navarra.es

Castellano | Euskara | Français | English

Bilatzaile erabili!

13/2000 Foru Lege Orokorra, abenduaren 14koa, Tributuei buruzkoa

 

Testu bateratua.

Jatorrizkoa 2000ko 153. NAOn argitaratua, abenduaren 20an.

Aldaketak: 19/2004 Foru Legea, abenduaren 29koa; 14/2004 Foru Legea, abenduaren 3koa; 18/2006 Foru Legea, abenduaren 27koa; 16/2003 Foru Legea, martxoaren 17koa; 22/2008 Foru Legea, abenduaren 24koa; 3/2002 Foru Legea, martxoaren 14koa; 19/2005 Foru Legea, abenduaren 29koa; 17/2009 Foru Legea, abenduaren 23koa; 2/2008 Foru Legea, urtarrilaren 24koa; 35/2003 Foru Legea, abenduaren 30ekoa; 3/2000 Foru Legea, ekainaren 22koa; 23/2010 Foru Legea, abenduaren 31koa; 20/2011 Foru Legea, abenduaren 28koa; 10/2012 Foru Legea, ekainaren 15ekoa; 21/2012 Foru Legea, abenduaren 26koa; 14/2013 Foru Legea, apirilaren 17koa; 38/2013 Foru Legea, abenduaren 28koa; 20/2014 Foru Legea, azaroaren 12koa; 2/2014 Foru Legea, abenduaren 24koa; 10/2015 Foru Legea, martxoaren 18koa

Atarikoa

I. Aurrekariak eta oinarriak

Tributuei buruzko Foru Lege Orokorrak Nafarroako oinarrizko araua izan behar du Tributuen ordenamenduan, funtsezko zubia baita zergadunen eta Foru Komunitatearen Zerga Administrazioaren artean. Honako alderdi garrantzi handiko hauek arautzen ditu: zergagaiaren definizioa, tributuen sailkapena, tributu gaietako lege-hausteak eta zehapenak eta tributuak aplikatzeko prozedurek oin hartuko duten printzipioak, hau da, kudeaketa, ikuskatzea eta diru bilketa. Deskribatzen ere ditu tributu egintzak errebisatzeko bide ekonomiko-administratiboaren lerro nagusiak.

Nafarroako Foru Eraentza Birrezarri eta Hobetzeari buruzko 13/1982 Lege Organikoaren 45.2 artikuluak ezartzen du ezen "Nafarroak baduela eskumena bere tributu erregimena mantendu, ezarri eta arautzeko, kasuko Hitzarmen Ekonomikoan agintzen dena ezertan galarazi gabe."

Lege testu horrek aipatzen du Foru Komunitateak baduela ahalmena "bere tributu erregimena" ezartzeko. Hortaz, Nafarroak tributu desberdinak erregulatzeko botere konkretu batzuk ez ezik, bere tributu erregimena mantendu eta arautzeko eskumena ere badu, eta bai tributuentzako ordenamendu juridiko propioa ere, batasun eta sistema bat izateko moduan, autointegratzeko gaitasuna eta osotasunerako joera duena. Alta, Nafarroako zerga autonomia hori Estatuaren sistemarekin bateratu behar da eta hartarako hain zuzen Hitzarmen Ekonomikoa dago. Hau da, Foru Komunitateko zerga autonomia ez dator hitzarmen Ekonomikotik; bera du erabide.

Foru Lege honek hutsune larri bat betetzen du Foru Komunitateko arau sisteman, harridura sortzeko modukoa baita tributuei buruzko ordenamendu juridiko batek bere giltzarria falta izatea, bere harkantoia, bi ezaugarriok izan behar bailituzke Tributuentzako Lege Orokor batek.

Egia da Konstituzioaren 149.3 artikulua heldu dela falta nabarmen horren aringarri, zeinak baitio "Estatuaren zuzenbidea, beti ere, autonomi erkidegoen zuzenbide-hutsuneen betegarri izanen da." Hala ere, izaera horrek gatazkabide asko eta handiak eman ditu, zeren nahiz eta Nafarroako Foru Eraentza Birrezarri eta Hobetzeari buruzko 13/1982 Lege Organikoaren 40.3 artikuluak azpimarratzen duen Nafarroak bere zuzenbiderik ez duen tokian Estatuaren zuzenbidea izanen dela betegarri, betegarritasun hori ez da hain automatikoa, Nafarroako tributu-ordenamendua ez baita arau-pilatze hutsa, erregimen juridikoa baizik, eta Estatuaren arauetara jo baino lehen, arau-integrazio batera jo behar baita.

Bestetik, Administrazio Publikoen Araubide Juridikoari eta Guztiendako Administrazio Prozedurari buruzko azaroaren 26ko 30/1992 Legeak herritarren oinarrizko eskubideak osorik beretzen ditu, zeinak otsailaren 26ko Zergadunen Eskubide eta Bermeei buruzko 1/1998 Legearen bidez sartu baitira Estatuaren tributu ordenamenduan.

Bi arauok promulgatzea aurrerapauso nabarmena da Zerga Administrazioaren eta zergadunen arteko oreka bat lortu beharrezko bidean, segurtasun juridikoa handitzen baitu eta zerga eginkizunak betetzea errazten.

Gauzak horrela, foru lege honen bidez formalki erantsi nahi zaizkio Nafarroako ordenamendu juridikoari zergadunen eskubide berme horiek guztiak, halatan non Nafarroako zergadunek gutxienez Estatukoek duten babes maila bera izanen duten.

Hartarako, foru lege honetan bateratu nahi izan dira Nafarroako tributu sistemaren alderdi orokorrak, eta haiekin batera bai eta tributudunen eskubide eta berme oinarrizkoak, lege testu bakar batek segurtasun juridiko handiagoa ematen baitu eta aplikatzea errazagotzen.

Hitzarmen Ekonomikoaren 7. artikuluko 1. idatz-zatiak ezartzen du Foru Komunitateak tributu Lege Orokorreko terminologia eta kontzeptuen arabera moldatuko duela bere tributu araudia.

Ildo horretatik, otsailaren 26ko Zergadunen Eskubide eta Bermeei buruzko 1/1998 Legearen 1.1. artikuluak aditzera ematen du "lege honek arautzen dituela zergadunek dituzten eskubide-berme oinarrizkoak tributu administrazioekiko harremanetan, eta haiei guztiei aplikatuko zaiela".

Aurreko gogoetak eginik, bada, eta arauaren beharra frogaturik, aipatu behar da foru lege honi zer ondorio berritzaile eta bizkortzaile eman nahi zaizkion. Izan ere, tributuei buruzko Foru Lege Orokorra Nafarroan tributuak aplikatzeko ardatz izanen da, eta tributu prozedurak errotik berriztatzeko abiapuntu. Horrek zergadunaren segurtasun juridikoa handitu eta tributu administrazioko jardunbideak gaurkotuko ditu teknologia berrietara moldatuz. Ildo horretatik, garatu eginen da Administrazio Publikoen Araubide Juridikoari eta Guztiendako Administrazio Prozedurari buruzko azaroaren 26ko 30/1992 Legearen 45. artikulua, arautzen baitu baliabide informatiko eta telematikoak nola bereganatu zergadunei Nafarroako Zerga Administrazioarekiko harremanak errazteko.

Esan dezagun denboraren joanak, batetik, eta Estatuaren arauetan izan diren aldaketa larriek, bestetik, nolabait ere zaharkitu egin dutela Nafarroako tributu araudiak tributuen aplikazioaz agintzen duena, eta horrek berekin dakar aplikazio horrek operatibitatea eta efikazia galtzea.

Foru Lege honekin errotik erreformatu nahi da Foru Komunitateko tributuen kudeaketa. Horretarako ezinbesteko aldaketak egin beharko dira zerga ikuskapeneko prozedura arauetan eta bai Nafarroako bide ekonomiko-administratiboan ere. Beharrezkoa izanen ere da marko berria itxuratzea tributu zehapenak ezartzeko eta hainbat testu banandutan dauden diru biltze arauak multzotu eta sistematizatzea.

Ildo horretatik, hasi beharko da aztertzen, halaber, zer ondorio izanen dituen tributuen kudeaketarekin lotura duten beste zenbait figura abiarazteak edo erreformatzeak, hala nola entzunaldiko tramitearen prozedura mugatzea, konprobazio laburtua, tributuen gaineko kontsulta, zuzenez kontrako diru sarrerak itzultzea, autolikidazioen inpugnazioa, tributu atxikipen eta egozpen egintzak errebisatzea, tributu zor bat betearaztea eteteko aurkezten diren berme-kostuen itzultzea eta abar.

Hartarako, foru lege honek 2001eko apirilaren 1 arte ez du indarrik hartuko, aukera izateko Parlamentuan tramitatzen ari den artean eta vacatio legis delako aldian behar bezala gogo eman ahal izateko zer aldaketa behar diren antolamenduan eta araudian, eta bai aldi berean "Administrazioko bideak" premia berrioi erantzuteko moduan jarri.

Egia bada ere arau honek gehiengo baten borondate politikoa duela abiaburu, ez da ahaztu behar, bestetik, izaera teknikoa duela, esan nahi baita garatzen dituela Nafarroako tributu sistemaren oinarrizko printzipioak. Halaber, behar adinako malgutasuna ere eman nahi zaio gero batean tributu bakoitzaren legeetan izaten diren aldaketek gehiegi ez eragiteko. Izan ere, tributu bakoitzeko araudiaren eta Tributuei buruzko Foru Lege Orokorraren arteko harreman orekatua izan behar du gobernabide Nafarroako Foru Komunitatearen tributu egiturak.

Foru Lege hau itxuratzeko, azken hilabeteetan gogoeta eta eztabaida ugari izan dira. Bertan, bai Nafarroako tributu administrazioko teknikariek nola Nafarroako Unibertsitate Publikoko Finantza eta Zerga Zuzenbidearen Departamentuek hartu dute parte. Iritzia eskatu ere zaie Nafarroako zerga ogasuneko administrazio unitateei, eta bai Idazkaritza Teknikoari, eta Zerga Gaietako txosten eta Ebazpenak emateko Erakundeari. Iritzi truke handia izan ere da beste tributu Administrazio batzuekin.

Foru Legeak honako egitura du: lau titulu, 159 artikulu, zazpi xedapen gehigarri, xedapen indargabetzaile bat eta bi azken xedapen.

Aski foru lege luzea delarik, titulu, kapitulu eta ataletan banatu da, erabilera errazagokoa izan dadin. Bestalde, zehazki arautu nahi izan ditugu hainbat gai, eta horrek, Foru Legearen testua luzatu egiten badu ere, tributudunen segurtasun juridikoa handitu ere egiten du.

II. Tributu ordenamenduaren eta haren aplikazioaren printzipio orokorrak

I. tituluak Nafarroako tributu ordenamenduaren oinarrizko printzipioei buruzko arauak garatzen ditu, bere barnean tributudunen eskubide orokorrak ere bilduz.

Foru Legeak Foru Komunitateko tributu sistemaren erregimen juridikoaren oinarrizko printzipioak garatzen ditu. Kontuan harturik toki entitateak autonomoak direla eta Nafarroako Toki Ogasunei buruzko martxoaren 10eko 2/1995 Foru Legeak Tributuei buruzko Lege Orokor baten gai oinarrizko gehientsuenak jorratzen dituela, hala nola kudeaketarako prozedura, tributu likidazioak, diru bilketa, hausteak eta zehapenak eta abar, ontzat eman da gauzak bere horretan uztea. Ildo horretatik, foru legearen 1.2 artikuluak aditzera ematen du foru lege honetako aginduak Nafarroako Toki Entitateen tributuei ere aplikatuko zaizkiela, haien araudi berariazkoak besterik agintzen ez duen guztian.

Tributu gaietako erregelamendu ahalmena Nafarroako Gobernuari dagokio, eta Ekonomi eta Ogasun kontseilariak zilegi du ahalmen hori lege eta erregelamendu arauak betearazi eta aplikatzeko erabiltzea. Tributuen kudeaketa Ekonomi eta Ogasun Departamentuari dagokio.

9. artikuluak deskribatzen du tributudunak zer eskubide orokor dituen eta eskubide horiek gero banaka garatzen dira gainerako artikuluetan. Hona aipagarrienak: errekerimendu egin beharrik ez izatea zuzenez kontrako diru sarrerak itzultzea eta dirua ofizioz eta berandutza interesak pagatuz itzultzea lortzeko; tributu egintzak etenarazteko aurkeztu bermeen kostua kobratzeko eskubidea, egintza horiek bidegabekotzat deklaratzen direnean, entzunaldi tramitean mintzatzeko eskubidea, erosi edo eskualdatu beharreko ondasun higiezinen balioei buruzko informazioa jasotzeko eskubidea, konprobazio eta ikertze egintzen izaerari eta irisbideari buruzko informazioa jasotzeko eskubidea, prozeduren tramitazioa zertan den jakiteko eskubidea, Administrazioaren eginbeharra ekitaldi bakoitzaren lehen hiruhilekoan aurreko urtean aldatu diren Lege eta Foru Dekretuen testua argitaratzeko, Administrazioaren informazioa emateko obligazioa administrazio irizpideen gainean, kontsulta aipagarrienen gainean eta Zerga Gaietako txosten eta Ebazpenak emateko Erakundearen ebazpenetatik interes handiena dutenen gainean.

Foru Legeak "tributudun" terminoa sartzen du 9.3. artikuluan; haren barnean sartzen dira.subjektu pasiboak, erantzuleak, oinordekoak, ordezkariak, tributu administrazioari informazioa emateko edo lagun egiteko obligazioa dutenak eta tributu prozedura batean interesatu edo alderdi izaera duen beste edozein pertsona.

II. titulua tributu arauen gainean ari da eta bi kapitulu ditu: lehenbizikoari Printzipio Orokorrak deritza, eta bigarrenak arauen aplikazioa hartzen du aintzat.

I. kapituluak lau alderdi ardurazko arautzen ditu: Nafarroako tributu zuzenbidearen iturriak zein diren, zer gai arautu behar dituen foru lege honek, Nafarroako araudia eta Estatuarena nola ezkondu, eta nola tributuei buruzko arauak ematen dituzten foru lege eta Erregelamenduek hala eman behar duten aditzera beren tituluan eta kasuko artikuluen errubrikan.

II. kapituluak tributu arauak non noiz aplikatu behar diren finkatzen du, eta bai nola interpretatu behar diren ere.

III. Tributuak

III. tituluak honako alderdiak jorratzen ditu denak ere garrantzi handikoak: tributuen sailkapena, zergagaia, tributudunak, tributu zorra eta hausteak eta zehapenak. Sei kapitulu ditu.

Haietako lehenbizikoak tributuak sailkatzen ditu: zergak, tasak eta kontribuzio bereziak.

II. kapitulua zergagaiaz ari da eta honela definitzen du: foru legeak tributu bakoitza itxuratzeko finkatzen duen kasu juridikoa, gertatzean tributu emateko obligazioa sortzen duena.

Legeak egitez definitzen duen kasuaren izaera juridikoaren arabera eskatuko da tributua, interpretazio funtzional edo ekonomikoa defendatzen duten teorietatik urrunduz.

III. kapituluak arautzen du tributudunak nor diren, foru legearen 9.3 artikuluak agintzen duenarekin bat.

Kapitulu honek bost atal ditu. 1. atalak subjektu pasiboak hartzen ditu aintzat, haien barnean zergadunak, ordezkoak, atxikitzaileak eta konturako sarrerak egin behar dituztenak daudela.

2. atalak arautzen du erantzuleen erregimen juridikoa; 3.ak oinordekoak eta eskuratzaileak hartzen ditu aintzat.

4. atalak arautzen ditu jarduteko gaitasuna eta ordezkaritza. 5. atalak arautzen du helbide fiskalaren erregulazioa.

Titulu honetako IV. kapitulua zergagaiaz ari da eta hiru atal ditu.

1. atalak oinarria finkatzeko sistemak hartzen ditu aintzat; tributu bakoitzarentzat bere foru legeak finkatuko ditu. Estimazio zuzenekoa, objektibokoa eta zeharbidekoa izan daitezke.

Kapitulu horretako 2. atala balioen konprobazioaz ari da eta bi artikulu ditu, haietako bat balioak konprobatzeko baliabideen gainekoa eta bestea aldez aurreko balorazio hitzarmenen gainekoa.

3. atalak likidazio oinarria definitzen du: zerga oinarriari tributu bakoitzaren foru legeak ezartzen dituen kenketak egin ondoko emaitza.

III. tituluko V. kapitulua tributu zorraz ari da eta bost atal ditu.

1. atalak honako kontzeptuak arautzen ditu: karga tasa, kuota eta tributu zorra.

Karga tasak, proportzionalak izan nahiz progresiboak, likidazio oinarriari aplikatuko zaizkio kuota finkatzeko.

Tributu zorraren osagaiak dira kuota, konturako paguak nahiz pagu zatikatuak, atxikitako dirutzak edo konturako sarrerengatik atxiki beharko zirenak.

