazio guztiak.

2. Tributu oinarria aitorpenetako oinarritik gora joaten bada, hala eman beharko zaio jakitera subjektu pasiboari, xehero adieraziaz horren arrazoia diren gertaera eta osagai emendiozkoak, eta harekin batera egin den likidazioa.

78. artikulua

1. Honakoak zehaztuko zaizkie subjektu pasiboei likidazioetan:

a) Likidazioetako osagai funtsezkoak.

b) Zer inpugnazio-bide zilegi den erabiltzea, adieraziz zer epe eta erakundetan jarri behar diren.

c) Tributu zorra non, zer epe eta modutan ordaindu behar den.

2. Jakinarazpen akastunak eragingarri bihurtuko dira subjektu pasiboak hura jaso duela espreski deklaratu, dagokion helegitea jarri edo tributu zorraren ordainketa egiten duen egunetik.

3. Hala ere, sei hilabetez izanen dira eragingarriak, Subjektu pasiboei pertsonalki egin zaizkien eta egintzaren testu osoa duten jakinarazpenak, nahiz eta beste betebeharren bat bete gabe utzi duten, non eta epe horretan protesta formalik egin ez den Administrazioari eskatzeko huts hori zuzen dezala.

79. artikulua

Ordenantza partikularrean bertan hala zehazten denetan, eta ezertan galarazi gabe legeak zenbait tributu kudeatzeko ezartzen dituen erregistro administratiboak, toki entitateek zergadunen erroldak prestatuko dituzte, kontuan izanik, horretarako, interesdunen aitorpenak, toki entitatek beraiek dakizkiten datuak, bai eta ikuskaritza administratiboaren bidez lortutakoak. Zergadunen errolda, behin horrela prestatuta, erregistro iraunkor eta publikotzat hartuko da, eta toki entitateek erabakitzen duten prozeduraren bidez eramanen da, are prozedura mekanikoaren bidez.

80. artikulua

1. Zergadun errolda itxuratu delarik, bertan izaten diren alta, baja, eta aldaketa guztiek administrazio egintza erreklamakizun bat beharko dute onesteko, eta legeak agindu bezala jakinarazi beharko zaie subjektu pasiboei.

2. Zergadunak beharturik egonen dira toki entitateei jakitera ematera izan diren aldaketa guztiak, izan eta hurrengo hogeita hamar laneguneko epean, baldin aldaketa horrek zergadun erroldan alta, baja edo aldaketa sortzen ahal badu, Lege honek tributu bakoitzari buruz finkatzen dituen berezitasunak galarazi gabe.

81. artikulua

Zergadun erroldak izanen dira kobrantza agiri guztiek, zerrenda, errezibo, eta bestek zerga ordainarazteko erreferentziatzat hartu beharreko agiri fiskala.

5. Saila. Dirubilketa

82. artikulua

Bilketaren kudeatzea deritza toki entitateen Ogasunaren jabetza osatzen duten kreditu eta eskubideak burutzera daraman administrazio eginkizunak egiteari.

83. artikulua

Erregelamenduak agindu moduan subjektu pasiboari jakinarazi zaion likidazio orok tributu zorra ordaintzeko eginbidea jartzen dio hari.

84. artikulua

1. Honela egin ahalko da bilketa:

a) Borondatezko epean.

b) Nahitaezko epean

2. Borondatezko epean, ordaintzera beharturik daudenek hartarako jarri diren epeetan ordainduko dituzte beren zorrak. Nahitaezko epean, indarrez eginen da bilketa, premiamendu bidea erabiliz, indarrean diren legeekin bat, bere bizkar zuen eginbidea borondatezko epean bete ez duen behartuaren ondasunaren kontra.

85. artikulua

Toki entitateen baliabideak zuzenean bilduko dira, Diruzaintzaren bitartez, kontuhartzaileak zerbitzuen fiskalizazioa egin ahal izateko moduan.

86. artikulua

1. Egindako likidazioetatik heldu diren tributu zorrak horrela sailkatzen dira, bilketa kontuetarako: jakinaraziak, jakinarazpen gabeak eta autolikidatuak.

2. Jakinarazietan ezinbestekoa da jakinarazia egotea subjektu pasiboak jakin dezan tributu zorraren berri, eta beraz legeak agindu bezala jakinarazi gabe ezin eskatuko da zorra.

3. Jakinarazpen gabeko zorrak dira jakinarazpen indibidualik behar ez dutenak, subjektu pasiboek jadanik ezagunak dituzten zergadun-erregistro eta -erroldetatik datozelako.

Konparaziora, aldizka errezibo bidez kobratu beharreko tributuetan, behin kasuan kasuko erregistro, errolda, padroi edo matrikulan alta eman eta likidazioa jakinarazi denean, zilegi izanen da hurrengo likidazioak modu kolektiboan jakinaraztea, ediktu bidez berri emanez, baldin eta likidazio horiek lehengoen berdin-berdinak badira edo izan diren aldaketak orokorrak badira.

4. Autolikidatuak dira subjektu pasiboak, aitorpen-likidazio baten bitartez, tributu zorra aldi berean ordaintzen duenean.

87. artikulua

Toki entitateen aldeko zorrak Udalaren Kutxan sartuko dira edo hartarako dituen banku kontu edo aurrezki kontuetan.

88. artikulua

Tributu zorrak honela ordaindu behar dira:

a) Jakinaraziak, jakinarazi eta hogeita hamar laneguneko epean.

b) Epez epe errezibo bidez kobratu beharreko tributuen kasuan, banan banako jakinarazpena beharrezkoa ez dutenetan, aurreko letran adierazitako epe berean, ordainketa egin behar deneko hiruhileko naturalaren lehen egunetik kontatuta.

c) Subjektu pasiboak berak autolikidatutako zorrak haiei dagokien aitorpenak aurkeztearekin batera ordaindu beharko dira. Aitorpenak aurkezteko epeak edo datak tributu bakoitza arautzen duten ordenantzek finkatuko dituzte, eta halakorik ez badago, zergagaia gertatu eta hogeita hamar laneguneko epean.

89. artikulua

1. Honako bide hauetako batetik ordaindu beharko dira tributu zorrak:

a) Legezko balioko dirua

b) Posta edo telegrafo bidezko igorpena.

c) Banku txekea

d) Toki entitateak kreditu eta aurrezki entitateetan irekitako kontuetara egindako abono edo trasferentzi karta.

2. Lehenago erabakitakoak ez du galarazten tributu zorrak kreditu eta aurrezki entitateetan helbideratzea, entitate horiek subjektu pasiboaren administratzaile gisa jokatu eta hark baimena emandako zorrak ordain ditzaten. Helbideratze horrek ez du inolako baldintzarik ezpada toki entitatearen diruzaintzari aurrez gaztigatu beharra helbideratze horrek zer tributu kontzeptu hartzen dituen, eta bai delako kreditu eta aurrezki entitateari.

90. artikulua

1. Tributu zorra likidatu delarik, toki entitateak zilegi izanen du, mesede gisa eta hala baderitza, haren ordainketa gerokotu edo zatikatzea, ordaintzera behartuek aurrez hala eskatzen badute.

2. Ordainketa zatikatzeko, gerokotzearen aldaki bat delarik, gerokotzeari ezartzen zaizkion xedapenak begiratuko dira.

3. Orokorrean, zor gerokotuek, beren mugaeguna eta biharamunetik, baimenduriko luzapen edo zatiketen epeak iraungitzen diren arte, Nafarroako Ogasun Publikoari buruzko 8/1988 Foru Legean aipatzen den berandutze korritua sortuko dute.

Aplikatzeko tasa eskabidea aurkezten denean indarra duena izanen da eta ez da aldatuko baimenduriko luzapen edo zatiketa osorik kitatu arte.

91. artikulua

Hauek ezin gerokotuko dira:

a) Ordainarazteko, ordainagiri edo patentea erabiltzen den tributu zorrak.

b) Atxipenagatikako ordezkoek zenbatekoa sartu beharreko tributu zorrak.

92. artikulua

1. Gerokotzea edo zatikatzea eskatzeko zer baldintza behar diren, haiek erdiesteko zer ihardunbide segitu behar den, toki entitateak zer berme eta bestelako baldintzari beharrezko iritzi dien, hori dena, beren Aurrekontu orokorretako exekuzio oinarrietan jasoko dute.

2. Entitate batek ez badu bere aurrekontu orokorretan exekuzio oinarririk, ordezko moduan honako arauak ezarriko ditu gerokotzea edo zatikatzea emateko:

a) Ez da zilegi gerokotze do zatikatze epea bost urte baino gehiagokoa izatea.

b) Eskatzaileak bermea eskaini beharko du, kreditu edo aurrezki entitate baten abal solidarioa alegia, eta eskaerarekin batera aurkeztuko entitate horren konpromezua gerokotzea ematen bada abala formalizatzeko.

c) Bermeak, beti ere, zorraren zenbatekoa eta berandutze korrituena hartuko ditu, gehi bi zenbatekoon batuketaren ehuneko 25a.

d) Abal bidez eratutako bermeak gutxienez hiru hilabetez gainez eginen dio epearen edo epeen bukatze datari.

e) Emandako epea bukatu eta itzuli beharrekoak itzultzen ez badira, premiamendu bidez ordainaraziko da zorra, eta ez da inolako frogarik eginen.

f) Epea bukatu eta ordaintzen ez bada, egun berean bukatutzat joko dira beste epe guztiak, ondoren emandakoak ere bai, eta denak sartuko dira premiamendu bidean.

6. Saila. Tributu lege hausteak

93. artikulua

1. Tributu lege hausteak dira Foru Lege honetan eta toki entitateen ogasuna arautzeko beste lege-xedapen guztietan tipifikatutako eta zehatutako egintzak eta egintzarik ezak. Lege hausteak axolakabekeria hutsezkoak badira ere zeha daitezke.

2. Subjektu lege hausletzat joko dira legez lege-haustetzat tipifikatutako egintzak edo egintzarik ezak egiten dituzten pertsona fisiko edo juridikoak. Bereziki hauek:

a) Tributuen subjektu pasiboek, zergadunak izan nahiz ordezkoak.

b) Egintzarako gaitasunik ez duten subjektu pasiboen legezko ordezkaria.

c) Lege honetako 62. artikuluak xedatutakoari jarraikiz Administrazioari informazioa eta laguntza eman beharrean dauden pertsona fisiko nahiz juridikoak.

3. Legeak lege haustetzat tipifikatzen dituen egintzek edo egintzarik ezek, honako kasuetan ez dute erantzukizunik sortuko:

a) Tributu gaietan egintzarako gaitasunik ez dutenek eginak direnean.

b) Ezinbesteko kasua delarik.

c) Erabakia askoren artean hartua delarik, beren botoa gorde edo erabakia hartu zeneko bileran egon gabekoentzat.

4. Aurreko zenbakiak aipatzen dituen kasuetan, subjektu pasiboen edo gainerako behartuen tributu egoera erregularizatzean, tokatzen diren kuota eta errekargoez gain, dagokion berandutze korritua eskatuko da.

5. Toki Administrazioak lege-hausteei Ogasun Publikoaren kontrako delituak izan daitezkeela deritzen kasuetan, jurisdizio eskudunari jakinaraziko dio dagokiokeen errua eta epai agintariek epai sendoa eman, iharduketak largetsi edo artxibatu, edo Ministerio Fiskalak espedientea itzuli arte administrazio ihardunbidea etenen du.

Epai agintarien zigortzeko epaiak administrazio zehapena ezinduko du.

6. Deliturik antzematen ez bada, Administrazioak aurrera eramanen du zehapen espedientea Epaitegiek frogatutzat juzkatu dituzten gertaerak oinarri harturik.

94. artikulua

1. Lege hauste bakuntzat hartzen da tributuen kudeatzean edozein pertsonari, subjektu pasiboa izan ala ez, eskatzen zaizkion tributu eginbide edo betekizunak ez kunplitzea, lege hauste larriak ez direnean.

2. Lege hauste larriak hauek dira:

a) Erregelamendu bidez seinalatu diren epeetan ez sartzea tributu zor osoa edo haren parte bat.

b) Salbuespenak, onura fiskalak edo itzulkinak bidegabezki gozatzea edo erdiestea.

c) Administrazioak autolikidazio ihardunbidearen bidez eskatzen ez diren tributuak likidatu ahal izateko behar dituen aitorpen edo agiriak ez aurkeztea, epez kanpo aurkeztea edo modu osatugabe  edo okerrean aurkeztea.

95. artikulua

Lege hausteak zigortzeko, diruzko isunak jarriko dira, finkoak edo proportzionalak.

Zilegi izanen da isun finkoen zenbatekoa eguneratzea Nafarroako Aurrekontu orokorretan ekitaldiz ekitaldi.

Diru bidezko isun proportzionala zerga kuotari, ordaindu gabeko kopuruei eta behar ez bezala lorturiko onura edo itzulketen zenbatekoari ezarriko zaie.

96. artikulua

Tributuen likidazio behin behinekoak edo behin betikoak bururatzeko egintza administratiboak diktatu behar dituzten organoek erabakiko eta ezarriko dituzte zehapenak, interesatuari entzunaz, eta beti ere aurrez behar den espedientea hasirik.

97. artikulua

1. Tributu zehapenak graduatzeko honakoak hartuko dira kontutan:

a) Tributu lege-hauestekoak behin eta berriztekoak diren.

b) Tributu Administrazioaren ikertze lanari kontra egitea, uko egitea edo traba egitea.

c) Lege-hausterako maulazko baliabideak erabili diren edo hura pertsona tartejarri baten bidez burutu den.

d) Aitorpenik ez aurkeztea edo aitorpen faltsu, osatugabe edo zehaztugabeak aurkeztea, horrek tributu zorra gutxi izatea badakar.

e) Eginbide edo betekizun formalak beren baitatik bete dituzten ala berandatu diren.

f) Tributuak egoki kudeatzeko zenbaterainoko garrantzia duten eman ez diren datu, txosten edo aurrekariek eta, oro har, bete ez diren eginbide formalek, diru edo erregistro kontuek, edo Administrazioari informazio eta laguntza eman beharrak.

2. Graduatzeko irizpideak batean aplika daitezke.

e) eta f) letretan aipatzen diren irizpideak lege-hauste arineko zehapenak graduatzeko besterik ez dira erabiliko. d) letran aipatzen den irizpidea lege-hauste larriko zehapenak graduatzeko besterik ez da erabiliko.

Erregelamendu bidez graduatzeko irizpide bakoitzaren aplikazioa ezarriko da.

3.- Tributu lege-hausteko zehapenen zenbatekoa ehuneko 30 gutituko da subjektu lege-hausleak edo, hala balitz, erantzuleak egiten zaion arautze proposamenarekin bat datorrela adierazten duenean.

98. artikulua

1. Lege hauste bakun bakoitzak 1.000tik 15.000 bitarteko zehapena izanen du.

2. Ikuskapenari, bere eskumenak erabiltzen ari delarik, kontra, uko edo traba egiten bazaio, 50.000tik 1.000.000 bitarteko isuna ezarriko da.

3. Tributu lege hauste larriei diruzko isun proportzionala jarriko zaie, kuotaren zenbatekoaren ehuneko 50etik ehuneko 150era bitartekoa, eta aurreko artikuluan aipatutako gutitzea deustan galarazi gabe.

Orobat, zilegi izanen da berandutze korrituak eskatzea borondatezko epea bukatzetik zerga-egoera bereoneratzen duen likidazioa egiten den egunera arte pasatako denboraren aldera.

99. artikulua

1. Lege hausteek sortzen duten erantzukizuna zehapena ordaindu edo betetzean iraungitzen da edo preskripzioz.

2. Subjektu lege hausleak hiltzean, burutu gabeko tributu eginbeharrak oinordeko edo legaziodunei pasatuko zaizkie, legeria zibilean herentzia eskuratzeari buruz finkatzen dena galarazi gabe. Inoiz ez da zehapenik pasatuko.

3. Elkarteak edo entitateak deuseztu eta likidatzen direlarik, haien tributu eginbehar burutu gabeak sozio edo kapital-partaideei pasatuko zaizkie, eta haiek solidarioki hartuko dute erantzukizun hori, esleitu zaien likidazio kuotaren balioa muga dutela.

7. Saila. Tasak

1. Azpisaila. Zergagaia

100. artikulua

1. Toki entitateek, Foru Lege honetan aurreikusten diren baldintzetan, zilegi izango dute tasak ezartzea tokiko jabari publikoaren erabilera pribatiboagatik edo aprobetxamendu bereziagatik eta beren eskumenpeko zerbitzu edo jarduerak eman edo egiteagatik.

2. Honakoak dira tasen zerga gaiak:

A) Tokiko jabari publikoaren erabilera pribatiboa edo aprobetxamendu berezia.

B) Toki entitateen menpeko zerbitzu publiko edo administrazio jarduera bat zuzenbide publikoaren erregimenean eman edo egitea, zerbitzu edo jarduera horrek subjektu pasiboari bereziki eragiten dionean, baldin eta honako zirkunstantzietako bat gertatzen bada:

a) Zerbitzu edo jarduera ez izatea administratuek beren borondatez eskatu edo jasotzekoa. Hartarako, honako kasuetan juzkatuko da administratuek ez dutela beren borondatez eskatu edo jasotzen:

-Lege edo erregelamenduetako xedapenek hala behartzen badituzte.

-Eskatu diren zerbitzu edo jarduerak ezinbestekoak badira eskatzailearen bizitza pribatu nahiz sozialerako.

b) Sektore pribatuak halako zerbitzu edo jarduerarik ez ematea, indarra duen araudiak sektore publikoaren aldeko erreserba egin ala ez egin.

3. Administrazio zerbitzu edo jarduerak subjektu pasiboari eragiten diola ulertuko da, zuzen nahiz zeharbidez subjektu pasiboak berak sortua denean, haren egintzak edo egintzarik ezak toki entitatea behartu duelako bere arioz zenbait zerbitzu ematera edo jarduera egitera, jendearen segurtasunagatik, osasunagatik, horniduragatik, hirigintza kontuengatik edo beste edozein arrazoigatik.

4. Artikulu honetako 1. idazatian aurreikusten denarekin bat, toki entitateek zilegi izango dute tasak ezartzea tokiko jabari publikoaren erabilera pribatibo edo aprobetxamendu bereziagatik, bereziki honako kasuetan:

a) Harea eta eraikuntzarako beste materialak ateratzea tokiko jabari publikoko lurretatik.

b) Tokiko erabilera publikoko terrenoetan elur putzuak edo uraska edo patinak egitea euri urak jasotzeko.

c) Balnearioak edo bestelako ur-probetxamenduak, ur publikoaren erabilera arruntaz kanpokoak.

d) Teilatu-hodien eta antzeko instalazioen joanbideak eta hustubideak tokiko erabilera publikoko terrenoetan.

e) Tokiko erabilera publikoko terrenoetan zoruazpia hartzea.

f) Zangak, meha-zuloak edo lubakiak egitea erabilera publikoko terrenoetan, errepideak, bideak eta tokiko beste bide publikoak ere barne, hodiak, eramanbideak eta bestelako instalazioak ezartzeko; bai eta bide publikoko zoladura edo espaloiak zulatzea ere.

g) Tokiko erabilera publikoko terrenoak salgaiz, eraikuntza materialez, eraikuntza-hondarkiz, hesiz, zutabez, aldamioz eta antzeko instalazioz hartzea.

h) Ibilgailuak espaloietatik sartzeko pasabideak eta aparkeleku esklusiboak egiteko, ibilgailuak gelditzeko, edozertariko salgaiak kargatu eta deskargatzeko kale-erreserbak.

i) Pisuetan burdin hesiak, sabai-leihoak, airebideak, sarbide- ateak, karga ahoak eta tokiko edozer kaletako zorua edo zoruazpia hartzen duten antzeko instalazioak ezartzea, sotoei edo erdi sotoei argia, airea, pertsona edo ibilgailuentzako sarbidea emateko asmoz.

j) Tokiko edozein kaletan buruz gainekoa edozer elementuz hartzea: eraikuntza osagai itxiak, terrazak, behatokiak, balkoiak, markesinak, toldoak, haizetakoak eta antzeko instalazioak, buruz gainekoak edo fatxada-lerrotik irtendakoak.

k) Tendidoak, hodiak eta galeriak argindarra, ura, gasa eta beste edozer fluidoren eramanbideak egiteko, besteak beste lineetarako zutoinak, kableak, tximeletak, euste kaxak, banatze kaxak eta erregistro kaxak, transformadoreak, errielak, baskulak, salgailu automatikoak eta antzekoak kalean edo erabilera publikokoak diren beste terrenoetan ezartzen badira edo haien buruz gainekoa hartzen badute.

l) Tokiko erabilera publikoko terrenoak mahaiz, aulkiz, tribunaz, oholtzaz eta antzeko elementuz hartzea, dirua irabatzeko asmoarekin.

m) Kioskoak kalean ezartzea.

n) Postuak, barrakak, saltzeko txabolak, ikuskizunak, atrakzioak edo jolastokiak tokiko erabilera publikoko terrenoetan ezartzea, eta bai kaleko industriak eta tokiz tokiko industriak eta zine filmazioak ere.

ñ) Erakusleiho, beiraleiho eta portadak.

o) Trakzio Mekanikoko Ibilgailuen gaineko Zergaren pean ez diren ibilgailuak ibiltzea edo arrastatzea.

p) Azienda kaletik edo erabilera publikoko terrenoetatik pasatzea.

q) Lurrari eusteko hormak, eraikuntzak eta hesiak, behin betikoak nahiz behin-behinekoak izan, tokiko bide publikoetan.

r) Erregai gordairuak eta erregaia banatzeko aparatuak, eta oro har, edozer jenero edo salgai banatzekoak, tokiko erabilera publiko terrenoetan.

s) Iragarkiak erabilera publikokoak diren terrenoak hartuz ezartzea, edo tokiko errepide, auzobide eta gainerako bide publikoetatik ikusteko moduan.

t) Kamioetan, bideetan eta gainerako bide publikoetan hodibideak eta pasabideak ezpondetan eta bidebazterretan egitea, edozertariko ibilgailuak eta bai azienda ere pasatzeko.

u) Trakzio mekanikoko ibilgailuak udalerrietako bideetan aparkatzea, hartarako mugatzen diren eremuetan eta ezartzen ahal diren limitazioekin.

5. Artikulu honetako 1. idazatian aurreikusten denarekin bat, toki entitateek zilegi izango dute tasak ezartzea toki entitateen eskumenpeko zerbitzu edo jarduerak eman edo egiteagatik, bereziki honako kasuetan:

a) Toki administrazioek edo agintariek ematen dituzten agiriak edo haien eskuhartzea behar dutenak, parte batek eskatuta.

b) Toki entitatearen armarria plaketan, patenteetan eta antzeko ezaugarrietan erabiltzeko baimena ematea.

c) Autotaxientzako eta beste errentapeko ibilgailuentzako lizentziak edo administrazio-baimenak ematea.

d) Igurai lana.

e) Ahots publikoa.

f) Hala eskatzen duten establezimenduei begiraletza berezia ematea.

g) Toki entitateen eskumenpeko zerbitzuak, haien arrazoi berezia delarik jendaurreko ikuskizunak egitea, garraio handiak pasatzea, karabanak pasatzea eta zerbitzu berezi horiek ematea ezinbesteko egiten duten beste jarduerak.

h) Zoruari eta hirigintza antolamenduari buruzko legeek eskatzen dituzten hirigintza lizentziak ematea, edo kontrolerako jarduera administratiboak egitea, lizentzia eskatu ordez erantzukizuneko aitorpena edo aurretiazko komunikazioa aurkeztea eskatzen denean.

i) Establezimenduentzako irekitze lizentziak ematea, edo kontrolerako jarduera administratiboak egitea, lizentzia eskatu ordez erantzukizuneko aitorpena edo aurretiazko komunikazioa aurkeztea eskatzen denean.

j) Ibilgailuak, lurrun galdarak, motoreak, igogailuak, karga- igogailuak eta industri eta merkataritza establezimenduetako antzeko aparatu eta instalazioak ikuskatzea.

k) Suteak galarazi eta itzaltzeko zerbitzuak, erortzak galaraztekoak, eraiki eta eraistekoak, salbamenduak eta, oro har, pertsonak eta ondasunak babesteko zerbitzuak, haien barnean direla zerbitzuaren mantenimendua eta horretarako atxiki diren makina eta ekipoaren erabilera lagatzea, hala nola zurubiak, upelak, motobonbak, barkak eta abar.

l) Osasun ikuskaritzako zerbitzuak, eta bai analisi kimikoak, bakteriologikoak eta antzeko guztiak egiteko zerbitzuak, eta, oro har, laboratorioko zerbitzuak eta toki entitateetako beste edozer osasun edo higiene establezimenduren zerbitzuak.

m) Aurreneurrizko osasun zerbitzuak, desinfektazioa, desintsektazioa, arratoi-garbiketa, eta kutsagarriak diren edo osasun publikoaren kalteko germenak zabaltzen dituzten produktu edo materiak suntsitzeko zerbitzuak, etxean emanak edo enkarguz eginak.

n) Toki entitateen kontuko ongintza- eta laguntza- establezimenduetako zainketa eta egonaldiak, gastuak beste edozein entitatek ordaindu behar baditu ere. Aipatu establezimendu horien artean daude ospitaleak, klinikak edo sendaetxe mediko-kirurgiko, psikiatriko eta bereziak, errekuperazio edo errehabilitazio zentroak, osasun anbulantziak eta antzeko zerbitzuak.

