Gizarte Segurantzako afiliazioa eta kontratazioa

Langabeziaren jaitsiera eta kontratazioaren igoeraz gain, Gizarte Segurantzako afiliazioak gora egin du. Nafarroan Gizarte Segurantzan afiliatuta dauden pertsonen batez besteko kopurua 271.823 izan da maiatzean, aurreko hilean baino 3.003 gehiago, eta iaz baino 7.450 gehiago. Igoera horiek, beraz, % 1,12koak izan dira hilabete batean, eta urteko hazkundea % 2,82 izan da.

Urteko igoerari dagokionez, egia da Estatukoa baino zertxobait txikiagoa izan dela, % 3,87, gutxi gorabehera puntu bat gutxiago. Hala ere, adierazi behar dugu langabezia-tasa txikiagoko komunitateekin alderatuz, urteko bilakaera positiboago izan dela, afiliazioaren igoera erlatiboari dagokionez. Nafarroan, langabezia-tasarik txikiena duen komunitatean, afiliazioa % 2,82 handitu da urtean. Bestalde, Euskadin, bigarren izan dena langabezia-tasari dagokionez, urteko igoera zertxobait txikiagoa izan da: % 2,13. Ez dugu ahaztu behar afiliazio-kotarik txikiena 2014ko urtarrilean egon zela: 243.505 afiliazio. Beraz, maiatzeko azken datu kontuan hartzen badugu, 28.318 afiliazio gehiago egon dira, % 11,6ko igoera, horrenbestez.

Kontratazioari dagokionez, maiatzeko datuak positiboak ere izan dira. Lantokia Foru Komunitatean duten enpresen kontratu kopurua 32.735 izan da maiatzean, Nafar Lansare- Nafarroako Enplegu Zerbitzuan erregistratutakoaren arabera. Beraz, aurreko hilaren aldean 5.884 kontratu gehiago sinatu dira, % 21,9ko igoera. Hilean izandako igoerarik handiena da 2006. urtetik. Urteko aldaketari dagokionez, % 6,9 handitu da, beraz, 2016ko maiatzetik 2.102 kontratu gehiago izan dira.

Modu positiboan nabarmentzekoa den beste elementu bat da kontratazio mugagabearen urteko igoera handiagoa, izan ere, aldi baterakoa baino nabarmen handiagoa izan da. Kontratu mugagabeen kopurua % 24,3 handitu da urtebetean; aldi baterako kontratuen kasuan, urteko igoera % 5,9koa izan da. Hil batetik bestera, beraz, kontratazio mugagabeak % 15,5 handitu dira; aldi baterakoak, berriz, % 22,3.

Aldaketa horien ondorioz, maiatzean egindako kontratazioen % 6 gutxi gorabehera kontratazio mugagabeak izan dira; % 5,87 zehazki.

Bestalde, beste datu batzuk nabarmendu behar dira. Kontratazioak 2017ko lehen bost hiletan (urtarriletik maiatzera) izandako igoera handiagoa izan da industrian zerbitzuen sektorean baino, 2016ko aldi berarekin alderatuz. Horrela, industria sektoreko kontratazioaren urteko igoera % 6,2koa izan da orain arte; zerbitzuen sektorearena % 5,2koa. Hala ere, nabarmendu behar da eraikuntza-sektoreak kontratazioan izandako igoera handiagoa, % 13,1ekoa izan baita, eta lehen sektorearen igoera, 2016an baino % 26,8 handiagoa izan baita.

Horrenbestez, industria sektoreko kontratazioaren aldean, 2017. urte honetan zehar sinatutako hamar kontratuetatik hiru, industriatik datoz. Hori oso positiboa da, horrek dituen ondorioengatik. Horrekin lotuta, Gizarte Segurantzako afiliazioari dagokionez, Nafarroan enpleguaren % 24 industria-sektorekoa da. Izan ere, industria-zamarik handiena duen autonomia-erkidegoa da, Errioxaren (% 21) eta Euskadiren (% 20) aurretik. Estatuan % 12ko zama du industriak, beraz, Nafarroan baino hamabi puntu gutxiago.

Langabeziaren datuen banakapena

Enplegu-agentzien arabera, hileko datuak kontuan hartzen baditugu, aurreko hilaren aldean jaitsiera gertatu da agentzia guztietan. Hauek izan dira jaitsierak: Doneztebeko agentzia, % 8,9ko jaitsiera gertatu da hilabete honetan; Agoitzen, % 7,7, Lizarran, % 6, Altsasun, %-5,6, Tuteran, % 5,1, Lodosan, % 3,7 Iruñean (hiru agentzien multzoa), % 3,5 eta, azkenik, Tafallako agentziaren hileko jaitsiera % 2,9koa izan da.