Zilegi izanen da, halaber, tributu zorraren osagai izatea legez eska daitezkeen errekarguak; haien arteko aipagarrienak dira epez kanpo errekerimendurik gabe egindako aitorpenetatik heldu direnak, eta bai berandutza interesa ere, premiamendu errekargua eta diruzko zehapenak.

Berandutza interesa kalkulatzeko, diruaren legezko interesa hartu eta ehuneko 25 erantsiko zaio, foru lege batek besterik agintzen ez badu.

2. atala tributu zorraren pagamenduaz ari da. Zilegi izanen da dirutan nahiz efektu tinbredunez pagatzea. Zilegi izanen ere da Espainiako Ondare Historikoko ondasunak entregatuz pagatzea edo honetarako propio Nafarroako Gobernuak interes sozial edo kulturalekotzat deklaratzen dituen edo Foru Komunitatearentzat bereziki interesgarritzat jotzen diren beste ondasunak entregatuz.

3. atala preskripzioaz ari da eta preskripzioaren epea, kontatzeko modua, etendura eta ofiziozko aplikazioa zehazten ditu.

Lau urtetan finkatzen da tributu zorra zehazteko preskripzio epea, likidatutako tributu zorra pagatzea exigitzeko, zehapenak ezartzeko eta zuzenez kontrako diru sarrerak berreskuratzeko eskubidea izateko.

4. atalak aurreikusten du tributu zorrak iraungitzeko, izanen direla beste modu batzuk, haien artean konpentsazioa, tributu zorren barkamena eta kaudimengabezia frogatua.

5. atalean arautzen diren bermeak kredituen lehentasunari dagozkie, legezko hipoteka isilbidezkoa deritzana eta gordetze eskubidea.

III. tituluko VI. kapitulua tributu hauste eta zehapenez ari da. Bi atal ditu, hurrenez hurren hausteen eta zehapenen gainekoak.

Ezin gehiagoko ardura duen gaia da iruzurraren kontrako borrokan eta lege honetan aldaketa handia hartzen du Foru Komunitatean gaur indar duen araudiaren alderako.

Foru legeak honako printzipioak egiten ditu bere, besteak beste: legalitatea, tipizitatea, erruduntasuna edo erantzukizuna, zehagarritasuna, preskripzioa eta araurik mesedegarrienaren atzera-eragina. Honen asmoa da tributu zehapenei buruzko zuzenbidea hurbiltzea Zuzenbide Penala gobernatzen duten oinarrizko printzipioetara. Ildo horretatik aipatzen da arau-hauslearen halabeharrezko erruduntasuna eta erantzukizun objektiboa baztertzen da.

Tributu gaietako arau-haustearen kontzeptua 66. artikuluan arautzen da: "Foru Legeetan tipifikatzen eta zehatzen diren egintzak eta egintza-ezak dira tributu gaietako arau hauste eta zehapen. Tributu gaietako arau hausteak zehatzekoak dira utzikeria hutsezkoak badira ere. Zergadunen jokaera berez on beharrezkoa dela suposatzen da."

Arau-hauste bakun deritzenak formazko eginbeharren urratzeak dira, ez baitute berekin ekartzen diru sarrerak gutxitzea, zeina baita arau-hauste larrien ezaugarria. Gainera ez-betetze horiek arau-hauste bakuntzat sailkatu ahal izateko, ez da erabili behar zehapena graduatzeko irizpidetzat.

Zehapen larriak bost ataletan biltzen dira:

-Borondatez pagatzeko aldian ez sartzea tributu zor osoa edo haren parte bat, non eta foru lege proiektuko 52. artikuluaren arabera egiten ez den (hau da, non eta epez kanpoko eta aurretiazko errekerimendurik gabeko diru sarrera bat egiten ez den) edo premiamenduzko errekargua aplikatzea bidezkoa den.

-Ez aurkeztea, epez kanpo eta aurretiaz errekerimendu eginik aurkeztea edo osagabe edo oker aurkeztea tributu administrazioak autolikidazio prozeduraz eskatzen ez diren tributuen likidazioa egin ahal izateko behar dituen aitorpenak edo dokumentuak.

-Zuzenez kontra onura fiskalak, salbuespenak, desgrabazioak edo itzultzeak lortu edo izatea.

-Bide denaz kontra partida positibo edo negatiboak edo zerga kredituak finkatzea, gero bateko aitorpenetako, norbereetako nahiz besterenetako, oinarrian edo kuotan kendu nahiz konpentsatu beharrekoak.

-Gardentasun fiskalaren araubideko entitateek errealitatearekin bat ez datozen zerga oinarriak finkatzea edo sozioei egotzi beharreko kopuruak deklaratzea.

Kapitulu honetako 2. atala tributu zehapenez ari da eta zehapen horien sailkapen bat du hasiera, diruzkoak eta ez diruzkoak bereizten dituela:

-Diruzko isun finkoa nahiz proportzionala. Sartu behar eta sartu ez diren kopuruei aplikatuko zaie edo zuzenez kontra izandako onura edo itzulien zenbatekoari.

-Bost urtetarainoko epean galtzea laguntza publikoak jasotzeko aukera eta onura fiskalak izateko eskubidea.

-Bost urtetarainoko epean debeku izatea Foru Komunitatearen Administrazioarekin edo beste inolako erakunde publikorekin kontratuak egitea.

-Urtebeterainoko epean etetea lanbide ofizialetako eta kargu nahiz enplegu publikoetan aritzea.

Zehapen prozeduraz den bezainbatean, 70. artikuluak jasotzen ditu oinarrizko alderdiak. Arau-hauslearen tributu egoera ikertzeko eratu dena ez beste espediente bat tramitatu beharko da, eta arau-hausleak entzunaldirako eskubidea izanen du. Espedientea ebazteko luzeeneko epea sei hilekoa izanen da eta zilegi izanen da zehapena ezartzeko egintzaren kontra erreklamazio apartekoa jartzea. Zehapenak betearaztea besterik gabe etenik geratuko da, bermea aportatu beharrik gabe, kasurako errekurtsoa aurkeztean eta ez da zilegi izanen betearaztea administrazio bidean irmotzen diren arte.

Arau-hauste bakunen zehapen tipologiari dagokionez, kasu orokor bat hartu behar da abiaburu, zeren bete ez dena formazko eginbehar bat delarik, arau-hauste bakoitzak isun finko bat izanen du zehapentzat, duen larritasunaren araberakoa, nahiz eta batzuetan gehieneko muga batzuk ezartzen diren. Foru legeak xehero azaltzen ditu zehapenak.

Arau-hauste larriek diruzko isun bat izanen dute zehapen, sartu ez diren kopuruen edo zuzenez kontra izandako onuren araberakoa.

IV. Tributuen kudeaketa

Titulu honen helburua da tributuen kudeaketa erregulatzea eta zazpi kapitulutan banaturik dago.

I. kapituluak xedapen orokorrak jasotzen ditu eta hasieran espreski ebazteko obligazioaz eta tributu egintzen arrazoiez ari da.

Ondoren, foru legeak hainbat eskubide arautzen ditu tributudunaren jarrera sendotzen dutenak, eta bai kudeaketa prozeduran duen partehartzea, adiera zabalean:

-Prozeduraren tramitazioa zertan den jakiteko eskubidea eta espedientea osatzen duten dokumentuen kopia erdiesteko eskubidea, kasu tasatuetan izan ezik.

-Tributuak kudeatzeko prozedurak tramitatzen ari diren langileak nor diren jakiteko eskubidea.

-Berak aurkeztu dituen aitorpenen ziurtagiriak edo bertako alderdi jakin baten gainekoak erdiesteko eskubidea.

-Kasurako den araudiak eskatu gabeko dokumenturik ez aurkezteko eskubidea, eta bai lehendik aurkeztu duen eta kasuaz arduratzen den Administrazioak bere esku duen dokumenturik ez aurkezteko eskubidea.

-Administrazioaren egintzak tributudunarentzat erraz-arinenak izateko moduan egin daitezen eskubidea, horrek ez badie kalterik egiten tributu eginbeharrak betetzeari.

-Kudeaketa prozedura guztietan entzunaldia izateko eskubidea salbu eta prozeduran ez bada jasotzen ez eta kontutan hartzen interesatuak aurkezten dituenez beste alegazio eta probarik.

II. kapituluak tributudunari informazioa eta laguntza eman beharraren gaineko alderdiak jasotzen ditu.

III. kapitulua tributuak kudeatzeko prozeduraz ari da eta hiru atal ditu. Haietako lehenbizikoak prozedura hasteko bideak jorratzen ditu eta bitara biltzen: tributudunaren aitorpenaz edo tributudunaren autolikidazioaz, batetik, eta administrazio erakundeen konprobatze eta ikertze lanaz, bestetik.

2. atala konprobazioaz eta ikerketaz ari da. Lan hori egiteko aztertu eginen dira dokumentuak, liburuak, fakturak, frogagiriak eta kontabilitateko idazpenak eta bai zer ere beste aurrekari beharko baita tributua finkatzeko.

III. kapitulu honetako 3. atala frogaz ari da eta printzipio orokortzat ezartzen du ezen inork bere eskubidea baliatzen badu, frogatu beharko dituela eskubide horren oinarri diren gertaerak, eta hartarako honako frogabideen eta frogak baloratzeko bideen gaineko arauak aplikatuko dira: Nafarroako Zuzenbide Zibilaren Bildumakoak, Kode Zibilekoak eta Auziperatze Zibilari buruzko Legekoak.

IV. kapituluak tributu likidazioak arautzen ditu eta behin-behineko eta behin betikotzat sailkatzen.

V. kapitulua tributuen bilketaz ari da. Gai horretan begiratu egiten da gaurko itxurapena: hau da, bereizi egiten da borondatezko aldian pagatzen den edo betearazteko aldian pagatzen den tributua. Borondatezko aldiko pagamendua foru legeko 52. artikuluak arautzen du, eta 116.3 artikuluak ezartzen du noiz hasiko den betearazte aldia.

Lehenbizi, aipatzen ditu Ikuskaritzaren eginkizunak: zergagaien ikerketa, zerga oinarrien integrazio behin betikoa, estimazio zuzeneko, objektibo nahiz zeharbidekoaren bidez, eta pertsona nahiz erakundeen gaineko ikertze ekintzak egitea. Berririk, ordea, beste zerbait du legeak: hemendik aurrera Ikuskaritzak zilegi izanen du konprobazio eta ikertze ekintzen ondoriozko tributu likidazioak erregelamendu bidez ezartzen den moduan egitea.

Egintzen edukiari dagokionez, beste berritasun bat ere bada, ez baitira aurrerakoan egindako arau-hausteak ez eta kasurako zehapenak aipatu beharko, erabat bereizik utzi baitira konprobazio prozedura eta zehapen prozedura, espediente bana eginaz. Beraz, arau-hauste eta zehapenei dagokien guztia zehapen espedienteari erantsiko zaio.

Tributudun bati ikuskatze partziala egiten bazaio, zilegi izanen du tributu administrazioari eskatzea konprobazio hori ikuskatu beharreko tributu eta ekitaldiaren gainean oro har egitea.

Azkenik, foru legeak hamabi hileko epe luzeenezkoa ezartzen du ikuskapenak egiteko. Zilegi izanen da epe hori zenbait kasu jakinetan beste hamabi hiletarako luzatzea, erregelamendu bidez ezartzen diren irispidea eta baldintzak emanaz.

IV. tituluko VII. kapituluak arautzen du administrazio bideko egintzak nola errebisatu.

1. atalak garatzen ditu errebisiorako prozedura bereziak. Lehenbizi egintza deusezen errebisioa aipatzen du; Ekonomi eta Ogasun kontseilariari dagokio, aurrez Nafarroako Kontseiluak irizpena emanik, deusez deklaratzea araubide juridikoari eta administrazio prozedura erkideari buruzko legediak horretarako ezartzen dituen baldintzak dituzten egintzak.

Preskribitu ez duten artean, zilegi izanen da Ekonomi eta Ogasun kontseilariak errebisatzea tributu kudeaketako bidean eman diren egintzak, legea nabarmenki urratzen badute edo froga berri batzuek agertzera ematen badituzte tributu administrazioak errebisatu beharreko egintza eman zuen denboran erabat ezagutzen ez zituen zergagai elementuak.

2. atalak egintzak errebisatzeko arau orokorrak jorratzen ditu eta egintzaren betearaztea nola eten aipatzen du eta bai tributu zorraren betearaztea eteteko aurkeztu diren bermeen kostuak nola itzularazi.

3. atalak arautzen du tributu egintzen kontrako berraztertze errekurtsoa; errekurtso hori aukerakoa izanen da eta errekurtsopeko egintza eman zuen erakundean jarriko da. Erakunde horrek izanen du ebazteko eskumena. Berraztertzeko errekurtsoa espreski edo presuntzioz ebatzi ez den artean, interesatuak ez du zilegi izanen erreklamazio ekonomiko-administratiborik jartzea. Berraztertzeko errekurtsoa ezetsitzat hartuko da baldin eta, jarri zenetik hilabeteko epean, horri buruzko ebazpen espresurik ez bada jakinarazi. Berraztertzeko errekurtsoak beste errekurtso batzuk jartzeko epeak eteten ditu.

4. atalak arautzen ditu inpugnazio ekonomiko-administratiboak eta bi modalitate ezartzen: erreklamazio ekonomiko-administratiboa eta berrikusteko errekurtso ez ohikoa. Erreklamazio ekonomiko-administratiboak kudeatzea, Nafarroako Gobernuari dagokio, zeinak zilegi izanen duen eginkizun horiek delegatzea hartarako sortutako organo bati. Nafarroako Gobernuaren ebazpenek administrazio bidea agortuko dute eta administrazioarekiko auzi bidean errekurritu ahal izanen dira.

Xedapen gehigarrietan Nafarroako Ogasun Publikoaren hainbat alderdi aldatzen dira, tributu kudeaketaren gainekoak eta berandutza interesaren gainekoak. Aldatzen ere dira Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergari buruzko Foru Legea, Sozietateen eta Balio Erantsiaren Zergari buruzko Foru Legea ofiziozko itzulketen gaian.

I. TITULUA. ORDENAMENDUAREN PRINTZIPIO OROKORRAK ETA TRIBUTUDUNEN ESKUBIDEAK

1. artikulua. Helburua.

1. Foru lege honek Nafarroako Foru Komunitatearen tributu sistemaren erregimen juridikoa osatzen duten oinarrizko printzipioak eta funtsezko arauak garatzen ditu eta tributu guztiek aplikatzeko dituzten arau komunak ezartzen.

2. Foru lege honen aginduak Nafarroako Toki Entitateetako tributuei ere aplikatzen zaizkie, horietako bakoitzaren berariazko arauek besterik agintzen ez badute.

2. artikulua. Tributu ahalmena.

Foru Komunitateak badu ahalmena bere tributu erregimena mantendu, ezarri eta arautzeko, Nafarroako Foru Eraentza Birrezarri eta Hobetzeari buruzko 13/1982 Lege Organikoaren eta Hitzarmen Ekonomikoaren printzipioei jarraituz.

3. artikulua. Printzipio orokorrak.

1. Tributuen antolamenduak tributudunen ahalmen ekonomikoa hartu behar du oinarri, eta bai justizia, orokortasuna, berdintasuna, progresibitatea, tributu zamaren banaketa bidezkoa eta konfiskaziorik eza ere.

2. Tributu sistema aplikatzeko, orokortasuna, proportzionalitatea, eraginkortasuna eta formazko eginbeharrak betetzeak sortzen dituen kostu zeharbidekoak ahalik gutxien izatearen printzipioak hartuko diraoinarri. Halaber, foru lege honek ezartzen dituen tributudunaren eskubide eta bermeak errespetatzea segurtatuko da.

4. artikulua. Tributuen helburuak.

1. Tributuek, diru sarrera publikoak lortzeko bide ez ezik, politika ekonomiko orokorraren tresna ere izan behar dute, gizartearen egonkortasun eta aurrerapenaren mesedetan lan egin eta errenta hobeki banatzen lagundu.

2. Foru Komunitateko tributuen bidez lorturiko etekinak komunitatearen gastu orokorrak asetzeko erabiliko dira, non eta foru lege batek beste erabilera jakin bat esleitzen ez dien.

5. artikulua. Zuzenbide publikoko entitateak.

Udalek, legeek ezarritako mugen barruan, tributuak ezarri eta eskatu ahalko dituzte eta haien kudeaketa hitzartu Nafarroako Foru Ogasunarekin.

Zuzenbide publikoko gainerako entitateek ez dute zilegi izanen tributuak ezartzea, baina bai eskatzea, Legeak hala agintzen duenean.

6. artikulua. Erregelamendu ahalmena eta tributu kudeaketa.

1. Tributu gaietako erregelamendu ahalmena Nafarroako Gobernuari dagokio. Ekonomi eta Ogasun kontseilariak, halaber, erabili eginen du ahalmen hori lege eta erregelamenduzko arauak aplikatu eta betearazten dituela.

2. Tributuen kudeaketa Ekonomi eta Ogasun Departamentuari dagokio, eta horretarako sortutako erakunde publikoei eskuordetu ahalko die.

7. artikulua. Aurkatzea.