ñ) Zahar-etxe, haurtzaindegi, aterpetxe eta antzeko establezimenduetako zainketa eta egonaldiak.

o) Bainu etxeak, dutxak, igerilekuak, kirol instalazioak eta antzeko zerbitzuak.

p) Tokiko kanposantuak, gorpu eramateak eta tokian tokiko beste hileta zerbitzuak.

q) Hodi, eraman-hari eta kableak ezartzea toki entitateen titulartasunaren peko zutoinetan edo zerbitzu galerietan.

r) Estolderia zerbitzuak eta hondakin urak tratatu eta araztekoak, estolda pribatuen begiraletza berezia ere barne.

s) Hiri hondakin solidoak bildu, araztu eta suntsitzea, putzu beltzak garbitzea eta kale partikularretako garbiketa.

t) Ura, gasa, argindarra eta beste hornidura publikoak partitzea, lineak lotzearen eskubideak eta kontagailuak eta antzeko instalazioak ezartzearenak ere barne, zerbitzu edo hornidura horiek toki entitateek ematen dituztenean.

u) Hiltegi, lonja eta merkatu zerbitzua, eta bai haragia garraiatzekoa ere baldin nahitaez erabili beharrekoa bada; eta abasto kontuetako ikuskaritza zerbitzua, pisatzeko eta neurtzeko bitartekoen erabilera ere barne.

v) Irakaskuntza bereziak toki entitateetako irakaskuntza establezimenduetan.

w) Museo, erakusketa, biblioteka, monumentu historiko edo artistikoak, parke zoologikoak edo antzeko beste zentro edo lekuak bisitatzea.

x) Zutabeak, kartelak eta antzeko beste instalazioak erabiltzea iragarkiak paratzeko.

y) Bide publikoak hondarreztatzea partikularrek eskatuta.

z) Hiri trafikoa erregulatu eta kontrolatzeko jarduera bereziak egitea, ibilgailuen zirkulazioa aisatzeko asmoz eginak eta udaltzainek ohi bezala trafikoa seinalizatu eta antolatzeaz landarakoak.

101. artikulua

1. Toki entitatek ez dute zilegi izanen honako zerbitzuengatik tasak eskatzea:

a) Iturri publikoetan urez hornitzea.

b) Bide publikoetako argiteria

c) Herri-zaintza, oro har.

d) Herritarren babesa.

e) Bide publikoetako garbitasuna

f) Derrigorrezko mailetako irakaskuntza.

2. Administrazio publikoek ez dute zertan tasarik pagatu behar izango tokiko jabari publikoaren erabilera pribatibo edo aprobetxamendu bereziagatik -zuzenean esplotatzen dituzten komunikazio zerbitzu publikoei berez dagozkien aprobetxamenduak badira-, eta herritarren segurtasunari edo defentsa nazionalari eragiten dieten guztiengatik

102. artikulua

Zerbitzu emate aldera ordaindu beharreko tasek ez dute galarazten zerbitzu horiek ezarri edo zabaltze aldera kontribuzio bereziak ordainaraztea.

2. Azpisaila. Salbuespenak

103. artikulua

Tasak ordaindu beharretik, Foru Lege honetako bost eta seigarren xedapen gehigarrietan finkatutakoak beste salbuespenik ez da izanen, Nafarroako Foru Komunitate, Mankomunitate eta elkarte, eta haiek sortutako entitate juridikoen alde, agindu horietan aipatzen diren kasuetan.

3. Azpisaila, Subjektu pasiboak

104. artikulua.

1. Tasen subjektu pasiboak dira, zergadun diren partez, pertsona fisiko edo juridikoak eta, nortasun juridikorik izan gabe ere, unitate ekonomikoa edo aparteko ondarea osatzen duten entitateak:

a) Baldin tokiko jabari publikoa bereziki beren mesede erabili edo aprobetxatzen badute, Foru Lege honetako 100.4 artikuluak aurreikusten dituen kasuetako baten arabera.

b) Baldin toki entitateek eman edo egiten dituzten zerbitzu edo jarduera horien eskatzaile, onura hartzaile edo ondorio hartzaile badira, Foru Lege honetako 100.5 artikuluak aurreikusten dituen kasuetako baten arabera.

2. Zergadunaren ordekotzat hartuko dira:

a) Etxebizitza edo lokaletako bizilagunek hartzen dituzten edo eragiten dieten zerbitzuen aldera jarritako tasen kasuan, etxebizitza edo lokal horien jabeak; horiek zilegi izanen dute tasak, hala tokatzen bada, kasuko onura hartzaileei egoztea.

b) Lurzoru eta hiri antolamenduaren gaineko araudian aurreikusten diren hirigintza lizentziak emateko tasetan, obren eraikile eta kontratistak.

c) Suteak galarazi eta itzaltzeko zerbitzuengatik, erortzak galarazteko, eraikitzeko eta eraisteko zerbitzuengatik, salbamenduengatik eta, oro har, pertsona eta ondasunak babesteagatik jarritako tasetan, zerbitzuaren mantenimendua ere barne, arriskua aseguratzen duten entitate edo sozietateak.

d) Ibilgailuak edo gurdiak espaloietan barrena sartzeko erabilera eta aprobetxamendu bereziengatik kobratzen diren tasetan, eta bai ere pasabide horiek egin, mantendu, aldatu edo kentzeagatikakoetan, ibilgailu pasabide horiek sarbide ematen dieten finka eta egoitzen jabeak; jabe horiek zilegi izanen dute, hala tokatzen bada, tasa horiek kasuko onura hartzaileei egoztea.

4. Azpisaila. Zenbatekoa eta sortzapena

105. artikulua

1. Tokiko jabari publikoaren erabilera pribatibo edo aprobetxamendu bereziagatik aurreikusten diren tasen zenbatekoa finkatzeko, erabilera edo aprobetxamendu horretatik heldu den baliagarritasunak merkatuan izanen lukeen balioa hartuko da aintzat, kasuko ondasunak jabari publikokoak ez balira. Hartarako, ordenantza fiskalek zilegi izango dute kasuan kasuan, zein erabilera esklusibo edo aprobetxamendu berezi klase den, baliagarritasun horren merkatu balioa definitzeko irizpideak seinalatzea.

Lizitazio publikoko prozedurak erabiltzen badira, kontzesioa, baimena edo adjudikazioa hartzen duen proposamenaren dirutzak markatuko du tasaren zenbatekoa zein izanen den.

Udalerriko bide publikoetako zoruan, zoruazpian edo buruz gainekoan egiten diren tokiko erabilera pribatibo edo aprobetxamendu bereziak egiten direnean auzoko guztiei edo gehienei eragiten dieten hornidura zerbitzuak esplotatzen dituzten enpresen mesedetan, tasen zenbatekoa enpresa horiek udalerri bakoitzean egiten duten diru-sarrera gordinen 100eko 1,5 izanen da. Tasa horiek, gainera, toki entitateen eskumenpeko zerbitzu emate edo jarduera egiteengatik finkatzen diren besteekin bateragarriak dira, baldin eta Foru Lege honetako 104. artikuluaren arabera enpresa horiek izan behar badute haien subjektu pasiboak.

2. Oro har, eta hurrengo lerroaldean aurreikusten denarekin bat, zerbitzu bat eman edo jarduera bat egiteagatik kobratzen diren tasak ez dira izanen, osotara, kasuko zerbitzu edo jardueraren kostu benetakoa edo ustezkoa baino gehiagokoak, edo, bestela, hartutako prestazioaren balioa baino gehiagokoak.

Zenbateko hori finkatzeko, aintzat hartuko dira zuzen eta zeharbideko kostuak, kostu finantzarioak ere barne, ibilgetua amortizatzekoak eta, hala tokatzen bada, tasa sortzen duen zerbitzu edo jardueraren mantenimendua eta garapen arrazoizkoa bermatzeko kostuak, zein ere den tasa pagatzen duen erakunde edo aurrekontua. Kasuko zerbitzu edo jardueraren mantenimendua edo garapen arrazoizkoa kalkulatzeko, organo eskudunak onetsi dituen aurrekontu eta proiektua hartuko dira aintzat.

3. Kuota tributarioa, kasuko ordenantza fiskalak agintzen duenaren arabera, hauxe izanen da:

a) Tarifa aplikatzetik heldu den zenbatekoa.

b) Horretarako propio ezarriko den zenbatekoa, edo

c) Bi prozedurak batera aplikatzetik heldu den zenbatekoa.

4. Tasak zenbatekoak izanen diren kalkulatzeko, zilegi izango da tasa pagatu behar duten subjektu pasiboen gaitasun ekonomikoa ere kontuan hartzea.

5. Erabilera pribatibo edo aprobetxamendu bereziak berekin ekartzen badu tokiko jabari publikoak kalte hartzea edo hondatzea, onura hartzaileak, kasuko tasa pagatu beharra ezertan galarazi gabe, berreraikitze edo konpontze gastuak osorik berdindu beharko ditu eta aurrez gordairatu beharko du zenbateko hori.

Kalteak osatu ezinekoak badira, entitateak kalte-ordaina jasoko du, suntsitu diren ondasunak edo ondasunetan egin diren kalteak adinakoa.

Ez da zilegi izanen toki entitateek idazati honek aipatzen dituen kalteordainak eta itzulketak barkatzea, ez osorik ez partez.

106. artikulua

Jabari publikoaren erabilera pribatibo edo aprobetxamendu bereziagatik edo zerbitzu berriak osorik edo partez finantzatzeko diren tasak ezartzeko erabakiak hartu beharko dira txosten tekniko-ekonomikoak oinarri direla, zeinetan agerian jarriko baita, kasuan-kasuan, erabilera edo aprobetxamendu horren merkatuko balioa edo zerbitzuen kostuei aurreikus dakiekeen estaltze-maila. Txosten hori kasuko erabakia hartzeko espedientean jasoko da.

Aurreko lerrokadan aipatzen den txosten tekniko-ekonomikoa ez da beharko, baldin eta hartu beharrekoak errebalorizazio edo eguneratze orokorren ondoriozko erabaki arrazoituak badira, eta, halaber, ez da halako txostenik beharko tasen zenbatekoa murrizten denean ere, salbu eta handia denean dagokion zerbitzuaren kostuaren murrizketa.

Aurreko lerrokadan ezarritakoari dagokionez, joko da murrizketa handia dela, baldin eta aurreikusten bada zerbitzu-kostuaren murrizketa handiagoa izanen dela tasa ezartzeko edo aldaketa handia egiteko erabakiaren aurretiko txosten tekniko-ekonomikoan aurreikusitako zerbitzu-kostuaren ehuneko 15 baino.

Txosten tekniko-ekonomikorik eza justifikatzeko, gastua kudeatzen duen organoak jasota utzi beharko du, aldatze-erabakia hartzeko espedientean, adierazpen bat, esanen duena murrizketa ez dela handia.

107. artikulua

1. Tasak, zerga gaia nolakoa duten eta kasuko ordenantza fiskalak finkatzen duenaren arabera, honako momentuetan sortuko dira:

a) Erabilera pribatibo edo aprobetxamendu berezia hasten denean, edo zerbitzua ematen nahiz jarduera egiten hasten denean, nahiz eta bi kasuotan zilegi izango den haien zenbatekoa osorik edo partez aurretik gordairatzeko eskatzea.

b) Ekintza edo espedientea abiatzen duen eskaera aurkezten denean; ekintza edo espediente hori behar dena pagatu arte ez da tramitatuko.

2. Tasaren izaera materialak tasa epetik epera sortzea eskatzen badu, eta kasuko ordenantza fiskalak ere hala agintzen badu, urtero urtarrilaren 1ean sortuko da, eta zerga aldia urte naturala izanen da, salbu eta erabilera pribatua, aprobetxamendu berezia edo zerbitzuaren edo jardueraren erabilera urte hartan hasi edo bukatu egin den kasuetan, orduan zerga aldia horren arabera moldatuko baita -kuota hainbanatuz, alegia-, kasuko ordenantza fiskalak ezartzen dituen baldintzetan.

3. Inoiz, eta subjektu pasiboari ezin egotzi zaizkion arrazoiak direla medio, administrazio jarduera edo jabari publikoa erabili edo aprobetxatzeko eskubidea eman edo egiten ez bada, pagatu den dirutza itzuli egin beharko da

108. artikulua

1. Toki entitateek zilegi izango dute tasa autolikidazio erregimenean eskatzea.

2. Toki entitateek zilegi izango dute elkarlanerako hitzarmenak eratzea tasen subjektu pasiboen ordezkari diren erakunde eta instituzioekin, tasetatik heldu diren eginbehar formalak eta materialak aisatu beharrez, edo likidazio eta diru bilketa prozedurak aisatu beharrez

8. Saila. Kontribuzio bereziak

1. Azpisaila. Zergagaia

109. artikulua

Kontribuzio berezien zergagaia zera da: subjektu pasiboak onura bat edo bere ondasunen balio gehitze bat erdiestea toki entitate horiek lan publikoak burutzearen ondorioz edo toki mailako zerbitzu publikoak ezarri edo zabaltzearen ondorioz.

110. artikulua

1. Honakoak hartuko dira toki mailako obra eta zerbitzutzat:

a) Toki entitateek beren eskumenen esparruan esleitu zaizkien eginkizunak burutzeko egiten dituztenak, salbu eta beren ondareko ondasunen jabe titular gisa egiten dituztenak.

b) Entitate horiek beste entitate publikoren batek esleitu edo delegatuta egiten dituztenak eta Legeak aginduta titulartasuna beregaindu duten haiek.

c) Toki entitatek dirulaguntza emanik beste entitate publikoren batek edo haien kontzesiodunek egiten dituztenak.

2. Aurreko zenbakiko a) letran sartzen direnak toki mailako lan edo zerbitzutzat joko dira nahiz eta haien egileak izan kapital soziala osorik toki entitate batena duten erakunde autonomo edo merkatalgo elkarteak, edo toki entitateak dirulaguntza emandako kontzesiodunak edo zergadun elkarteak.

3. Kontribuzio berezien aldera likidatutako eskubideek, eskatzeko arrazoia izan zuten obra edo zerbitzuko gastuak berdintzea izanen dute helburu zilegi bakarra.

2. Azpisaila. Subjektu pasiboa

111. artikulua

1. Hauek dira kontribuzio berezien subjektu pasiboak: Unitate ekonomiko edo ondare berezia osatu eta kontribuzio eginbidea sortzen duten obra burutze edo toki mailako zerbitzuen ezartze edo zabaltzeak onura berezia ekartzen dien pertsona fisiko zein juridikoak eta nortasun juridikorik gabeko entitateak.

2. Onura bereziaren hartzaileak hauek hartuko dira:

a) Kontribuzio berezia delarik ondasun higiezinak ukitzen dituzten obra burutze edo zerbitzu ezartze edo zabaltze batengatik, ondasun higiezin horien jabeak.

b) Kontribuzio berezia delarik enpresa ustiapenen batek behar duen obra burutze edo zerbitzu ezartze nahiz zabaltze batengatik, ustiategiaren jabe den pertsonak edo entitate titularrek.

c) Kontribuzio berezia delarik su itzaltze zerbitzua ezartzea edo zabaltzeagatik, ondasun ukituen jabeez gain, arlo hartan lanean aritzen diren aseguru konpainiak, dagokion udalerrian.

d) Kontribuzio berezia delarik lurpeko galeriak egiteagatik, haiek erabili behar dituzten hornidura enpresak.

3. Azpisaila. Zerga oinarria

112. artikulua

1. Gehienez ere, lanak burutzeagatik edo zerbitzuak ezarri edo zabaltzeagatik toki entitateak pairatzen duen kostuaren ehuneko 90ak osatuko du kontribuzio berezien zerga oinarria.

2. Kostu hori honako kontzeptuok osatuko dute:

a) Perito lan, proiektu idazte eta lan zuzentze, plan eta egitarau teknikoen kostu benetakoak.

b) Egin beharreko lanen edo zerbitzu ezartze edo zabaltzearen zenbatekoak.

c) Lan edo zerbitzuek etenik gabe okupatu behar dituzten terrenoen balioak, non eta erabilera publikoko ondasunak ez diren, edo toki entitateari dohainik eta nahitaez emandako terrenoak edo Estatuak nahiz Nafarroako Foru Komunitateak toki entitate horri emandako eraikinek.

d) Eraikinak lurreratu eta ereintza, obra edo instalazioak desegiteagatik tokatzen diren kalteordainek, eta bai ere lurreratu edo okupatu beharreko ondasunen alokatzaileei dagozkienek.

e) Zerbitzu eta obretan inbertitu den kapitalaren korrituak toki entitateek kreditura jo behar dutenean, kontribuzio bereziek ez dutelako kostu osoa berdintzen edo berdinduta ere kontribuzioak orokorki zatikaturik daudelako.

3. Obra edo zerbitzuetarako aurrekontuak jarritako kostu osoa aurrikuspen hutsa izanen da. Benetako kostua handiagoa edo txikiagoa izatera, hura hartuko da dagokion kuota kalkulatzeko.

4. Obra edo zerbitzuak direlarik Lege honetako 110.1 c) artikuluak aipatzen dituenetakoa, edo artikulu horrexetako 2 zenbakiak aipatzen dituenetakoa, toki entitateek dirulaguntza emanda kontzesiodunek egindakoa alegia, kontribuzio berezien zerga oinarria finkatzeko, dirulaguntza horien zenbatekoa hartuko da kontutan; horrek ez du galarazten beste Administrazio Publikoek lan edo zerbitzu horrexentzat beste laguntzak ematerik. Dena dela, artikulu honen lehen zenbakiak aipatzen duen muga begiratuko da, ehuneko 90a alegia.

5. Zerga oinarria finkatzeko, hauxe adituko da entitateak beregaindutako kostuaz: osotarako kostuaren zifrari toki entitateak edozein pertsona edo entitate publiko nahiz pribatutatik erdiesten dituen dirulaguntzak kenduz ateratzen den zenbatekoa.

6. Dirulaguntza edo laguntza hori kontribuzio bereziaren subjektu pasibo batek emana delarik, haren zenbatekoak pertsona edo entitate horren kuota konpentsatzea izanen du aurreneko helburua. Dirulaguntzaren zenbatekoak kuotari gainez egiten badio, gainezkina, hainbana partiturik, beste subjektu pasiboen kuotak gutxitzeko erabiliko da.

4. Azpisaila. Kuota eta sortzapena.

113. artikulua

Hauxe da kontribuzio berezien kuota: Hurrengo artikuluan jasotzen diren partitze irizpideen arabera subjektu pasibo bakoitzari zerga oinarriaren zati bat egotziz ateratzen den zifra.

114. artikulua

1. Kontribuzio berezien zerga oinarria subjektu pasiboen artean partituko da, kontutan harturik obrak eta zerbitzuak zer motakoak ziren, arau hauei men eginaz.

a) Kasu guztietarako, batera nahiz bereiz, partitze modulutzat ezarriko dira eraikinen fatxadako metro linealak, haien azalera, haien bolumen eraikigarria eta Lurralde kontribuziorako duten balio katastrala.

b) Su-itzaltze zerbitzua ezarri edo zabaldu beharra delarik eta jabeekin batera aseguru entitateak agertzen badira, ezarpena egin beharreko udalerrian arriskua estaltzen dutenak, denak ere subjektu pasibo gisa, orduan zilegi izanen da entitate horiei dagokien kuota zatia haien artean partitzea aurre-aurreko urtean bildutako primen zenbatekoaren proportzioan. Subjektu pasibo bakoitzari eskatzeko zaion kuota baldin bada berak bildutako primen ehuneko bosta baino gehiagokoa, gainezkina hurrengo ekitaldietara pasako da erabat amortizatu arte.

c) Foru Lege honetako 111. artikuluko 2.d) zenbakiak aipatzen dituen obren kasuan, kontribuzio bereziaren zenbateko osoa, haiek erabili behar dituzten konpainia edo enpresen artean partituko da, bakoitzari erreserbatzen zaion espazioaren arabera edo haien osotarako sailarekiko proportzioan, nahiz eta berehala erabiltzekoak ez izan.

2. Lege edo Hitzarmen nazioartekoek onura fiskalak ematen badituzte, onuradunei tokatuko zaizkien kuotak ez dira partituko beste zergadunen artean.

115. artikulua

Ordaindu beharreko kuota finkatu delarik, entitatearen gobernu organo eskudunak zilegi izanen du, subjektu pasiboak hala eskatuta, kuota zatikatu edo gerokotu dadin agintzea gehienez bost urtez.

116. artikulua

1. Kontribuzio bereziak obrak burutu diren unean sortuko dira edo zerbitzua ematen hasi denean. Obrak zatikatzea zilegi balitz, tarte edo zatiki bakoitza burutu denetik izanen da sortzapena subjektu pasibo bakoitzari.

2. Aurreko zenbakian xedatu dena galarazi gabe, ezartze eta antolatze erabaki konkretua hartu delarik, toki entitateak zilegi izanen du eskatzea aurrez ordain daitezela kontribuzio bereziak hurrengo urterako aurrikusten den kostuaren arabera. Ez da zilegi izanen beste urtealdi bat aurreratzeko eskatzea ez badira burutu aurreratzea eskatu zeneko obrak.

Zilegi izanen da aurreratze horiek premiamendu bidez eskatzea.

3. Kontribuzio bereziak sortzeko momentua kontutan hartuko da ordaintzera nor beharturik dagoen finkatzeko 111. artikuluaren arabera, nahiz eta antolatze erabaki konkretua beste subjektu pasibo bat agertu, hura onetsi zen datan hala zena alegia, eta kuoten ordainketa berak aurreratu bazuen ere, artikulu honetako 2 zenbakiak xedatzen duenarekin bat. Antolatze erabaki konkretuan subjektu pasibo gisa ageri den pertsonak jakinaren gainean egon eta ezarpena sortzen duten ondasun edo ustiapenen gainean dituen eskubideak eskualdatzen baditu erabaki hori onestetik hasi eta sortzapena gertatu arteko epean, egin den eskualdatzearen berri eman beharko dio eskualdatzearen datatik hasi eta hilabeteko epean, eta hala eginen ez balu, entitate horrek zilegi izanen du kobratzeko ekintza espediente horretan subjektu pasibo gisa ageri zenaren kontra zuzentzea.

4. Obrak osorik nahiz partez bururatu direlarik, edo zerbitzua ematen hasi, seinalatuko dira subjektu pasiboak. oinarria eta kuota indibidualizatu behin betikoak, tokatzen diren likidazioak jiratuz eta konturako entrega gisa konpentsatuz egin diratekeen ordainketa aurreratuak. Entitate zerga ezarlearen organo eskudunek eginen dute behin betiko seinalamentu hori, tributu hori kasuan kasuko obra edo zerbitzura egokitzeko erabaki konkretuko arauak begiratuz.

5. Ordainketa aurreratuak egin dituztenak tributua sortu zen egunean subjektu pasibo ez diren pertsonak badira, edo berez tokatzen zaien kuota indibidual behin betikoaz gora joaten direnak, toki entitateak ofizioz eginen du behar den itzulketa.

5. Azpisaila. Ezarpena eta antolamendua

117. artikulua

1. Kontribuzio bereziak ordainarazteko aurrez kasu konkretu bakoitzean ezarpen erabakiak hartuta beharko du.

2. Ez da zilegi izanen obra bat burutzeari edo kontribuzio berezien bidez dirutu beharreko zerbitzu bat ezarri nahiz zabaltzeari buruzko erabakia exekutatzea harik eta kontribuzio berezien antolamendu konkretua onetsi ez den arte.

3. Antolamendu erabakia nahitaez hartu beharrekoa izanen da eta obra eta zerbitzuen kostu estimatua finkatu beharko du, eta bai onuradunen artean partitu beharreko zenbatekoa eta partitze irizpideak ere. Hala behartzen bada, zilegi izanen da antolamendu erabaki konkretuak Kontribuzio Berezien Ordenantza Orokorrari erreferentzia egitea, halakorik badago.

4. Behin Kontribuzio bereziak antolatzeko erabaki konkretua hartu delarik eta ordaindu beharreko kuotak finkatu, subjektu pasibo bakoitzei emanen zaizkie aditzera kuota horiek baldin subjektua edo haren helbidea ezaguna bada, eta bestela ediktu bidez. Interesatuek zilegi izanen dute helegitea jartzea Nafarroako Toki Administrazioari buruzko uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legearen Bederatzigarren Tituluko II. Kapituluak aurrikusten duen moduan.

118. artikulua

1. Toki mailako eskumenen menpeko obrak eta zerbitzuak toki entitate batek beste baten laguntzarekin egiten dituenean, eta baldin kontribuzio bereziak ezartzen badira Legean xedatzen denaren arabera, obra burutzea edo zerbitzuak ezarri nahiz zabaltzea bere gain hartzen duen entitatea arduratuko da kontribuzio horiek kudeatu eta biltzeaz, nahiz horrek ez duen galarazten entitate bakoitzak dagokion eskumena atxikitzea ezartze eta antolatze erabakiei dagokienez.

2. Entitate horietako batek onesten ez badu antolatze  erabaki konkretua, ekintza unitatea baliogabetuko da eta haietako bakoitzak bakarka hartuko ditu behar diren erabakiak.

6. Azpisaila. Hiritarren lankidetza

119. artikulua

1. Lanek ukitutako jabe edo titularrek Zergadunen Elkarte Administratiboa sortzen ahal dute, toki entitateak lanak egin edo zerbitzuak paratu edo zabaldu ditzan sustatzeko, konpromezua hartuz, lana edo zerbitzua zein izan, dagokien zatia ordaintzeaz gain, toki entitatearen finantz egoera larria denean hari dagokion zatia ere ordaintzekoa.

2. Orobat, toki entitateak sustatutako lanek edo zerbitzuen paratze edo ezarpenek ukitzen dituzten jabe edo titularrek ere Zergadunen Elkarte Administratiboak sortzen ahal dituzte kontribuzioak antolatzeko erabakia jendaurrean egon artean, toki entitateak aurretik erabakitakoa medio eginen den lana edo zerbitzua burutzean parte hartuz.

3. Zergadunen Elkarteen funtzionamendu eta eskumenak haien estatutuetan xedatzen direnak izanen dira. Estatutuak Udalbatza eskudunak onetsi beharko ditu. Nolanahi dela ere, Zergadunen Elkarteak gehiengo absolutuz hartuko dituen erabakiak, ukitutako jabetzaren bi herenak biltzen baldin badituzte, gainerakoentzat lotesleak izanen dira. Elkarteak, behar den quorum-a bildurik, Zuzendaritza Batzordea izendatzen baldin badu, horrek hartutako erabakiak lotesleak izanen dira interesatu guztientzat.

120. artikulua

Aurreko artikuluak aipatzen dituen Zergadunen Elkarte Administratiboak sortu ahal izateko, ukitutakoen gehiengo absolutuz hartu beharko da erabakia, beti ere, ordaindu beharreko kuoten bi herenak biltzen baldin badira edo, kuotak zehaztu gabe izanez gero, ukitutako jabetzaren bi herenak biltzen baldin badira.

9. Saila. Zergak

121. artikulua

Zergen ordainarazpena Foru Lege honen Bigarren Tituluan bildutako xedapenei lotuko zaie.

V. KAPITULUA. Tributu, dirulaguntza eta kreditu-eragiketetako partaidetza

122. artikulua

Nafarroako toki entitateek Estatuaren tributu-dirusarreren zati batean hartuko dute parte, tributuen ordainarazpena Foru Komunitateari dagokion kasuetan salbu, eta Nafarroa eta Estatuaren arteko Hitzarmen Ekonomikoaren arauetan ezartzen den moduan.