Urteko aldaketari dagokionez, langabeziak jaitsiera orokorra izan du, baina ez da hain handia izan. Agoitzeko agentzian (% -16,5), Altsasun (% -14), Tuteran (% -13,3), Lizarran (% -13), Tafallan (% -11,7), Donezteben (% -11,6), Iruñean (hiru agentzien multzoa) % -9,4 eta Lodosako agentzian (% -7,2).

Langabeziaren izaerari dagokionez, sexuaren arabera, 21.360 emakume langabe egon dira, % -2,94 (646 emakume gutxiago) eta 15.413 gizon langabe, % -5,84ko jaitsierarekin (956 gizon gutxiago), aurreko hilaren aldean. Beraz, langabeziaren hileko jaitsiera zertxobait handiagoa izan da gizonen artean.

Horrez gain, genero-ikuspegitik aztertzen bada urteko aldaketa, krisiaren urterik larrienen ondoren, non banaketa antzekoa izan zen ("beheranzko berdintasuna" egon zen), langabeziaren banaketa orekatuagoa gertatu da berriz: gizonezko langabeen kopurua % 14,8 jaitsi da urtean; emakumezkoen kasuan berriz, % 7,5 jaitsi da. Horrela, gaur egun, langabeen % 58 emakumeak dira; 2009. urtean amaieran, berriz, % 49koa izan zen.

Adin-taldeen arabera, langabeziak behera egin du hilabetean adin-tarte guztietan, 25 urtetik beherako gazteen taldean izan ezik. Kasu honetan, % 0,6ko igoera egon da, beraz, 23 gazte langabe gehiago dago. Bestalde, 25 eta 34 urte arteko langabeen kopurua % 6,6 jaitsi da hilabete batean (476 gutxiago), 35 eta 44 urte arteko langabe kopurua % 4,8 jaitsi da (452 gutxiago), 45 eta 54 urte artekoena % 5,6 jaitsi da (525 pertsona gutxiago hilabete batean). Azkenik, 55 urtetik gorako langabeen kopurua % 2 jaitsi da hilabete batean (172 langabe gutxiago hilabete batean).

Horrela, 25 urtetik beherako gazteen artean 3.765 langabe daude (langabe guztien % 10,2), 25 eta 34 urte artean % 18,2 langabeak dira (6.709), 35 eta 44 urte artean % 24,6 (9.038), eta 45 eta 54 urte artean % 24 (8.834 pertsona). Azkenik, 55 urte edo hortik gorakoen artean, % 23 langabeak dira, 8.427 pertsona. Lanean berriro hasteari dagokionez, jarduteko neurriak eta ildoak ezartzerako orduan kontuan hartu behar da hori.

Urteko aldaketari dagokionez, langabeziak jaitsiera orokortua izan du. Gazte langabeen kopuruak % 11,8 egin du behera (502 gutxiago), 25 eta 34 urte artekoen artean % 14,8 jaitsi da (1.167 gutxiago), 35 eta 44 urte arteko langabeen urteko jaitsiera % 13,1 izan da (1.365 gutxiago). Bestalde, 45 eta 54 urte arteko langabeen kopurua % -13,8 egin du behera urtebetean (1.416 gutxiago), eta 55 urtetik gorakoena % -3,6 (312 gutxiago).

Sektore ekonomikoak

Azkenik, sektore ekonomikoen arabera, langabeziak behera egin du sektore guztietan. Lehen sektorea % 8,1 jaitsi da, beraz, apirilaren aldean 174 langabe gutxiago dago. Bestalde, industrian, % 5,2 jaitsi da (267 langabe gutxiago), eraikuntzan, % 6,9 (172 pertsona gutxiago) eta zerbitzuen sektorean % 4 jaitsi da (1.002 gutxiago). Aurreko lanik gabeko pertsona kopurua % 0,4 igo da (13 pertsona gehiago).

Urteko datuei dagokienez, nabarmentzekoa da langabeziak behera egin duela sektore guztietan, baina eraikuntzan eta industrian batik bat. Horrela, eraikuntzaren sektorean % 22,9 jaitsi da urtean (689 langabe gutxiago urte batean). Bestalde, langabeziak % 14,3 egin du behera industrian, 823 langabe gutxiago urte batean, beraz. Lehen sektorean % 10,3 jaitsi da, 228 langabe gutxiago. Azkenik, zerbitzuen sektorean urteko jaitsiera % 9,4koa izan da, beraz, 2.509 pertsona gutxiago.

Sektoreko jaitsiera horiek bereziki positiboak dira, aurreko hiletan antzemandako joera finkatu delako, izan ere, langabeziaren jaitsierak industrian zerbitzuen sektorean baino handiagoa izaten jarraitzen du. Hala ere, aipatu behar da zerbitzuen sektoreko langabezia, langabezia osoaren % 66a dela, eta industrian dagoen langabezia, berriz, % 13koa dela. Bestalde, eraikuntzakoa % 6koa da eta lehen sektorekoa % 5ekoa.