Zilegi izanen da erregelamendu ahalmenaren erabilera eta tributu gaietako kudeaketa egintzak administrazio eta jurisdikzio bideetan aurkatzea xedapen indardunek agintzen duten moduan.

8. artikulua. Legezkotasun presuntzioa. Betearaztea.

Tributu administrazioak ematen dituen egintzek legezkotasun presuntzioa dute eta haiek deuseztatzeko bide bakarra ofiziozko errebisioa edo egoki diren errekurtsoak izanen dira.

Halaber berehala betearaztekoak izanen dira, foru lege honetan xedatzen denaren arabera.

9. artikulua. Tributudunen eskubide orokorrak.

1. Honakoak dira tributudunaren eskubide orokorrak:

a) Eskubidea du tributu administrazioak informazioa eta laguntza eman diezazkion bere tributu betebeharrak betetzeko eta betebehar horien eduki eta irispidearen gainean.

b) Eskubidea du itzul dakizkion zuzenez kontra egindako diru sarrerak eta ofizioz tokatzen direnak, eta orduan foru lege honetako 50.2.c) artikuluak aurreikusten duen berandutza interesa paga dakion, hartarako errekerimendurik egin gabe ere.

59. artikuluan xedatutakoa gorabehera, Nafarroako Zerga Ogasunak ordainketa atzeratu eginen du, baldin eta subjektu pasiboak ez baditu bere tributu-betebeharrak egunean; hain zuzen ere, betebehar horiek bete arte atzeratuko du ordainketa.

Itzulketa horiei dagokienez, subjektu pasiboak Nafarroako Foru Ogasunarekiko bere tributu-betebeharrak egunean ez dituen epeetan, ez da berandutza-interesik sortuko. Era berean, prozeduran subjektu pasiboari egotz dakizkiokeen gainerako atzerapen guztiak ez dira kontuan hartuko sortutako berandutza-interesen epea kontatzeko orduan.

c) Eskubidea du paga dakion, foru lege honek agintzen duen moduan, tributu zor baten betearaztea eteteko jarri dituen abal eta beste bermeen kostua, epai edo administrazio ebazpen irmo batek zor hori zuzenez kontrakotzat deklaratu bezain laster.

d) Eskubidea du partedun den prozeduren tramitazioa zertan den jakiteko.

e) Eskubidea du bera interesatua den tributu kudeaketako prozedurak tramitatzeko ardura duten agintari eta langileen identitatea ezagutzeko.

f) Eskubidea du berak aurkezten dituen aitorpenen ziurtagiria eta kopia eskatzeko.

g) Eskubidea du lehendik aurkezturik dituen eta Administrazioak bere esku dituen dokumentuak berriz ez aurkezteko.

h) Eskubidea du, legeek agintzen duten moduan, tributu administrazioak lortu dituen datuak, txostenak edo aurrekariak sekretuak izatea errespeta dadin. Ez da zilegi izanen horiek erabiltzea administrazioak kudeatu behar dituen tributu edo baliabideak egitez aplikatzeko baizik, eta ezin izanen zaizkie hirugarrenei laga edo jakinarazi, legeek aurreikusiriko kasuetan salbu.

i) Eskubidea du tributu administrazioaren langileek behar bezalako errespetuz eta begiramenez trata dezaten.

j) Tributu administrazioaren egintza batek tributudunak parte hartzea behar badu, tributudunak eskubidea du arinena zaion moduan egin dadin.

k) Eskubidea du alegazioak egin eta dokumentuak aurkezteko, eta erakunde eskudunak horiek kontuan hartzeko kasuan kasuko ebazpen proposamena idazterakoan.

l) Eskubidea du entzunaldiaren tramitean mintzatzeko, ebazpena eman baino lehen.

m) Eskubidea du informazioa jasotzeko erosi edo eskualdatuko diren ondasun higiezinek duten balioaren gainean.

n) Eskubidea du tributu ikuskaritza konprobatzen edo ikertzen hastean, informazioa jasotzeko konprobatze-ikertze horien izaera eta irispidearen gainean, eta bai ekintza horiek dirauteino dituen eskubide-betebeharren gainean eta ekintza horiek foru lege honek agintzen dituen epeetan egin daitezen.

2. Artikulu honetan islatzen diren eskubideek ez dituzte galarazten ordenamenduaren gainontzekoak aitortzen dituen eskubideak.

3. Foru lege honetan tributudunak aipatzen direnean, ulertzen da bertan subjektu pasiboak, erantzuleak, tributu zor bateko oinordekoak, legezko ordezkariak nahiz borondatezkoak, tributu administrazioari laguntza edo informazioa emateko obligazioa dutenak eta tributu prozedura batean interesatu edo alderdi izaera daukan beste edozein pertsona ere sartzen direla.

II. TITULUA. TRIBUTU ARAUAK

I. KAPITULUA. Printzipio orokorrak

10. artikulua. Tributu zuzenbidearen iturriak

1. Tributuek zein ere izaera duten, honakoak izanen dituzte araubide:

a) Hitzarmen ekonomikoa.

b) Foru lege hau eta bere osagarri diren lege mailako beste xedapen guztiak.

c) Tributu bakoitzari buruzko berariazko foru legeak.

d) Foru lege hau garatzeko ematen diren erregelamenduak eta tributu bakoitzak bere dituenak.

e) Nafarroako Gobernuak eta Ekonomi eta Ogasun kontseilariak ematen dituzten erregelamenduzko beste xedapenak.

2. Hutsune betegarri izanen dira araubide komuneko tributu arauak, administrazio zuzenbideko xedapen orokorrak, foru ordenamendu zibileko arauak eta zuzenbide komuneko gainerakoak.

3. Aurreko ataletan xedatu denak ez du galarazten Estatuak sinatu dituen eta barne ordenamenduaren osagai bihurtu diren nazioarteko hitzarmen edo itunetan xedatzen denik ezer.

11. artikulua. Foru lege bidez arautuko diren gaiak.

Honako hauek foru lege baten bidez arautuko dira betiere:

a) Zergagaia, subjektu pasiboa, erantzulea, oinarria, karga tasa, sortzapena eta tributu zorrean zuzenean eragiten duten beste elementu guztien zehaztapena.

b) Salbuespenak, murrizketak eta beste tributu hobariak ezarri, kendu eta denboran luzatzea.

c) Arau-hauste eta zehapenak, foru lege honetako 67. artikuluak xedatzen duena ezertan galarazi gabe.

d) Preskribitzeko eta iraungitzeko epeak.

e) Barkamenak, beherapenak edo moratoriak ematea.

f) Tributu gaietako ikuskatzailetza edo kontu-hartzailetza iraunkorrak ezartzea zenbait ustiakuntza edo jarduera ekonomiko motatan.

g) Partikularrek tributu likidazioko eragiketak egiteko duten obligazioa.

12. artikulua (indargabetua)

13. artikulua. Tributuei buruzko araudia.

1. Foru legeek eta tributu gaiez ari diren erregelamenduek hala eman beharko dute espreski aditzera beren izenburuan eta kasuan kasuko artikuluen errubrikan.

2. Foru legeek eta tributu arauak aldatzen dituzten erregelamenduek indargabetu diren arauen zerrenda osoa edukiko dute eta aldatu direnen testu berria.

II. KAPITULUA. Arauen aplikazioa

14. artikulua. Indar hartzea.

1. Foru Komunitateko tributu arauek, berek beste zerbait agintzen ez badute, Nafarroako Aldizkari Ofizialean osorik argitaratu eta hogei egunen buruan indar hartuko dute.

2. Tributu gaietako arau-hauste eta zehapenen erregimenari buruzko arauek, eta bai errekarguei buruzkoek ere, atzeraeragina izanen dute euren aplikazioa interesatuarentzat mesedegarri bada.

15. artikulua. Aplikazio eremua.

Foru Komunitateko erakundeek emandako tributu arauak bertako eta Estatuko lurraldean dira bete beharrekoak, Hitzarmen Ekonomikoan ezartzen diren bateratze irizpideek xedaturikoari jarraituz.

Legeak kasu bakoitzean xedatzen duena salbu, tributuak honako printzipioen arabera aplikatuko dira:

a) Pertsona fisiko nahiz juridikoen egoitza, delako karga pertsonala denean.

b) Lurraldea, gainerako tributuetan, eta bereziki haien helburua delarik produktua, ondarea, ustiategi ekonomikoak edo ondasun trafikoa.

16. artikulua. Interpretazioa.

1. Tributu arauak Zuzenbidean onarturik dauden printzipioen arabera interpretatuko dira.

2. Tributu ordenamenduak definitzen ez dituen artean, bere arauetako terminoak adiera juridikoan, teknikoan edo ohikoan, ulertuko dira.

3. Ez da analogiarik onartuko zergagaiaren, salbuespenaren edo hobarien eremua hertsiki duena baino zabalagoa izateko.

4. Araua interpretatzean zalantzarik baldin badago, tributudunari onuragarrien gertatzen zaion irizpidea aplikatuko da.

17. artikulua. Lege iruzurra.

1. Lege iruzurra galarazteko, ez da ulertuko zergagaiaren eremua zabaldu denik kargatzen dena direlarik tributua ez pagatzeko asmotan egindako jarduera, egintza edo negozio juridikoak, beste helburu baterako emandako arauen testuez baliaturik, betiere zergagaiak sortzen duena adinako emaitza sortzen badute. Tributu legeko iruzurra espediente berezian deklaratu beharko da, bertan interesatuari entzunaldia emanik.

2. Tributu legearen iruzurrez egindako jarduerek, egintzek edo negozioek ez dute galaraziko ihes egin nahi zaion tributu araua aplikatzea, ez eta sortuko haien bidez erdietsi nahi ziren abantaila fiskalak.

3. Lege iruzurrezko espediente bereziaren bidez egiten diren likidazioetan, ihes egin nahi izan zaion tributu araua aplikatuko da eta tokatzen diren berandutza interesak likidatuko, eta ondorio hauetarako, soilik, ez da zehapenik ezarriko.

18. artikulua. Simulazioa.

Egintza edo negozio simulatu batean, kargatu beharreko zergagaia parteek benetan egin dutena izanen da, zein ere forma edo izen juridiko erabili duten interesatuek.

III. TITULUA. TRIBUTUAK

I. KAPITULUA. Tributu motak

19. artikulua. Sailkapena.

1. Tributuak honela sailkatzen dira: zergak, tasak eta kontribuzio bereziak.

a) Zergak kontraprestaziorik gabe eskatutako tributuak dira. Horien zergagaia hauexek dira: ondare bat eduki, ondasunak zirkularazi edo errenta eskuratu edo gastatzeagatik subjektu pasiboaren zerga gaitasuna agertzen duten negozio, egintza edo gertaera juridiko edo ekonomikoak.

b) Tasa izeneko tributuen zergagaia da jabari publikoaren erabilera pribatiboa edo aprobetxamendu berezia, zerbitzuak ematea edo zuzenbide publikoko erregimenean jarduerak egitea, berariaz subjektu pasiboari eragin edo onura berezia ekartzen diotenean, baldin eta inguruabar hauetako edozein gertatzen bada:

Lehenbizikoa. Zerbitzu edo jarduerak ez izatea administratuek beren oldez eskatu beharrekoak. Hartarako honako eskaerak ez dira hartuko administratuek beren oldez eskatutzat:

Lege edo erregelamendu xedapenek inposatzen dituztenean.

Eskatzen diren ondasun, zerbitzu edo jarduerak ezinbestekoak direnean eskatzailearen bizitza pribatu nahiz sozialerako.

Bigarrena. Sektore pribatuak emanak ez izatea, arau indardunen arabera sektore publikoaren aldeko erreserba ezarririk egon ala ez.

c) Kontribuzio bereziak izeneko tributuen zergagaia da subjektu pasiboak erdiestea onura bat edo bere ondasunen balioa gehitzea, obra publikoak egin edo zerbitzu publikoak ezarri edo gehitzearen ondorioz.

2. Zerga dira, halaber, ordainarazpen parafiskalak deitutakoak, subjektu pasiboari eragiten edo onura ekartzen dioten Administrazioaren zerbitzu edo egintzak bereziki aintzat hartu gabe eskatzen direnean.

II. KAPITULUA. Zergagaia

20. artikulua. Kontzeptua.

1. Zergagaia legeak tributu bakoitza itxuratzeko finkatzen duen aurrebaldintza juridikoa da, zeina gertatzeak sortzen baitu tributu eman beharra.

2. Tributua eskatzeko, aintzat hartuko da zer izaera juridiko duen legeak definitzen duen egitatezko aurrebaldintzak, zein ere forma edo izen eman dizkioten interesatuek, eta baliogabetzeko moduko akatsak baldin baditu ere.

3. Foru legeak osatu egin lezake zergagaiaren definizio konkretua, tribututik libre dauden kasuak aipatuz.

III. KAPITULUA. Tributudunak

1. atala. Subjektu pasiboa

21. artikulua. Subjektu pasiboa.

Subjektu pasiboa da foru legearen arabera tributu prestazioak egitera beharturik dagoen pertsona fisiko nahiz juridikoa, dela zergadun gisa, ordezko gisa, atxikitzaile edo konturako sarrerak egiteko obligaziodun gisa.

22. artikulua. Zergaduna.

Zergagaiak sortzen duen tributu zama foru lege bidez ezartzen zaion pertsona fisiko nahiz juridikoa da zergaduna.

Foru Legeak hala aginduta tributuaren zama jasan behar duen pertsona beti izanen da zergadun, zama besteri helarazten badio ere.

23. artikulua. Ordezkoa.

Zergadunaren ordezkoa izanen da foru legeak hala aginduta eta haren ordez tributu obligazioaren prestazio material eta formalak egitera beharturik dagoen subjektu pasiboa.

24. artikulua. Atxikitzailea eta konturako sarrera egiteko obligazioa duena.

Atxikitzailea da zein ere subjektu pasibo, ordaintzen dituen errentak direla-eta, beharturik baitago, foru legeak hala aginduta, diru kopuru jakin batzuk edekitzera zerga baten konturako pagu gisa, bere gain hartuz diru kopuru horren sarrera egiteko obligazio nagusia eta bai ezartzen diren beste obligazio osagarriak ere. Errenta horiek gauzaz ordaintzen badira, zilegi izanen da foru legeak sarrera bat egiteko obligazioa ezartzea zerga baten konturako pagu gisa.

25. artikulua. Nortasun juridikorik gabeko erakundeak.

Hala ezartzen duten foru legeetan subjektu pasibo izanen dira herentzia jasogabeak, ondasun komunitateak eta, nortasun juridikorik izan gabe, tributua ezar dakiokeen unitate ekonomiko edo ondare bereizia osatzen duten gainerako entitateak.

26. artikulua. Titular bat baino gehiago direnean.

Betebeharra sortzen duen gertakari edo elementu berean tributudun bat baino gehiago biltzen badira, denak solidarioki daude behartuak betebehar horretan sartzen diren prestazio guztiak betetzera, salbu eta lege mailako arau batean espresuki besterik xedatzen bada.

Administrazioak betebeharraren titularretatik soilik bakar baten nortasuna ezagutzen duenean, huts-hutsik haren izenean egin eta jakinaraziko du ebazpena edo, kasua bada, tributu-likidazioa, eta titular horrek bere gain hartu beharko du betebehar guztia, non eta, betebeharra dirua ordaintzea izanik, betebeharraren zatiketa eskatzen ez duen. Zatiketa hori egin ahal izateko, ezinbestekoa izanen da eskatzaileak aditzera ematea zein diren betebeharra duten gainerakoen datu pertsonalak eta helbidea eta bakoitzari nolako proportzioa dagokion.

27. artikulua. Zerga betebeharrak.

1. Tributu zorra ordaintzea da zerga betebehar nagusia.

2. Zerga betebehar nagusiaren barnean, konturako ordainketak egiteko zerga betebeharra hauxe da: ordainketa zatikatuak egin behar dituenak, atxikitzaileak edo konturako diru-sarrerak egin behar dituenak zerga administrazioari zenbateko bat ordaintzea.

Zerga betebehar hori autonomoa da zerga betebehar nagusiarekiko.

Zergadunak jasandako konturako ordainketen zenbatekoa kentzen ahalko dio zerga betebehar nagusiari, salbu zerga bakoitzaren foru legeak bestelako zenbateko bat kentzeko aukera ezartzen badu.

3. Tributuaren ondoriozko partikularren arteko betebeharrak dira tributudunen artean galdagarria den zerga arloko prestazio bat helburu dutenak. Besteak beste, horrelako betebeharrak dira legez aurreikusitako jasanarazpenen, atxikipenen edo konturako diru-sarreren ondorioz sortzen direnak.

4. Zerga betebehar osagarriak dira artikulu honetan jaso ez eta zerga administrazioari ordaindu behar zaizkion diru prestazioak direnak, beste zerga betebehar batekin loturik eskatzen direnak.

Zerga betebehar osagarrien izaera dute berandutza-interesa ordaintzeko betebeharrek, epez kanpoko aitorpenek ekarritako errekarguek eta premiamendu aldiko errekarguek, baita foru legeek ezarritako gainerakoek ere.