Nafarroako Ogasun Publikoaren tributuetan parte hartzea

123. artikulua

1. Toki entitateek Nafarroako Ogasun Publikoaren tributuetan parte hartzeko modua Aurrekontu Orokorrei buruzko Foru Legeetan finkatuko da, urte aunitzetarako ere finkatzen ahal dela.

2. Ekitaldi bakoitzean esleituko den partaidetzaren zenbatekoa heldu bezala banatuko da:

a) Ohiko transferentziak

b) Kapital transferentziak

c) Bestelako laguntzak

3. Ohiko transferentzien bitartez emanen den partaidetzaren zenbatekoa udal eta kontzejuen artean banatuko da. Banatzeko formula justizia eta proportzionaltasuneko irizpideetan oinarrituko da eta, besteak beste, honakoetan: populazio indizeak; gastuak, ahalmen ekonomikoa; baliabideak eta bakoitzaren mugapean diren zerbitzu publikoen dotazioa.

4. Halaber, kapital transferentzietarako ezarritako zenbatekoaren banaketa inbertsio planak sortzen dituzten foru legeetan paratuko den moduan eginen da. Hartan, gainera, mankomunitateek, tradiziozko batasunek, udal-elkarteek eta administrazio barrutiek ere beren partea izaten ahalko dute.

5. Udal agintaldi bakoitzeko bigarren urteko lehen seihilabetekoan, Nafarroako Gobernuak, Toki Araubideko Foru Batzordeak txostena egin ondoren, Nafarroako Parlamentura honako hauek bilduko dituen arau-proiektu bat bidaliko du:

a) Toki Ogasunek Nafarroako zergetan parte hartzeko Fondoren zenbatekoa, hurrengo lau aurrekontualdietarako.

b) Fondo hori udal agintaldiko lau aurrekontualdietan banatzeko formula, artikulu honetako 3 zenbakian ezarririko irizpide orokorren arabera.

6. Udal eta kontzejuek Nafarroako zergetan parte hartzeko duten funtsaren izaera juridikoa kontuan harturik, aurrekontu-ekitaldi bakoitzean abenduaren 31n inbertsioetarako xedaturik eta betebeharra onartu zain dauden diru-kopuruak betebehar onartuak izanen dira ondorio guztietarako.

Funtseko gerakinen kontu jakin batzuetan gerta litezkeen gastu-gutxitzeak funtseko gerakinen beste kontu batzuetan gerta litezkeen gastu handiagoak finantzatzeko erabil daitezke, edo ekitaldi indarduneko aurrekontu-funtsera gehitu.

Ekitaldi ekonomikoan erabiltzen ez diren funtseko baliabideak haren kopuruari gehituko zaizkio hurrengo ekitaldian.

Dirulaguntzak

124. artikulua

Toki entitateek euren lan eta zerbitzuak finantzatzeko jasoko duten zeinahi dirulaguntza, zertarako emana hartantxe aplikatu beharko dute beti ere, itzuli behar ez diren sobrakinak salbu, haien erabilera kontzesioan ezarrita izan ezik.

Kreditu eragiketak

125. artikulua

Foru lege honetan ezarritako xedapenen arabera, toki entitateek era guztietako kreditu eragiketak hitzartzen ahalko dituzte.

126. artikulua

1. Euren inbertsioak finantzatzeko, toki entitateek epe luzeko kredituetara jotzen ahal dute.

2. Kreditua ondoko moduen arabera gauzatuko da:

a) Zor publikoaren jaulkipena.

b) Era guztietako finantza-entitateekin mailegu edo kredituen kontratazioa.

3. Kreditu eragiketetatik heldu diren obligazioen ordainketa honela bermatzen ahalko da: berarizko dirusarreren afektazioarekin, ondarearen hainbat ondasunen gaineko berme erreala eginez, edo abalak aurkeztuz.

4. Toki entitateen zor publikoak eta haiek jaulkitako balio bereko titulu-baloreek Nafarroako Gobernuak jaulkitako zor publikoaren onura eta baldintza berdinak izanen dituzte.

127 artikulua

1. Toki entitateek, euren interesetarako eta eskumeneko lanak egin eta zerbitzuak emateko komenigarritzat jotzen baldin badute, beren abala ematen ahal dute entitateekin lanak edo zerbitzuak kontratatu edo toki entitatera itzuliko diren kontzesioak ustiatzen dituzten pertsona edo entitateek hitzartutako kreditu eragiketetan, nolanahikoa delarik eragiketa hori, baina betiere eragiketa bakoitzerako bat banaka.

2. Toki entitateek abala ematen ahalko diote beren erakunde autonomoek edo beren menpeko merkataritzako sozietateek hitzartuko dituzten maileguen edozein eragiketari. Abalak, hala ere, ez du bermatzen ahalko sozietatean duen partaidetza baino gehiagoko kreditu-portzentajerik.

3. Aurreko bi idatz-zatiek aipatutako eragiketak aurretiazko fiskalizazioaren menpe egonen dira eta bermatutako maileguaren zenbatekoa ezingo da izan entitateak berak obra edo zerbitzua zuzenean finantzatu balu baino handiagoa.

128. artikulua

Toki entitateek diruzaintza alorreko eragiketak hitzartzen ahalko dituzte, urtebetez gehienez ere, zeinahi finantza entitaterekin, diruzaintzako behar iragankorrei aurre egiteko, betiere haiek, osotara, azken ekitaldi likidatuko eragiketa arruntetan likidatutako dirusarreren % 35 gainditzen ez badute.

129. artikulua

1. Kreditu eragiketen hitzarmenak kontu-hartzailetzaren txostenaren ondotik erabaki beharko dira. Txostenean, bereziki, eragiketetatik heldu diren betebeharrak, denborari dagokionez, toki entitateak betetzen ahalko ote dituen aztertuko da.

2. Toki entitateetako buruek aurrekontuan aurreikusitako epe luzeko eragiketak hitzartzen ahalko dituzte, baldin eta horrelako eragiketen zenbateko metatua, ekitaldi bakoitzaren barrenean, ez bada azken ekitaldiko eragiketa arruntengatik ontzat emandako dirusarreren 100eko 10 baino gehiago.

Epe laburreko eragiketak hitzartzea egokituko zaie, baldin eta horrelako eragiketa bizien zenbateko metatua, eragiketa berria barne, ez bada likidatutako azken ekitaldiko eragiketa arruntengatik ontzat emandako dirusarreren 100eko 15 baino gehiago.

Toki entitateen buruak hitzartzen dituen eragiketen berri eman beharko dio osoko bilkurari edo organo baliokideari, ondotik eginen den lehenbiziko bilkuran.

Muga horiek gainditzen direnean, korporazioaren osoko bilkurari edo organo baliokideari dagokio onestea

130. artikulua

Aurrekontuen azken likidazioa oinarri harturik aurrezki garbi negatiboren bat dagoela ateratzen bada ondoriotzat, toki entitateek Foru Komunitateko administrazioaren baimena beharko dute kreditu eragiketak hitzartu ahal izateko.

Ondorio horietarako, aurrezki hori kalkulatzeko honako irizpide hau hartuko da: dirusarreren egoeraren lehenbiziko kapitulutik bosgarrenera bitarteko eskubide onartuen eta gastuetan egoeraren lehen, bigarren eta laugarren kapituluen arteko betebehar onartuen arteko diferentzia, ken formalizatutako edo abalatutako eragiketen baturatik sortzen den finantza-kargaren zenbatekoa eta egin asmo den eragiketaren urteko finantza-kargaren zenbatekoa.

Baimen-eskaerarekin batera finantza-hobekuntzarako plan bat gehituko da, korporazioak osoko bilkuran onetsi beharko duena, non hartuko diren kudeaketa, tributu, finantza eta aurrekontu arloko neurriak, gutxienez entitatearen aurrezki negatiboa zerora ekartzeko modukoak.

131. artikulua

Erakunde autonomoek kreditu eragiketak hitzartzen ahalko dituzte aurreko artikuluetan ezarritako baldintzetan, korporazioaren osoko bilkurak baimena eman eta kontu-hartzailetzak txostena egin ondotik.

II. TITULUA. UDAL ZERGAK

I. KAPITULUA. Xedapen orokorrak

132. artikulua

1. Udal guztiek ordainaraziko dituzte, foru lege honen eta dituen garapen-xedapenen arabera, hurrengo zergak:

a) Lur-ondasunen gaineko kontribuzioa.

b) Jarduera ekonomikoen gaineko zerga edo lizentzia fiskala.

c) Trakzio mekanikoko ibilgailuen gaineko zerga edo zirkulaziokoa.

d) Eraikin, instalazio eta obren gaineko zerga.

e) Hiri-lurren balio-gehikuntzaren gaineko zerga edo gainbalioarena.

f) Etxebizitza hutsen gaineko zerga.

2. Orobat, foru lege honen, bera garatzen duten xedapenen eta zerga ordenantzen arabera, udalek luxuzko gastuen gaineko zerga ezarri eta ordainarazi ahalko dute.

II. KAPITULUA. Lurraldeko Kontribuzioa

Izaera

133. artikulua

Lurraldeko Kontribuzioa tributu zuzena da, erreala, ondasun higiezinen balioa zergapetzen duena.

Zergagaia

134. artikulua

1. Zerga honen zergapeko egitatea izanen da ondasun higiezinen gainean hauetako eskubide baten titulartasuna izatea:

a) Ondasun higiezinen gaineko edo horiei loturiko zerbitzu publikoen gaineko kontzesio administratiboa.

b) Lurrazal-eskubide erreala.

c) Usufrukturako eskubide erreala.

d) Herri ondasunen kontraprestazio bitartezko aprobetxamendu eta gozamenerako eskubidea.

e) Jabetza eskubidea.

2. Aurreko zenbakian ezarritako zergapeko egitate bat gertatuz gero, bertan ezarritako ordenan, kasuko ondasun higiezina ez zaio lotuta egonen hor jasotako gainerako modalitateetako araubideari.

3. Zerga honi lotzetik libre egonen dira:

a) Errepideak, bideak, lur gaineko bestelako bideak eta ur jabari publikoko ondasunak, betiere erabilera edo aprobetxamendu publikoa eta doakoa baldin badute. Itzaleko bidesaria delakoa daukaten autobiak eta bestelako azpiegiturak zergari lotuta egonen dira.

b) Ondoko ondasun higiezinak, kokatuta dauden lurretako toki entitateen jabetzapekoak badira:

            a) Jabari publikokoak izanik, erabilera publikoa dutenak.

            b) Jabari publikokoak izanik, udalak zuzenean kudeatzen duen zerbitzu publiko bati  lotuak daudenak, salbu eta hirugarrenei kontraprestazio bidez laga zaizkien ondasun higiezinak badira.

            c) Ondare ondasunak eta herri ondasunak, salbu eta hirugarrenei kontraprestazio bidez laga zaizkienak.

4. Nafarroako Lurralde Aberastasunaren Erregistroari eta Katastroei buruzko azaroaren 21eko 12/2006 Foru Legearen 34. artikuluari jarraituz, Nafarroako Gobernuak zilegi izanen du udalez gaindiko balorazio partzial baterako lantalde bat onestea, bi udal mugarte edo gehiago ukitzen dituzten azpiegiturei balio bat eman ahal izateko metodo eta parametroak ezartzeko.

Ondasun higiezinak

135. artikulua

1. Zerga honen ondorioetarako, ondasun higiezintzat joko dira Nafarroako lurralde aberastasunaren erregistroari eta katastroei buruzko Foru Legean horrelakotzat jotzen direnak.

2. Higiezin bera udal mugape batzuetan kokatzen bada, zerga honen ondorioetarako ulertuko da udal horietako bakoitzari dagokion ordainarazpena honako hau dela: kasuan-kasuan ukitzen duten udalez gaindiko ponentzia edo udaletako balorazio ponentziak aplikatzearen ondorioz ateratzen den balioa.

Salbuespenak

136. artikulua

Zergatik salbuetsiak izanen dira honako ondasunak:

a) Foru erkidegoaren, Estatuaren, autonomia erkidegoen edo toki entitateen jabetzakoak direnak, defentsa nazionalari, herritarren segurtasunari edo hezkuntza, osasun edo espetxe zerbitzuei zuzenean atxikita badaude.

c) Hezkuntza unibertsitarioa irakasten duten ikastetxeen eta araubide orokorreko hezkuntza ez-unibertsitarioa irakasten duten ikastetxe hitzartuen eraikin eta lurrak.

d) Eliza katolikoarenak eta legez onartutako elkarte ez-katolikoenak, baldin eta elkarte horiekin badago Espainiako Konstituzioaren 16. artikuluak aipagai dituen lankidetza-akordioetakoren bat, eta, betiere, kulturako badira.

e) Espainiako Gurutze Gorriarenak.

f) Atzerriko Gobernuek ordezkapen diplomatiko edo kontsularretarako edo beren erakunde ofiziletarako erabiltzen dituztenak, elkarrekikotasuna baldin bada edo Nazioarteko Hitzarmenetan xedatutakoaren arabera.

g) Nazioarteko Hitzarmenen arabera, salbuespena aplikatzen ahal zaien Erakunde edo Entitateenak.

h) Trenbideak hartzen dituen lurrak eta haietan diren eraikinak: geltokiak, biltegiak eta lineak ustiatzeko beharrezko den beste zeinahi zerbitzu.

Beraz, ez daude salbuetsiak ondoko hauek: ostalaritza, ikuskizun, merkataritza eta jostetako establezimenduak, langileen etxebizitzak, Zuzendaritzaren bulegoak eta lantegiak.

i) Urriaren 3ko 217/1986 Foru Dekretuaren babesean, espreski eta banan banan Interes Kulturaleko Ondasun deklaratutakoak, edo, ekainaren 25eko 16/1985 Legearen 9. artikuluan ezarritako moduan, interes kulturaleko monumentu edo lorategi historiko Errege Dekretu bidez deklaratu eta haren 12. artikuluak aipatzen duen Erregistro Orokorrean Espainiako Ondare Historikoaren barrenean inskribatutakoak; orobat, aipatu Legearen lehenbiziko, bigarren eta bosgarren xedapen gehigarrietan bildutakoak ere.

Eremu arkeologiko eta toki eta multzo historikoen mugen barrenean integratutako hiri ondasun guztiak ez dira salbuetsiko. Salbuespena izanen dute ondoko baldintzak betetzen dituztenak bakarrik:

Eremu arkeologikoetan, ekainaren 25eko 16/1985 Legearen 20. artikuluak aipatzen duen hiri planeamenduan babes bereziko objektu gisa sartutakoak.

Toki edo multzo historikoetan, berrogeita hamar edo urte gehiago izan eta Hiri Planeamendurako Erregelamenduaren 86. artikuluan ezarritako katalogoan, ekainaren 25eko 16/1985 Legearen 21. artikuluan ezarritako moduan, babes integraleko objektu gisa sartutakoak.

j) Subjektu pasibo bakoitzak udal dermio batean dituen ondasunak, haien katastro balioa, denetara, 200.000 pezetakoa baino txikiagoa baldin bada. Diru zenbateko hori Nafarroako Aurrekontu Orokorrei buruzko Foru Legeetan gaurkotzen ahalko da.

Subjektu pasiboa

137. artikulua

1. Subjektu pasiboak dira, zergadun gisara, Tributuei buruzko abenduaren 14ko 13/2000 Foru Lege Orokorreko 25. artikuluak aipatzen dituen pertsona fisiko eta juridikoak eta entitateak, zerga honen ondorioetarako zergapeko egitate bat sortzen duen eskubidearen titularrak direnak.

2. Subjektu pasiboa izanen da, betiere, zerga sortzen den egunean eskubidearen titularra dena. Nafarroako lurralde aberastasunaren erregistroari eta katastroei buruzko Foru Legean ezarritakoari jarraikiz titular aldaketa eginez gero, ez da kontuan hartuko horren ondoriozko aldaketa juridikoa zein unetan sartzen den katastroan.

3. Ondasun higiezin baten gainean kontzesiodun bat baino gehiago baldin badira, kanonik handiena ordaindu behar duena izanen da zergadunaren ordezkoa.

Aurreko lerrokadan xedatutakoa aplikatuko da deusetan galarazi gabe subjektu pasiboek jasandako tributu-karga zuzenbide komuneko arauei jarraikiz erasateko duten ahalmena.

Era berean, zergadunaren ordezkoak ahalmena izanen du kuota likidoaren zatia beste kontzesiodunei erasateko, bakoitzak ordaindu beharreko kanonen arabera dagokien neurrian.

4. Udalek zergaren kuota likido osoa erasanen diete honako hauei: zergaren subjektu pasibo izan gabe haren jabari publikoko ondasunak edo ondare ondasunak kontraprestazio bat tartean dela erabiltzen dituztenei.

Zerga oinarria

138. artikulua

1. Zerga honen zerga-oinarria ondasun higiezinen katastroko balioak finkatuko du. Balio hori kalkulatu, aditzera eman eta inpugnatzeko, Nafarroako lurralde aberastasunaren erregistroari eta katastroei buruzko Foru Legeari segituko zaio, deusetan galarazi gabe foru lege honen 143.5 artikuluan xedatua.

2. Aurreko zenbakian xedatu dena gorabehera, balorazio txosten oso bat onesteagatik, katastroko balioen aldaketa kolektiboa egiten bada eta, horren ondorioz, balio guztien batez bestekoa aurreko balioen batez bestekotik % 25 baino gehiago igotzen bada, udalaren osoko bilkurak ahalmena izanen du zergaren zerga-oinarrian artikulu honetan ezarritakoaren araberako murriztapenak onesteko.

Dena dela, aurreko lerrokadan aipatzen den igoera zehazteko, ondasun bereziak aparte utziko dira.

3. Udalak zerga-oinarria murrizteko erabakia hartuz gero, erabaki hori aplikatuko da balio berria lehengoa baino altuagoa duten ondasunetan. Murrizketa hori linealki egin ahalko da hiru urtez gehienez, balorazio txostena onetsi ondoko lehenengo zergalditik zenbatzen hasita.

Zerga-oinarria kalkulatzeko, formula hau erabiliko da:

BIij = VPij - (VPij_Vci0) cj

Azalpena:

BIij da "i" ondasunaren "j" urteko zerga-oinarri murriztua.

VPij da "i" ondasunari "j" urtean balorazio txosten berrikusia aplikatzearen ondoriozko balioa.

Vci0 da "i" ondasunaren hasierako katastroko balioa.

cj 7. zenbakian agertzen den taula "j" urtean aplikatzearen ondorioz ateratzen den koefizientea da eta zerga-oinarri murriztuaren eta txosteneko balioen arteko konkurrentzia denboraren araberakoa da.

Ondasun baten hasierako katastroko balioa izanen da txosten berria onetsi aurre-aurretik zuen katastroko balioa.

4. Aurreko 2. zenbakian ezarritako inguruabarrak gertatu eta katastroko balio berria hasierakoa baino baxuagoa baldin bada, ondasun horren zerga-oinarria txosten berria aplikatzearen ondoriozkoa izanen da.

5. Nafarroako Zerga Ogasuneko zuzendari kudeatzaileak ondasun higiezin berezi baten deskalifikazioa deklaratu eta horren ondorioz lehenbiziko aldiz balorazio txosten batean balorazio normalizatua egin eta, aurreko txostenean azaldutako balioarekin alderatuta, ondasun horren katastroko balioa handitu edo gutxitzen bada, ondasun horri aurreko zenbakietan xedatutakoa aplikatuko zaio, baina balio hori ez da aintzat hartuko deskalifikatu ondoko lehenengo txostenaren ondoriozko balio berrien batez besteko igoera kalkulatzeko.

6. Txostenaren berrikuspena egiten denean ondasuna katastroan agertu ez eta, horrenbestez, hasierako katastroko balioa ez duten ondasunetan, hala nola ezaugarriak aldatzearen ondorioz balorazio berria behar dutenetan, zerga-oinarria kalkulatzeko txostenean agertzen den balioari murrizketa portzentual bat eginen zaio, hain zuzen, urte horri dagokion batez besteko murrizketa teorikoa, formula hau aplikatuz:

BIij = VPij (VP0 - (VP0 - VC0) cj) / VP0

Azalpena:

BIij da "i" ondasunaren "j" urteko zerga-oinarri murriztua.

VPij da "i" ondasunari "j" urtean balorazio txosten berrikusia aplikatzearen ondoriozko balioa.

VP0 da berrikuspenaren momentuan, txostena udalerriko ondasun guztiei aplikatzearen ondoriozko balioen batuketa.

VC0 da udalerriko ondasun guztiei dagozkien katastroko hasierako balioen batuketa.

cj da ondotik datorren 7. zenbakian agertzen den taula "j" urtean aplikatzearen ondorioz ateratzen den koefizientea, eta zerga-oinarri murriztuaren eta txosteneko balioen arteko konkurrentzia denboraren araberakoa da.

7. Koefiziente murriztaileen taula.

Artikulu honetako 3. eta 6. zenbakietan aipatzen diren koefiziente murriztaileak ondoko taula honetatik aterako dira:

8. Artikulu honetako 3. zenbakian ezarritako murrizketarako gehieneko epea bukatu baino lehen balorazio txosten berria onesten bada, gehienez hiru urteko beste murrizketa epe bat irekiko litzateke. Kasu horretan, katastroko hasierako balioa 3. zenbaki horretako azkeneko lerrokadan ezarritakoa izanen da, betiere une horretan aplikatzen zaizkion balizko murrizketak barne.

9. Udalak, kasua bada, osoko bilkuran erabakiko du beherapen horiek aplikatzea, beherapenak aplikatzen ahal diren lehendabiziko urtearen aurrekoaren zerga-oinarriaren gainean hain zuzen ere. Erabakia Nafarroako Aldizkari Ofizialean eta kasuko udalaren iragarki oholean argitaratuko da

139. artikulua. Kuota

1. Zerga honen kuota osoa izanen da zerga-oinarriari hurrengo zenbakian aipatzen den karga-tasa aplikatu ondokoa.

2. Karga-tasa % 0,10etik 0,50era bitartekoa izanen da.

Karga-tasa bera izanen da udalerri osoan

Hobariak

140. artikulua

1. Urbanizazio, eraikuntza eta ondasun higiezinen sustapen arloetako enpresen xede diren ondasun higiezinek, ondasun mugiezinen artean ez baldin badira, ehuneko 90eko hobaria izanen dute zergaren kuotan.

Aurreko lerroaldean ezarritako hobarien gaineko erabakiak toki entitateek hartuko dituzte, alderdiaren eskariz.

2. Hobariaz gozatzeko epea urbanizazioak edo eraikuntzak iraun bitartean eta, akitutakoan, urtebetekoa izanen da.

3. Nolanahi dela ere, aurreko atalak aipatzen duen epea ez da hiru urtekoa baino luzeagorik izanen, urbanizazio eta eraikuntza lanak hasiz geroztik.

Sortzapena eta zergaldia

141. artikulua

1. Zerga zergaldiaren lehen egunean sortuko da.

2. Zergaldia urte naturala izanen da. Dena dela, kuota epe laburragoetan zatikatu ahalko da.

3. Kargaturiko ondasunetan gertatzen diren aldaketa fisiko, ekonomiko edo juridikoak eragingarriak izanen dira Nafarroako lurralde aberastasunaren erregistroari eta katastroei buruzko Foru Legeak aipatzen duen deklaratu beharra sortu eta hurrengo zergaldian.

Balorazio txosten bat onesten bada edo ondasun bat ondasun berezi gisa kalifikatu edo deskalifikatuz gero, aldaketa juridiko horren ondoriozko balioak eragingarriak izanen dira Nafarroako lurralde aberastasunaren erregistroari eta katastroei buruzko Foru Legean xedatutakoaren arabera.

Ordainketaren afektazioa

142. artikulua

1. Lege honen 134 eta 137. artikuluetan aipatzen diren eskubideetan, zeinahi arrazoi dela medio titulartasunaren aldaketarik gertatzen baldin bada, eskubide horiek dituzten ondasun higiezinek beren gain hartuko dute zerga honengatik zorretan diren tributu eta errekargu guztien ordainketa.

2. Tributu ekintza edo akzioa afektaturiko ondasunen aurka deribatzeko, erregelamenduaren arabera jakinarazitako administrazio-egintza beharko da. Erosleak ordainketa egin dezake, iharduketak aurrera egin dezan utzi edo egindako kitapenaren aurka edota aipatu deribazioaren bidezkotasunaren aurka erreklamatu.

3. Deribazioaren muga zerga honengatik zorretan diren tributu eta errekargu guztiak izanen dira, beti ere titulartasunaz aldatzen diren ondasunen gainekoak.

Zergaren kudeaketa

143. artikulua

1. Zerga udalek kudeatuko dute, katastroko datuetatik abiatuta. Katastroa Nafarroako Lurralde Aberastasunaren Erregistroari eta katastroei buruzko Foru Legearen 9. eta 21. artikuluetan adierazitakoari jarraikiz eratuko da, eta bertan ondasun higiezinei buruzko ondoko informazioa bilduko da:  ondasunaren identifikazioa eta kokalekua, titularraren identifikazioa eta helbide fiskala, katastroko balioa eta zerga ordainarazteko behar diren gainerako datuak.

2. Udalek, 1. idatz-zatian agertzen diren datuetan oinarrituta, urtero, martxoaren 31 baino lehen, behar diren likidazioak egin eta, tributu-zorrak zein diren zehaztuta, kobrantza-agiriak igorriko dituzte, zerga tasa aplikatu zaion ondasunaren katastro-balioa espresuki adieraziz; eta, 138. artikuluan ezarritakoaren arabera beherapenik aplikatu behar bada zerga oinarrian, zirkunstantzia hori aipatu eginen da, bai eta beherapen horiek noiz arte aplikatuko diren ere. Kobrantza-agirian adierazita egonen da, halaber, tributu-zorra non, zer epetan eta zer modutan ordaindu behar den, bai eta aurkaratze bideak zeintzuk diren ere.

86.3 artikuluan xedatutakoarekin bat, katastroan alta eman ondorengo likidazioek ez dute jakinarazpen indibidualik beharko, eta kolektiboki jakinarazten ahalko dira horren berri emanen duten ediktuen bidez, baldin eta aurreko zergaldikoen berdin-berdinak badira edo izan diren aldaketak orokorrak badira. Ediktuetan adierazita egon beharko du zein egunetan amaitzen den aldizkako erreziboa ordaintzeko epea eta zer errekurtso jar daitezkeen likidazioen aurka.