5. Zerga betebehar formalak dira diruzkoak ez izanik tributu araudiak tributudunei, tributuen zordun izan edo ez, ezarritakoak, horiek betetzea tributu arloko jarduketekin edo prozedurekin loturik dutenak. Legez ezar daitezkeen gainerakoez gain, tributudunek honako betebehar formal hauek bete beharko dituzte:

a) Nafarroako lurrean enpresa eta lanbide arloko jarduketak edo eragiketak egiten edo eginen dituzten edo atxikipena duten etekinak ordaintzen dituzten pertsona edo entitateengatik zentsu aitorpenak aurkezteko betebeharra.

b) Zerga arloko edo zerga ondorioak dituzten harremanen identifikazio fiskaleko zenbakia eskatzeko eta erabiltzeko betebeharra.

c) Aitorpenak, autolikidazioak eta komunikazioak aurkezteko betebeharra.

d) Kontabilitate eta erregistro liburuak eramateko eta mantentzeko betebeharra, eta, betebeharra sistema informatikoen bitartez betetzen denean, euskarri diren programa, fitxategi eta sistema informatikoak eta datuen interpretazioa ahalbidetzen duten kodetze sistemak eramateko eta mantentzeko betebeharra, barnean harturik datu horiek irakurgarri bihurtzeko bitartekoak, baldin eta horiek irakurtzea edo interpretatzea ezinezkoa bada enkriptaturik edo kodeturik egoteagatik.

Nolanahi ere, kontabilitateko egoera orriak eta aurkeztutako autolikidazioak edo aitorpenak zein jatorrizko datutatik eratorri, datu horiek dituzten programen, fitxategien eta artxiboen kopiak gorde beharko dituzte aurkezpena telematika bidez egiteko betebeharra duten tributudunek.

e) Fakturak edo ordezko dokumentuak egiteko eta luzatzeko betebeharra, eta beren zerga betebeharrekin lotutako fakturak, dokumentuak eta egiaztagiriak gordetzekoa.

f) Tributudunak bere edo hirugarrenen zerga betebeharrekin lotutako eta gorde beharreko liburuak, erregistroak, dokumentuak eta informazioa zerga administrazioari aurkezteko betebeharra, baita zerga ondorioak dituen edozein datu, txosten, aurrekari eta egiaztagiri aurkezteko ere, Administrazioak eskaturik edo aldian behingo aitorpenetan. Eskatutako informazioa euskarri informatikoan gordetzen denean, euskarri horretantxe eman beharko da hala eskatzen denean.

g) Administrazioaren ikuskapenak eta egiaztapenak errazteko betebeharra.

h) Atxikipena edo konturako diru-sarrerak dituzten errentak hartzen dituzten tributudunei egindako atxikipenen edo konturako diru-sarreren ziurtagiri bat emateko betebeharra.

Idatz-zati honetan xedatutakoa garatuz, erregelamenduetako xedapenek zerga betebehar formalak betetzeari buruzko egoerak arautzen ahalko dituzte.

Zehazki, zehaztuko da erregistro liburuak aldizka eta baliabide telematikoak erabiliz zein kasutan aurkeztu behar diren.

28. artikulua. Tributu obligazioari buruz xedatu ezina.

Tributudunaren posizioa eta tributu obligazioaren gainontzeko elementuak ezin izanen dira partikularren egintzen edo hitzarmenen bidez aldatu. Egintza edo hitzarmen horiek ez dute administrazioarekiko ondoriorik izanen, haien ondorio juridiko-pribatuak ezertan galarazi gabe.

2. atala. Erantzuleak

29. artikulua. Araubide orokorra.

1. Zilegi izanen da foru legeak beste pertsona batzuk deklaratzea tributu zorraren erantzule solidario edo subsidiario, subjektu pasibo edo zordun nagusien ondoan.

2. Lege batek ez badu besterik espreski agintzen, erantzukizuna beti subsidiarioa izanen da.

3. Foru lege honen 30.artikuluko 4.idatz-zatian xedatutakoa izan ezik, zordunak borondatezko ordainketa egiteko aldian daukan zerga-zor osoraino iritsiko da erantzukizuna.

Borondatezko ordainketa egiteko epea iragan, eta erantzuleak diru-sarrerarik egin ez badu, ordainarazpen aldia hasiko da, eta zorra premiamendu bidez eskatuko da, bidezkoak diren errekargu eta interesekin batera.

Erantzukizunak ez ditu zehapenak hartuko, foru lege honetan edo beste batean ezartzen diren salbuespenekin.

Erantzukizunak zehapenak ere hartzen dituen kasuetan, zordun nagusiak eskubidea izan badu 71.3 artikuluan aurreikusitako murrizketarako, zor deribatua izanen da zordun nagusiari zegokiona baina balizko murrizketa aplikatu gabe, eta adostasuna emanen zaio erantzuleari erantzukizun-deklarazioaren proposamenean.

Adostasunagatiko murrizketa aipatu 71.3 artikuluan aurreikusitakoa izanen da. Erantzuleak lortutako murrizketa besterik gabe eskatuko zaio edozein erreklamazio edo errekurtso aurkeztuz gero erantzukizun-deklarazioaren akordioaren aurka, deribazioaren bidezkotasunean edo likidazio deribatuetan oinarrituta.

Idatz-zati honetan aurreikusitako murrizketa ez zaie aplikatuko 30.4 artikuluan zorrak ordaintzeko aipatu erantzukizun kasuei.

4. Betiere, tributu-zorraren ordainketa exijitzeko administrazio-ekintza erantzuleei deribatzeko, administrazio-egintza bat beharko da, zeinean, interesdunari entzunaldia eman ondoren, erantzukizuna eta bere mota deklaratu eta haren zenbaterainokoa zein den zehaztuko baita.

Egintza hori jakinarazi eginen zaie, likidazioaren elementu funtsezkoak adieraziz, erregelamendu bidez finkatzen den moduan.

Espedienteari hasiera emateko unean organo eskudunak erantzukizuna deribatzeko egintzarako proposamen bat egiteko bide ematen duten elementu guztiak baditu, interesdunei proposamen hori jakinaraziko zaie, adieraziz espedientea egina dela eta hamabost eguneko epea dutela bidezkotzat jotzen dituzten alegazioak aurkezteko.

Hamabost eguneko epe hori iragan ondoren alegaziorik aurkeztu gabe edo epe horretan aurkezteari uko eginda, erantzukizuna deribatzeko egintza proposamenean jasotako eran eman eta jakinarazi egin dela ulertuko da, eta interesdunei hala adieraziko zaie jakinarazpenean. Ordainketa egiteko eta errekurtsoa edo erreklamazioa aurkezteko epeak kontatzen hasteko eguna izanen da erantzukizuna deribatzeko egintza jakinarazitzat ematen den eguna.

Ondorio horietarako, egindako proposamenean jaso beharko dira zorra eragin duen autolikidazioaren edo likidazio administratiboaren funtsezko elementuak, erregelamenduz ezartzen den moduan, egintza aurkatzeko bideak eta epeak, zorra ordaintzeko epea eta modua, bai eta erantzukizuna deribatzeko egintza jakinarazitzat emateko modua eta unea ere adieraziz, aurreko paragrafoan esandakoarekin bat, une horretatik aurrera erantzulearenak izanen baitira zordun nagusiaren eskubide guztiak.

Erantzukizunaren deklarazioari buruzko erabakiaren kontrako erreklamazio edo errekurtsoaren bidez, zor-eskaera egiteko bide ematen duen egintzaren oinarriaz gainera, oinarri horretako likidazioak ere aurkatu ahal izanen dira. Errekurtso edo erreklamazio horien ondorioz, ezin izanen dira berrikusi beste zergadunentzat irmo bilakatu diren likidazioak, ezpada errekurtsoa edo erreklamazioa aurkeztu duen erantzulearen beharkizunaren zenbatekoa.

Dena dela, 30.4 artikuluan ezarritako kasuetan, ezin izanen dira oinarri horrek hartzen dituen likidazioak aurkatu, erantzukizunaren zenbateko osoa baizik. Orobat, aipatu artikuluan aurreikusitako kasuetan, ez da 70.6 artikuluan xedatutakoa aplikatuko, ateratzen den zenbateko deribatua zorretatik nahiz tributu-zehapenetatik etorri

.

5. Administrazio akzioa erantzule subsidiarioetara desbideratzeko, aurretiaz zordun nagusia eta beste erantzule solidarioak huts egindakotzat deklaratu beharko dira, deklarazio hori baino lehen legez aurreikusten den markoan har daitezkeen kautelazko neurriak ezertan galarazi gabe.

6. Zor beraren erantzule solidario edo subsidiarioak bi edo gehiago badira, zilegi izanen da zor hori haietako edozeini osorik eskatzea.

7. Erantzuleak eskubidea izanen du berak ordaindutako edo bere ondarearen kargura berdinduriko kuotak zordun nagusiari (dela zergaduna, ordezkoa edo tributu zorraren oinordekoa) eskatzeko. Pertsona batzuek gradu bereko erantzukizuna, solidarioa edo subsidiarioa, daukatela deklaratu baldin bada, kuota ordaindu dutenek atzerabideko akzioa erabili ahalko dute gainontzeko erantzuleen aurka.

30. artikulua. Erantzukizun solidarioko zenbait kasu berezi.

1. Tributu obligazioen erantzule solidario izanen dira tributu gaietako arau-hauste baten egile edo laguntzaile izan diren pertsona guztiak.

2. Aitorpena bateratua baldin bada, taldeko sozietateak tributu zorraren erantzule solidario izanen dira, zehapenak salbu.

3. Foru lege honetako 25. artikuluak aipatzen dituen entitate juridiko edo ekonomikoen partaide edo titularkideak entitate horien tributu obligazioen erantzule solidario izanen dira, haietan duten partearen proportzioan.

4. Ondoren aipatzen diren pertsona edo entitate hauek tributu zorraren eta, bidezkoa bada, tributu arloko zehapenen erantzule subsidiarioak izanen dira, eta ordainarazpen aldiko errekargua eta berandutza-interesak ere ordaindu beharko dituzte, Zerga Administrazioak bahitu edo besterentzen dituen ondasunen edo eskubideen balioa berdindu arte:

a) Zerga Administrazioaren lana galarazteko asmoz, pagatzera behartutakoaren ondasunak edo eskubideak eskualdatzen edo ezkutatzen dituztenak edo horretan laguntzen dutenak.

b) Beren erruz edo zabarkeriaz bahitzeko aginduak betetzen ez dituztenak.

c) Bahituraren edo beste aurreneurri edo berme baten jakitun izanda, bahitutako ondasun edo eskubideen altxaketa edo kautelazko neurri baten edo berme baten xede diren ondasun eta eskubideen altxaketa onartzen dutenak edo eginkizun horretan laguntzen dutenak.

d) Zordunaren ondasunak gordetzen dituzten pertsona edo entitateak, bahituraren jakinarazpen jaso ondoren, ondasunen ostentzea onartzen edo eginkizun horretan laguntzen dutenak.

e) Balio erantsiaren gaineko zergaren subjektu pasiboak ordaindu beharreko tributu-zorraren erantzule solidarioak izanen dira zerga-jasanarazpen egokia saihesten duten operazioen hartzaileak, baldin eta saiheste horretan egite edo ez-egite erruzko nahiz dolozkoa izan badute.

31. artikulua. Ustiategiak edo jarduera ekonomikoak eskuratzearen ondoriozko erantzuleak.

1. Zilegi izanen da pertsona fisiko nahiz juridikoak eta foru lege honetako 25. artikuluak aipatzen dituen erakundeak ustiategi eta jarduera ekonomikoetan aritzearen ondorioz sortzen diren tributu zor eta erantzukizunak, edozein arrazoi dela kausa, hurrengo titular edo erabiltzaile bihurtzen direnei eskatzea, legedi zibilak herentzia eskuratzeko xedatzen duena ezertan galarazi gabe.

Erantzukizun mota hau ez zaie aplikatuko zordun konkurtsatu batenak ziren ustiapen edo jarduera ekonomikoen titulartasunaren erosleei, erosketa konkurtso prozedura baten bidez egin baldin bada.

2. Erantzukizuna ustiapen eta jardueretan aritzeagatik sortzen diren zorretara hedatuko da, likidatuetara zein likidatu gabekoetara, are horietatik ateratako errentetara ere. Zor diren konturako diru-sarrerak eta egindako edo egin beharreko atxikipenak ez ordaintzetik datozen obligazio guztietara ere hedatuko da, hala nola ezarritako edo ezartzen diren zehapenetara.

3. Eskuratzailearen erantzukizuna solidarioa da eta ez du transmititzailea bere tributu obligazioetatik askatzen.

4. Ustiategi edo jarduera ekonomikoaren titulartasuna eskuratu nahi duenak zilegi izanen du, oraingo titularra ados badago, Administrazioari eskatzea ustiategi edo jardueran aritzeak sortu dituen tributu zor eta erantzukizunen ziurtagiri xehetua. Ziurtagiri horren edukia negatiboa bada edo bi hilabeteko epean luzatzen ez bada, artikulu honetan ezartzen den erantzukizunetik libre egonen da hura.

32. artikulua. Erantzukizun subsidiarioko kasu bereziak.

1. Tributu arloko arau-hauste bakunen eta -pertsona juridikoek egindako arau-hauste larrien kasuan- tributu zor osoaren erantzule subsidiario izanen dira horien izatezko edo eskubidezko administratzaileak, hautsitako tributu obligazioak betetzeko haiei dagozkien ekintza beharrezkoak egin ez badituzte, haien menpekoek obligazioak ez betetzea onartu badute edo arau-hauste horiek ahalbidetu dituzten erabakiak hartu badituzte.

Halaber, eta edozein kasutan, beren jarduerari utzi dioten pertsona juridikoek betetzeko dituzten tributu obligazioen erantzule subsidiarioak haien izatezko edo eskubidezko administratzaileak izanen dira.

Agindu honetan aurreikusten denak ez die ezertan eragiten tributuei buruzko legedia indardunak aurreikusten dituen beste erantzukizun kasuei.

2. Kasuan kasuko konkurtso-administrazioaren partaideak erantzule subsidiario izanen dira, baita sozietate eta entitateen likidatzaileak oro har, egoera horien aurretik sortutako tributu beharkizunak oso-osorik betetzeko behar ziren kudeaketak zabarkeriagatik edo asmo txarrez egin ez bazituzten. Egoera horien ondotik eskatzen diren tributu beharkizunei eta ezartzen diren zehapenei dagokienez, administratzaile gisa erantzunen dute, administrazio eginkizunak esleituak dituztenean.

3. Ondoko hauek ere erantzule subsidiarioak izanen dira:

a) Pertsona juridikoen benetako kontrola, erabatekoa edo partziala, zuzenean edo zeharka duten pertsona edo entitateak, edo haiekin batera aritzeko asmoa dutenak, betiere frogatzen baldin bada pertsona juridikoak gehiegikeriaz edo iruzurrez sortu edo erabili direla Ogasun publikoaren aurrean dagoen ondare-erantzukizun unibertsala saihesteko, eta pertsonen edo esfera ekonomikoen bakartasuna badago edo ondare-nahasketa edo desbideraketa. Erantzukizuna eskatzen ahal diren tributu zorretara eta pertsona juridiko horiei ezartzen ahal zaizkien zehapenetara hedatuko da.

b) Tributudunek osorik edo parte batean kontrolatzen dituzten pertsona edo entitateak edo tributudun horiekin batera aritzeko asmoa erakutsi dutenak, tributudun horien tributu beharkizunengatik, frogatzen baldin bada pertsona edo entitate horiek gehiegikeriaz edo iruzurrez sortu edo erabili direla Ogasun publikoaren aurrean dagoen ondare-erantzukizun unibertsala saihesteko, eta pertsonen edo esfera ekonomikoen bakartasuna badago edo ondare-nahasketa edo desbideraketa. Horrelako kasuetan, erantzukizuna zehapenetara ere hedatuko da.

4. Era berean, haien jarduera ekonomiko nagusiari dagozkion obren exekuzioa edo zerbitzuak ematea kontratatu edo azpikontratatzen duten pertsonak edo entitateak erantzule subsidiarioak izanen dira, langile, profesional edo beste enpresaburu batzuei atxiki beharreko zenbatekoei edo jasanarazi beharreko tributuei dagozkien tributu obligazioengatik, kontratazioaren edo azpikontratazioaren xede diren obrei edo zerbitzuei dagokien zatian.

Aurreko paragrafoan aurreikusitako erantzukizuna ez da eskatuko kontratistak edo azpikontratistak zerga arloko betebeharrak egunean dituela frogatzen duen egiaztagiri berariazko bat aurkeztu badio ordaintzaileari; agiria zerga arloko administrazioak luzatua izanen da, xede horrekin, kontratazioari edo azpikontratazioari dagokion faktura bakoitza ordaindu aurreko hamabi hilabeteko epean.

Erantzukizuna mugatuko da kontratistak edo azpikontratistak zerga arloko betebeharrak egunean dituela frogatzen duen egiaztagiria ordaintzaileari eman bitartean egiten diren ordainketetara, edo aurreko egiaztagiria eman zenetik berririk aurkeztu gabe hamabi hilabete iragan ondoren egiten direnetara.

Zerga administrazioak idatz-zati honetan aipatzen den egiaztagiria luzatu edo ukatu eginen du, Ekonomia eta Ogasun kontseilariak ezartzen dituen baldintzetan.

5. Langile, profesional edo beste enpresaburu batzuei atxiki beharreko kopuruen edo jasanarazi beharreko tributuen ondoriozko tributu-zorren erantzule subsidiarioak izanen dira zor horiek aitortzera eta diru-sarrera egitera behartutako pertsona juridikoen egitatezko edo zuzenbidezko administratzaileak, jardueraren jarraipena izanik, tributu kontzeptu horiengatik diru-sarrera gabeko autolikidazioak behin eta berriz aurkezten direnean eta egiaztatzen ahal denean aurkezpen horrek ez duela benetako asmorik autolikidazioaren xedeko zerga betebeharra betetzeko.

Autolikidazioak behin eta berriz aurkeztu direla ulertuko da baldin eta, urte natural berean, elkarren segidan edo ez, aurkeztu behar direnen erdiak edo gehiago diru-sarrerarik gabe aurkezten badira, geroratzeko edo zatikatzeko eskaera egin edo ez, eta aurkezpena epe barrenean edo epetik kanpo egina izan.

Ondorio horietarako, luzatzeko edo zatikatzeko eskaera eginik, baimen hori emateko ebazpena duten autolikidazioak ez dira konputatuko, non ez diren gero bete gabe uzten, ez-betetzea noiznahi gertatzen dela ere, eta behar bezala formalizatutako bermearekin eman direnak ez dira inoiz konputatuko.

Erantzukizun honen ondorioetarako, autolikidazioak diru-sarrerarik egin gabe aurkeztutzat joko dira bigarren idatz-zatian aipatu urte naturaleko diru-sarreretatik guztira ateratzen den zenbatekoa ez denean sartu beharreko kuota autolikidatuen guztirakoaren ehuneko 50 baino handiagoa, nahiz diru-sarrera partzialak izan aurkeztu diren autolikidazio guztietan edo batzuetan.

Lehen lerrokadan aipaturiko betebeharrak betetzeko benetako asmorik ez dagoelako presuntzioa egonen da kasu honetan: hirugarrenen titulartasuneko kredituak ordaindu badira, zeinen mugaeguna geroagokoa baita xedapen honetan ezarritako erantzukizunak bere barrenean hartzen dituen zerga betebeharrak sorrarazi edo exijitzeko modukoak gertatu ziren eguna baino, eta zeinek lehentasunik ez baitute azken zerga-betebehar horien ondoriozko zerga-kredituen aldean.

2. atala. Oinordekoak eta tributupeko ondasunen eskuratzaileak

33. artikulua. Tributu arloko eskubide eta betebeharren oinordekoak.

1. Mortis causa oinordekoak hildakoaren tokian subrogatuko dira eta betekizun dauden tributu obligazioen erantzule izanen dira, herentzia eskuratzeko legedia zibilak xedatzen duenaren ondoriozko mugekin. Zehapenik ez da inoiz eskualdatu ahalko.

2. Desegin eta likidatutako sozietateen edo entitateen kasuan, bete gabe dituzten zerga betebeharrak bazkideei edo kapitaleko partaideei eskualdatuko zaizkie, zeinak haien erantzule solidario izanen baitira, esleitu zaien likidazio kuotaren eta desegin aurreko lau urteetan ondareagatik jaso duten eta horrenbestez betebehar horien erantzule izan beharko lukeen sozietate-ondarea gutxitu duen balioaren mugaraino, 30.4.a) artikuluan aurreikusitakoa galarazi gabe.

3. Sozietateak eta nortasun juridikoa duten entitateak likidaziorik gabe desegin edo azkentzen diren kasuetan, bete gabeko zerga betebeharrak beren oinordeko pertsona edo entitateei eskualdatuko zaizkie edo eragiketaren onuradun direnei. Nortasun juridikoa duen entitate eta sozietate baten aktiboaren eta pasiboaren lagapen orokorreko edozein kasutan ere aplikatuko da arau hori.

4. Artikulu honetako 2. eta 3. idatz-zatietan aipatu sozietate eta entitateek egindako arau-hausteengatik izan daitezkeen zehapenak beren oinordekoei eskatzen ahalko zaizkie, idatz-zati horietan ezarritako moduan eta, zein den kasua, 2. idatz-zatian xedatutakoaren arabera zehaztutako balioaren mugaraino.

34. artikulua. Ondasun atxikien eskuratzaileak.

1. Foru legeak hala aginduta tributu zorrari atxikiak dauden ondasunak eskuratzen dituztenek, haiekin ordainduko dute tributu akzioa desbideratzearen ondorioz, baldin zorra ordaindu ez bada.

2. Tributu akzioa ondasun atxikien kontra desbideratzeko, Administrazio egintza beharko da, erregelamenduak agindu bezala jakinarazia, eta ondasun-eskuratzaileak zilegi izanen du pagatzea, akzioari aurrera egiten uztea edo egindako likidazioaren kontra nahiz desbideratze horren zilegitasunaren kontra erreklamatzea.

3. Desbideratzearen muga izanen da foru legeak ondasunen atxikipena zehaztean ezarritakoa.

4. atala. Jarduteko gaitasuna

35. artikulua. Nork duen jarduteko gaitasuna.

Tributu gaietan, Zuzenbide Pribatuko arauen arabera jarduteko gaitasun hori duten pertsonek ez ezik, adin txikikoek ere izanen dute gaitasuna, ordenamendu juridikoaren arabera haien gaineko guraso boterea edo tutoretza duten pertsonek lagundu gabe zilegi dituzten jarduerek sortzen dituzten tributu harremanetarako.

36. artikulua. Ordezkaritza.

1. Jarduteko gaitasuna duen tributudunak zilegi izanen du ordezkari baten bidez egintzak egitea, eta ordezkari horri zuzenduko zaizkio administrazioaren ondorengo egintzak besterik agintzen ez den artean.

2. Errekurtsoak edo erreklamazioak jartzeko, haiek bertan behera uzteko, tributudun baten izenean eskubide bati uko egiteko, betebeharrak onartu edo aitortzeko, eta deboluzio edo ordainketak eskatzeko, ordezkaritza frogatu beharko da, zuzenbidearen arabera balioduna den edozein baliabide fidagarri erabiliz edo administrazio organo eskudunaren aurrean agertuz. Tramite hutseko egintzetarako ordezkaritza emantzat joko da.

Foru Lege honek arautzen dituen prozeduretan tributudunaren sinadura beharrezkoa bada, ordezkaritza egiaztatu beharko da aurreko lerroaldean aipatutako baliabideren bat erabiliz. Helburu horretarako baliogarriak izanen dira tributuen arloko administrazioak onesten dituen agiri normalizatuak.

3. Ordezkaritzarik ez badago ere edo behar adina frogatu ez bada ere, kasuko egintza egintzat hartuko da, frogabide hori aurkezten bada edo duen akatsa zuzentzen bada Administrazio organoak hartarako eman behar duen hamar eguneko epean.

4. Unitate ekonomiko edo ondare bereizi diren entitate, elkarte, herentzia jasogabe eta ondasun komunitateen kasuan, haien ordezkari diharduenak izanen du ordezkaritza, modu fede-emailean frogatzen bada; inor ez badute izendatu ordezkari, itxuraz kudeaketa edo zuzendaritza lanetan aritzen dena hartuko da halakotzat, eta halakorik ez bada, entitatea edo komunitatea osatzen duten bazkide edo partaideetako edozein.

5. Jarduteko gaitasunik ez duten tributudunek beren legezko ordezkarien bidez eginen dituzte egintzak.

6. Zerga kudeaketako gizarte lankidetzaren esparruan, edozein dokumentu bitarte telematikoen bidez aurkezten bada tributu administrazioaren aurrean, aurkezleak kasu bakoitzean behar den ordezkaritza izan beharko du. Tributu administrazioak eskatzen ahalko du edozein momentutan ordezkaritza horren egiaztapena.

5. atala. Helbide fiskala

37. artikulua. Araubide orokorra.

1. Tributu gaietarako helbidea hauxe izanen da:

a) Pertsona fisikoen kasuan, haien ohiko bizilekua.

b) Pertsona juridikoentzat, sozietatearen helbidea, betiere baldin eta administrazio kudeaketa eta negozioen zuzendaritza egitez eta benetan bertan zentralizaturik badago. Bestela kudeaketa edo zuzendaritza hori kokaturik dagoen lekua hartuko da.

2. Helbide fiskala Nafarroan duten tributudunak beharturik daude helbide hori tributu administrazioari jakinaraztera. Tributudunak helbide fiskal hori deklaratu ez badu, bera titular duen edozein eraikin edo ustiategirena hartuko da halakotzat jakinarazpenak egiteko.

3. Tributuduna helbidez aldatzen bada, hala eman beharko dio aditzera tributu administrazioari, hartarako aitorpen espresua eginez. Aldaketak ez du Administrazio horrekiko ondoriorik izanen harik eta delako tributu aitorpena aurkeztu arte. Administrazioak zilegi izanen du tributu helbidea zuzentzea kasurako konprobazio bat eginez.

Helbide aldaketa deklaratu ez bada, aurreko lerrokadan xedatu den bezala, tributudunak azken deklaratu duen helbidea edo edozein tributu agiritan jarri duena hartuko da helbidetzat ondorio guztietarako, baita jakinarazpenetarako ere.

38. artikulua. Kasu bereziak.

Behar bezala justifikaturiko aparteko kasuetan, tributu administrazioak zilegi izanen du helbide fiskala Nafarroaz kanpo duten subjektu pasiboei Nafarroan helbidea duen ordezkari bat izendatzeko eskatzea, harekin izateko harremanak..

Aurreko lerrokadan xedatu denak ez du ezertan galarazten araubide komuneko legediak Espainian egoitzarik ez dutenentzat agintzen duena.

IV. KAPITULUA. Oinarria

1. atala. Zerga oinarria nola finkatu

39. artikulua. Araubideak.

1. Tributu bakoitzaren foru lege berariazkoak finkatuko du zer bide eta metodo erabiliko diren zerga oinarria finkatzeko, honako araubideetan:

a) Zuzeneko estimazioa

b) Estimazio objektiboa

c) Zeharbideko estimazioa

2. Subjektu pasiboak zilegi izanen du, hartarako frogak aurkeztuz, aurreko idatz-zatiko a) eta c) letretako araubideek ezartzen dituzten oinarriak ezeztatzea.

40. artikulua. Zuzeneko estimazioa.

Tributu oinarriak zuzeneko estimazioaren araubidean finkatzea Administrazioari dagokio eta hartarako, aurkeztu diren aitorpen edo dokumentuak edo administrazioak egiaztaturiko liburu eta erregistroetan jasotzen diren datuak erabiliko ditu.

41. artikulua. Estimazio objektiboa.

Estimazio objektiboko araubidea subjektu pasiboek hala nahi badute erabiliko da, tributu bakoitzaren foru lege berariazkoak hala xedatzen duenean.

42. artikulua. Zeharbideko estimazioa.

Subjektu pasiboek aitorpenik aurkeztu ez edo aurkeztu dituztenetan Administrazioak ez baditu aurkitzen zerga oinarrien edo etekinen estimazio osoa egiteko behar dituen datuak, edo subjektu pasiboek trabaz, aitzakiaz, edo ukoz ezintzen badute ikuskatze lana, edo beren kontabilitate obligazioak nabarmenki betetzen ez badituzte, orduan oinarriak edo etekinak zeharbideko estimazio araubidean finkatuko dira, hartarako bide hauetako bat erabiliz:

a) Kasurako ardurako diren datuak eta aurrekariak aplikatuz.

b) Ondasun eta errenta horien existentzia zeharbidez frogatzen duten elementuak erabiliz, eta kasuko sektore ekonomikoan normalak diren diru sarrera, salmenta, kostu eta etekinena frogatzen dutenak ere bai, tributu gaietarako konparatu behar diren produkzio unitateen edo famili unitateen tamaina aintzat hartuta.

c) Kasuan kasuko zergadunen zeinu, indize edo moduluak baloratuz antzeko edo pareko kasuetarako eskura dauden datu eta aurrekarien arabera.

43. artikulua. Zeharbideko estimazioaren prozedura.

1. Zeharbideko araubidearen aplikazioa tributu ikuskaritzaren lanak eragin badu, subjektu pasiboaren tributu egoera erregularizatzeko aktekin batera honako puntuei buruzko txosten arrazoitua aurkeztuko da:

a) Zeharbideko estimazioaren araubidea aplikatzea ekarri duten arrazoiak.

b) Ikuskatu beharreko subjektuaren nahitaezko kontabilitatea eta erregistroak zertan diren.

c) Oinarriak edo etekinak finkatzeko hautatu diren bideen zergatia.

d) Aurrekoetan oinarrituz egin diren kalkulu eta estimazioak.

Kasuko txostenarekin batera hasitako aktak haien izaera eta motaren araberako prozeduran tramitatuko dira.

2. Tributu ikuskaritza tarteko izan ez den kasuetan, kudeaketa organo eskudunak administrazio egintza emanen du tributu oinarri eta likidazioa finkatzeko, eta bai hala jakinaraziko ere interesatuari, foru lege honetako 113 eta 114. artikuluek aipatzen dituzten baldintzekin eta aurreko idatz-zatiko a), c) eta d) letretako datuak adieraziz.

3. Zeharbideko estimazioaren araubidea aplikatzeko ez da beharko hori deklaratzen duen administrazio egintzarik, nahiz horrek ez duen galarazten handik eratorritako egintza eta likidazioen kontra errekurtsoak jartzea. Jarritako errekurtsoetan zilegi izanen da zeharbideko estimazioaren araubidea aplikatzea bide zen ala ez eztabaidatzea.

4. Zeharkako zenbatespenaren araubidea aplikatzea ekarri zuten inguruabarrekin zerikusia duten datu, dokumentu edo probak kontuan hartu ahalko dira, soilik, haren kontra jartzen diren errekurtso edo erreklamazioen erregularizazioan edo ebazpenean, kasu hauetan:

a) Erregularizazio proposamenaren aurretik aurkezten direnean.

b) Tributudunak frogatzen duenean erregularizazio proposamenaren ondoren aurkeztutako datu, dokumentu edo probak ezin izan zirela aurkeztu prozeduran. Kasu horretan, jarduketen atzeraeragina aginduko da, aipatu inguruabarrak atzeman ziren unera.

2. atala. Balioen egiaztapena

44. artikulua. Egiaztapen bideak

1. Zerga Administrazioak zilegi izanen du errenta, produktu, ondasun eta zergapeko egintzaren beste elementuen balioa egiaztatzea honako bide hauek erabiliz:

a) Etekinen kapitalizazioa edo egozpena egitea tributu bakoitzaren foru legeak ezartzen duen ehunekoari.

b) Estimazioa erregistro ofizial fiskaletan agertzen diren balioen arabera.

Ondasun higiezinen kasuan, ondasun horiek baloratzeko erreferentzia gisa hartuko den erregistro fiskal ofiziala Nafarroako Lurralde Aberastasunaren Erregistroa izanen da.

c) Merkatuko prezio batez bestekoak.

d) Espainiako nahiz atzerriko merkatuetako kotizazioak.

e) Administrazioko perituen irizpena.

f) Aseguru-kontratuetako polizetan ondasunei esleitutako balioa.

g) Hipotekatutako finken tasazioan esleitutako balioa, hipotekei buruzko legedian ezarritakoari jarraikiz.

h) Erregelamenduz ezartzen den epean egindako ondasun horren beste eskualdaketetan deklaratutako prezioa edo balioa, inguruabarrak kontuan harturik.

i) Zerga Administrazioak lehenago egiaztatutako balioekin konparatzearen ondoriozko balioa.

j) Perituen alde biko tasazioa.

k) Tributu bakoitzaren foru legeak zehazten duen beste edozein bide.

2. Nolanahi ere, subjektu pasiboak peritu-tasazio kontraesanezkoa eska dezake, aurreko atalean aipatutako baloreen zerga-egiaztapeneko gainerako prozedurak zuzentzeko, honako epe hauen barnean:

a) Batera egiten direnean egiaztapenaren emaitzaren eta likidazioaren jakinarazpena, administratiboki egiaztatutako baloreen oinarriaren gainean egindako likidazioaren jakinarazpena egintzat jo eta hurrengo hamabost egunen barnean.

b) Baloreen egiaztapenaren emaitzaren jakinarazpen bereizia egiten bada, behar bezala jakinarazitako baloreen egiaztapen egintzaren aurka bidezkoa den lehen erreklamazio epearen barnean.

Kontradikziozko peritu tasaziorako eskaera aurkezteak berarekin ekarriko du likidazioaren gauzatzea etetea, baita errekurtsoa edo erreklamazioa aurkezteko epea etetea ere.

Kontradikziozko peritu tasazioa egitea erabaki delarik, erregelamendu bidez ezarri den moduan, peritu horiek ez badira bat etortzen ondasun edo eskubideen balioaren gainean eta Administrazioko perituak egindako tasazioa ez bada subjektu pasiboarenak egindakoa baino 100eko 10 altuagoa eta ez badu 20.000.000 pezeta gehiago egiten, azken hori hartuko da likidazio oinarritzat.