3. Kasuren batean frogatzen bada, kobrantza-agiriak igorri ondoren, subjektu pasiboa ez dela katastroan titular gisa agertzen zena zergaren sortzapeneko egunean, eginiko likidazioak behin-behinekotzat hartuko dira, eta egin behar ez ziren diru-sarrerak itzuli eginen dira.

4. Subjektu pasiboek ahalmena izanen dute egin zaien likidazioa aurkaratzeko, eta, horretarako, Nafarroako Toki Administrazioari buruzko uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legearen 333. artikuluan zehazten diren bideak erabiltzen ahalko dute aurkaratze bideetako edozein.

Zerga-oinarriari dagokionez, eta ez bada ondasunaren balioa errekurritu, zeina Nafarroako Lurralde Aberastasunaren Erregistroari eta Katastroei buruzko Foru Legearen 21. artikuluan xedatutakoaren arabera adierazi edo jakinaraziko baitzen, likidazioaren aurkako errekurtsoan ere aurkaratzen ahalko da katastro-balioa, baina soilik aldaketaren bat izan bada aurre-aurreko zergaldiko lurralde-kontribuzioaren zerga-oinarri gisa hartu zen katastro-balioarekin alderatuta, eta balio-aldaketa hori ez bada izan aldaketa orokorren ondorio.

Idatz-zati honetan aurreikusitako errekurtsoren bat jartzeak ez du aurkaratutako egintzaren exekuzioa etenen.

5. Udalean zerga-oinarriaren kontra berraztertzeko errekurtsoa jartzen bada, udalak ondasunaren katastroko balioari buruzko txosten loteslea eskatuko dio Nafarroako Zerga Ogasunari, eta eten eginen da errekurtsoa ebazteko epea, harik eta txosten hori toki entitateari igorri arte.  Txostena jasotzen denean berriz irekiko da epea eta, errekurtsoarekin batera, prozeduran sortzen diren auzi guztiak ebatzi beharko dira.

Nafarroako Administrazio Auzitegiak ez du eskumenik ebazteko toki entitateek lurralde kontribuzioaren zergaren gainean ematen dituzten egintzen aurka jartzen diren gora jotzeko errekurtsoak, baldin eta zerga-oinarriari buruzko inpugnazioaren xedea Nafarroako Zerga Ogasunak ondasun higiezin horri ezarritako balioa baldin bada.

6. Zergadunek ez baldin badute betetzen Nafarroako Lurralde Aberastasunari eta katastroei buruzko Foru Legean ezartzen den katastroko aldaketaren aitorpena egin beharra, egindako aldaketa katastroan jaso ondoren, preskribiturik gabe dauden aurreko zergaldiei dagokien zerga ordainaraziko da.

Aurreko lerroaldean aurreikusitako kasuan, subjektu pasibotzat hartu behar ez zenak oker egindako dirusarreren itzulketa eginen da baina, betiere, preskripzio epea errespetatuko da diru-itzulketa hori egiteko.

7. Auzirik baldin badago kargapean jarritako ondasunaren edo eskubidearen titularraren inguruan edo haren titulartasunaren inguruan, Tributu Administrazioak katastroetan agertzen direnak jo ahalko ditu halakotzat, eta behin-behineko likidazioak igorriko dizkie; likidaziook aldatu edo behin betiko bihurtuko dira epai judizial irmoa ematen denean edo auzia beste edozein moduren bidez amaitutzat ematen denean.

8. Ondasunak udalerri berean baldin badaude, udalek kobratzeko agiri bakar batean biltzen ahalko dituzte subjektu pasibo bakar baten kuota guztiak, zerga honen pean daudenak

Katastroak eta Nafarroako Lurralde Aberastasunaren Erregistro Fiskala

144. artikulua (indargabetua)

145. artikulua (indargabetua)

III. KAPITULUA. Iharduera ekonomikoen gaineko zerga

Izaera eta zergagaia

146. artikulua

1. Iharduera Ekonomikoen gaineko Zerga edo Lizentzia Fiskala tributu zuzena da, erreala, eta haren zergagaia da Nafarroako Foru Komunitatean enpresa iharduera, iharduera profesional eta iharduera artistikoetan aritze hutsa, lantoki konkretua izan ala ez izan eta zergaren Tarifetan sailkatuak izan ala ez izan.

2. Zerga honen ondorioetarako, abeltzaintza, independientea denean, meatzaritza, industri, merkataritza eta zerbitzu iharduerak enpresa ihardueratzat hartuko dira. Hortaz, nekazaritza, menpeko abeltzaintza eta oihangintza iharduerak ez dira halakotzat hartuko eta, horrenbestez, ez dira zergagaia izanen.

Aurreko lerroaldian ezarritakoaren ondorioetarako, abeltzaintza independientea ondoko kasu hauetakoren batean sartzen den abelburu multzoa izanen da:

a) Abereen jabeak oihangintzarako edo nekazaritzarako ustiatzen ez dituen lurretan gehienbat bazkatzen dena.

b) Ukuilua landa-finketatik kanpo daukana.

c) Larrez-larrekoa edo muga iragaten duena.

d) Pentsu gehiena, hazten den ustiategian produzitu ez dena hartzen duena.

147. artikulua

1. Iharduera batek enpresa izaera, izaera profesional edo izaera artistikoa du, bere kabuz ekoizpen eta giza baliabideez, bietaz edo bakar batez, hornitzen denean ondasun edo zerbitzuen ekoizpenean edo banaketan aritzeko asmotan.

2. Karga duten ihardueren edukia zergaren tarifetan definituko da.

148. artikulua

Karga duten ihardueretan aritzea zuzenbideak onartzen dituen bideetako batez frogatuko da eta, bereziki, Merkataritzako Kodearen 3. artikuluan ezarritakoez.

149. artikulua

Ez da zergagaia izanen ondoko ihardueretan aritzea:

a) Enpresen aktibo finkoan izan eta eskualdatu baino bi urte lehenagotik bederen mugiezin gisa inbentariatutako ondasunen besterentzea; orobat, saltzailearen erabilera partikular eta pribatuko ondasunen salmenta, bi urtez bederen erabili ondotik.

b) Lan pertsonal edo zerbitzu profesionalen ordainez jasotako produktuen salmenta.

c) Establezimendua apaintzeko soilik erabilitako artikuluen erakusketa. Bezeroei oparitzeko artikuluen erakusketa, aldiz, zergagaia izanen da.

d) Gutxikako salmentaren kasuan, egintza edo eragiketa bakarra egitea.

Salbuespenak

150. artikulua

1. Zergatik salbuetsiak daude honakoak:

a) Nafarroako Foru Komunitatea, Estatua, Elkarte Autonomoak eta toki entitateak, bai eta izaera administratiboko haien erakunde autonomoak.

b) Nazioarteko Itun edo Hitzarmenen babesean, salbuespena aplikatu behar zaien subjektu pasiboak.

c) Gizarte Segurantza, Mutualitate eta Montepío-en entitate kudeatzaileak, Aseguru Pribatuen antolamenduari buruzko abuztuaren 2ko 33/1984 Legean ezarritakoaren arabera sortutakoak.*

d) Ikerketako eta unibertsitate mailako irakaskuntzako erakunde publikoak; ikastetxeak, gradu guztietakoak, gehienbatez fondo publikoek edo onegintzako edo onura publikoko deklaratutako Fundazioek finantzatuak, nahiz eta irakaskuntzaren ondorioz tailerretan egiten diren produktuak bertan saldu, beti ere, bildutako dirua, inongo partikular edo hirugarren pertsonarentzat izan gabe, lehengaiak erosteko edo establezimenduaren mantenimendurako erabiltzen baldin bada.

e) Ezindu fisiko, psikiko eta zentzumenekoen Elkarte eta Fundazioak, irabazi asmorik gabeak, ezinduen irakaskuntza, hezkuntza, bergaitze eta tutelarako egiten diren iharduera pedagogiko eta zientifiko, eta laguntza eta lanbide iharduerengatik, nahiz eta irakaskuntzaren ondorioz tailerretan egiten diren produktuak bertan saldu, beti ere, bildutako dirua, inongo partikular edo hirugarren pertsonarentzat izan gabe, lehengaiak erosteko edo establezimenduaren mantenimendurako erabiltzen baldin bada.

f) Espainiako Gurutze Gorria.

2. Aurreko zenbakiaren d) eta e) letretan araututako hobariak erregutuak izanen dira eta, bidezkoa baldin bada, alderdiaren eskariz emanen dira.

Subjektu pasiboa

151. artikulua

Ondokoak dira zerga honen subjektu pasiboak: pertsona fisiko eta juridikoak, heredentzia banatugabeak, ondasun komunitateak eta, nortasun juridikorik izan gabe, unitate ekonomiko edo ondare bereiztuak, beti ere zergagaia eragiten duen zeinahi iharduera Nafarroako lurraldean egiten baldin bada.

Tributuaren kuota

152. artikulua

Tributuaren kuota zergaren tarifak aplikatzetik aterako da. Zergaren tarifak Foru Lege honetan eta osatu eta garatuko duten xedapenetan eta, halakorik izanez gero, Udal bakoitzak erabakiko duen indizean oinarrituko dira.

153. artikulua

Zergaren tarifak, gutxieneko kuotak eta aplikatzeko jarraibideak barne, Foru Legearen bitartez onetsiko dira. Foru Lege horrek gehiengo hutsa beharko du onetsia izateko.

Gutxieneko kuotak finkatzeko, ondoko oinarri hauei lotu beharko zaie:

Lehenbizikoa. Zergapeko ihardueren edukia mugatu beharra, arlo ekonomikoen arabera, orokorki, zergaren sortzapenean agertu behar duten elementu finkoen bitartez sailkaturik.

Bigarrena. Zergapeko iharduerak sailkatuko dituzten epigrafe eta errubrikak, ahal izanez gero, Iharduera Ekonomikoen Sailkapen Nazionalaren arabera taiutuko dira.

Hirugarrena. Etekin ekonomiko urriak direla medio, zero kuota aplikatzen zaien iharduerak edo haien modalitateak zehaztu beharra.

Laugarrena. Tarifak aplikatzetik aterako diren kuotak ez dira zergapeko ihardueraren ustezko hobariaren ehuneko 15 baino altuagoak izanen, eta haiek finkatzean, aurreko lehenbiziko oinarrian ezarritakoaz gain, zergapeko iharduerek erabiltzen dituzten lokalen azalera ere kontuan hartuko da.

Bosgarrena. Gutxieneko kuota hauek udalerri bakoitzean eta iharduera bakoitzeko eskatuko dira, hortaz, subjektu pasibo batek iharduera berberarengatik, zenbat udalerritan aritu hainbeste kuota ordaindu beharko ditu.

Seigarrena. Zergaren tarifek, ihardueran Foru Komunitate osoan aritzeko kuotak finkatzen ahal dituzte, baita Estatu osoan aritzekoak ere, azken kasu honetan, subjektu pasiboak, pertsona fisikoa, juridikoa edo nortasunik gabeko entea izan, ohiko bizitokia edo helbide fiskala Nafarroan baldin badu, Estatuak eta Nafarroako Foru Komunitateak sinatutako Hitzarmen Ekonomikoaren 43.b) artikuluan xedatutakoaren arabera.

Nolanahi dela ere, tarifek zehaztuko dituzte aipatu kuotengatik iharduerek tributuak ordaintzeko izanen dituzten baldintzak, baita kuotaren zenbatekoa ere, bakoitzaren espazio eremua kontuan hartuz.

154. artikulua

Udalek gutxieneko kuoten gainean indizeen eskala bat ezartzen ahal dute, udal dermio bakoitzean errotuluen kokapen fisiko eta erakusketa, edo establezimenduaren bestelako ezaugarri edo inguruabarrak ponderatuko dituena. Eskala horren gutxieneko indizea ez da 1 baino txikiagoa izanen ezta gehienekoa 1,4 baino haundiagoa ere.

Zergaldia eta sortzapena

155. artikulua

1. Zergaldia urte naturala izanen da eta hari egokituko zaizkio tarifetan ezarritako kuotak

2. Toki entitateek kuotak hainbanatu ahal izanen dituzte seihileko osoetan. Kuotak, errezibuz eskatuko dira, eta seihileko natural bakoitzaren lehen egunean izanen dute sortzapena, erditik eginda; salbuespen batekin, ordea: alta ematen denean, jarduera hasten den eguna urte naturalaren hasierarekin bat ez badator, kuotak hiruhilabeteka proportzionalki kalkulatuko dira eta urtea akitu bitartean gelditzen diren hiruhilabetekoak kobratuko dira, jarduera hasten denekoa ere sartuz.

Halaber, jarduerari utzi eta baja aurkeztuz gero, kuotak hiruhileko naturaletan hainbanatuko dira, beti ere uztea gertatzen den hiruhilekoa barne. Xede horrekin, subjektu pasiboek jarduera horretan aritu diren hiruhileko natural osoei dagokien kuotaren partea itzultzea eskatzen ahalko dute.

3. Ikuskizunen kasuan, kuotak ekitaldi bakoitzeko ezarriak baldin badira, sortzapena ekitaldi bakoitzean gertatzen da, eta aitorpenak aurkeztu behar dira arauz ezarriko den moduan.

Kudeaketa

156. artikulua

1. Udalek kudeatuko dute zerga, Jarduera Ekonomikoen Erregistrotik abiatuta.

Erregistro hori urtero osatuko da udal mugarte bakoitzerako, eta halako zentsuz osatuta egonen da non jasoko baitira jarduera ekonomikoak egiten dituzten subjektu pasibo guztien identifikazio-datuak eta helbide fiskala, jardueraren helbidea eta epigrafea edo azpiepigrafea, eta ordaintzen duten zergaren kuota (nazionala, lurraldekoa edo udalean gutxienekoa).

Urte bakoitzeko Erregistroa aurreko urteko abenduaren 31n itxiko da, eta urte horretan izandako alta, aldaketa eta bajak jasoko ditu, barne direla urtarrilaren 31 arte aurkeztuak izanik urtarrilaren 1a baino lehenagoko egitateei buruzkoak diren aitorpenen ondoriozkoak.

2. Urteko Erregistro hori jendearen eskura egonen da urte natural osoan Nafarroako Zerga Ogasunaren web-orrialdean.

Aurreko lerroaldean ezarritakoa galarazi gabe, zilegi izanen da bide beretik eskuratzea hurrengo datuak ere, kontsulta egiteko unean Jarduera Ekonomikoen Erregistroan jasota daudenak: jarduera ekonomikoak egiten dituzten subjektu pasiboak identifikatzekoak, eta jardueraren helbidea eta epigrafea edo azpiepigrafea

157. artikulua

1. Subjektu pasiboak Zergaren alta aitorpenak aurkeztu beharrean daude, haietan adieraziz Iharduera Ekonomikoen Erregistroan sartu ahal izateko behar diren elementu guztiak, aurreko artikuluan ezarritako moduan eta arauz paratuko den epearen barrenean. Udalak, segituan, likidazioa eginen du eta subjektu pasiboari jakinarazi, honek ordainketa egin dezan.

Orobat, zergapeko ihardueretan aritzearekin sortzen diren  aldaketa fisiko, ekonomiko edo juridikoak ere jakinarazi beharrean daude, zergaren tributazioan izan daitezkeen ondorioetarako, eta arauz ezarriko diren epe eta moduan.

2. Zerga-ikuskaketaren edo alta eta jakinarazpenak egitearen ondorioz, zentsuetan datuak sartu, atera edo aldatzea egintza administratiboak izanen dira eta zentsuaren aldaketa ekarriko dute. Erregistroko datuetan aldaketarik gertatzen baldin bada, eta datu horiek zentsuetan ere baldin badira, azken horietan ere, nahitanahiez, aldaketa egin beharko da.

3. Hurrengo artikuluko 3. idatz-zatian xedatutakoa galarazi gabe, zergaren erregistroaren osaketaz Nafarroako Zerga Ogasuneko organo eskudunak arduratuko dira. Orobat, aipatu organoek eginen dute jarduera ekonomikoen kalifikazioa eta kasuko kuoten zehaztapena, eta jarduerak kalifikatzeko eta kuotak zehazteko egintzen aurka gora jotzeko errekurtsoa aurkezten ahalko da urteroko urtarrilean, Ogasun arloan eskumena duen departamentuaren titularrari zuzenduta.

158. artikulua

1. Zerga honen likidazioa eta bilketa, eta zerga-kudeaketan emandako egintzen berrazterketa Udalek eginen dituzte, eta honako eginkizunak beteko dituzte: salbuespenak eman eta ukatzea, zerga-zorrak finkatzeko likidazioak egitea, kobratzeko baliabideak ematea, bidegabeko dirusarrerak itzultzeko espedienteak ebaztea, egintza horien kontra paratutako helegiteak ebaztea eta zenbaki honetan biltzen diren gaiei buruz zergadunei informazioa eta laguntza ematen dizkieten egintzak burutzea.

Salbuespenak eman eta ukatzean, beti ere, Foru Komunitateko Zerga Administrazioaren organo eskudunaren txosten teknikoa aurretik beharko da, eta erabakia hartutakoan, ebazpena hari igorri beharko zaio.

2. Zerga hau autolikidazio araubidean eskatzen ahalko da, arauz ezarriko den moduan.

3. Bai Foru Komunitateko Zerga Administrazioko organo eskudunek bai lotutako jarduerak garatzen diren udal mugarteko udalekoek, zeinek bere eskumena behar bezala baliatzeko beharrezko ikuskatze jarduketak egiten ahalko dituzte; bereziki, Jarduera Ekonomikoen Erregistroa uneoro eguneratzeko beharrezkoak direnak. Lurraldeko edo Estatuko kuoten araberako zerga-ordainketaren kasuan, eskumena dagokio subjektu pasiboak non duen ohiko etxebizitza edo helbide fiskala, hango udalari.

Baldin eta udal eskudunak, egiaztatze eta ikertze urrats egokiak egin ondoren, jakiten badu subjektu pasiboak hasi, aldatu edo bukatu egin duela aitortu gabe dagoen zergapeko jarduera baten egitea, urrats horien emaitza jakinaraziko dio, eta hamabost eguneko epea emanen, bere eskubidearentzat komenigarritzat jotzen dituen alegazioak egin ditzan. Epe hori iraganik, eta egiten diren alegazioak ikusita, udalak, zer den bidezkoa, Jarduera Ekonomikoen Erregistroan sartu, aldatu edo bertatik kenduko du behar dena; orobat, dagozkion zerga likidazioak eginen ditu. Ofizioz egiten diren sartze, kentze edo aldatze horiek erregistro- eta likidazio-alorretako ondorioak izaten ahalko dituzte preskribatu gabeko zergaldiei dagokienez, eta 155.2 artikuluan ezarritakoa aplikatuko da.

Bai aipatu erregistro-egintzak bai likidaziokoak subjektu pasiboari jakinaraziko zaizkio, eta 21. artikuluan aurreikusitakoaren arabera aurkaratzen ahalko dira.

Modu berean eta ondorio berekin, Foru Komunitateko Zerga arloko Administrazioko organo eskudunek bidezkoa den sartze, aldatze edo kentzea egiten ahalko dute Jarduera Ekonomikoen Erregistroan, aurreko lerroaldean aurreikusitako prozedura bera baliatuz. Aurreko artikuluaren 3. idatz-zatian xedatutakoaren arabera gauzatuko dira erregistro-egintzen aurkako errekurtsoak; errekurtso horiek hilabeteko epean jarri beharko dira, jakinarazpenetik aurrera.

Foru Komunitateko zerga arloko administrazioek eta Nafarroako toki entitateek berehala emanen diote elkarri zeinek bere jarduketen emaitzen berri.

IV. KAPITULUA. Trakzio mekanikoko ibilgailuen gaineko zerga

Izaera eta zergagaia

159. artikulua

1. Trakzio Mekanikoko Ibilgailuen gaineko Zerga zerga zuzena da eta bide publikoetan zirkulatzeko gai diren halako ibilgailuen titulartasunari, 162. artikuluak esan bezala,  ezartzen zaio zein ere den haien klase eta kategoria.

2. Zirkulatzeko gai den ibilgailutzat hartzen da zein ere matrikulatu izan baita hartarako erregistro publikoetan haietan baja hartu ez duen bitartean. Zerga honen kontuetarako, aldi bateko baimena eta matrikula turistikoa duten ibilgailuak ere joko dira gaitzat.

3. Ibilgailu bati, modelo zaharregia izateagatik erregistroetan baja eman eta salbuespen gisa berriz ematen bazaio baimena zirkulatzeko, dela erakusketa, lehiaketa edo halakoentzako lasterketaren bat direla medio, ibilgailu hori ez dago zerga honen menpean.

Salbuespenak

160. artikulua

1. Honakoak daude zerga honetatik salbuetsiak:

a) Nafarroako Foru Komunitatearen, Estatuaren eta Toki Entitateen ibilgailu ofizialak.

b) Kontsul bulegoetako ibilgailuak eta karrerako konsul funtzionarienak, hango herritarrak badira, ibilgailua kanpoz identifikaturik eta hedaduraz eta graduz han ere beste horrenbeste egiten badute.

Halaber, Espainian egoitza edo bulegoa duten nazioarteko erakundeen ibilgailuak, eta estatutu diplomatikoa duten beren kide edo funtzionarienak.

c) Anbulantziak eta zuzenean osasun laguntzarako diren beste ibilgailu Espainiako Gurutze Gorrikoak eta DYA elkargokoak.

d) Baliourrituen edo bereziki egokitutiko autoak, baldin behar den baimenaren jabe diren baliourrituenak badira eta haiek bakarrik erabiltzekoak, 12 zaldi fiskaletik beheitikoak badira. Salbuespenaren muga baliourritu bakoitzarentzat ibilgailu bat izanen da.

e) Garraio publikoko zerbitzura atxikitako autobus urbanoak baldin zerbitzu hori modu bateratuan emateko udal zerga hartzaileak edo bera osakide den toki entitateak emandako kontzesio administratiboan bada.

f) Nekazaritza Inskripzio Txartela duten traktoreak, atoigurdiak, erdi-atoigurdiak eta makinak.

2. Artikulu honetako 1 zenbakiko d) eta f) letrek aipatzen dituzten salbuespenez gozatzeko, interesatuek eskatu egin beharko dute hura eman dakiela eta hartarako ibilgailuaren ezaugarriak, haren matrikula eta onuraren arrazoia adierazi. Toki entitateak salbuespena deklaratu duelarik, hori kreditatzen duen agiria emanen da.

Subjektu pasiboak

161. artikulua

Zerga honen subjektu pasiboak dira pertsona fisiko nahiz juridikoak, heredentzia banatu gabeak, ondasun elkarteak eta antzeko entitateak baldin unitate ekonomiko bat edo ondare banandu bat osatzen badute, zeinaren izenean dagoen ibilgailua zirkulazio baimenean.

Kuota

162. artikulua

1. Zerga eskatuko da tarifa hauei jarraikiz:

Kuotak:

a) Turismoak:

–8 zaldi fiskal baino gutxiago: 19,42 euro.

–8tik 12 zaldi fiskal bitarte: 54,61 euro.

–12 zaldi fiskaletik 16ra bitartean: 116,48 euro.

–16 zaldi fiskal baino gehiago: 145,65 euro

b) Autobusak:

–21 leku baino gutxiago: 135,89 euro.

–21 lekutik 50era bitartean: 194,16 euro.

–50 leku baino gehiago: 242,71 euro.

c) Kamioiak:

–1.000 kg-tik beherako karga erabilgarria: 68,02 euro.

–1.000 kg-tik 2.999 kg bitarteko karga erabilgarria: 135,89 euro.

–2.999 kg-tik 9.999 kg-ra bitarteko karga erabilgarrria: 194,16 euro.

–9.999 kg-tik gorako karga erabilgarria: 242,71 euro

d) Traktoreak:

–16 zaldi fiskal baino gutxiago: 33,36 euro.

–16tik 25 zaldi fiskal bitarte: 66,69 euro.

–25 zaldi fiskal baino gehiago: 133,23 euro

e) Atoiak eta erdi-atoiak:

–1.000 kg-tik beherako karga erabilgarria: 34,04 euro.

–1.000 kg-tik 2.999 kg bitarteko karga erabilgarria: 68,02 euro.

–2.999 kg-tik gorako karga erabilgarria: 135,89 euro.

f) Bestelako ibilgailuak:

–Ziklomotorrak: 4,89 euro.

–125 cc bitarteko motozikletak: 7,34 euro.

–125 cc-tik gora 250 cc-ra bitarteko motozikletak: 12,17 euro.

–250 cc-tik gora 500 cc-ra bitarteko motozikletak: 24,00 euro.

–500 cc-tik gora 1.000 cc-ra bitarteko motozikletak: 48,02 euro bakoitzeko.

–1.000 cc-tik gorako motozikletak: 96,03 euro

Zergaldia eta sortzapena

163. artikulua

1. Zergaldiak, oro har, urte naturalarekin bat eginen du.

Ibilgailuen lehen erostaldia delarik, zergaldia eroste hori egiten den egunean hasiko da.

2. Zerga zergaldiaren lehen egunean sortuko da.

3. Zergaren kuotaren zenbatekoa prorrateatuko da, lehen erostaldiaren edo ibilgailuaren kasuetan, hiruhileko naturaletan.

Kudeaketa

164. artikulua

Zergaren kudeaketa, likidazioa, ikuskapena eta bilketa, eta bai zerga kudeaketan diktatu diren egintzen errebisioa ere, ibilgailuaren zirkulazio baimenean ageri den helbideko udalari dagozkio.

165. artikulua

1. Udalek zilegi izanen dute zerga hau autolikidazio araubidean eskatzea.

2. Ordenantza fiskal orokorretan udalek zilegi izanen dute finkatzea zein izanen den zerga ordaindu izanaren tresna frogagarria.

166. artikulua

1. Trafiko Buruzagitza Probintzialean ibilgailu bat matrikulatzea edo zirkulatzeko gaitasunaren agiria eskatzen dutenek, zerga ordaindu izana frogatu beharko dute aurretik.

2. Orobat egin beharko dute ibilgailuen titularrek Trafiko Buruzagitza Probintzialari jakitera ematen diotenean ibilgailu baten eraberritzea, baldin eta zerga honen kontuetarako ibilgailuaren sailkapena aldatzen badu. Halaber, Buruzagitza Probintzial horretan zerga ordaindu izana frogatu beharko dute transferentzia egin delarik, ibilgailuaren zirkulazio baimeneko helbidea aldatu delarik, eta ibilgailu horiek baja hartu dutelarik.