Administrazioko perituaren tasazioak muga hori gainditzen badu, hirugarren peritu bat izendatuko da. Hartarako, Ekonomi eta Ogasun Departamentuak urteroko urtarrilean eskatuko die lanbide elkargoei eta legez aitortutako lanbide elkarte edo lanbide korporazioei zerrenda bat bidal dezatela hirugarren peritu aritzeko prest dauden kideekin. Jendaurreko zozketa eginda zerrenda bakoitzetik bat hautatuta, harengandik hasita eginen dira izendapenak, hurrenkera korrelatiboan, baloratu beharreko ondasun eta eskubideak nolakoak diren aintzat harturik eta beti ere izendapenari uko egiten ez bazaio behar adinako arrazoi batengatik.

Baloratu beharreko ondasun eta eskubideen izaera dela eta ez badago lanbide elkargo eskudunik edo hirugarren peritu aritzeko prest dagoen profesionalik, Espainiako Bankuari eskatuko zaio kasuko erregistro ofizialean inskribaturiko tasazio sozietate bat izenda dezala.

Administrazioko perituak lege indardunek agindu bezalako lansaria jasoko du. Subjektu pasiboaren perituaren zerbitzu-sariak subjektu pasiboak ordainduko ditu. Hirugarren perituak egindako tasazioaren eta aitortutako balioaren arteko diferentzia, balio absolutuetan, aitortutako balioaren ehuneko 20tik gorakoa denean, hirugarren perituren gastuak subjektu pasiboak ordainduko ditu eta, bestelako kasuetan, Administrazioak. Kasu horretan, subjektu pasiboak eskubidea izanen du hurrengo lerroaldeak aipatzen duen gordailuak sortzen dituen gastuak itzul dakizkion.

Hirugarren perituak zilegi izanen du eskatzea ezen, bere lana hasi baino lehen, bere lansarien zenbatekoaren adinako hornidura egin dadila. Hartarako 10 eguneko epean gordailu bat eginen da Foru Komunitateko Diruzaintzan. Alderdietako edozeinek ez badu gordailu hori egiten, ulertuko da onartzen duela beste alderdiaren perituak egindako balorazioa, zein ere den bi balorazioen arteko aldea.

Hirugarren perituak bere balorazioa entregatu duelarik tributu administrazioan, hala emanen zaio aditzera interesatuari eta aldi berean 15 eguneko epea emanen, bidezkoa bada, bere karguko lansarien pagamendua frogatzeko. Bidezkoa bada, baimena emanen da Foru Komunitateko Diruzaintzan gordailatutako lansari-hornidura erabiltzeko.

3. Tributu bakoitzari buruzko arauek gidatuko dute artikulu honetako 1. idatz-zatian aipaturiko egiaztapen bideen aplikazioa.

45. artikulua. Balorazioari buruzko aldez aurreko erabakiak.

1. Subjektu pasiboek Tributu Administrazioari eskatu ahal izanen diote, tributu bakoitzari buruzko arauak halakorik aurreikusten duenean, aldez aurretik eta era loteslean zehatz dezan errenten, produktuen, ondasunen, gastuen eta zergagaiaren gainerako elementuen balorazioa, ondorio fiskaletarako.

2. Eskari hori idatziz aurkeztu beharko da, zergagaia gauzatu baino lehen, edo, kasua bada, tributu bakoitzari buruzko arauetan ezartzen diren epeetan, eta harekin batera subjektu pasiboak egindako balorazio proposamen bat ere aurkeztu beharko da.

3. Tributu administrazioak zilegi izanen du subjektu pasiboak deklaratu dituen inguruabarrak eta egitatezko elementuak egiaztatzea.

4. Tributu administrazioaren balorazioa idatziz emanen da, aditzera emanez balorazioa loteslea dela, egitatezko zer baldintzari buruzkoa den, eta zer zergari aplikatzen zaion, tributu bakoitzaren araudiak finkatzen dituen epeak eta prozedura errespetatuz. Tributu administrazioak ez badu esandako epe horietan erantzuten, ulertuko da subjektu pasiboak proposatzen dituen balioak onartzen direla.

5. Legea aldatzen ez bada, edo balorazioaren oinarri izandako egoera ekonomikoa nabarmen aldatzen ez bada, erabakian adierazitako balioak aplikatu beharko dizkio tributu administrazioak subjektu pasiboari.

6. Erabakiak luzeenez hiru urteko indarraldia izanen du, bera ezartzen duen araudian besterik agintzen ez bada.

7. Subjektu pasiboek ez dute zilegi izanen inolako errekurtsorik jartzea agindu honetan arautzen diren erabakien kontra, nahiz eta zilegi duten errekurtsoa jartzea ondoren eman litezkeen likidazioen kontra.

3. atala. Likidazio oinarria

46. artikulua. Kontzeptua.

Likidazio oinarria da zerga oinarriari, kasua bada, tributu bakoitzaren foru legeak ezartzen dituen murrizketak egin ondorengo emaitza.

V. KAPITULUA. Tributu zorra

1. atala. Karga tasa, kuota eta tributu zorra

47. artikulua. Karga tasak.

Karga tasatzat hartuko dira kasuan kasuko likidazio oinarriari kuota zehazteko aplikatu behar zaizkion tasa proportzional edo progresiboak.

48. artikulua. Tributu kuota.

Tributu kuota zehaztu ahalko da aplikatzekoa den karga tasaren arabera, foru legeetan horretarako ezarritako kopuru finkoaren arabera, edo, aldi berean, bi prozedura horien bidez.

49. artikulua. Tributu kuota ofizioz murriztea.

Tributu kuota ofizioz murriztu beharko da karga tasak aplikatzearen ondorioz hauxe gertatzen denean: oinarriaren gehikuntza bati dagokion kuota-zatia handiagoa izatea gehikuntza hori baino. Murrizketak, gutxienez ere, alde horren adinakoa izan beharko du. Arau honen salbuespen dira tributu zorra efektu tinbredunen bidez ordaindu behar deneko kasuak.

50. artikulua. Tributu zorra.

1. Tributu zorraren osagai dira foru lege honetako 48. artikuluak aipatzen duen kuota, konturako paguak edo pagu zatikatuak, atxikitako kopuruak edo atxiki beharko zirenak eta konturako diru sarrerak.

2. Honako hauek ere, zein bere kasuan, tributu zorraren osagai izanen dira:

a) Oinarri edo kuoten gainean legez eska daitezkeen errekarguak, dela Foru Komunitatearen alde edo beste ente publiko baten alde.

b) Foru lege honetako 52. artikuluko 3. idatz-zatian aurreikusten diren errekarguak.

c) Berandutza-interesa; alegia, interes horren sortzapen aldian diruak duen legezko interes indarduna, 100eko 25 gehitua, foru lege bidez besterik ezartzen ez bada.

Hala ere, egintzaren betearazpena eteten denean edo edozein motatako gerorapen, zatikapen edo luzapena egiten denean, betiere zor osoa bermatzen bada, kreditu-entitate baten edo elkarren bermerako sozietate baten abal solidarioaren bidez edo kauzio-aseguruaren ziurtagiri baten bidez, eskatuko den berandutza-interesa izanen da diru-sarrera egin arte diruak izandako legezko interesa.

d) Ordainarazpen aldiko errekarguak.

e) Diruzko zehapenak.

2. atala. Ordainketa

51. artikulua. Ordaintzeko moduak.

1. Tributu zorra esku-dirutan edo efektu tinbredunakerabiliz pagatu ahalko da, erregelamendu bidez zer agintzen den.

2. Tributu zor bat esku-dirutan pagatu dela ulertzen da haren zenbatekoa Foru Komunitateko Diruzaintzan, Bilketa bulegoetan edo behar bezalako baimena eta hura hartzeko eskumena duten entitateetan sartu denean.

3. Efektu tinbredunak erabiltzen badira, ulertuko da tributu zorra pagatu dela efektu horiek erregelamenduz agintzen den moduan erabiltzen direnean.

4. Zilegi izanen da tributu zorra pagatzeko Espainiako Ondare Historikoaren osagai diren ondasunak entregatzea, Ondasun Higigarrien Inbentario Orokorrean edo Interes Kulturaleko Ondasunen Erregistro Orokorrean inskribaturik badaude, erregelamendu bidez ezartzen diren baldintzetan.

Halaber, zilegi izanen da tributu zorra pagatzeko Nafarroako Gobernuak horretarako propio interes kulturalekotzat deklaraturiko edo Foru Komunitatearentzat interes berezikotzat jotako bestelako ondasunak entregatzea.

52. artikulua. Epeak eta errekarguak.

1. Pagamendua eginen da tributua arautzen duen araudiak ezartzen duen epean, eta, halakorik ezean, diru bilketari buruzko araudiak ezartzen duen epean.

2. Pagamendurako jarritako epea iraganik, hura egin ez bada, berandutza-interesa hasiko da sortzen.

Halaber, berandutza-interesa eskatuko da ekintza betearaztea eteten den kasuetan eta edonolako gerorapen, zatikatze edo luzapenetan.

Baina zor osoa bermatzen bada, dela kreditu-entitate baten edo elkarren bermerako sozietate baten abal solidarioaren bidez edo kauzio-aseguruaren ziurtagiri baten bidez, eskatuko den berandutza-interesa izanen da diru-sarrera egin arte diruak izandako legezko interesa.

3. Epez kanpo eta aurretik errekerimendurik egin gabe aurkeztutako aitorpen-likidazioei edo autolikidazioei dagozkien sarrerek eta epez kanpo eta aurretik errekerimendurik egin gabe aurkeztutako aitorpenen ondoriozko likidazioek honako errekargu hauek izanen dituzte:

a) Aurkezteko eta diru-sarrera egiteko borondatezko epea bukatu ondoko hiru hilabeteko aldian, ehuneko 5eko errekargua ezarriko da. Berandutza interesa eta bestela eska zitezkeen zehapenak ez dira aplikatuko.

b) Aipatu hiru hilabeteak iraganik, baina aurkezteko eta diru-sarrera egiteko borondatezko epea bukatu ondoko hamabi hilabete pasatu baino lehen, ehuneko 10eko errekargua ezarriko da. Berandutza interesa eta bestela eska zitezkeen zehapenak ez dira aplikatuko.

c) Aurkezteko eta diru-sarrera egiteko borondatezko epea bukatu ondoko hamabi hilabete pasatuta, errekargua 100ko 20koa izanen da, eta, ondorioz, bazter geldituko dira beste kasuren batean jarriko ziratekeen zehapenak. Honelako kasuetan berandutza interesak eskatuko dira, hamabi hilabeteko epea bukatzen denetik diru-sarrera egin bitarteko denboran sortuak.

Itzulketa batean zenbateko bat lortzen bada eta zenbateko hori handiagoa bada geroago aurkeztu den autolikidazio baten ondoriozko zenbatekoa baino, errekargua bidezkoa ez den itzulketa zatiaren gainean igorriko da. Autolikidazio baten ondoriozko itzulketa bat lortzen denean, eta geroago aurkeztutako autolikidazio baten ondorioz kuota bat ordaindu behar bada, errekargua honako honen gainean eginen da: bidezkoa ez den itzulketa kantitatea gehi aipatutako autolikidazioaren ondoriozko kuota. Aurreko kasuetan bezala jokatuko da tributu aitorpenetatik eratorritako likidazioen ondoriozko itzulketen kasuan.

Aurreko lerrokadan aurreikusitakoaren ondorioetarako, bidezkoa ez den itzulketako zenbatekoaren errekargua zehazteko epea honela zenbatuko da: itzulketaren egunetik geroko autolikidazioaren aurkezpeneko eguna arte. Ordea, geroko autolikidazioaren ondorioz ordaindu behar den kuotari dagokion errekargua zehazteko epea honela zenbatuko da: aurkeztu eta ordaintzeko borondatezko epea bukatzen denetik aipatutako autolikidazioa aurkeztu den eguna arte.

Errekargu horiek ordainarazpen aldiko errekarguekin bateragarriak izanen dira, baldin eta tributua ordaintzera beharturik daudenek ez badute dirua sartzen aitorpen-likidazioa edo epetik kanpoko autolikidazioa aurkeztearekin batera.

Idatz-zati honetan ezarritako errekarguak aplikatzekoak izan daitezen, epez kanpo aurkeztutako aitorpen-likidazioek edo autolikidazioek berariaz identifikatu behar dute zein zergaldiri dagozkion, eta zergaldi horri buruzko datuak bakarrik eduki beharko dituzte.

4. Diru bilketari buruzko araudiak ezarritako kasuetan eta moduan, tributu administrazioak tributu zorren ordainketa geroratu edo zatikatu ahalko du, baldin eta zordunaren egoera ekonomiko-finantzarioak ez badio uzten, aldi batean, ordainketari epe barruan aurre egiten.

Geroratu edo zatikatutako zorrak diru bilketaren araudian aurreikusten den moduan bermatu beharko dira, salbu eta kasu hauetan:

a) Zor horiek erregelamenduz finkatzen diren kopuruak baino gutxiagokoak direnean.

b) Zordunaren ondasunak ez direnean aski zorra bermatzeko eta haren ondarea exekutatzeak nabarmen eraginen badio kasuan kasuko jarduera ekonomikoko produkzio gaitasuna eta enplegu maila mantentzeari, edo Foru Komunitatearen interesei kalte handiak ekarriko badizkie.

5. Zerga-zorren gerorapenaren edo zatikapenaren kasuetan, tributudunak zerga administrazioari eskatzen ahalko dio kautelazko neurriak har ditzala aurreko atalean aipatzen diren beharrezko bermeen ordez.

118.3 artikuluko a) eta b) letretan aurreikusitakoak izan daitezke kautelazko neurri horiek. Hirugarrenen titulartasuneko kredituen, ondasunen edo eskubideen gainean ere har daitezke agindu horiek, baldin eta zordunaren eskaerarekin batera hirugarren horren eskaintza frogagarria aurkezten bada.

Ondasun edo eskubide horiek erregistro publiko batean inskribatzen ahal direnean, geroratzea edo zatikapena onartzeko beharrezkoa izanen da aurretik dagokion erregistroan inskribatzea.

Kasu horietan ez da aplikatzekoa izanen 118.5 artikuluan xedatutakoa.

Gerorapena edo zatikapena ebazten den erabakian berean, zerga administrazioak eskatutakoari baietza edo ezetza emanen dio, honako hau kontuan hartuz, besteak beste: zordunaren ekonomia eta finantza egoera, edo ondasunaren izaera, edo kautelazko neurria beharko lukeen eskubidea. Nolanahi ere, erabakiak arrazoitua beharko du izan.

Ondasunen edo eskubideen enbargatzea 121. artikulutik 124. artikulura xedatutakoarekin bat egiten ahal denean, ezezkoa emanen zaio eskaerari.

Beharrezko bermeen ordezko kautelazko neurriak hartzeak ekarritako kostuak zordunaren kargura izanen dira. Kontabilitatean sartzean ordaindu gabe dagoen lehen kuotarekin batera exijituko dira kostu horiek.

Gerorapena edo zatikapena betetzen ez den kasuan, Diru-bilketaren Erregelamenduan ordaintzen ez den kasuetarako oro har xedatutakoa aplikatuko da. Bermea ordainarazi aurretik, hartutako kautelazko neurria behin betikoa bihurtu beharko da premiamendu prozeduran.

53. artikulua. Tributu zorren autonomia.

1. Tributu zorrak autonomoak dira.

2. Tributudun berak tributu zor bat baino gehiago metatu, eta nahitaezko exekuzioa eginik ere zor guztiak ezin badira erabat berdindu, tributu administrazioak, hurrengo idatz-zatian xedatzen den kasuan salbu, kreditu zaharrenari aplikatuko dio pagua, eta zahartasun hori finkatzeko eskagarri izan zeneko data hartuko da.

3. Geroagoko mugaeguna duen zor bat kobratzeak ez dio eskubiderik kentzen Foru Komunitateari, pagatu gabe dauden edo diru sarrera egin gabe daukaten lehenagoko zorren kopurua jasotzeko.

54. artikulua. Tributu zorraren kontsignazioa.

Tributudunek zilegi izanen dute tributu zorraren zenbatekoa eta, kasua bada, erregelamendu arauen ariora sorturiko kostuak ere, Foru Komunitateko Diruzaintzan kontsignatzea, eta hortik eratorriko dira erregelamendu arauek xedatzen dituzten ondorio askatzaile edo etenarazleak.

3. atala. Preskripzioa

55. artikulua. Epeak.

Honako ondasun eta eskubideek lau urteren buruan preskribituko dute:

a) Administrazioak likidazioa eginez tributu zorra zehazteko duen eskubidea.

b) Likidatu diren tributu zorrak pagatzea eskatzeko akzioa.

c) Tributu zehapenak ezartzeko akzioa.

d) Zuzenez kontra egindako diru sarrerak itzultzeko eskubidea.

56. artikulua. Kontaketa.

1. Preskripzio epea aurreko artikuluak aipatzen dituen kasuetan honela hasiko da kontatzen:

a) kasuan, aitorpena aurkezteko erregelamenduzko epea bukatzen den egunetik; b) kasuan, borondatezko pagamendua egiteko epea bukatzen den egunetik; c) kasuan, arau-hausteak egin ziren egunetik; eta d) kasuan, zuzenez kontrako diru sarrera egin zen egunetik.

2. Zordun nagusiak borondatezko aldian ordaintzeko epea bukatu eta biharamunean hasiko da kontatzen erantzule solidarioei ordaintzeko betebeharra eskatzeko preskripzio epea.

Dena dela, erantzukizuna osatzen duten egintzak aurreko lerrokadan finkatutako epe ondotik gertatuz gero, egintza horiek gertatzen direnean hasiko da preskripzio epea.

Erantzule subsidiarioen kasuan, zordun nagusiari edo edozein erantzule solidariori egindako azken diru-bilketa jakinarazten zaionetik hasiko da preskripzio epea kontatzen.

57. artikulua. Etetea.

1. 55. artikuluko a), b) eta c) letretan aipatu preskripio epeak kasu hauetan etenen dira:

a) Tributudunak ezagutza formala duela, Zerga Administrazioaren edozein egintza dela medio, zerga betebeharraren elementu guztiak edo batzuk ezagutu, erregularizatu, ikuskatu, aseguratu, egiaztatu, likidatu eta diru-bilketa egiteko bada, nahiz egintza, hasieran, beste zerga betebehar baterako izan, tributudunaren okerreko aitorpenaren ondorioz.

Orobat, lehen aipatu jarduketek ez ezik, zehapen prozedura hasteak ere etenen ditu zehapenak ezartzeko preskripzio epeak.

b) Edozein eratako erreklamazio edo errekurtsoak aurkeztuta; erreklamazio edo errekurtso horietan, tributudunak ezagutza formala duela, jarduketak eginda; zordunaren konkurtsoa deklaratuta; zerga zorra kobratzera bideratutako egintza zibil edo penalak erabilita; erruduntasun-testigantza jurisdikzio penalera igorrita edo salaketa Fiskaltzan aurkeztuta; baita administrazio prozedura geldiarazteko agintzen duen organo jurisdikzional baten komunikazioa jasota ere.

c) Tributudunak zorra ordaindu, likidatu edo autolikidatzera bideratutako edozein jarduketa dela medio.

2. 55. artikuluaren d) letrako preskripzio epea eten eginen da baldin eta subjektu pasiboak edonolako egintza frogagarria egiten badu diru-sarrera okerra itzultzeko, edo Administrazioak edozein egintza egiten badu halakorik badela aitortuz.

3. Administrazioarekiko auzien jurisdikzioan errekurtsoa aurkeztuta, egintza zibil edo penalak erabilita, erruduntasun-testigantza jurisdikzio eskudunera igorrita edo salaketa Fiskaltzan aurkeztuta edo prozedura geldiarazten duen komunikazio judiziala jasota eteten denean preskripzio epea, Administrazioak prozesu judiziala bukatzen duen edo geldialdia kentzen duen ebazpen irmoaren jakinarazpena jasotzen duenean hasiko da berriro preskripzio epearen kontaketa, edo espedientea itzultzen duen Fiskaltzaren jakinarazpena jasotzen denean.

Preskripzio epea zordunaren konkurtso deklarazioagatik etenez gero, konkurtsoa amaitzeko ebazpen judiziala irmo bihurtzen denean hasiko da berriro kontaketa. Hitzarmen bat onetsi bada, onesten den unean hasiko da berriro preskripzio epea, haren menpe ez dauden tributu-zorrentzat. Konkurtso hitzarmenaren menpeko zerga zorrei dagokienez, zordunari eskatzen ahal zaizkionean hasiko da berriro preskripzio epearen kontaketa.

Idatz-zati honetan xedatutakoa ez zaio aplikatuko Zerga Administrazioak ordainketa eskatzeko duen eskubidearen preskripzio epeari, etendura administrazioarekiko auzibidean erabaki ez bada.

4. Tributudunaren preskripzio epea etendakoan, etenduraren eragina gainerako tributudunentzat ere izanen da, erantzuleak barne. Dena dela, betebeharra mankomunatua bada eta tributudunetako bati baino ez bazaio dagokion zatia erreklamatzen, epea ez zaie gainerakoei etenen.

Ordaintzera behartutako baten kargurako zor likidatu bat baino gehiago izatera, zeri buruzko zorra den, haren preskripzioa bakarrik etenen da.

Zordun nagusiari edo erantzuleetako bati buruz auzia, konkurtsoa edo legezko beste edozein arrazoi dela-eta, 55.b) artikuluko preskripzio epea etenez gero, eragin bera izanen du solidarioki ordaintzera behartutako gainerako subjektuentzat, erantzuleak beste batzuk edo zordun nagusia izan, bidezko kobrantza egintzek jarrai dezaten galarazi gabe.

58. artikulua. Aplikazioa eta ondorioak.

1. Ofizioz aplikatuko da preskripzioa, subjektu pasiboak eskatu edo salbuespena aurkeztu gabe.

2. Ondoko idatz-zatietan xedatutakoa salbuetsirik, tributudunaren beste zerga betebehar batzuei lotutako betebehar formalak exijitzen ahalko dira soilik horiek zehazteko eskubidea preskribatu ez den bitartean.

3. Beste pertsona edo entitate batzuen zerga betebeharrak betetzearen ondorioetarako, 27. artikuluaren 5. idatz-zatiko d), e) eta f) letretan aurreikusitako informazioa gordetzeko eta emateko betebeharrak merkataritzako araudian aurreikusitako epean bete beharko dira, edo betebehar formalak exijitzeko aurreko idatz-zatiak aipatutako epean, azken hori handiagoa izanez gero.

4. Zergaldi preskribatuetan egindako eragiketetako datuen jatorria justifikatzeko betebeharra mantendu eginen da dagokion eragiketak ukitutako zerga zorrak zehazteko eskubidearen preskripzio epean.

4. atala. Iraungitzeko bestelako bideak

59. artikulua. Konpentsazioa.

1. Zilegi izanen da tributu zorrak konpentsazioz osorik edo partez iraungitzea, erregelamendu bidez ezartzen diren baldintzetan:

a) Tributudunei edozein tributuren ondorioz zuzenez kontrako diru sarrerak egiteagatik zuzenbidez dagozkien eta administrazio egintza irmo baten bidez aitortutako kredituekin.

b) Administrazio egintza irmo baten bidez tributudun berari aitortu zaizkion kredituekin.

c) Tributu bakoitzaren araudi berariazkoaren arabera tributu administrazioak ofizioz egin behar dituen itzulketekin.

2. Nafarroako toki entitateek Foru Komunitatearekin dituzketen tributu zorrak konpentsazio bidez iraungi ahalko dira, osorik nahiz partzialki, erregelamendu bidez ezartzen den moduan.

60. artikulua. Tributu zorren barkamena.

Tributu zorrak foru lege bidez soilik barkatu ahalko dira, eta orduan ere bertan xedatzen diren zenbatekoan eta baldintzetan baizik ez dira barkatuko.

61. artikulua. Kaudimengabezia frogatua.

Subjektu pasiboaren eta beste erantzuleen kaudimengabezia frogatua dela medio tributu zorra ez bada ordaindu ahal izan kasuko prozedura exekutiboan, kobraezin deklaratuko da, behin-behinekoz, behar den zenbatekoan, preskripzio epearen barnean errehabilitatzen ez den bitartean.

5. atala. Bermeak

62. artikulua. Kredituen lehentasuna.

1. Foru Komunitateak lehentasuna izanen du mugaeguna pasa duten eta pagatu ez diren tributu kredituak kobratzeko, betiere baldin beste hartzekodunak ez badira kredituen gaineko jabari eskubide, bahi eskubide edo hipoteka eskubide baten jabe edo kasuan kasuko erregistroan inskribatutako beste eskubide erreal baten jabe Foru Komunitatearen eskubidea hartan berean jaso baino lehenagotik, foru lege honetako 63. eta 64. artikuluetan xedatzen dena ezertan galarazi gabe.

2. Konkurtso prozesuan, tributu zergak Konkurtsoei buruzko uztailaren 9ko 22/2003 Legean ezarritakoaren mende jarriko dira.

63. artikulua. Legezko hipoteka isilbidezkoa.

Erregistro publiko batean inskriba daitezkeen ondasun edo eskubideak edo haien produktu zuzenekoak, egiazkoak nahiz ustezkoak, aldiro kargatzen dituzten tributuetan, Foru Komunitateak lehentasuna izanen du beste edozein hartzekodun edo eskuratzaileren aurretik, baita horiek administrazioaren kobratze akzioa gauzatzen ari den urteko eta haren aurreko urteko zor pagatu gabeak kobratzeko eskubideak inskribatu badituzte ere.

64. artikulua. Atxikipena.

1. Eskualdatutako ondasun eta eskubideak, eskualdaketa, eskuratze edo inportazio horiek kargatzen dituzten tributuei dagozkien diru kopuru likidatu nahiz likidatu gabeen ordainketaren erantzukizunari atxikiak egonen dira, zein ere den haien edukitzailea, salbu edukitzaile hori erregistroko fede publikoak babesturiko hirugarren bat denean edo frogatzen denean ondasunak fede onez eta titulu justuz eskuratu direla edo merkataritza-edo industria-establezimendu batean, ondasun higigarri inskribaezinen kasuan.

2. Tributu bakoitza arautzen duen foru legeak salbuespen bat edo hobari bat ematen badu, eta onura horrek behin betikoz indar hartzeko baldintza bada subjektu pasiboak foru legeak eskatzen duen betekizun bat gero batean betetzea, tributu administrazioak agertzera emanen du onura fiskalik izan ez balitz egin beharko zen likidazioaren zenbateko osoa, eta hala jasoko da orri bazterreko atxikipen ohar batean erregistro publikoetan.

65. artikulua. Gordetze eskubidea.

Foru Komunitateak beste inork baino lehenagoko gordetze eskubidea izanen du beren gaineko trafiko eta zirkulazio tributuak tramitatu eta ordainarazteko aurkezten diren salgaiei dagokienez, eta hori likidatutako kredituaren kasuko zenbatekoan, haren pagamendua behar adina segurtatzen ez bada.

65. bis artikulua. Zergapekoen eta zentsuen zein erregistroen betebehar material eta formalen kontrola.

Foru lege honen 118. artikuluan ezarritakoa ukatu gabe, zergapekoek betebehar materialak eta formalak behar bezala gauzatzen dituztela bermatzearren, eta zerga arloko araudian ezarritako zentsu eta erregistroetako alta, aldaketa eta bajako aitorpenek tributu kudeaketan beren zeregina behar bezala betetzen dutela segurtatzearren, zerga arloko administrazioak neurri hauek har ditzake:

a) Berme egokia eskatzea aipatu zentsu eta erregistroetan sartzeko. Fidantza pertsonal solidarioa izan liteke, hipoteka, bahitura, kreditu-entitatearen edo elkarrekiko berme-sozietatearen abal solidarioa edo kauzio-aseguruaren ziurtagiria.

b) Zentsu eta erregistroko datuak ofizioz zuzentzea, egiazkoak edo zehatzak ez direla frogatuz gero.

Adierazitako neurriak zergapekoei jakinaraziko zaizkie, haiek hartzeko arrazoiak adierazita, eta arrazoiak desagertuz gero, kendu eginen dira.

Neurri horiek hartu eta kentzeko prozedura erregelamendu bidez landuko da.

VI. KAPITULUA. Tributu gaietako arau-hausteak eta zehapenak

1. atala. Arau-hausteak

66. artikulua. Araubide orokorra.

1. Tributu gaietako arau-hauste dira foru legeetan tipifikatzen diren egintzak eta egintza ezak. Tributu gaietako arau-hausteak utzikeria hutsezkoak direnean ere zehatzekoak dira.

Zergadunen jokabideak fede oneko izatearen presuntzioa dauka.

Tributu administrazioari dagokio frogatzea tributu gaietako arau-hausteetan arau-hauslearen erruduntasuna finkatzen duten inguruabarrak gertatu direla.

2. Tributu gaietako arau-hauste eta zehapenak foru lege honek eta gainerako tributu arauek gobernatuko dituzte.

3. Arau hausle izanen dira pertsona fisiko edo juridikoak eta foru lege honetako 25. artikuluak aipatzen dituen erakundeak, baldin eta foru legeetan arau hauste gisa tipifikaturik dauden egintza edo egintza ezak egiten badituzte. Bereziki, honako hauek:

a) Tributuen subjektu pasiboak: zergadunak, ordezkoak, atxikitzaileak edo konturako sarrera egitera behartuta daudenak.

b) Aitorpen bateratuko araubidean, sozietate nagusia.

c) Gardentasun fiskalaren araubideko entitateak.

d) Tributu administrazioari informazioa edo laguntza eman behar diotenak, foru lege honetako 103 eta 104. artikuluetan eta tributu bakoitzaren arauetan finkatu denaren arabera.

e) Jarduteko gaitasunik gabeko tributudunen legezko ordezkaria.

4. Honako kasuotan, foru legeetan sailkatu diren egintzek edo egintza ezek ez dute sortuko tributu gaietako arau-haustearen erantzukizunik:

a) Tributu gaietan jarduteko gaitasunik ez dutenek eginak direnean.

b) Ezinbestez egin direnean.

c) Talde erabaki baten ondoriozkoak direnean, beren botoa salbatu zutenentzat edo erabakia hartu zen bileran izan ez zirenentzat.

d) Tributu obligazioak eta eginbeharrak betetzeko behar adinako arreta jarri denean. Behar adinako arreta jarri dela juzkatuko da, bereziki, zergadunak aitorpen egiazko eta osoa aurkeztu duenean eta, kasua bada, autolikidazioa egin duenean, arauaren interpretazio arrazoizko baten babesean.

e) Tributudunen jokabidea tributu administrazioak argitarapen, komunikazio eta kontsulten gaineko erantzunetan agertu dituen irizpideen araberakoa izan denean foru lege honetan ezarri bezalako moduan.

5. Aurreko idatz-zatiak aipatzen dituen kasuetan, subjektu pasiboen edo gainerako tributudunen tributu egoera erregularizatzen denean, kasuko berandutza interesa ere eskatuko da, bide diren kuotaz, atxikipen edo konturako sarreraz, itzulketaz, onura fiskalaz eta errekarguez gain.

6. Zerga Administrazioaren iritziz, arau-haustea Ogasun Publikoaren kontrako delitu gisa hartzeko modukoa bada, erruduntasun-testigantza eskumena duen jurisdikzioari bidaliko dio edo espedientea Fiskaltzari, eta administrazio prozedurari jarraipena emateari uko eginen dio. Administrazio prozedura etenik geldituko da, agintaritza judizialak epai irmoa eman arte, auzia largetsi arte, jarduketak artxibatu arte edo Fiskaltzak espedientea itzuli arte.

Agintari judizialek kondena-epaia emanez gero, ezin izanen da administrazio zehapena jarri.

Deliturik dagoenik ondorioztatzen ez bada, Zerga Administrazioak bere jarduketak hasi edo jarraituko ditu, epaitegiek frogatutzat jotzen dituzten egitateak aintzat hartuz, eta preskripzioaldia berriz kontatzen hasiko da, kontaketa eten zen une beretik aurrera. Etenaldia bitartean egindako administrazio jarduketak egin izan ez balira bezala hartuko dira.

7. Administrazio Tributarioak ulertzen badu ezen tributudunak, egiaztatze edo ikerketa prozedura bati buruz jakinarazi aurretik, bere tributu-egoera erregularizatu duela, tributu-zorra osoki aitortuz eta ordainduz, erregularizazio horrek erantzukizun penaletik libratuko du, nahiz eta bere garaian egindako arau-haustea Ogasun Publikoaren aurkako delitua izan daitekeen, eta Administrazioak prozedura administratiboari segida eman diezaioke, aginte judizialari edo fiskaltzari erruduntasun testigantza eman gabe.

Halaber, aurreko lerrokadan aurreikusitako erregularizazioaren ondorioak aplikatzekoak izanen dira tributu-zorrak ordaintzen baldin badira behin hura zehazteko Administrazioak duen eskubidea preskribatu denean.

67. artikulua. Arau-hauste bakunak.

1. Arau-hauste bakuna da edozein pertsonari tributuen kudeaketagatik eskatzen zaizkion tributu obligazio edo eginbeharrak ez betetzea, subjektu pasiboa izan ala ez izan, arau-hauste larri edo zehapena graduatzeko osagai ez direnean.

Bereziki, honako portaerak dira arau-hauste bakun:

a) Aitorpenik ez aurkeztea edo aitorpen faltsuak, osatugabeak edo zehazgabeak aurkeztea.