3. Trafiko Buruzagitza Probintzialak ez du espedienterik bideratuko aurrez frogatzen ez bada zerga ordaindu izana, aurreko zenbakiek xedatzen duten moduan.

V. KAPITULUA. Eraikin, instalazio eta obren gaineko zerga.

Izaera eta zergagaia

167. artikulua

Eraikuntza, instalazio eta obren gaineko zerga zeharkako zerga bat da, eta haren zergapeko egitatea udal mugapeko edozein eraikuntza, instalazio edo obra egiteak sorrarazten du, horretarako obra- edo hirigintza-lizentzia edukitzea nahitaezko baldintza bada, lizentzia hori lortua izanik nahiz izan gabe, edo erantzukizuneko aitorpena edo aurretiazko komunikazioa aurkeztea nahitaezko baldintza bada, betiere baldin lizentzia-ematea, hura emateko txostena -Toki Administrazioari buruzko uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legearen 39. artikuluan xedatutakoaren arabera-, edo kontrol-jarduera badagokio zerga ezartzen duen udalari.

Salbuespenak

168. artikulua

Zernahi erakin, instalazio edo obra egitea zerga hau ordaindu beharretik salbuetsirik egonen da baldin eta horien jabeak badira Nafarroako Foru Komunitatea, Estatua, Elkarte Autonomoak, edo Nafarroako Toki Entitateak, eta baldin, zergapekoak direlarik ere, zuzenean erabiltzekoak badira errepide, burdinbide, aireportu, lan hidrauliko, hiri saneamendu edo haien hondakin uren saneamendurako, nahiz eta erakunde autonomoek kudeatzen dituzten, dela eraikuntza berriko lana, dela kontserbaziozkoa.

Halaber, Nafarroako Foru Komunitatearen, Estatuaren edo Nafarroako toki entitateen jabetzako etxebizitzetan egindako edozein eraikin, instalazio edo obra salbuetsirik egonen da zerga hau ordaintzetik, baldin eta haiek irabazi-asmorik gabeko entitateei laga bazaizkie zailtasun ekonomikoak dituzten pertsonei laguntzeko.

Subjektu pasiboak

169. artikulua

1. Zerga honen subjektu pasibo dira, zergadun gisa, Tributuei buruzko abenduaren 14ko 13/2000 Foru Lege Orokorraren 25. artikuluan aipatzen diren pertsona fisikoak, pertsona juridikoak edo entitateak, eraikuntzaren, instalazioaren edo obraren jabe direnak, haiek kokatuta dauden higiezinaren jabe izanik nahiz izan gabe.

Aurreko lerrokadako ondorioetarako, eraikuntzaren, instalazioaren edo obraren jabetzat joko da haiek egiteak dakartzan gastuak edo kostua bere gain hartzen dituena.

2. Eraikuntza, instalazioa edo obra subjektu pasibo zergadunak egiten ez duenean, zergadunaren ordezko subjektu pasibotzat joko dira kasuko lizentziak eskatzen, kasuko erantzukizuneko aitorpenak edo aurretiazko komunikazioak aurkezten, edo eraikuntzak, instalazioak edo obrak egiten dituztenak.

Ordezkoak zergadunari eskatzen ahalko dio ordaindutako tributu-kuotaren zenbatekoa.

Zerga oinarria, kuota eta sortzapena

170. artikulua

1. Zerga-oinarria eraikuntzaren, instalazioaren edo obraren kostu erreala izanen da. Ondorio horietarako, ulertuko da kostu erreala dela haren exekuzio materialaren kostua, kasuko proiektuan agertzen diren osagai guztiak barne, baldin eta lizentziaren edo erantzukizuneko aitorpenaren xede den eraikuntza, instalazio edo obrarekiko berezitasunik edo berezko nortasunik ez badute. Ondokoak ez dira zerga-oinarriaren parte izanen: balio erantsiaren gaineko zerga; araubide berezietako gisa bereko gainontzeko zergak; eraikuntzari, instalazioari edo obrari lotutako toki izaera publikoko gainontzeko ondare-prestazioak, prezio publikoak eta tasak; profesionalen ordainsariak; kontratistaren enpresa-irabaziak; eta aipatu exekuzio materialaren kostuaz bestelako edozein kontzeptu.

2. Zerga honen kuota izanen da zerga oinarriari karga mota ezartzetik heldu dena.

3. Karga mota ehuneko 2tik 5era bitartekoa izanen da eta Udalaren Osoko Bilkurari dagokio banda horretan mota finkatzea.

4. Zerga hau, eraikina, instalazioa edo obra hasten delarik sortzen da, nahiz eta hartarako lizentziarik lortu ez den.

Kudeaketa

171. artikulua

1. Aginduzko lizentzia ematen denean, erantzukizuneko aitorpena edo aurretiazko komunikazioa aurkezten denean, edo, lizentzia eskatu, eman edo ukatu edota erantzukizuneko aitorpena edo aurretiazko komunikazioa aurkeztu baino lehen, eraikuntza, instalazioa edo obra hasi bada, konturako behin-behineko likidazio bat eginen da, eta honela zehaztuko da zerga-oinarria:

a) Interesdunek aurkeztutako aurrekontua aintzat hartuta, betiere dagokion elkargo ofizialak ikus-onetsia, aginduzko betebeharra denean hori.

b) Aurrekonturik ez dagoen kasuetan eta zerga ordenantzak hala aurreikusten duenean, hartan ezartzen diren indize edo moduluak aintzat hartuz.

2. Egitez egin diren eraikin, instalazio, obra eta haien kostu benetakoa ikusirik, udalak, hala behartzen bada, aurreko atalak aipatzen duen zerga oinarria aldatuko du, hartarako egiaztapen administratiboa eginaz, eta dagokion kantitatea eskatu nahiz itzuli egingo dio subjektu pasiboari.

3. Udalek autolikidazio araubidean eskatzen ahalko dute zerga hau.

VI. KAPITULUA. Izaera urbanoko terrenoen balio gehikuntzaren gaineko zerga

Izaera eta zergagaia

172. artikulua

1. Hirilurren balio igoeraren gaineko zerga zuzeneko zerga bat da, lur horiek izaten duten balio igoera kargatzen duena, igoera hori agerian geratzen denean lur horien jabetza edozein tituluren bidez eskualdatzearen edo lur horiek erabiltzeko edozein eskubide erreal, jabaria mugatzen duena, sortu edo eskualdatzearen ondorioz.

2. Zerga honen ondorioetarako, ondoko kategoriaren batean sartzen direnak hartuko dira hirilurtzat, udal baten katastroan edo katastro-erroldan hiri-unitate higiezin gisa egon ala ez egon:

a) Lurraldearen antolamenduaren eta hirigintzaren arloko foru legedian hiri lurzorutzat hartutako lurrak edo hirigintzako planeamendu orokorrean lurzoru urbanizagarri sektorizatu gisa sailkaturikoak, bai eta urbanizagarri gisa sailkaturiko gainerako lurrak, lurzorua sektorizatzeko hirigintza-tresna onesten den unetik.

b) Hirigintza sailkapena edozein izanda ere, gutxienez ere ibilgailuendako sarbideak dituzten lurrak, bai eta ur hornidura, ur hustuketa eta energia elektrikoaren hornidura ere; edo bestela, gutxienez azalera erdia eraikia dutelako eremu sendotuan daudenak.

c) Landalurrak, nekazaritzaren kontrako jarduketak bertan egiteagatik nekazaritzarako erabiltzeko galduak daudenak, baina lurraren izaera aldatua izan gabe.

d) Eraikinek eta horien eranskinek eta haien menpeko eraikuntzek hartutako lurrak.

e) Industria jarduerek hartzen dituzten lurrak.

3. Landalurrak dira aurreko zenbakian xedatutakoaren arabera hirilurtzat hartzen ez direnak. Lur horien balio igoera ez dago zerga honi atxikia.

173. artikulua

1. Honako egintzengatik agertzen diren balio gehikuntzak zerga honetatik salbuetsirik egonen dira:

a) Ezkontideek ezkontza unitatera ekartzen dituzten ondasun eta eskubideak, haien alde eta haiek ordaintzeko egiten diren esleipenak eta bere amankomuneko ondasunengatik ezkontideei egiten zaizkien eskualdatzeak.

b) Heredentziaz, ordeinuz, ezkonsariz, emaitzaz edo, dohainik dela, beste edonola egiten diren edozein ondasunen eskualdatzeak, aurrekoen, ondorengoen eta ezkontideen artean egiten badira.

Hala ere, esan diren negozio juridiko horiek egiten direnean, ez dute etenen 175. artikuluan xedatzen den hogei urteko epea.

c) Ezkontideen arteko edo haiengandik seme-alabenganako ondasun eskualdatzeak, baldin ezkontza baliogabetze, banantze edo dibortzio kasuetako epaia betetzeagatik bada.

d) Morrontza eskubide edozertarikoak eratu eta trasmititzea.

2. Halaber zerga honetatik salbuetsirik daude balio gehikuntzak, zerga hori ordaintzeko eginbidea honakoei tokatzen zaienean:

a) Nafarroako Foru Komunitateari, Estatuari, Elkarte Autonomoei, eta bai haien guztien erakunde autonomo izaera administratibokoei.

b) Udal zerga ezarlea eta udal horrek osagai dituen edo osagai den beste toki entitateei eta haien erakunde autonomo izaera administratibokoei.

c) Ongintzazko edo ongintza-irakaskuntzazkotzat kalifikatzen diren erakundeei.

d) Aseguru Pribatuak Antolatzeari buruzko abuztuaren 2ko 33/1984 Legean agindu bezala eratutako entitate Gizarte Segurantzaren eta mutualitate nahiz bahituretxeen kudeatzaileei.*

e) Nazioarteko hitzarmen edo itunetan salbuespena aitortu zaien pertsona edo entitateak.

f) Haiei atxikitako terrenoen alderako itzulkizun diren kontzesio administratiboen titularrak.

g) Espainiako Gurutze Gorria.

Subjektu pasiboak

174. artikulua

1. Honakoak dira zergaren subjektu pasiboak zergadun gisa:

a) Terreno eskualdatzeetan edo irabazi asmoz jabaria mugatzen duten gozatze eskubide errealak eratu edo trasmititzean, terrenoaren erostuna, edo kasuko eskubide erreala eratu edo eskualdatu egiten zaion pertsona.

b) Lurrak eskualdatzen edo jabaria mugatzen duten eskubide errealak eratu edo eskualdatzen direnean, kostu bidez, lurraren eskualdatzailea edo kasuko eskubide erreala eratzen edo eskualdatzen duen pertsona.

Letra honetan aipatzen diren kasuetan, lurraren eskuratzailea edo delako eskubide erreala noren alde eratzen edo eskualdatzen den, huraxe hartuko da zergadunaren ordezko subjektu pasibotzat; betiere, zergaduna Espainian bizi ez den pertsona fisikoa denean.

Aurreko lerroaldean xedatutakoaren arabera eskuratzailea zergadunaren ordezko denean, eskualdatzaileari betiere jasanarazten ahalko dio kargaren zenbatekoa.

2. Hipoteka-zordunek ohiko etxebizitzaren gainean egiten dituzten eskualdaketetan, baldin eta etxebizitza hori subjektu pasiboak bere titulartasunpean duen bakarra bada, higiezina eskuratzen duen entitatea zergadunaren ordezkoa izanen da, eta ezin izanen dio kargaren zenbatekoa jasanarazi zergadunari, honako kasu hauetan:

a) Finantza-entitate batek eskatuta abiarazitako prozedura judizial batean.

b) Etxebizitza notario bidez judizioz kanpo saltzen den kasuetan (Hipoteka Legearen 129. artikulua).

c) Etxebizitza ordainean ematen denean, hipoteka-zordunak finantza-entitate batekin hipoteka-betearazpenaren ordezko neurri gisa erdietsitako akordioen ondorioz.

d) Etxebizitza finantza-entitate hartzekodun baten, haren higiezin-filialen edo haren aktibo-kudeaketarako entitateen alde eskualdatzen den gainerakoetan, zeinak Kreditu-erakundeak berregituratu eta konpontzeari buruzko azaroaren 14ko 9/2012 Legean definitzen baitira.

3. Hipoteka betearazpen judizial edo ez-judizial bat egiten ari den bitartean hipoteka-zordunek ohiko etxebizitzaz beste ondasunak direla-eta egindako eskualdaketetan, konkurtso-prozeduraren esparruan, higiezina eskuratzen duen finantza-entitatea zergadunaren ordezkotzat joko da, eta hari ordainarazten ahalko zaio haren kargaren zenbatekoa.

Zerga oinarria eta kuota

175. artikulua

1. Zerga honen oinarria da izaera urbanoko terrenoen balio gehikuntza erreala, sortzapenaren unean agertzera emana eta gehienez hogei urteko epean izandakoa.

2. Gehikuntza errealaren zenbatekoa finkatzeko, honako koadrotik heldu den portzentaia ezarriko zaio sortzapen unean terrenoak duen balioari:

Zenbaki honetako lehen lerroaldeak aipatzen duen portzentaia finkatzeko honako arauak ezarriko dira:

Lehena.-Udalek zilegi izanen dute, koadroan aldi bakoitzerako seinalatu diren gehienezko eta gutxienezko mugen barrenean, eta zuzenbidezko populazioaren arabera, egokia iruditzen zaien portzentaia urtekoa.

Bigarrena.-Zergak grabatutako eragiketa bakoitzaren balio-gehikuntza zehaztuko da, igoera hori eman den urte kopururako Udalak finkatu duen urteko portzentaiaren arabera.

Hirugarrena.-Sortzapenaren unean lurraren balioaren gainean aplikatzen den portzentaia aterako da kasu zehatz bakoitzari aplikagarri zaion urteko portzentaia, balio-gehikuntza eman den urte kopuruaz biderkatu ondoren.

Laugarrena.-Bigarren erregelaren arabera, eragiketa zehatz bakoitzari aplikagarri zaion urteko portzentaia zehaztu eta hirugarren erregelaren arabera, urteko portzentaia hori biderkatu behar den urte kopurua finkatzeko, soilik balio-gehikuntza eman den aldia osatzen duten urte osoak hartuko dira kontutan; ondorio horietarako ez dira kontutan hartuko aipatu urte kopuru horretako zatikiak.

58.2 artikuluan ezarririko ihadunbideak aldatzen ahalko ditu aurreko koadro horretan dauden urteko portzentaiak.

3. Lurren eskualdaketetan, zerga sortzen denean duten balioa indarra duen balorazio txostena aplikatzearen ondoriozkoa izanen da, are ondasun berezitzat harturiko zati badira ere edo eskualdaturiko ondasun higiezinaren balioa zehaztu ez bada ere.

Aurrekoa gorabehera, lurraren eskualdaketa egiten den unean indarreko balorazio txostenean azaltzen ez bada lurrak zerga honen ondorioetarako duen hirilur-izaera hori, eta, era berean, lurraren hirigintzako ezaugarriak aldatu badira eta, horrenbestez, balorazio txostenean azaltzen direnak bezalakoak ez badira, behin-behineko likidazioa eginen da balorazio txosten horretan azaltzen den baliotik abiatuta. Zerga sortzen den unean lurrak duen hirigintzako errealitate berriaren araberako balioa finkatzen duen balorazio txosten berria onetsi ondoren, zerga sortu zeneko egunari dagokion behin betiko likidazioa igorriko da eta, bidezkoa bada, ordaindutako soberakina itzuliko.

Hori helburu, balorazio txosten berrian agertzen den balioa zuzenduko da, honela: zerga sortu zen garaian indarra zuen txostenaren arabera hirilur gisa sailkaturiko lur guztietako metro koadroaren batez besteko balio ponderatua zati txosten berriak lur horiexei emandako metro koadroaren batez besteko balio ponderatua, eta zatiketa horretatik ateratzen den koefizientea biderkatuko da txosten berrian agertzen den balioarekin.

4. Jabaria mugatzen duten gozamenduko errege eskubideen eraketa eta eskualdaketan, urteko portzentaien koadroa, artikulu honetako 2. puntuan dagoena, aurreko zenbakian zehaztu den balio-zatiaren gainean aplikatuko da eta, horri dagokionean, balio hori Ondare Eskualdaketa eta Egintza Juridiko Dokumentatuen gaineko Zergaren ondorioetarako finkatu diren arauak aplikatuz kalkulatzen den eskubide horien balioa izanen da.

5. Eraikin edo lur baten gainean solairu bat edo gehiago goratzeko eskubidearen edo azalerako eskubide erreala izan gabe lurpean eraikitzeko eskubidearen eraketan edo eskualdaketan, urteko portzentaien koadroa, artikulu honetako 2. zenbakian dagoena, 3. zenbakian zehaztu balioaren zatiaren gainean aplikatuko da eta, horri dagokionean, balio hori aterako da eskualdaketa eskrituran finkatzen den proportziotasun-modulutik edo, hori ez badago, hegalduran edo zorupean eraikiko diren solairuen azalera edo bolumenaren, eta behin horiek eraiki ondoren, eraikitako azalera edo bolumen osoaren arteko proportzioa ezarri ondoren aterako denetik.

6. Nahitaezko desjabetzapenak daudenean, urteko portzentaien koadroa, artikulu honetako 2. zenbakian dagoena, lurraren balioari dagokion salneurri-justuaren zatiaren gainean aplikatuko da.

176. artikulua.

1. Zerga honen kuota zerga-oinarriari karga-eskalako tasak aplikatu ondorengoa izanen da.

2. Udalak finkatuko du karga-eskala eta gutxieneko tasa ez da ehuneko 8 baino txikiago eta ehuneko 20 baino handiagoa izanen.

3. Aurreko zenbakian adierazi diren mugen barrenean, Udalek karga-tasa bakarra ezar dezakete edo aurreko artikuluko 2. zenbakiko koadroan adierazten diren balio-gehikuntza sortzen duten urte-kopuru bakoitzeko bat.

Sortzapena

177. artikulua.

1. Zerga sortzen da:

a) Lurraren jabetza eskualdatzen denean, kostubidez edo doan, bizien artean edo heriotzagatik, eskualdatzen den egunean berean.

b) Jabaria mugatzen duen gozamenduko eskubide errealen bat eratu edo eskualdatzen denean, eraketa edo eskualdaketa ematen den egun berean.

2. Epaitegiek edo administrazioak emandako ebazpen irmoaren bidez deklaratu edo onartzen denean lurraren eskualdaketaren edo horren gaineko gozamenduaren eskubide errealaren eskualdaketa zehazten duen egintza edo kontratua deuseztatu, eten edo ebatzi dela, subjektu pasiboak eskubidea izanen du ordaindutako zerga itzul diezaioten, beti ere egintza edo kontratu horrek irabazirik sortu ez badio eta itzulketa, ebazpena irmo bihurtu eta bost urteko epean, itzul diezaiotela eskatzen badu; irabazi-ondorioak izan direla usteko da, interesatuek elkarri itzulketak egin behar dizkiotela egiaztatzen ez denean. Itzulketa horiek Nafarroako Foru Berriko 506. Legeak eta horiekin bat datozenek eta Kode Zibileko 1.295. artikuluak aipatzen dituzte. Egintzak edo kontratuak irabazirik sortu ez badute ere, etetea edo ebazpena deklaratzen bada subjektu pasiboak zergarekiko dituen betebeharrak bete ez dituelako, ez da ezer itzuliko.

3. Kontratua indarrik gabe gelditzen bada kontratu-emaile biek adostasun osoz hala erabaki dutelako, ordaindutako zergarik ez da itzuliko eta zergaren menpeko egintza berritzat hartuko da. Elkarren arteko erabakitzat hartuko da adostasuneko adiskidetze egintza eta eskaria bera onartzea.

4. Baldintzaren bat tartean daukaten egintza edo kontratuetan, horren kalifikazioa Nafarroako Foru Berriko aginduek emanen dute. Baldintza hori esekitzekoa bada, baldintza hori bete arte zerga ez da likidatuko. Baldintza hori iraungitzailea bada, zerga eskatuko da, baldintza hori betetzen denean, behar den itzulketa egin behar bada ere, aurreko zenbakiko erregelari jarraikiz.

Kudeaketa

178. artikulua.

1. Subjektu pasiboak edo, hala balitz, haien ordezkoek, beharturik daude aitorpena Udalaren aurrean aurkeztera; aitorpen horretan agertuko dira bidezko likidazioa egiteko tributu-harremanerako elementu nahitaezkoak.

2. Aitorpen hori aurkeztuko da, zerga sortzen denetik hasita ondoko epe hauetan:

a) Bizien arteko egintzak direnean, epea bi hilabetekoa izanen da.

b) Heriotzaren ondoriozko egintzak direnean, epea sei hilabetekoa izanen da eta urtebetekoa, subjektu pasiboak hala eskatzen badu.

3. Aitorpenari agiri bat erantsiko zaio, non ezarraldia sortzen duten egintza edo kontratuak agertuko diren.

4. Udalen esku dago subjektu pasiboarendako edo, hala behar denean, zergadunaren ordezkoarendako autolikidazio-sistema ezartzea; horren ondoriozko kuota ordaindu beharko du, artikulu honetako 2. zenbakian aurrikusten diren epeen barrenean. Autolikidazio horiei dagokienean, behar den Udalak soilik frogatzen ahal du zerga erregulatzen duten arauak zuzen erabili diren ala ez eta ezin izanen du aipatu arauen ondorio diren balore, oinarri edo kuota diferenterik esleitu.

5. Udalek autolikidazio-sistemarik ezartzen ez dutenean, zergaren likidazioak subjektu pasiboei oso-osorik jakinaraziko zaizkie eta bertan agertuko dira dirua sartzeko epea eta horri kontra egiteko dauden helegiteak.

6. Artikulu honen 1. idatz-zatian xedatutakoa gorabehera, halaber behartuta dago zerga-egitatea gertatzearen berri Udalari ematera, subjektu pasiboen epe beretan:

a) Emailea edo kasuko eskubide erreala eratzen edo eskualdatzen duen pertsona, foru lege honen 174.1 artikuluaren a) letran aipatutako kasuetan; betiere, bizidunen arteko negozio juridikoaren bidez gertatu badira.

b) Eskuratzailea edo kasuko eskubide erreala bere alde eratzen edo eskualdatzen den pertsona, aipatu artikuluaren b) letran jasotako kasuetan.

7. Halaber, Notarioak beharturik egonen dira behar den Udalari igortzera, hiruhileko bakoitzaren lehen hamabostaldian, aurreko hiruhilekoan baimendu dituzten agiri guztien zerrenda edo aurkibidea, zerga honen zergagaia gauzatu dela agerian uzten duten gertakari, egintza edo negozio juridikoei buruzkoak, azken borondatezko egintzak izan ezik. Halaber, beharturik egonen dira, epe berean, sinadura ezagutu edo legitimatzeko aurkeztu zaizkien agiri pribatuen zerrenda, gertakari, egintza edo negozio juridiko berberek osatutakoa, igortzera. Zenbaki honetan aurrikusitakoak ez du Foru Lege honetako 62. artikuluan ezartzen den betebehar orokorra, guztiok kolaboratzekoa, galarazten.

VII. KAPITULUA. Luxuzko gastuen gaineko zerga

Izaera eta zergagaia

179. artikulua

Luxuzko gastuen gaineko zerga, zuzeneko zerga da eta ondokoak grabatzen ditu:

a) Ikuskizun publikoetan gurutzatutako apustuen ondorioz erdietsi diren irabazi pribatuak.

b) Ehiza eta arrantza barruti pribatuen probetxamendua, edozein izanik ere probetxamendu horren ustiakuntza eta erabilera-mota.

c) Bingo-jokoan erdietsi diren sariak.

Subjektu Pasiboak

180. artikulua.

Zerga honen subjektu pasiboak dira:

a) Apustuen irabazlea; horien antolatzailea irabazlearen ordezkotzat hartuko da.

b) Barrutien titularrak edo zernahi titulurengatik ehiza edo arrantza probetxamendua dagokien pertsonak, zerga sortzen den unean. Barrutian sartzen diren ondasunen jabea zergadunaren ordezkotzat hartuko da; horren ondorioetarako, probetxamenduaren titularrari eska diezaioke zergaren zenbatekoa ehiza edo arrantza barrutia edo horren zatirik handiena dagoen dermioko udalerriari ordaintzeko.

c) Bingo-jokoan saririk lortzen duten pertsonak, enpresa antolatzaileak behar den tributu-zorra jatorrian atxikitzeko duen betebeharra galarazi gabe.

Zerga-oinarria

181. artikulua

1. Zerga honen zerga-oinarria honakook osatuko dute:

a) Apustuetan, irabazi garbiak, galerak zein komisioak kendu gabe, agente edo kobratzaileen bidez egindako trabesak izan ezik; horiei dagokienean, oinarria soilik irabazitako apostuen zenbatekoa izanen da.

b) Ehiza eta arrantza barruti pribatuen erabileran, ehiza edo arrantzako probetxamenduaren balioa. Udalek, ordenantza fiskalak onesteko ezarri duen ihardunbideari atxikiz, probetxamendu horien balioa zehaztuko dute eta horiek finkak multzotan sailkatzen dituzten tipo edo ereduen bidez zehaztuko dira, azalera-unitate bakoitzeko duten batez-besteko etekinaren arabera.

c) Bingo-jokoko sariak erdiestean, zerga-oinarria sariaren zenbatekoa izanen da.

2. Sailkapen-multzoak eta horietako bakoitzaren ehiza edo arrantza-errentei, aurreko zenbakiko b) atalak aipatzen duen azalera-unitate bakoitzeko esleitzen ahal zaien balioa ezartzeko, ondoko arau hauek hartuko dira kontutan:

a) Azalera-unitate bakoitzeko ehiza-aletan batez-besteko etekina zein den ateratzeko, ehiza larri eta txikiko barruti pribatuak ondoko lau multzo hauetan sailkatuko dira:

Ehiza larria

I. taldea: 100 hektareako, buru bat edo gutxiago.

II. taldea: 100 hektareako, buru batetik bi buru bitarte.

III. taldea: 100 hektareako, bi burutik hiru buru bitarte.

IV. taldea: 100 hektareako, hiru buru baino gehiago.

Ehiza txikia

I. taldea: Ha.ko ehiza-ale edo gutxiago.

II. taldea: Ha.ko, ehiza-aletatik 0,80 ehiza-ale bitarte.

III. taldea: Ha.ko, 0,80 ehiza-aletatik ehiza-ale bitarte.

IV. taldea: Ha.ko, ehiza-ale baino gehiago.

b) Ehiza-errentari ematen ahal zaizkion balioak, talde hauetako bakoitzeko azalera-unitate bakoitzeko, honako hauek dira:

Ehiza larria

I. taldea: 85 pezeta hektarea bakoitzeko.

II. taldea: 175 pezeta hektarea bakoitzeko.

III. taldea: 300 pezeta hektarea bakoitzeko.

IV. taldea: 500 pezeta hektarea bakoitzeko.

Ehiza txikia

I. taldea: 75 pezeta hektarea bakoitzeko.

II. taldea: 150 pezeta hektarea bakoitzeko.

III. taldea: 300 pezeta hektarea bakoitzeko.

IV. taldea: 500 pezeta hektarea bakoitzeko.

c) Duten probetxamendu garrantzitsuenaren arabera, ehiza larri edo txikiko multzoetan sailkatutako barruti pribatuetan, era berean, ehiza txiki edo larriko espezieak, hurrenez hurren, probetxatzen badira, horien ehiza-errentari esleitzen ahal zaion balioa sailkapen multzoari dagokiona izanen da, gehi hektareako 50 pezeta.

d) Azalera 250 hektareaz beherakoa duten ehiza txikiko barruti pribatuetarako, horien azalera osoagatik, ehiza-errentari esleitzen ahal zaion balioa ez da 50.000 pezeta baino txikiagoa izanen.

e) Arrantzako barruti pribatuei dagokienean, Foru Komunitateko Administrazioak, Udal interesatuen eskariz, arrantza-errentaren balioa zehaztuko du, horietako bakoitzari esleitzen ahal zaion azalera-unitate bakoitzeko.

f) Aipatu den ehiza eta arrantzako barruti pribatuen ehiza edo arrantza-errentari esleitzen ahal zaizkion balioak, gutxienez bost urtetan behin berrikusiko dira.

Tasa

182. artikulua.

Zerga-tasak ez ditu muga hauek gaindituko:

a) Ehuneko 15, gurutzatutako apustuetan.

b) Ehuneko 30, ehiza eta arrantzako barruti pribatuen probetxamenduan.

c) Ehuneko 10, bingo-sarietan.

Sortzapena

183. artikulua.

Zerga sortzen da:

a) Apustu gurutzatuetan irabaziak jasotzen diren unean.

b) Ehiza eta arrantza barruti pribatuen probetxamenduetan urte bakoitzeko abenduaren 31n.

c) Bingo jokoan irabaziriko sariak ordaintzen diren unean.

VIII. KAPITULUA. Etxebizitza hutsen gaineko zerga

184. artikulua. Zergapeko egintza.

Etxebizitza hutsen gaineko zergak zergapetuko du Nafarroan Etxebizitza Izateko Eskubideari buruzko maiatzaren 10eko 10/2010 Foru Legean araututako Etxebizitza Hutsen Erregistroan agertzen diren etxebizitzen titulartasuna, zein udalerritan dauden kontuan hartuta.

185. artikulua. Subjektu pasiboak.

Zergaren subjektu pasiboak dira pertsona fisiko eta juridikoak, jaraunspen jasogabeak, ondasun-erkidegoak, eta gainerako entitateak, nortasun juridikorik izan ez arren, unitate ekonomikoa edo ondare bereizia osatzen dutenak, baldin eta:

a) Etxebizitza hutsen gaineko jabetza-eskubidearen titular badira, etxebizitza horien gainean bestelako gozamen- edo xedapen-eskubide errealik ez denean.

b) Etxebizitza hutsen gaineko gozamen- edo xedapen-eskubide erreal baten titular baldin badira, eskubide hori jabeari ez dagokionean.

186. artikulua. Salbuespenak.

1. Honako etxebizitzak daude zerga honetatik salbuetsita:

a) Funtzionario publikoen titulartasuneko etxebizitzak, baldin eta beren zereginak etxebizitza duten herritik kanpo bete behar badituzte; hori guztia, aplikatzen zaien legeriarekin bat.

b) Beren ohiko bizileku den herritik aldi baterako kanpora joan behar izan duten langileen titulartasuneko etxebizitzak, baldin eta hori gertatu bada arrazoi teknikoak, antolamendukoak zein ekoizpenekoak direla-eta, edo enpresa-jarduerari lotutako kontratazioengatik, edota langile horiek toki- mugigarritasunaren pean daudelako.

c) Administrazio Publikoaren esku jarri diren etxebizitzak (Nasuvinsa edo kasuan kasuko entitatearen esku), gizarte-alokairurako erabiltzeko.

2. Nolanahi ere, salbuespenak etxebizitza bakarra hartuko du.

187. artikulua. Zerga-oinarria.

Zerga-oinarria lur-ondasunen gaineko kontribuzioaren ordainarazpenerako indarra duena izanen da.

188. artikulua. Kuota.

1. Zerga honen kuota zerga-oinarriari karga-tasa aplikatuz kalkulatuko da.

2. Karga-tasak tarte hauen barrenean egon beharko du: %0,10 eta %0,50 artean, Etxebizitza Hutsen Erregistroan agertzen den lehenbiziko urtean; %0,50 eta %1 artean, Erregistroan agertzen den bigarren urtean; eta %1 eta %1,5 artean, Erregistroan agertzen den hirugarren urtean eta hurrengoetan. Karga-tasa bat bera izanen da udalerri osoan.

189. artikulua. Sortzapena.

1. Zerga lehen aldiz sortuko da etxebizitza hutsik dagoela deklaratzen duen kasuko ebazpena ematen denean.

2. Gero, zerga urte bakoitzeko lehen egunean sortuko da, etxebizitza Etxebizitza Hutsen Erregistroan alta emanda dagoen bitartean.

3. Kuotak seihilekoak izanen dira, seihileko naturalekoak, eta horien barruan, zatiezinak eta gutxitzen ezinak izanen dira.

4. Subjektu pasiboek zera eskatu ahal izanen dute, dagokion espedientea izapidetuz: etxebizitza bete denetik aurrerako aldiari dagokion kuotaren zati proportzionala itzultzea.

190. artikulua. Etxebizitza hutsen zentsua.

1. Etxebizitza hutsen zentsua mantendu beharko dute udalek, zergaren ordainarazpenerako.

2. Aurreko idatz-zatian xedatuaren ondorioetarako, departamentu eskudunak ofizioz jakinaraziko dizkio udal bakoitzari Etxebizitza Hutsen Erregistroan gertatzen diren altak eta bajak, kasuko udalerriari dagozkionak.

3. Erregistroan alta emanda, udalak titularrari jakinaraziko dio alta hori, zerga-oinarria eta karga-tasa indarduna adierazita.

191. artikulua. Zergaren kudeaketa.

Zerga kudeatzeko, lur-ondasunen gaineko kontribuzioa kudeatzeko erabiltzen diren arau berak erabiliko dira, eta kasuko likidazioak eta kobrantza-dokumentuen igorpenak batera eginen dira.

III. TITULUA. AURREKONTUA ETA GASTU PUBLIKOA

I. KAPITULUA. Aurrekontu orokorrak.

1. saila. Aurrekontuen edukia eta horien onespena

192. artikulua

Toki entitateen Aurrekontu Orokorrak adierazpen zenbakitu, oso eta sistematikoa dira, toki entitateak eta haren erakunde autonomoek gehienez ere onar ditzaketen obligazioen eta behar den ekitaldian ustez likidatuko diren eskubideen eta, horiez gainera, merkataritzako elkarteen dirusarrera eta gastuen aurrikuspenena, horien kapital soziala oso-osorik behar den toki entitatearena bada.

193. artikulua

Aurrekontu ekitaldia urte naturalari dagokio eta horri egotziko zaizkio:

a) Horretan likidatutako eskubideak, edozein izanik ere atera diren aldia.

b) Horretan onartutako obligazioak.

194. artikulua

Toki entitateek urtero prestatu eta onetsiko dute Aurrekontu Orokor bakarra; horretan sartuko dira:

a) Entitate horren berorren aurrekontua, izate juridiko independienterik ez izan eta horren menpeko diren zerbitzu guztiak barne.

b) Horren menpeko toki erakunde autonomoenak.

c) Merkataritzako elkarteen gastu eta dirusarreren aurriskupen egoerak, horien kapital soziala oso-osorik behar den toki entitatearena bada.

195. artikulua

1. Aurrekontu orokorrean eta, ondorioz, hori osatzen duten aurrekontuetako bakoitzean honakoak sartuko dira:

a) Gastuen egoera eta, horien barrenean, behar bezala zehazturik, betebeharrei aurre egiteko behar diren kredituak.

b) Dirusarreren egoera eta horien barrenean ekitaldian likidatuko diren baliabide ekonomikoen zenbatespenak.

2. Aurrekontu orokorra osatzen duten aurrekontuetako bakoitza hasierako defizitik gabe onetsi beharko da.

196. artikulua.

1. Aurrekontu Orokorrak berori exekutatzeko oinarriak izan ditzake eta horien barrenean, aurrekontu arloko xedapen orokorren entitatearen antolamendu eta ezaugarriekiko egokitzapena eta zuzen kudeatzeko behar diren xedapenak; gastuak gauzatu eta baliabideak biltzeko egoki edo komenigarritzat jotzen diren aurrikuspenak ere bertan sartuko dira; ezin izanen dute administrazio ekonomikorako legislatu dena aldatu, ezta Aurrekonturako agindutakoari kontrajartzen zaizkion ihardunbide eta bitxikeria berariazko diferenteak legez behartzen duten administrazio-mailako agindurik, izan ere.

2. Ekitaldi bakoitzeko Aurrekontuaren exekuzio-oinarriek, Osoko Bilkurak luzatzen dituen izaera orokorreko erregelamendu edo arauetara jo dezakete.

197. artikulua

Toki entitateen eta horien erakunde autonomo eta merkataritzako elkarte bakoitzaren baliabideak obligazioak bere osotasunean ordaintzeko erabiliko dira, ez badira helburu zehatzei atxikitako dirusarrera berariazkoak behinik behin.

198. artikulua

Eskubide likidatuak eta onartutako obligazioak Aurrekontuei aplikatuko zaizkie duten zenbateko osoaz eta debekaturik egonen da obligazioei aurre egitea, likidatu beharreko edo jadanik ingresatutako eskubideen murrizketaren bidez. Ez da murrizketatzat hartuko, ondorio hauetarako, egin behar ez ziren dirusarreren itzulketa.

199. artikulua

1. Aurrekontu orokorraren espedientean honako eranskin hauek sartuko dira:

a) Merkataritzako sozietateen urteroko jarduketa, inbertsio eta finantzaketa programak, sozietate horren kapital sozialaren titular bakar edo partaide nagusi toki entitatea bada.

b) Entitate beraren aurrekontuaren eta haren erakunde autonomo eta merkataritzako sozietateen aurrekontu egoera-orri bateratua eta toki entitatea kapital sozialaren titular bakarra den merkataritzako sozietateen aurreikuspenen egoera-orria.

Toki entitateak lau urteko eperako egin ditzakeen inbertsio planak eta haiek finantzatzeko programak.

d) Merkataritzako sozietateen dirusarrera eta gastuen aurreikuspenen egoera-orriak; betiere, toki entitatea kapitalaren parte handienaren titularra bada, baina ez kapital osoarena.

2. Eraskin horien prestaketari eta edukiari dagozkion berezitasunak erregelamendu bidez garatuko dira.

200. artikulua

1. Nafarroako Gobernuak, Toki administrazioari buruzko Foru Legearen 269. artikuluaren arabera, toki entitateen aurrekontuen egitura orokorra ezarriko du; kontuan hartuko ditu dirusarrera eta gastuen izaera ekonomikoa eta azken horiekin lortu nahi dituzten xede eta helburuak, artikulu honetako hurrengo zenbakietan ezartzen diren irizpideekin bat.

Aurrekoa gorabehera, Nafarroako Gobernuak zilegi du araubide berezia ezartzea toki entitate jakin batzuetan, baldin eta haien kasuan, bete beharreko eginkizunak edo izaera ekonomiko nahiz administratiboko kontu bereziak direla medio, komeni bada aurrekontu aldetik egin beharrekoa erraztea.

2. Toki entitateek gastu eta dirusarrerak sailkatuko dituzte beraien egitura berekiari jarraikiz eta antolamendurako erregelamenduekin bat etorriz.

3. Gastuen Aurrekontuaren egituraren sailkapen funtzional eta ekonomikoak ondoko irizpideei jarraikiko die:

a)Sailkapen funtzionala eta horren barrenean, hala behar bada, egitarauen arabera egiten den sailkapena, hiru mailatan egina. Lehena, eginkizunaren taldeari, bigarrena, eginkizunari, eta hirugarrena, azpieginkizunari dagozkionak. Sailkapen hau handitu daiteke beste maila bat edo bi gehituz; lehena, egitarauari dagokiona eta bigarrena, azpiegitarauari, hurrenez hurren.

b) Sailkapen ekonomikoak hiru maila izanen ditu; lehena, kapituluari, bigarrena, artikuluari eta hirugarrena, kontzeptuari dagozkionak. Sailkapen hau handitu daiteke beste maila bat edo bi gehituz.

4. Aurrekontuko kontusailean, zeinen adierazpen zenbakitua aurrekontuko kreditua baita, gutxienez sailkapen funtzional eta ekonomikoa sartuko dira.

Toki entitateak sailkapen organikoa erabiltzea erabakitzen badu, aurrekontuko kontusailak ere izanen du osagai hori.

Gastuen kontabilitate-kontrola aurrekontuko kontusailaren gainean eginen da eta kontrol fiskala, lotespen juridikoaren mailaren gainean, 208. artikuluak ezarri modura.

201. artikulua

1. Toki entitatearen aurrekontua haren buruak prestatuko du eta idazkariaren eta kontu-hartzailearen laguntza jasoko du; honako dokumentazio hau erantsi beharko zaio:

a) Txosten bat, edukia argitu eta une horretan indarra duen aurrekontuarekin dituen alde nagusiak azalduko dituena.

b) Aurreko ekitaldiko aurrekontuaren likidazioa eta dagokion urtekoaren aurrerapena, gutxienez horren sei hilabeteri dagokiona. Likidazioa eta aurrerapena kontu-hartzailetzak izenpetuko ditu.

c) Toki entitatearen langileriaren eranskina eta horren barrenean funtzionarioen eta lan-araubideko langileen zerrenda, bai aldi baterakoena bai finkoena, kontratuak noiz hasi eta noiz bukatuko diren, bete beharreko lanpostuen eta kontratazio berrien aurreikuspenak, aurrekontuen proiektuan langileentzat sartu diren kredituekin behar diren korrelazioak lortu ahal izatekoeendako Aurrekontuen proiektuan sartu diren kredituekin behar diren korrelazioak lortu ahal izateko.

d) Ekitaldian eginen diren inbertsioen eraskina.

e) Kontu-hartzailetzak izenpetuko duen txosten ekonomiko-finantzarioa, non adieraziko baitira aurreikusten diren dirusarrerak eta kreditu eragiketak ebaluatzeko erabili diren oinarriak, eska daitezkeen betebeharrak betetzeko kredituen askitasuna, zerbitzuen funtzionamendu gastuak eta, ondorioz, aurrekontuaren nibelazio eraginkorra.

Kreditu eragiketei dagokienez, txostenean sartuko dira, horien zenbatekoaz gain, hitzartu asmo diren kredituen ezaugarri eta baldintza finantzario ororen xehetasunak eta bereziki, horiek formalizatu baino lehenago eta geroago entitateak jasaten zuen eta jasan beharko duen finantza-karga.

2. Aurrekontu orokorra osatzen duten aurrekontuak, erakunde autonomoei dagozkienak eta horien organo eskudunak hasiera batez proposatutakoak, haien gainetik dagoen toki entitateari igorriko zaizkio, urte bakoitzaren irailaren 15a baino lehenago eta aurreko zenbakian xehekatutako dokumentazioarekin batera.

3. Toki entitatean oso-osorik edo nagusiki sarturik dauden merkataritzako elkarteek, toki entitate horri igorriko diote urte bakoitzeko irailaren 15a baino lehenago dituzten gastu eta dirusarreren aurrikuspena eta hurrengo ekitaldirako iharduketa, inbertsio eta finantzaketarako urteko egitarauak.

4. Horrela eratu den aurrekontu orokorra, idazkariaren eta kontu-hartzailetzaren aurretiko txostenaz, udaleko osoko bilkurari igorriko dio buruak azaroaren 1a baino lehenago, onetsi, zuzenketak jarri edo atzera itzultzeko.

5. Onespen erabakiak, bakarra izanen baita, aurrekontu orokorra osatzen duten aurrekontuak zein diren zehaztu beharko du, eta ezingo da hasierako defizitik aurreikusi ez eta bakoitza bat banaka onartu ere.

202. artikulua

1. Udalak egindako Osoko Bilkuran Aurrekontua hasiera batez onetsi ondoren, Idazkaritzan egonen da ikusgai, iragarkia Nafarroako Aldizkari Ofizialean eta iragarki oholean argitaratu eta hamabost laneguneko epean, herritar edo interesatuek espedientea aztertu eta egoki iritzitako erreklamazioak egin ditzaten.

Erreklamazioak badaude, Udalak egindako Osoko Bilkuran horiek ebatzi eta aurrekontua behin-betiko onesten duen erabakia hartuko du.

Erreklamaziorik ez badago, aurrekontua behin-betiko onetsitzat hartuko da, behin lehen lerroaldean adierazi den jendaurreko epea iragan ondoren.

2. Udalak egindako Osoko Bilkuran Aurrekontu Orokorra behin-betiko onetsiko du, hori aplikatuko den ekitaldiaren aurreko urteko abenduaren 31 baino lehenago.

3. Behin-betiko onetsi den Aurrekontu Orokorra argitaratuko da Udalaren Aldizkari Ofizialean, baldin badu, eta Nafarroako Aldizkari Ofizialean, aurrekontu bakoitza kapituluz kapitulu laburtuta.

4. Aurrekontuak indarra hartuko du aurreko zenbakian aurrikusten den moduan argitara eman ondoren.

5. Nafarroako toki entitateek Foru Komunitateko administrazioari igorri beharko diote aurrekontuaren kopia eta erregelamenduz zehazten den dokumentazio osagarria, aurrekontu orokorra behin betiko onetsi eta hurrengo 15 eguneko epean.

202. bis artikulua

Udalbatzak aurrekontuak onesteko hartutako behin betiko erabakiek exekuziorako benetako eraginkortasuna izanen dute aurreikusitako dirusarrerak ordainarazteko eta konsignaturiko gastuak agintzeko, haien kontra bidezko izan litezkeen helegiteak ezertan galarazi gabe.

203. artikulua

1. Ekitaldi ekonomikoari hasiera ematen zaionean behar den aurrekontuak indarra hartu ez badu, aurrekoa automatikoki luzatutzat hartuko da. Luzapen horrek ez ditu bere baitan hartuko aurreko ekitaldian bukatu behar zuketen, kreditu edo beste dirusarrera berariazkoekin finantzatuta dauden edo ekitaldi horretan soilik jasoko liratekeen zerbitzu edo egitarauetarako kredituak.

2. Harik eta behin-betiko Aurrekontua onetsi arte, luzatutakoak Lege honetan aurrikusten diren aldaketak jasan ditzake.

3. Behin Aurrekontua behin-betiko onetsi ondoren, behar diren egokitzapenak egin beharko dira, hala behar bada, Aurrekontu luzatuak indarra duen bitartean egin diren eragiketak babesteko.

204. artikulua

1. Aurrekontuaren behin-betiko onespenaren kontra, uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legearen 333. artikuluko 1. zenbakiak aipatzen dituen helegiteak sar daitezke.

2. Aurrekontuaren kontra helegiteak sartzeko legitimaturik daude, Nafarroako toki entitateen egintza edo erabakiei aurka egin diezaieketenez gain, honakook:

a) Toki entitatearen lurraldeko egoiliarrak.

b) Elkargo Ofizialak, Ganbara Ofizialak, Sindikatuak, Erakundeak eta interes profesional edo ekonomikoak babesteko eratu diren gainerakoak, legez eratutakoak badira, interes horien alde aritzen direnean.

3. Hurrengoetan baino ezin daiteke Aurrekontuen kontrako helegiterik sartu:

a) Horien prestaketa eta onespena Legeari egokitzen ez bazaizkio.

b) Toki entitateari, legezko agindu edo beste edozein titulu bidezkoa dela eta, galdagarri zaizkion obligazioak betetzeko behar den kreditua ez sartzeagatik, edo horren eskumeneko ez diren beharrizanetarako kontsignatzeagatik.

c) Dirusarrerak aurrekontuan sartutako gastuekin alderatuz gero nabarmenki nahikoak ez badira edo gastuak aurrikusita dauden beharrekin bat ez badatoz.

205. artikulua

Helegiteen helburuak toki entitateen aurrekontuaren nibelazioa ukitu edo aipatzen badu, horren ebazpena eman baino lehenago Nafarroako Kontu Ganbararen txostena beharko da; bi hilabeteko epean emanen du, Ganbara hori arautzen duen Foru Legean xedatutakoari jarraikiz.

2. saila. Aurrekontuko kredituak eta horien aldaketak

206. artikulua

Gastuetarako kredituak toki entitatearen aurrekontu orokorrean edo behar bezala onetsi diren aldaketetan onetsi diren xede berariazkorako soilik erabiliko dira.

207. artikulua

1. Kreditu onetsiak mugatzaile eta lotesleak dira.

2. Ezin izanen da gastu-konpromisorik hartu, baldin eta horien zenbatekoa gastuen egoeretan onetsi diren kredituena baino handiagoa bada, eta aipatu arau hori urratzen duten erabaki, ebazpen eta egintza administratiboak zuzenbide osoz deusezak izanen dira, eska daitezkeen erantzukizunak gorabehera.

208. artikulua

1. Aurreko artikulu horietan adierazi diren mugapenak betetzen direla egiaztatuko da kasu bakoitzean kredituen lotespen juridikoa ezartzen den mailaren parean.

2. Aurrekontuaren exekuzio-oinarrietan gastuetarako kredituen lotespena ezar daiteke garapen funtzional, ekonomiko eta, hala behar bada, organikoaren mailetan, toki entitateak horiek behar bezala kudeatzeko beharrezkotzat jotzen baditu.

3. Aurreko ataleko ahalmena erabiltzen duten toki entitateek, beti ere, lotespen-mailei dagokienean hurrengo mugapen hauek bete beharko dituzte:

a) Sailkapen funtzionalari dagokionean, eginkizun-multzoa.

b) Sailkapen ekonomikoari dagokionean, kapitulua.

209. artikulua

1. Ordainketa obligazioak Toki Ogasunari galdatzen ahal zaizkio soilik Aurrekontuen exekuzioaren ondorio direnean, aurreko artikuluan adierazi diren mugen barne, edo epaitegietan ematen den epai irmoa dagoenean.

2. Auzitegiek, epaileek eta administrazio agintariek ez dute zilegi izanen exekuzio aginduak ematea edo enbargo- eginbiderik agintzea Tokiko Ogasunaren eskubide, funts, balio eta ondasunen kontra, salbu eta, artikulu honetako 4. idazatian aurreikusten den bezala, erabilera edo zerbitzu publiko bati materialki atxikita ez dauden ondare ondasunen kasuan. Halaber, ez dute zilegi izanen toki entitateei berme, gordairu eta kaudimenik eskatzea.

3. Toki entitateen edo horien erakunde autonomoen karguko obligazioak berarekin dakartzaten ebazpen judizialak betetzea, soil-soilik entitate eta erakunde horiei dagokie, Legeetan aurrikusten diren epaiak eten edo ez betetzeko ahalmenak galarazi gabe.

4. Auzitegi edo agintari baten erabakia bete beharrak berekin ekartzen badu dirutzak pagatu beharra, eta ohiko aurrekontu-bideetatik baliabiderik ezin inguratu bada, toki entitateak zilegi izango du pagamendu hori zatikatzea erabakitzea, gehienez bost urte-saritan, eta urte bakoitzeko aurrekontuetan jaso eginen dira bai printzipala eta bai berandutze interesak, Nafarroako Foru Ogasunari zor zaizkioneterako oro har finkatu den interes tipoarekin.

Toki entitateak ez badu erabakitzen pagamendua zatikatzea, edo erabakita ere toki entitateak ez baditu betetzen aurreko lerroaldean hartarako finkatu diren baldintzak, zilegi izango da, epaile-erabakia behar bezala bete dadin, erabilera edo zerbitzu publiko bati materialki atxikita ez dauden ondare ondasunak enbargatzea.

210. artikulua

1. Aurrekontu bakoitzaren gastuen egoeraren kredituen kargura, obligazioak soilik hartzen ahal dira aurrekontuaren ekitaldi horretako urte naturalean egiten diren eskurapen, obra, zerbitzu eta, orokorrean, gainerako prestazio edo gastuei badagozkie.

2. Aurreko zenbakian ezarritakoa gorabehera, indarrean den aurrekontuko kredituei, onartzen diren unean, honako obligazio hauek aplikatuko zaizkie:

a) Ordainsariak toki entitatearen aurrekontu orokorretatik jasotzen dituzten langileen aldeko atzerapenak likidatzearen ondoriozkoak.

b) Aurreko ekitaldietan behar bezala hartutako gastu-konpromisoetatik sortutakoak, aldez aurretik 219.5 artikuluan finkatutako kasuan kredituak sarturik.

c) Salbuespenez, aurreko ekitaldietakoak, osoko bilkurak kreditu berezirako edo kreditu-gehikuntzarako erabakia aldez aurretik hartu.

211. artikulua

Gastuetarako kredituak, aurrekontuko ekitaldiaren azken egunean onartuta dauden obligazioak bete behar ez dituztenak badira, zuzenbide osoz baliorik gabe geldituko dira eta izanen dituzten salbuespenak, soilik Lege honetako 219. artikuluan adierazten direnak izanen dira.

212. artikulua

Hurrengo ekitaldira arte berandutzen ahal ez den gasturen bat egin behar bada eta korporazioaren aurrekontuan krediturik ez badago edo ez bada nahikoa edo kontsignatutakoa ezin bada handitu, haren buruak aginduko du kreditu berezia emateko espedientea ireki dadila, lehen kasuari dagokionez, edo kreditu gehikuntza, bigarrenean.

213. artikulua

1. Ohi kanpoko kredituak eta kreditu gehikuntzak, batzuk zein besteak, ondoko baliabideetako edozein erabiliz finantzatzen ahal dira:

a) Diruzaintzako Gerakin Garbiaren kargura.

b) Ohiko Aurrekontuan aurrikusten diren dirusarrera guztiez gain betenan bildutako beste dirusarrerekin edo dirusarrera handiagoekin.

c) Indarra duen Aurrekontuko hitzartu gabeko beste kontusail batzuetako kredituen deuseztapen edo bajekin, horien dotazioei murrizten ahal direla irizten bazaie behar den zerbitzua inolaz ere kaltetu gabe.

2. Inbertsio gastuetarako ohi kanpoko kredituak eta kreditu gehikuntzak finantza daitezke, aurreko zenbakian adierazi diren balia bideez gainera, kredituko eragiketen ondoriozkoekin.

3. Toki entitateak, egindako Osoko Bilkuran eta gehiengo absolutuaz hartutako erabakiaren bidez, beste finantzabiderik ez dagoela onartzen duenean, berariaz beharrezko eta premiazkotzat hartzen diren ohiko eragiketen ondoriozko, beste gastu batzuk edo gastu handiagoak finantzatzeko zinez eskuragarri diren baliabidetzat hartuko dira, hurrengo baldintzak batera betetzen dituzten kredituko eragiketetatik ateratzen direnak:

a) Horien urteko zenbateko osoa ez dadila Entitatearen Aurrekontuko ohiko eragiketengatiko ehuneko 5a baino handiagoa izan.

b) Eragiketak kitatuak geldi daitezela, horiek hitzartzen dituen Udalbatza berritu baino lehenago.

214. artikulua

1. Ohi kanpoko kredituak eta kreditu gehikuntzak emateko espedienteak Udalbatzako Lehendakariaren aginduz irekiko dira eta, Kontuhartzailetzaren aurretiko txostenaz, Udalbatzaren Osoko Bilkuraren menpe jarriko dira.

2. Espedienteak Osoko Bilkuran izapidatu eta onetsiko dira, Aurrekontuek jendaurreko epe, erreklamazio eta publizitatearen gainean dituzten biderapen eta betebehar berberekin.

3. Toki entitateek hartutako erabakiak, hondamen publikoko edo antzeko izaerako kasuetan ohi kanpoko kredituak edo kreditu gehikuntzak ematea xede dutenak, berehala beteko dira, horien kontra egin daitezkeen erreklamazioak inolaz ere galarazi gabe; erreklamazio horiek ebatzi beharko dira, aurkeztu eta hurrengo zortzi egunetan; helegileari horren ebazpenaren berri aipatu epean ematen ez bazaio, onartu gabetzat hartuko dira.

215. artikulua

1. Lege honen 208. artikuluan xedatutakoa hala izanik ere, kreditu gehigarritzat joko dira Aurrekontuaren exekuzio-oinarrietan edo hori onesten duen egintzan argi eta garbi eta behar bezala azaltzen direnak, aurretik artikulu honetan galdatzen diren betebeharrak bete eta kredituko eragiketen ondorio ez diren baliabide afektatuen eraginkortasunaren arabera.

2. Gastu handiagoa finantzatzen duten baliabideak zehaztu beharko dira kreditua gehitzeko espedienteetan; hori egiaztatzeko zera onartu beharko da irmoki: handitu nahi den kredituari atxikita izanik, Aurrekontuan aurrikusita dauden eskubideen gainetikoak.

3. Gehikuntza izan dezaketen aurrekontuko kontusailtzat hartuko dira soilik berariaz afektatutako baliabideekin finantzatzen diren gastuei dagozkienak.

216. artikulua

1. Aurrekontuko Exekuzio-oinarriek kreditu transferentzien araubidea eta kasu bakoitzean horiek baimentzeko organo eskuduna zein den ezarri beharko dute.

2. Udalbatzaren Osoko Bilkuraren eskumena izanen da beti eginkizun-multzoen artean kreditu transferentziak onestea, altek eta bajek langileen kredituak afektatzen dituztenean salbu.

3. Artikulu honek aipatzen dituen aurrekontuko aldaketek, behin Udalak egindako Osoko Bilkuran onetsi ondoren, 202. eta 204. artikuluek aipatzen dituzten jendaurreko epe, erreklamazio, helegite eta publizitatearen gaineko arauak izanen dituzte.

217. artikulua

1. Edozein motatako kreditu transferentziek muga hauek izanen dituzte:

a) Ekitaldian ematen diren kreditu gehikuntza edo ohi kanpoko kredituak ez dituzte afektatuko.

b) Ezin izanen dira gehikuntza edo transferentzien bidez gehikuntza izan duten kredituak murriztu, langileendako kredituak ukitzen dituztenean salbu, ezta aurrekontu itxien ondorio diren gerakin hitzartu gabekoak direla eta sartu diren kredituak ere.

c) Beste transferentzia batzuen ondorioz murrizketarik jasan duten kredituek ez dute gehikuntzarik izanen, langileendako kredituak afektatzen dituztenean salbu.

2. Arestion adierazi diren mugapen horiek ez dituzte ustekabeko eta sailkatu gabeko eginkizunen egitarauek aipatzen dituzten kreditu transferentziak afektatuko eta ez dira aplikagarri izanen Udalak, egindako Osoko Bilkuran, onesten dituen berrantolamendu administratiboen ondorioz aldatu diren kredituak direnean.

218. artikulua

1. Aurrekontuen gastuen egoera-orrietan krediturik sor dezakete, tributu-izaera ez duten ondoko eragiketen ondoriozko dirusarrerek:

a) Pertsona fisiko edo juridikoek egiten dituzten ekarpenak edo ekarpena egiteko hartzen duten konpromiso irmoak, toki entitatearekin edo horien erakunde autonomoekin batera, gastuak finantzatzeko, duten izaeragatik horien helburu edo xedeetan sarturik badaude.

b) Toki entitatearen edo haren erakunde autonomoen ondasunen besterentzea.

c) Zerbitzu ematea.

d) Maileguak berreskuratzea.

2. Aurrekontuaren exekuzio-oinarrietan kredituak sortzeko espedienteen izapidaketa arautuko da.

219. artikulua

1. 211. artikuluan xedatutakoa galarazi gabe, hurrengo ekitaldirik hurbileneko gastuen aurrekontuetako kredituei gehitzen ahal zaizkie, horretarako finantza-baliabide aski bada, ondokoetatik ateratzen diren kredituko gerakin erabili gabeak:

a) Ohiz kanpoko kredituak eta kreditu gehikuntzak eta ekitaldiaren azken hiruhilekoan, hurrenez hurren, eman edo baimendu diren kreditu transferentziak.

b) Aurreko ekitaldiko gastu konpromezuak babesten dituzten kredituak, Lege honen 210.2.b) artikuluak aipatzen dituenak.

c) Kapital eragiketengatiko kredituak.

d) Kreditu baimenduak, afektatutako eskubideen dirubilketa zinezkoaren arabera.

2. Ezin izanen dira sartu eskuragarri deklaratu ez diren kredituak, ezta aurreko ekitaldian sarturik zeuden kredituen gerakinak ere.

3. Kredituak sartzeko espedienteen izapidaketa aurrekontuaren exekuzio-oinarrien edo Udalak egindako Osoko Bilkuran hartutako erabakiaren arabera arautu beharko da.

4. 1. zenbakian aurrikusitakoaren arabera sartu diren gerakinak soilik aplikatzen ahal dira, dirusarrera hori onartu den aurrekontuko ekitaldiaren barrenean eta, aipatu zenbakiko a) ataleko kasuari dagokionean, kasu bakoitzean horren emate eta baimena arrazoitu zuten gastu berberetarako.

5. Hori hala izanik ere, dirusarrera afektatuekin finantzatzen diren proiektuak babesten dituzten kreditu gerakinak nahitaez sartu beharko dira eta ez zazkie aplikagarri izanen ekitaldi kopurua mugatzeko arauak, salbuespen hauekin: gastuaren exekuzioa hasi edo jarraitzea osoki edo hein batean alde batera utzi nahi ez bada edo horren gauzatzea ezinezkoa gertatzen bada.

219. bis artikulua

Aurrekontuko kredituen aldaketa guztietarako, kontu-hartzaile diharduenak txostena eman beharko du nahitaez

II. KAPITULUA.  Exekuzioa eta likidazioa

1. saila. Gastuen exekuzioa

220. artikulua

1. Toki entitateen eta horien erakunde autonomoen gastuen aurrekontuetako kudeaketa ondoko aldi hauetan eginen da:

a) Gasturako baimena ematea.

b) Gastua izan edo horren konpromezua hartzea.

c) Obligazioa onartu eta likidatzea.

d) Ordainketa agintzea.

2. Toki entitateek Aurrekontuaren exekuzio-oinarrietan ezarriko dituzte gastuen aurrekontuak exekutatzeko ihardunbidea erregulatzen duten arauak, Legeek zehazten duten esparruaren barnean.

221. artikulua

1. Aurrekontuetan baimentzen diren kredituen zenbatekoaren barrenean, entitatearen buruari edo osoko bilkurari dagokio gastuak baimendu eta erabiltzea, indarra duten arauek ezartzen duten eskumen esleipenaren arabera.

2. Udalbatzako Lehendakariari dagokio legez hartu diren gastuen konpromezuen ondoriozko obligazioak onartu eta likidatzea.

3. Aurreko atalek aipatzen dituzten ahalmenak legeria orokorrean aurrikusten diren terminoetan banatu edo beste batzuen esku utz daitezke.

4. Erakunde autonomoetan, 1. eta 2. idatz-zatietan adierazitako ahalmenak, lehenago adierazi bezala baliatuko dira, eta estatutuek eskumen horiek zeini esleitu, haiexen organoen esku egonen dira.

Toki entitatearen buruari edo estatutuei jarraikiz menpeko erakunde autonomoetan eginkizun hori esleiturik duen organoari dagokio ordainketak agintzea.

222. artikulua

1. Administrazio-egintza bakar batean 220. artikuluan zerrendatu diren gastuen aurrekontua exekutatzeko aldi bat baino gehiago sar daiteke.

2. Toki entitateek Aurrekontua exekutatzeko oinarrietan ezarri beharko dituzte, gastuen izaerari eta administrazio-ekonomi eta bizkortasun irizpideei so eginez, administrazio-egintza bakarrean pila daitezkeen kasuak.

223. artikulua

1. Ordainketa aginduek "egiaztatzeko" izaera izanen dute, jaulkitzen diren unean horien egiaztagiririk ez badago eta aurrekontuko kreditu egokiei aplikatuko zaizkie.

2. Aldian-aldian edo behin eta berriz errepikatzen diren kasuetarako, egiaztatzeko dauden fondo libratuak kutxa finkoko aurrekintzat hartuko dira. Fondo hauen jasotzaileek egiaztatu beharko dute aurrekina eratzen den aurrekontuko ekitaldian jaso diren zenbatekoen aplikazioa eta, beti ere, aurrekontuko ekitaldia itxi baino lehenago; Foru Lege honetan ezartzen den erantzukizun araubidearen menpe jarriko dira.

3. Aurrekontuaren exekuzio-oinarriek, Kontuhartzailetzaren aurretiko txostenaz, ezarriko dituzte gastuen Aurrekontuen kargura dauden egiaztatzeko ordainketa aginduen eta kutxa finkoko aurrekinen jaulkipena erregulatzen duten arauak eta aplikagarri zaizkien irizpide orokorrak, zenbatekoen mugak eta aurrekontuko kontzeptuak zehaztuko dira.

2. saila. Urte anitzetarako gastuak

224. artikulua

1. Urte anitzetarako gastuak baimendu eta horiek egiteko konpromezua hartzea, dagokion Aurrekontuetan ekitaldi bakoitzerako ezartzen den kredituaren menpe izango da.

2. Urte anitzetarako gastuak baimendu eta erabakitzea gai bakoitzeko organo eskudunari dagokio.

225. artikulua

1. Urte anitzetarako gastu-konpromisoak hartzen ahal dira honako gertaera hauetakoren bat tartean denean:

a) Inbertsioak eta kapital transferentziak.

b) Ondasun eta zerbitzuak kontratatzeko gastuak, kostua aurretik urte beterako finkatu ezin denean edo antiekonomikoa denean.

c) Ondasun higiezinen errentamendua.

d) Zorpetzearen finantza-kargak.

2. Aurreko zenbakiko a) eta b) letretan adierazitako gastuak ezingo zaizkie lau ekitaldiri baino gehiagori aplikatu.

3. Ohiz kanpoko kasuetan, Entitatearen Osoko Bilkurak aurreko puntuan ezarritako urtekoen kopurua gehi dezake.

226. artikulua

Etorkizuneko ekitaldiei egozten ahal zaizkien gastuak baimendu aurretik, Kontuhartzailetzak txosten bat prestatu beharko du eta bertan zehaztuko dira baimena jaso behar duen urte anitzetarako gastuaren ondorio ekonomiko-finantzarioak eta, hala behar bada, gastu horrek 199.1.c) artikuluan adierazten diren inbertsio plan eta finantzaketa egitarauekin duen harremana.

3. saila. Aurrekontuen likidazioa

227. artikulua

1. Toki entitatearen eta horien menpeko erakunde autonomoen Aurrekontuak itxi eta likidatuko dira, eskubideen dirubilketari eta obligazioen ordainketari dagokionean, urte naturaleko abenduaren 31n.

2. Toki entitatearen Lehendakariari dagokio, Kontuhartzailetzaren aurretiko txostenaz, toki entitatearen Aurrekontuen likidazioa onestea, eta horren menpeko erakunde autonomoena, horien organo eskudunaren aurretiko onespenaz, martxoaren 1a baino lehenago.

228. artikulua

Kobratu gabe dauden eskubide likidatuak eta ordaindu gabe dauden obligazio onartuak toki entitatearen Diruzaintzaren kargura geldituko dira.

229. artikulua

1. Ekitaldiaren azken egunean ordaindu ez diren obligazio onartu eta likidatuak, kobratu gabe dauden eskubideak eta abenduaren 31ko egunean dauden fondo garbiak, toki entitatearen diruzaintzako gerakina izanen dira.

2. Diruzaintzako gerakina zenbatekoa den jakiteko egon litezkeen dirusarrera afektatuak hartuko dira kontutan, eta dirubilketa zail edo ezinezkotzat hartzen diren kobratu gabeko eskubideak kenduko dira, erregelamenduz ezartzen denari jarraikiz.

230. artikulua

1. Aurrekontua Diruzaintzako gerakina negatiboa dela likidatuz gero, Udalbatzak, egindako Osoko Bilkuran, edo erakunde autonomoaren organo eskudunak, hala behar denean, egiten duten lehen bilkuran, Aurrekontu berriko gastuak murriztu beharko dituzte, dagoen defizitaren zenbateko berean. Aipatu murrizketa hori atzera bota daiteke Udalak, egindako Osoko Bilkuran, Lehendakariaren eskariz eta Kontuhartzailearen aurretiko txostenaz, hartzen duen erabakiaren bidez, Aurrekontuaren ohiko garapenak eta Diruzaintzaren egoerak hala onartuko balute.

2. Gastuak ezin badira murriztu, zenbateko hori estaliko duen kreditu bat hitzar daiteke, beti ere Udalbatza berritu baino lehenago zor hori itzultzen bada.

3. Aurreko bi zenbaki horietan aurrikusten diren neurrietako bakar bat ere ez bada hartzen, hurrengo ekitaldiko Aurrekontua itxurazko superabitaz onetsiko da, aipatu defizit horren zenbatekoa baino txikiagoa izanen ez denaz hain zuzen ere.

III. KAPITULUA. Toki entitateen Diruzaintza

231. artikulua

1. Toki entitateen Diruzaintza finantza-baliabide guztiek, hots, diruak, baloreek edo kreditu guztiek, aurrekontuko eta aurrekontuz kanpoko eragiketen ondoriozkoek osatzen dute.

2. Kapitulu honetako aginduak erakunde autonomoei ere aplikagarri izanen zaizkie.

3. Diruzaintzaren erabilgarritasunak eta horren aldaketak kontuhartzailetzaren eta kontabilitate publikoaren araubidearen menpe egonen dira.

4. Toki entitateek Diruzaintzako finantza-zerbitzuak kreditu eta aurrezki entitateekin hitzar ditzakete.

5. Toki entitateek eguneroko eragiketetarako fondoak izan daitezen Kutxa eskudirudunak baimen ditzakete. Kutxa hauek Udalbatzak onesten dituen arauei jarraikiz erregulatuko dira.

6. Toki entitateek helegiteetatik bildutako dirua sartzeko arau bereziak ematen ahalko dituzte, bai eskudiruaren kutxetan edo kreditu-entitate laguntzaileetan, eskudiruz, transferentziaz, txekez edo ordainketarako ezartzen den beste edozein baliabidez nahiz dokumentuz, bankukoz nahiz bestelakoz.

Aurreko idatz-zatiak aipatzen dituen edozein baliabidez ere ordaintzen ahal dituzte beren betebeharrak.

232. artikulua

Toki entitateen Diruzaintzari eginkizun hauek esleitzen zaizkie:

a) Eskubideak bildu eta obligazioak ordaintzea.

b) Kutxa-batasunaren hatsapena mantentzea, aurrekontuko eta aurrekontuz kanpoko eragiketek sortutako fondo eta balore guztien zentralizazioaren bidez.

c) Diruzko baliabideak denboran banatzea, obligazioak une-unean ordaintzeko.

d) Hartu diren abalei aurre egitea.

e) Gainerako eginkizunak, arestion adierazi direnen ondoriozkoak edo horrekin zerikusirik dutenak.

IV. KAPITULUA. Kontabilitatea

1. saila. Orotariko xedapenak

233. artikulua

1. Toki entitateak eta horien erakunde autonomoak kontabilitate publikoaren araubidearen menpe egonen dira, Foru Lege honetan ezartzen diren terminoei jarraikiz.

2. Era berean, merkataritzako elkarteak, horien kapitalean toki entitateek duten partaidetza osoa edo nagusia bada, kontabilitate publikoaren araubidearen menpe egonen dira, Merkataritza Kodearen eta merkataritza arloko gainerako legeriaren xedapenei eta enpresa espainiarrendako egun indarra duen Kontabilitateko Plan Orokorrari egokitu behar izana galarazi gabe.

3. Kontabilitate publikoaren araubidearen menpe egoteak berarekin dakar edozein izaeratako eragiketen kontuematea Kontu Ganbarari emateko obligazioa.

234. artikulua

Kontabilitateko ekitaldia aurrekontuko ekitaldiari egokituko zaio.

235. artikulua

1. Nafarroako Gobernuari dagokio Toki Administrazioaren Departamentuaren proposamenaz:

a) Izaera orokorreko kontabilitate-arauak onestea, toki entitateen eta horien erakunde autonomoen kontabilitatearen antolamendua horiei egokitzeko.

b) Toki entitateentzako Kontuen Plan Orokorra onestea, Kontabilitate Publikoaren Plan Orokorraren arabera.

c) Orokorki eta nahitaezkotasunez eduki behar diren liburu edo erregistroak ezartzea.

d) Kontuen, egoeren eta kontabilitate publikoari dagozkion gainerako agirien egitura eta egiaztapena zehaztea.

2. Halaber, Nafarroako Foru Komunitateak araubide erraztuak ezarriko ditu, dituzten ezaugarriak ikusirik, hala eskatzen duten toki entitateentzako.

236. artikulua

1. Toki entitateen Kontuhartzailetzari dagokio kontabilitatea eraman eta garatzea eta aurrekontuen exekuzioari jarraipena ematea, arau orokorren eta Udalaren Osoko Bilkurak luzatzen dituenen arabera.

2. Halaber, Kontuhartzailetzari dagokio toki entitatearen menpeko erakunde autonomoen eta merkataritzako elkarteen kontabilitatea kontrolatu eta gainbegiratzea, Osoko Bilkurak ezartzen dituen ihardunbideen arabera.

237. artikulua

Toki entitateen kontabilitatea hurrengo helburuen inguruan antolatuko da:

a) Toki entitatearen balantzea zehaztea eta horren ondarearen eta dagozkion aldaketen osaketa eta egoera agerian jartzea.

b) Ekonomi eta ondare aldetik dauden emaitzak zehaztea.

c) Emaitza analitikoak zehaztu eta zerbitzuen kostu eta etekina agerian jartzea.

d) Entitatearen Aurrekontu Orokorren exekuzioa erregistratu eta aurrekontuko emaitzak agerian jartzea.

e) Toki Diruzaintzaren mugimendu eta egoera erregistratzea.

f) Entitatearen Kontu Orokorra prestatzeko beharrezkoak diren datuak ematea.

g) Foru Komunitateko Administrazioak eta Administrazio Publiko eskudunek estatistika ekonomiko-finantzarioak egin ditzaten beharrezkoa diren argibideak ematea.

h) Sektore Publikoaren kontu ekonomikoak prestatzeko beharrezkoak diren datu eta gainerako aurrekinak ematea.

i) Erabakiak hartzeko beharrezkoa den informazio ekonomiko eta finantzarioa ematea.

j) Lege, finantza eta eraginkortasun aldeko kontrola egin ahal izatea.

k) Inbentarioa eta ibilgetu material, inmaterial eta finantzarioaren kontrola, zorpetzearen kontrola eta toki entitatearekin harremanetan jartzen diren interesatuen banan banako jarraipena, batetik zorrak dituztenena, bestetik dirua zor zaienena.

l) Kontu Ganbararen eginkizun fiskalizatzailearen ihardunerako beharrezkoa den informazioa ematea.

238. artikulua

1. Kontabilitate publikoa liburu, erregistro eta kontuetan eramanen da, beharrezkoak diren ihardunbide teknikoen arabera eta eragiketen mailaren eta ihardunbide horietan jaso beharrak ikusi ondoren, aurreko artikuluan ezarri diren helburuen betekizuna erraz dadin.

2. Aipatu liburu, erregistro eta kontuetan kontabilizatuko dira finantzetan, ondarean edo ekonomian, orokorrean, eraginik izaten duten egintza edo eragiketa guztiak.

239. artikulua

Toki entitatearen Kontuhartzailetzak Udalaren Osoko Bilkurari igorriko dizkio, Lehendakaritzaren bitartez, Aurrekontuen exekuzioari buruzko informazioa eta Osoko Bilkurak eskatzen dituen kontabilitate arloko gainerako alderdiak, horrek ezartzen dituen epe eta aldietan.

2. saila. Toki entitateen urteko Egoerak eta Kontuak

240. artikulua

Toki entitateek, aurrekontuko ekitaldia bukatzen denean, Sail honetan arautzen diren urteko egoerak eta kontuak egin eta prestatuko dituzte eta horien barnean sartuko dira ekitaldian barrena aurrekontu, ondare eta Diruzaintza arloetan egin diren eragiketa guztiak.

241. artikulua

1. Toki entitateek Kontu Orokor bat prestatuko dute eta hor sartuko dira:

a) Toki entitatearena.

b) Erakunde autonomoena.

c) Merkataritzako elkarteena, horien kapitala oso-osorik entitate horiena bada.

2. Aurreko artikuluak aipatzen dituen egoera eta kontuen egitura eta edukia, baita horiei erantsiko zaizkien eraskinena ere, erregelamenduz ezarriko da.

3. Toki entitateendako Kontu Orokor Erraztuaren ereduak ezar daitezke, horiek dituzten ezaugarriei jarraikiz, hala eskatzen badute.

4. Toki entitateek, arauz finkatzen diren kontuen egoera-orri osatu eta bateraturik badute, erantsi eginen dizkiote kontu orokorrari.

242. artikulua

1. Toki entitatearen Lehendakariak egoerak eta kontuak prestatuko ditu, zein ekitaldikoak diren, hurrengoaren martxoaren 31 baino lehenago. Erakunde autonomoenak eta kapital soziala oso-osorik edo nagusiki toki entitateena duten merkataritzako elkarteenak, horien organo eskudunek eman eta hasiera batez proposatutakoak, epe berean igorriko zaizkio toki entitateari.

2. Kontuhartzailetzak prestatzen duen Kontu Orokorra, toki entitatearen Kontuen Batzorde Bereziaren aurrean utziko du udalbatzako Lehendakariak ekainaren 1a baino lehenago, hark txostena eman dezan. Udalbatza osatzen duten talde politikoetako kideek osatuko dute batzorde hori.

3. Kontu Orokorra eta aurreko zenbakiak aipatzen duen Batzorde Bereziaren txostena, Udalbatzaren iragarki oholean jarriko dira jendaurrean hamabost laneguneko epean, epe horretan interesatuek egoki iritzitako erreklamazio edo alegazioak egin ditzaten. Behin Batzorde Bereziak aztertu eta egoki irizten dituen egiaztapen guztiak egin ondoren, beste txosten bat luzatuko du.

4. Batzorde Bereziaren txostenaz eta horri egindako erreklamazio eta enurez lagundurik, Kontu Orokorra Udalbatzaren Osoko Bilkuraren erabakiaren menpe utziko da, hala behar denean, irailaren 1a baino lehenago onets dezaten.

5. Toki entitateek Foru Komunitateko Administrazioari igorriko diote behar bezala onetsitako  Kontu Orokorra, kontu hori onetsi eta hurrengo hamabost eguneko epean.

V. KAPITULUA. Kontrola eta fiskalizazioa

243. artikulua

Toki entitateetan barne kontrolerako eginkizunak beteko dira, hurrengo artikuluetan zehazten diren hedadura eta ondorioekin, entitate horien, horien erakunde autonomoen eta horien menpeko merkataritzako sozientateen kudeaketa ekonomikoari dagokionean; barne kontrol horren barrenean sartuko dira kontuhartzailetzaren eginkizuna eta finantzak eta eraginkortasuna kontrolatzearena.

244. artikulua

1. Kontuhartzailetzaren eginkizunaren xedea izanen da toki entitateen eta horien erakunde autonomoen egintza guztiak fiskalizatzea; egintza horietan sartuko dira izaera ekonomikoko eskubide eta obligazioen edo gastuen onarpena eta likidazioa, horien ondorio diren kobrantza eta ordainketak eta administratutako diru publikoak bildu, inbertitu eta, orokorrean aplikatzea, kudeaketa kasu bakoitzari aplikagarri zaizkion xedapenei egokitzeko.

2. Aipatu den eginkizun horren ihardunean sartuko dira:

a) Izaera ekonomikoko eskubide edo obligazioak edo balore-fondoen mugimendua sor ditzaketen egintza, agiri edo espediente ororen kontu hartze kritiko edo aurretikoa egitea

b) Ordainketaren aginduaren kontu hartze formala.

c) Ordainketaren kontu-hartze materiala.

d) Inbertsioen eta dirulaguntzen aplikazioen kontu-hartze eta egiaztatze materiala.

245. artikulua

1. Organo kontuhartzailea, kontuhartzailetzaren eginkizunean aztertzen duen egintza, agiri edo espedienteen mami edo formarekin ados ez badago, erabaki edo ebazpena hartu baino lehenago enurak idatziz aurkeztu beharko ditu.

2. Desadostasuna toki entitateen edo horien erakunde autonomoen aldeko eskubideen onarpen edo likidazioari badagokio, enura-agiri bat idatziko da eta ez du, inolaz ere, espedientearen izapidaketa etenen.

3. Enura horrek gastuen eskuragarritasuna, obligazioen onarpena edo ordainketen agindua ukitzen baditu, espedientearen izapidaketa etenen da, enura horri hurrengo kasu hauetan soluzioa eman arte:

a) Kredituaren ez-nahikotasunean oinarritzen bada edo proposatutakoa egokia ez bada.

b) Ordainketa aginduak egiaztatzen dituzten agirietan akats larriak hautematen direnean edo horiek sortzen dituzten egintzak fiskalizatu gabe badaude.

c) Espedienteari funtsezko zaizkion betebehar edo izapidaketak espedientean jartzen ez direnean.

d) Enura, obra, hornidura, eskurapen eta zerbitzuen egiaztapen materialen ondorio denean.

246. artikulua

1. Enura hori ukitzen duen organoa horrekin ados ez badago, toki entitatearen Lehendakariari dagokio desadostasun hori ebaztea, ebazpena exekutiboa izango delarik. Ezin izanen du inolaz ere ahalmen hori besteen eskutan utzi.

2. Aurreko zenbakian xedatutakoa galarazi gabe, desadostasun hori ebaztea Udalaren Osoko Bilkurari legokioke, enurak:

a) Kredituaren ez-askitasunean edo desegokitasunean oinarriturik badaude.

b) Obligazio edo gastuei badagozkie eta horien onespena Osoko Bilkuraren eskumena bada.

3. Organo kontuhartzaileak toki entitatearen Lehendakariak hartu dituen ebazpen guztiak bilduko dituen txostena igorriko du Osoko Bilkurara, hau da, egindako enuren kontrakoak direnak, eta dirusarrera arloan hauteman diren akats garrantzitsuenen laburpena.

4. Exekuzio-oinarrietan edo, horiek ez daudenean, Aurrekontua onesten den unean Osoko Bilkurak hartzen duen erabakian, artikulu honetako 2. eta 3. zenbakietan adierazi diren enuren txostenak Osoko Bilkurari aurkezteko ihardunbidea ezarriko da.

247. artikulua

Toki entitateen gastu eta ordainketak egiteko agindua ematen dutenek, betiere, eta kontu-hartzaileek, gastu eta ordainketen bidezkotasun eza idatziz adierazten ez badute, erantzunkizun pertsonala izango dute kreditu nahikorik gabe baimendutako gastu eta onartu, likidatu edo ordaindutako betebehar ororengatik.

248. artikulua

1. Ez dira aurretiko kontu hartzearen menpe egonen inbentariagarria ez den materialaren gastuak, foru legeriak haien tramitaziorako faktura besterik eskatzen ez duen kontratuetatik sortuak eta aldian-aldian eta behin eta berriz ematen direnak, behin egintzaren edo atera diren kontratuaren edo horren aldaketen hasierako aldiari dagokion gastuaren kontu-hartzea egin ondoren.

2. 50.000 biztanlez gorako Udalerrietan, Osoko Bilkurak, Lehendakariaren proposamenez eta organo kontuhartzailearen aurretiko txostenaz, erabaki dezake aurretiko kontuhartze horrek hurrengoak baino ez egiaztatzea:

a) Aurrekontuko kreditua izatea eta proposatutakoa, hartu nahi den gastu edo obligazioaren izaerarekiko egokia izatea, eta 231. artikuluan agintzen dena betetzea, urte anitzetarako gastuen konpromezuak hartzen diren kasuetan.

b) Organo eskudunak proposatzea obligazio edo gastuak.

c) Osoko Bilkurak zehazten dituenak, kudeaketaren prozesuan duten garrantzia ikusi ondoren.

Organo kontuhartzaileak egoki juzkatzen dituen ohar osagarriak egin ditzake; hala ere, horiek ez dute inolaz ere dagokion espedienteen izapidaketan eteteko ondoriorik sortuko.

3. Artikulu honetako 2. zenbakiak aipatzen duen fiskalizazio mugatuaren menpeko obligazio edo gastuak, geroago osoki fiskalizatuko dira; aipatu fiskalizazio hori sortzen duten egintza, agiri edo espedienteen lagin batean eginen da; laginketa edo auditoretzako teknikak erabiliko dira, kasu bakoitzean aplikagarri diren xedapenei egokitu eta kredituen kudeaketaren legezkotasunaren betetze-maila zehazteari egokitzen zaizkiela egiaztatu ahal izateko.

Fiskalizazioak geroago egiten dituzten barne-kontrolerako organoek txosten idatzia prestatu beharko dute eta horretan agertuko dira fiskalizazio horietatik ateratzen diren ohar eta ondorioak. Udalbatzako Lehendakariak txosten hauek Osoko Bilkurara igorriko ditu, baita organo kudeatzaileek egin ditzaketen oharrak ere.

4. Toki entitateek, Osoko Bilkurak hartutako erabakiaren bidez, erabaki dezakete eskubideen aurretiko fiskalizazioa alde batera utzi eta kontabilitate arloko arrazoi-hartzeari dagokion fiskalizazioa eta laginketa edo auditoretzako teknikak erabiliz, geroago eginen diren iharduketa frogatzaileak egitea.

249. artikulua

1. Finantza-kontrolaren xede izanen da toki entitateen, horien erakunde autonomoen eta horien menpeko merkataritzako elkarteen zerbitzuen alderdi ekonomiko-finantzarioaren iharduna frogatzea.

2. Kontrol horren xede izanen da finantza-informazioaren aurkezpen egokia, aplikagarri diren arau eta arteztarauen betetze-maila eta aurrikusten diren helburuen lorpenaren eraginkortasun-maila juzkatzea.

3. Finantza-kontrola auditoretzako ihardunbideen bidez eginen da, Sektore Publikoko auditoretza-arauen arabera.

4. Egin den kontrol horren emaitzaren berri emateko txosten idatzia prestatuko da eta horretan agertuko dira egin den azterketatik ateratzen diren ohar eta ondorioak. Txostenak, auditoretza jasotzen duen den organoak egiten dituen alegazioekin batera, Osoko Bilkurara igorriko dira, horrek azter ditzan.

250. artikulua

Eraginkortasunaren kontrolaren xede izanen da helburuen betetze-maila aldian-aldian frogatzea eta dagokion zerbitzu edo inbertsioen funtzionamendu-kostuaren eta etekinaren azterketa.

251. artikulua

Kontuhartzailetza arloko eginkizuna eta finantza eta eraginkortasun arloetako kontrola beren kargura duten funtzionariek independentzia osoz ihardunen dute eta beharrezkoak dituzten aurrekari guztiak eska ditzakete, beraien aburuz beharrezkotzat dauzkaten liburu, kontu eta agirien azterketa eta egiaztapena eginen dute, kontaketak eta birkontaketak egiaztatuko dituzte eta, interbenitu behar den egintza, agiri edo espedientearen izaerak hala eskatzen duenean, beharrezkotzat jotzen dituzten txosten teknikoak eta aholkularitza behar direnari eskatuko dizkiote.

252. artikulua

Toki entitateen eta horien menpeko erakunde eta elkarteen kontuen kanpo-fiskalizazioa eta kudeaketa ekonomikoa Kontu Ganbarak eginen du, Nafarroako Toki Administrazioari buruzko uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legearen Bederatzigarren Tituluko II.Kapituluaren Laugarren Sailean xedatutakoaren arabera, indarra duen antolamendu juridikoari jarraikiz, arlo horretan egin daitezkeen iharduketak galarazi gabe.

VI. KAPITULUA. Erantzukizunak

253. artikulua

1. Fondo eta efektuen alkantzu, defalku eta bidegabeko erabilerak edo horietan arau-hausteak daudenean, edozein izanik ere horien izena, toki ogasunei dirua itzultzeko ihardunbideetan, aplikagarri izanen da Nafarroako Ogasun Publikoari buruzko abenduaren 26ko 8/1988 Foru Legean aurrikusitakoa; udalbatzaren Lehendakariari dagokio aurretiko eginbideak ireki, segurtatzeko neurriak hartu eta Kontu Ganbararen bidez Kontu Epaitegiari aditzera ematea.

2. Ihardunbide horietan funtzionariari edo erantzuleari bahitzen zaizkion ondasunak defalkua edo alkantzua estaltzeko nahikoak ez badira eta fidantza onestean hautematen bada egin zen balorazioa ezarrita dauden tasen arabera zegokiona baino handiagoa dela edo bermerako ezarrita zegoen zenbatekoa baino txikiagoa, fidantza kalifikatu eta onetsi zuten udalbatzakideen kontra joko da, soilik falta diren baloreen diferentziaz.

3. Dagokion toki entitateko Lehendakariak hartuko du administrazio mailako erantzukizun egokiaren espedientea ireki eta Instruktorea izendatzeko erabakia.

Lehen Xedapen Gehigarria.

Udal batean balio katastralak hurrenez hurren errebisatu edo aldatzen badira, eta ez denak batera, udal horrek zilegi izanen du, Foru Lege honetako 139. artikuluan agindu bezala, Lur Kontribuzioko karga motak finkatzea, balio katastral berria duten ondasunak diren ala ez desberdinduak.

Bigarren Xedapen Gehigarria

Zerbitzu edo jarduera bat eman edo egiteagatik epetik eperako prezio publiko bat pagatzea eskatzen delarik, eta zerbitzu edo jarduera eman edo egiten direneko baldintzak aldatzearen ondorioz tasa bat pagatzea eskatu behar delarik, ez da beharrezkoa izanen Foru Lege honetako 78 eta 86. artikuluek aipatzen duten banakako jakinarazpena egitea, tasaren subjektu pasiboa eta kuota, eta pagatu behar duena eta ordezkatzen den prezio publikoaren dirutza bat bera baldin badira.

Aurreko lerroaldean xedatzen dena, aplikatzekoa izanen da bai eta tasaren kuota ordezkatzen den prezio publikoaren dirutzatik gorakoa ateratzen denean ere, baldin eta goratze hori eguneratze orokor bati dagokiona bada."

Hirugarren Xedapen Gehigarria

Idazketa berria ematen zaio Compañía Telefónica Nacional de Españak Foru Komunitatean duen zerga araubidea finkatzeko abenduaren 29ko 11/1987 Foru Legearen 2. artikuluari, honela aldaturik gelditzen baita:

“2. artikulua.

Toki mailako tributuetan eta toki entitateek finkatzen dituzten salneurri publikoetan, tributu zorrik edo kontraprestaziorik egokitzen bazaio Compañía Telefónica Nacional de Españari, dela ordainarazpenagatik dela eskaeragatik, haien ordez urtero diruzko ordain bat emanen da, non eta bere titularitateko ondasunak hiri nahiz landa izaerako horiek ez dauden Lur Kontribuzioak kargatuak, horiek zerga hori gobernatzen duten arau berarizkoen mende egonen baitira, eta Nafarroako tributu arautegi orokorraren".

Laugarren Xedapen Gehigarria

1995eko abenduaren 31tik aurrera, deuseztu eginen dira zenbat ere onura fiskal finkaturik baitzeuden toki tributuetan, bai modu generikoan bai espezifikoan, Toki araubidekoak ez beste xedapen guztietan eta ez da zilegi izango haien oraingo indarraldia kontura ekartzea Foru Lege honek gobernatzen dituen tributuetako ezeinetarako; aurrekoak ez du galarazten Bigarren Xedapen Iragankorreko 1 zenbakian, Hirugarren Xedapen Iragankorreko 2 zenbakian eta Laugarren Xedapen Iragankorreko hirugarren lerroaldean finkatzen dena.

Bosgarren Xedapen Gehigarria.

Foru Lege honetako artikuluzko testuak espreski aipatzen dituen kasuez gainera, Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioa eta berak bere helburuak betetzeko sorturikako entitate juridikoak, salbuetsirik egonen dira, obra lizentziarako tasetatik, Lur Kontribuziotik eta zein ere zergatatik Nafarroako toki entitateek ordainaratzen baitituzte erabilera edo zerbitzu publiko baterako jarritako haien ihardun, eraikin, instalazio eta obrengatik.

Seigarren Xedapen Gehigarria

Mankomunitateak eta Elkarteak, eta bai haiek beren helburuak betetzeko sorturiko entitate juridikoak eta barruti administratiboak salbuetsirik egonen dira haien osakide diren udal-kontzejuek ordainarazten dituzten tributuetatik.

Zazpigarren Xedapen Gehigarria

Nafarroako Gobernuak aldatu eginen ditu bai toki entitateen aurrekontuen egitura eta bai sailkapen irizpideak, Nafarroako Foru Komunitateak unean unean finkaturik daukanera egokitzeko.

Zortzigarren Xedapen Gehigarria

Toki entitateek Nafarroako Zergetan 1996ko ekitaldirako Parte Hartzeko Fondoak lerro berezi bat edukiko du, ohiko transferentzien zatian, 500 milioi eginen duena, Udalek ezarririko udal presio fiskalarekiko zuzeneko harremanean eta haien eskubideko populazioarekiko harremanean banatuko dena. Ez dute banaketa horretan parterik hartuko zenbait Udalek, 1994ko ekitaldiko udal kontuen likidazioaren arabera, Nafarroako Udaletan eskuraturiko batez-bestekoa baino presio fiskal txikiagoa dutenek, hain zuzen ere.

Bederatzigarren Xedapen Gehigarria

Nafarroako Gobernuak lagun egingo dio Udal Bahituretxeak finantzatzeari Nafarroako Aurrekontu Orokorretan hartarako dauden partiden bitartez. Halaber, Nafarroako Gobernuak beharrezkoak diren iharduketa eta kudeaketak burutuko ditu Nafarroako udal bahituretxeen sistema Gizarte Segurantzako Sisteman sartzeko.

Hamargarren Xedapen Ggehigarria

Nafarroako Gobernuak, 1996ko abenduaren 31 baino lehen, 153. artikuluan aipatzen den  Foru Legea igorri beharko du Parlamentura.

Hamaikagarren Xedapen Gehigarria

Foru Lege honek indarra hartzen duenetik, urtebeteko epearen barrenean, Toki Ogasunak saneatzeko Nafarroako Gobernuaren lankidetza ekonomikoa arautzen duen azaroaren 13ko 15/1989 Foru Legearen aplikazioaren ondorioz eskuraturiko emaitza orokorrei buruz, Foru Lege horrek Nafarroako Toki Ogasunen finantzaketa guztian izaniko eraginari buruz eta Kontabilitate Publikorako Plan Orokorraren ezarpenari buruz egin beharreko kasuan kasuko azterketen ondoren, Nafarroako Parlamentura eramanen du Lege proiektu bat, Gobernuaren toki izakiekiko lankidetza ekonomikoa orain ezartzen den toki finantzaketa publikoaren egoera berrira egokitzeko.

Hamabigarren xedapen gehigarria. Estatuko trenbide-sarea administratzeko ardura duen ADIF enpresa-entitate publikoari eskualdatzea sare horren titulartasuna.

Ekintzaileei laguntzeko eta hazkundea eta enplegu-sorkuntza bizkortzeko neurriei buruzko uztailaren 26ko 11/2013 Legearen 34. artikuluan ezarritakoaren ondorioz, ADIF enpresa-entitate publikoari egindako trenbide-azpiegituren eta geltokien eskualdaketak toki entitateek ordainarazi beharreko tributu orotatik salbuetsirik egonen dira, eta ez da aplikatzekoa izanen foru lege honen 57.2 artikuluan aurreikusitakoa.

Hamabigarren Xedapen Gehigarria. Iruñeko Udalaren araubidea: aurrekontuena, ekonomiko-finantzarioa, kontabilitatearena, kontu-hartzailetzarena, finantza kontrolarena eta eraginkortasun kontrolarena.*

Iruñeko Udalaren araubidea: aurrekontuena, ekonomiko-finantzarioa, kontabilitatearena, kontu-hartzailetzarena, finantza kontrolarena eta eraginkortasun kontrolarena, Toki araubidearen oinarriak arautzen dituen apirilaren 2ko 7/1985 Legearen X. tituluan aurreikusitakoa izanen da, foru lege honen berezitasunekin.

Lehen Xedapen Iragankorra

Toki entitateek, 1997ko urtarrilaren 1a baino lehenago, tributuak ezarri eta antolatzeko behar diren erabakiak hartu beharko dituzte tasa eta kontribuzio bereziak eskatu ahal izateko Foru Lege honetan diren arauen arabera. Halaber, eta data hori baino lehen, toki entitateek zilegi izanen dute  tasak eta kontribuzio bereziak eskatzen segitzea Nafarroako Toki Ogasunak Eraberritzeko Arauan eta hura garatzen duen arautegian diren xedapenen arabera. Anartean, eta esan den datara arte, toki entitateek zilegi izango dute tasak eta prezio publikoak Nafarroako Toki Ogasunak Eraberritzeko Arauan eta hura garatzen duen erregelamenduan dauden xedapenen arabera eskatzea.

Bigarren Xedapen Iragankorra

1. Nork ere izanen baitu Lur Kontribuzioa ezartzen hasteko datan edonolako onura fiskalik Nekazaritza eta Abeltzaintza Ihardunen gaineko Kontribuzioan edo Hirilur Kontribuzioan, segituko du zerga hartan haietaz gozatzen iraungitze datara arte, eta gozatzeko muga eperik ez badute, 1996ko abenduaren 31ra arte.

1996ko abenduaren 31ra arte eraikitako eraikinak, babes ofizialeko etxeen legeriaren gerizan, ehuneko 50eko hobaria izanen dute Lur Kontribuzioaren kuotan, eraikitze lana bukatu eta bost urteko epean.

2. Lege honetako 140. artikuluan finkatu hobariaz gozatzeko epea, artikulu horretako 3 zenbakiak aipatzen dituen eraikitze eta urbanizatze lanak hasi direlarik Lur Kontribuzioa ezartzen hasi baino lehenago, murriztu eginen da, lanok hasi eta zerga hori indarrean sartu bitartean pasa diren adina urtetan.

Hirugarren Xedapen Iragankorra

1. Iharduera Ekonomikoen gaineko Zerga 1997ko urtarrilaren 1ean hasiko da eskatzen.

Hala ere, Nafarroako Foru Komunitateko Ogasunaren tributu Administrazioak zilegi izanen du data hori baino lehenago hastea Iharduera Ekonomikoen Erregistroa eratzen, eta hartarako, erregistro hori eratzen den unean zerga horrek kargatutako ihardueretan aritzen direnak beharturik egonen dira hartarako deklarazioak egitera erregelamenduak finkatzen dituen epe eta moduan.

Hala behartzen bada, eta 1997ko urtarrilaren 1etik aurrera ondorioak izan ditzan, Udalek data hori baino lehen finkatu beharko dituzte zergaren Tarifetan diren kuota gutxienekoei ezarri beharreko indizeak.

1996ko abenduaren 31ra arte, indarrean segituko dute Lizentzia Fiskala Ordainaratzeko Arauek, eta Askotariko Ihardunen gaineko Kontribuzioaren Erregelamendu eta Tarifek, eta Ihardun Industrialen, Zerbitzuzkoen, Merkataritzakoen, profesionalen, Artistikoen eta Kirolezkoen Lizentzia Fiskalak, eta bai haien gainean dauden errekarguek ere.

2. Nork ere Ihardun Ekonomikoen gaineko Zerga ezartzen hasteko datan onura fiskalen bat baitu, edonolakoa dela ere, Ihardun Industrialen, Zerbitzuzkoen, Merkataritzakoen, Profesionalen, Artistikoen eta Kirolezkoen Lizentzia Fiskalean, hartaz gozatzen segituko dute zerga horretan iraungitze datara arte, eta gozatzeko muga eperik ez badute, 1997ko abenduaren 31ra arte, egun hori barne.

Laugarren Xedapen Iragankorra

Trakzio Mekanikoko Ibilgailuen gaineko zerga 1996ko urtarrilaren 1ean hasiko ordainarazten.

Nork ere Trakzio Mekanikoko Ibilgailuen gaineko Zerga ezartzen hasteko datan onura fiskalen bat baitu, edonolakoa, Zirkulazioaren gaineko Zergan, 1966ko abenduaren 31ra arte segituko du hartaz gozatzen, egun hori barne.

Bosgarren Xedapen Iragankorra

Izaera Urbanoko terrenoen balio gehikuntzaren gaineko Zerga, 1997ko urtarrilaren 1etik aurrera hasiko da eskatzen.

1996ko abenduaren 31ra arte , Terrenoen Balio Gehikuntzaren gaineko Udal Zerga segituko da eskatzen. Hartarako, Nafarroako Toki Ogasunen gaineko arauaren 74.1 artikuluko b) modalitatearen zergaldia, Foru Parlamentuak 1981eko ekainaren 2ko erabakiak onetsia, 1996ko abenduaren 31n bukatuko da edozein kasutan ere, nahiz eta hamar urteak bete gabeak izan, eta beraz, data hartan modalitate horren sortzapena eginen da; une hartan, likidazioa eginen da, hamarkada hartako urte igaro zirenengatik.

Seigarren Xedapen Iragankorra

Foru Lege hau ezartzea dela medio toki entitateen oraingo baliabideak iraungitzeak eta baliabide horiek gobernatzen dituzten xedapenak indargabetzeak ez dute esan nahi toki entitateek lehenagotik sortuak ziren zorrak eskatzeko eskubidea galtzen dutenik, aipatu xedapenen arabera.

Zazpigarren Xedapen Iragankorra

Toki entitateek oraingo arautegia izanen dute oraindik ere gobernabide harik eta Nafarroako Gobernuak aurrekontu egitura finkatu eta Foru Lege honetako Hirugarren Tituluak aurrikusten duen arautegi garapena egin arte.

Egitura eratzea eta arautegia garatzea, aurreko lerroaldeak aipatzen dituenak, gehienez urtebeteko epean egin beharrak dira.

Zortzigarren Xedapen Iragankorra

Toki entitateek bi urteko epean egokitu beharko dituzte beren aurrekontu eta kontabilitatea Lege honetan agindutakora, aurrekontu eta kontabilitate gaietan Legea erabat garatuta dagoen unetik kontatuta. Egokitzapen hori ekitaldi osoka eginen da eta gehienez ere 1998ko urtarrilaren 1ean hasten den hartan.

Bederatzigarren Xedapen Iragankorra

Udalerriei atxikitzen ez zaizkien bitartean, haietariko batekoa ere ez diren eremuetan, Lege honetan Udalei aurrikusten zaizkien eskumenak Foru Komunitateko Administrazioari egokituko zaizkio. Horrek kasuan kasuko ohiko Entitate edo Elkargoei esleitzen ahalko dizkie. Kasu horretan, Udalendako ezarririko baldintza bereetan betetzen ahalko dituzte.

Hamargarren Xedapen Iragankorra

Nafarroako Lurralde Aberastasunaren Erregistro Fiskala arautzeko Foru Legea indarrean sartzen ez den artean, Lege horrek aipatzen dituelarik Higiezin Unitateen kontzeptua edo Nafarroako Lurralde Aberastasunaren Erregistro Fiskala, ulertuko da Landa eta Hiri Aberastasunaren balio unitateak eta erregistro Fiskalak aipatzen dituela, indarrean den arautegiarekin bat ezarriak eta kontserbatuak.

Hamaikagarren Xedapen Iragankorra

13 artikuluak aipatzen duen Zerga Ordenantzen Erregistroa Toki Administrazioko Departamentuan eratuko da, sei hilabeteko epean Foru Lege hau indarrean sartzen denetik kontatzen hasita.

Lehen Xedapen Indargabetzailea

Foru Lege honek indarra hartzen duen egunetik aurrera, honako xedapenak indargabetuko dira:

a) Toki Ogasunak Eraberritzeko Araua, 1981eko ekainaren 2ko Foru Parlamentuaren Erabakiz onetsia.

b) Hirlur Kontribuzioa Ordainarazteko Araua, 1982ko maiatzaren 24ko Foru Parlamentuaren Erabakiz onetsia.

c) Lizentzia Fiskala Ordainarazteko Araua, 1982ko maiatzaren 24ko erabakiz onetsia.

d) Nekazaritza eta Abeltzaintza Ihardunen gaineko Kontribuzioa Arautzeko otsailaren 25eko 10/1983 Foru Legea.

e) Nafarroako Toki Administrazioari buruzko uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legetik, 273. artikuluko bigarren lerroaldea; 283, 3 zenbakia, hasi "Halaber gastua..." dioen tokitik in fine, harik eta "ehuneko 50" dioen tokiraino; 290; 291; 293, 2 zenbakia, bizilagun kopuruaren mugari buruzkoan; 304, 2, 3 eta 5 zenbakiak eta 6 zenbakitik, aurreko zenbakiak aipatzen dituen esaldia.

Halaber indargabetuko dira zenbat ere xedapen lege mailakok kontra egiten batiote Foru Lege honi edo haren aginduekin bateraezinak baitira.

Bigarren Xedapen Indargabetzailea

Halaber, indargabetuko dira zenbat ere xedapen erregelamendu mailakok erregulatzen baitituzte Foru Lege hau indarrean sartzen den egunean, aurreko zenbakian diren xedapenak.

Hirugarren Xedapen Indargabetzailea

Aurreko bi xedapenetan finkatzen denak ez du galarazten ezertan Foru Lege honetako lehen xedapen iragankorretik zazpigarrenera aurrikusten dena, biak barne.

Azken Xedapenetan lehena

Esku ematen zaio Nafarroako Gobernuari Foru Lege hau garatzeko behar diren xedapen guztiak onesteko.

Azken Xedepenetan Bigarrena

Foru Lege honek 1996ko urtarrilaren 1ean hartuko du indarra, 123. artikuluaren 5. atala izan ezik, 1995eko urriaren 1ean hartuko duena indarra 

Jar zaitez gurekin harremanetan | Erabilerraztasuna | Lege abisua | Webaren mapa