Aitorpenak, komunikazioak, informazio ereduak edo, zergaren araudiaren arabera, baliabide telematikoen bitartez aurkeztu beharreko gainerako agiriak paper-formatuan aurkeztea ere maila berean kokatuko da.

b) Zergaren ondorioetarako garrantzia duten datuak, txostenak eta aurrekariak jakinarazi beharra ez betetzea, informazio hori norberaren zerga betebeharrei lotua izan edo hirugarren pertsonekin izandako harreman ekonomiko, profesional edo finantzarioetatik etorri, foru lege honen 103. eta 104. artikuluetan ezarri bezala.

c) Kontabilitate, erregistro eta zentsu izaerako obligazioak ez betetzea.

d) Fakturazio obligazioa ez betetzea eta, oro har, frogagiriak edo balio bereko agiriak jaulki, entregatu eta kontserbatzeko obligazioa ez betetzea.

e) Identifikazio Fiskaleko Zenbakia erabili eta jakinarazteko obligazioa ez betetzea.

f) Tributu administrazioaren jokaera trabaz, aitzakiaz edo ukoz ezintzea, kudeaketa, ikuskatze edo bilketa aldietan.

2. Tributu bakoitzaren foru legeek zilegi izanen dute arau-hauste bakunen kasuak tipifikatzea bakoitzaren kudeaketak dituen izaera eta ezaugarrien arabera. Zilegi izanen da ezaugarri horiek tributuen gaineko erregelamenduek zehaztea, foru legeak ezartzen dituen mugen barrenean.

3. Bestalde, foru lege hau garatzeko erregelamenduek zilegi izanen dute zehaztea, lege honen mugen barrenean, zer arau-hauste eta zehapen dagozkion arestian aipatu eginbehar orokorrak ez betetzeari.

68. artikulua. Arau-hauste larriak

Honako portaerak dira arau-hauste larri:

a) Erregelamendu bidez ezarri diren epeetan tributu zorra osorik edo partez ez sartzea, non eta foru lege honetako 52.3 artikuluaren arabera erregularizatzen ez den edo foru lege honetako 117. artikuluak agintzen duena aplikatzea tokatzen ez den.

b) Ez aurkeztea, epez kanpo eta tributu administrazioak errekerimendua eginda aurkeztea edo gaizki edo osatu gabe aurkeztea tributu administrazioak autolikidazio bidez eskatzen ez diren tributuak likidatu ahal izateko behar dituen aitorpenak edo dokumentuak.

c) Zerga onurak, salbuespenak, arinketak edo itzulketak bidegabeki gozatzea edo edukitzea.

Arau-hauste larria izanen da, orobat, kasuan kasuko zergaren araudian finkatutako itzulketak bidegabeki eskatzea, autolikidazioetan edo eskaeretan datu aipagarriak eman gabe utziz edo datu faltsuak emanez, diru-itzulketa lortzen ez bada ere.

d) Kontu-sail positibo edo negatiboak edo tributu kredituak bidegabeki zehaztea edo frogatzea, norberaren edo hirugarrenen etorkizuneko aitorpenen oinarrian edo kuotan konpentsatu edo kendu beharrekoak.

Arau-hauste hau egintzat hartuko da, orobat, errenta garbia, jasanarazitako kuotak, kendu beharreko kuota edo kopuruak edo zergaldi bateko zerga pizgarriak bidegabeki aitortzen direnean, betiere dirua sartu gabe utzi ez bada edo diru-itzulketaren bat bidegabeki jaso ez bada, konpentsatu, kendu edo aplikatu gabeko diru-kopuruak egiaztapen edo ikerketa prozesu batean konpentsatu direlako.

e) Gardentasun fiskaleko araubidepean dauden sozietateengatik, egiazkoak ez diren zerga oinarriak finkatu edo sozioei egotzi beharreko kopuruak deklaratzea.

f) Fakturak edo ordezko agiriak luzatzea datu faltsuekin edo faltsututakoekin.

2. atala. Zehapenak

69. artikulua. Zehapen motak.

Tributu gaietako arau-hausteak zehatzeko honako bideak erabiliko dira, zein bere kasuan:

1. Diruzko isuna, finkoa edo proprtzionala. Foru lege honen 77. artikuluko 1. eta 2. idatz-zatietan aurreikusitako kasu berezietan salbu, diruzko isun proportzionala honakoetan aplikatuko da: zerga kuotaren gainean, eta foru lege honen 50.2.a) artikuluan jasotako errekarguen gainean, halakorik badago; ordaindu gabeko kopuruen gainean; bidegabe lorturiko mozkin edo itzulkinen zenbatekoaren gainean; edo foru lege honen ) artikuluan aurreikusitako arau-haustea eragin duten eragiketen zenbatekoaren gainean.

2. Bost urterainoko epean aukera guztiak galtzea subentzio edo dirulaguntza publikoak erdiesteko eta onura edo pizgarri fiskalak izateko eskubidea ere bai.

3. Bost urterainoko epean debeku izatea Foru Komunitateko Administrazioarekin edo beste erakunde publikoekin kontratuak egiteko.

4. Urtebeterainoko epean etenik izatea enplegu edo kargu publikoetako jarduna.

70. artikulua. Zehatzeko eskumena duten organoak eta zehapen prozedura.

1. Honakoek erabaki eta ezarriko dituzte tributu gaietako zehapenak:

a) Nafarroako Gobernuak, zehapen horiek honakoetakoak badira: enplegu edo kargu publikoetan jardutea etetea, onura edo pizgarri fiskalak izateko eskubidea galtzea, subentzio edo dirulaguntza publikoak izateko aukera galtzea, edo Foru Komunitateko Administrazioarekin edo beste erakunde publiko batekin kontratuak egiteko debekua.

b) Tributu likidazioko administrazio-egintzak emateko organo eskudunak edo, hala badagokio, zehapen prozedura hasi duenaren organo gorenak, arau-hauste arinagatiko diru-isunak badira edo arau-hauste larriagatiko diru-isunak badira.

Zehapen-prozedura hasi edo kitatzeko organo eskudunak dira antolamendu arauetan, zergak aplikatzeko prozedura arauetan, zehapen prozeduraren arauetan edo kasuan kasuko zerga arautzekoetan horrela ezarrita daudenak.

2. Tributu zehapenak ezartzeko, subjektu arau-hauslearen tributu egoera ikertu edo konprobatzeko eratzen den espedientea ez, beste espediente bat erabiliko da, zeinean beti ere interesatua entzuna izanen baita kasuan kasuko ebazpena eman aurretik.

Egiaztapen eta ikerketa prozedura baten ondorioz hasi beharreko zehapen prozedurak ezin izanen dira hasi sei hilabete pasatu badira dagokion likidazioa jakinarazi zenetik edo jakinarazitzat jo behar izan zenetik.

3. Zehapen prozedura batean subjektu arau-hauslearen edo erantzulearen tributu egoera ikertu edo konprobatzeko eratu den espedientetik ateratako datuak, frogak edo inguruabarrak erabili behar badira, horiek denak formalki erantsi behar zaizkio zehapen espedienteari azken horri dagokion entzunaldi tramitea egin baino lehen.

4. Zehapen espedientea ebazteko luzeeneko epea sei hilabetekoa izanen da.

5. Zilegi izanen da zehapena ezartzen duen egintzaren kontra aparteko errekurtso edo erreklamazioa jartzea, baina zergadunak tributu kuota ere aurkatzen badu, bi errekurtso edo erreklamazioak metatu eginen dira.

6. Zerga zehapenen betearazpena besterik gabe etengo da, bermea aurkeztu beharrik gabe, zehapenen aurka bidezkoa den errekurtsoa edo administrazio erreklamazioa garaiz eta behar bezala aurkeztuta, eta ez dira betearaziko administrazio bidean irmo bihurtu arte.

Idatz-zati honetan xedatutakoa erantzukizun deribatua duten zerga zehapenak eteteko aplikatuko da, bai subjektu arau-hausleak zehapena errekurritzen duenean, bai, 29.4 artikuluan xedatutakoa erabilita, erantzuleak errekurritzen duenean zehapena. Agindu hau dela eta, ez da inoiz besterik gabe etenen deribatutako zerga zorra.

30.4 artikuluan aurreikusitako zorrak ordaintzeko erantzukizunak ere ez dira etenen agindu honen arabera.

7. Isunez beste zehapenak ezartzeko, subjektu arau-hauslearen tributu egoera erregularizatzeko eta kasuari dagozkion isunak ezartzeko eratu espedientea ez den eta horren menpekoa ez den beste espediente bat erabiliko da. Funtzionario eskudunak hala proposatuta hasiko da eta bertan, betiere, entzunaldia emanen zaio interesatuari, kasuko ebazpena eman baino lehen.

71. artikulua. Zehapenen graduazioa.

1. Tributu zehapenak kasuan-kasuan honakoak aintzat hartuta graduatuko dira:

a) Tributu gaietako arau-hausteak behin eta berriz egin diren.

Arau-hauste larri batean inguruabar hau gertatzen bada, gutxieneko zehapenaren ehunekoa 10etik 50 puntura bitarte gehituko da.

b) Zerga Administrazioaren jarduketei gogor edo uko egitea nahiz aitzakiak bilatzea, edo haren ikerlanari oztopoak jartzea.

Inguruabar hori gertatzen bada arau-hauste larri bat egin denean, zehapenaren portzentajea ehuneko 20tik ehuneko 60ra bitartean handituko da.

Inguruabar hori gertatzen bada arau-hauste soil bat egin denean, zehapenaren zenbatekoa handituko da gehieneko zenbatekoaren ehuneko 20tik ehuneko 40ra bitartean.

c) Arau-hausterako iruzurrezko baliabideak erabiltzea edo hura beste pertsona baten bitartez egitea. Ondorio horietarako, nagusiki honakoak izanen dira iruzurrezko baliabideak: kontabilitatean funtsezko anomaliak agertzea eta faktura, egiaztagiri edo bestelako agiri faltsu edo faltsutuak erabiltzea, erabilera hori berez ez bada foru lege honen ) artikuluan aurreikusitako arau-hauste larria.

Inguruabar hori arau-hauste larri batean gertatzen bada, zehapenaren ehunekoa 20tik 75 puntura bitarte gehituko da.

d) Aitorpenak aurkeztu gabez edo aitorpen osagabeak edo okerrak aurkeztuz Administrazioari ezkutatzea tributu zorra zehazteko behar dituen datuak, eta horren ondorioz tributu zorra gutxiagotzea.

Inguruabar hori arau-hauste larri batean gertatzen bada, zehapenaren ehunekoa 10 puntutik 25era bitarte gehituko da.

e) Formazko edo laguntza emateko betebeharrak nork bere kabuz ez betetzea edo berandu betetzea.

f) Zer garrantzi duten, tributu kudeaketaren eraginkortasunari dagokionez, eman ez diren datu, txosten edo aurrekariek eta, oro har, formazko eginbeharrak, kontabilitate edo erregistro eginbeharrak eta tributu administrazioari informazioa edo laguntza emateko obligazioa bete izan ezak.

2. Graduazio irizpideak aldi berean aplika daitezke.

Aurreko idatz-zatiko e) eta f) letretan finkatu diren irizpideak ez dira erabiliko arau-hauste bakunen zehapenak graduatzeko baizik. Idatz-zati horretako d) letran ezarritako irizpidea arau-hauste larrien zehapenak graduatzeko baizik ez da erabiliko.

Erregelamendu bidez zehaztuko da graduazio irizpide bakoitzaren aplikazioa.

3. Tributu gaietako arau-hauste larriengatiko zehapenen zenbatekoa 100eko 40 gutxituko da subjektu arau-hausleak edo, kasua bada, erantzuleak, aditzera ematen badu ados dagoela egin zaion erregularizazio eta zehapen proposamenarekin.

72. artikulua. Arau-hauste bakunen zehapenak.

1. Arau-hauste bakun bakoitzak 1.000tik 150.000 mila pezeta bitarteko isuna hartuko du, hurrengo idatz-zatietan agintzen dena salbu.

2. Tributu gaietan eragina duten datuak, txostenak edo aurrekariak emateko betebeharra, foru lege honetako 103 eta 104. artikuluek aipatua, ez betetzeagatik, dela oro har eskatzen direnean dela norbanako bati eskatzen zaizkionean, 1.000tik 200.000 pezetara bitarteko isuna jarriko da kasuko aitorpenetan agertu behar zen edo izandako errekerimenduen ondoren aurkeztu behar zen datu eman gabeko, faltsutu edo oker bakoitzeko. Ezarritako zehapena, dena den, ez da izanen subjektu arau-hausleak arau-haustea egin duen momentuaren aurreko urte naturalean izan duen operazio bolumenaren ehuneko 3 baino gehiagokoa. Gehieneko muga hori 5.000.000 pezetakoa izanen da aurreko urte naturaletan operaziorik izan ez denean, aurreko urte naturala jardueraren hasierakoa zenean edo produkzio zikloa nabarmen irregularra denean. Eskatu diren datuak ez baziren subjektu arau-hauslearen enpresa- edo lanbide-jarduera bati buruzkoak, ezarritako zehapenaren gehieneko muga ez da izanen 300.000 pezeta baino gehiagokoa.

Subjektu arau-hausleak jarritako traba dela medio edo bere kontabilitate eginbeharrak edo formazkoak ez betetzeagatik tributu administrazioak ezin badu erdietsi eskatu duen informazioa, ez eta informazio horrek zenbat datu izan behar lituzkeen jakin ere, hasieran egindako arau-hauste bakunari jarriko zaion isuna ez da izanen subjektu arau-hausleak arau-haustea egin momentuaren aurreko urte naturalean izan duen operazio bolumenaren 100eko 5 baino gehiagokoa, eta inongo kasutan ez 150.000 pezeta baino gutxiagokoa. Gehieneko muga 8.000.000 pezetakoa izanen da aurreko urte naturaletan operaziorik izan ez bada edo aurreko urte naturala jardueraren hasierakoa bada edo produkzio zikloa nabarmen irregularra bada. Datuak ez badira subjektu arau-hauslearen enpresa -edo lanbide-jarduera bati buruzkoak, gehieneko muga hori 500.000 pezetakoa izanen da.

3. Kasuan-kasuan 25.000 pezetatik 1.000.000 pezetara bitarteko isunak jarriko zaizkie honako arau-hausteei:

a) Arau fiskalek eskatzen dituzten kontabilitate eta erregistroetan operazio bat edo gehiago falta izatea edo faltsuak izatea.

b) Berez tokatzen zaiena ez, beste esangura bat duten kontuak erabiltzea, tributu egoera konprobatzea zailtzeko moduan.

c) Tributu aitorpenetan oker transkribaturik egotea nahitaezko liburu eta erregistroetan ageri diren datuak.

d) Kontabilitatea izateko edo erregistroak izateko obligazioa, arau fiskalek agindua, ez betetzea.

e) Lau hilabete baino gehiago berandutzea arau fiskalek agindu bezalako kontabilitatea eta erregistroak eramaten.

f) Jarduera eta ekitaldi bererako kontabilitate bat baino gehiago eramatea, enpresaren benetako egoera jakitea ezintzeko moduan.

g) Tributu administrazioak eskatu dituen kontabilitate froga eta agiriak ez aurkeztea edo erakutsi nahi eza.

4. Enpresa- nahiz lanbide-jardueren esparruan zentsu-gaietarako eragina duten datuak emateko obligazioa ez betetzeak 1.000tik 150.000 pezetara bitarteko isuna izanen du.

5. Zehatu diren tributu gaietako arau-hauste bakunak enpresariek edo profesionalek egin behar duten bezala fakturak luzatu eta entregatu eta hala tokatzen bada tributu kuoten egozpena kontsignatu beharra ez betetzea edo gaizki betetzea izan bada, artikulu honetako 1. idatz-zatiak agintzen duena aplikatuz jartzen diren isun guztien zenbatekoa ez da izanen kasuko arau-hausteek sortu dituzten operazioen kontraprestazio guztien zenbatekoaren 100eko 5 baino gehiagokoa.

Subjektu arau-hausleak oro har ez baditu bete aurreko idatz-zatiak aipatzen dituen tributu kudeaketan laguntza emateko obligazioak, edo tributu administrazioak ezin badu harengatik jakin zenbat operaziok, fakturak edo antzeko agirik sortu duten arau-hauste bakun bat, arau-hauste bakun bakar baten erantzuletzat hartuko da eta 25.000 pezetatik eta konprobazioak hartu duen aldian izan dituen operazioen bolumenaren 100eko 5era bitarteko isuna jarriko zaio.

6. Inork, bere tributu harremanetan edo tributu gaietarako ardura duten harremanetan, ez badu bere identifikazio fiskaleko zenbakia erabili edo eman, erregelamenduak agintzen duen bezala, 1.000tik 150.000 pezetara bitarteko isuna izanen du. Zehapen hau bakarka ezarriko da, egin den arau-hauste bakun bakoitzeko. Hala ere, subjektu arau-hausleak oro har bete ez badu laguntza emateko obligazioa, arau-hauste bakun bakar baten erantzule dela juzkatu eta 25.000tik 500.000ra bitarteko isuna jarriko zaio, edo ez betetze hori lanbide- edo enpresa-jarduera batean ari zela egina bada, konprobazioak hartu duen aldian izan dituen operazioen bolumenaren 100eko 5ekoa.

Kreditu erakunde batek ez baditu betetzen kontu edo operazio bat gaizki identifikatzeagatik berariaz dagozkion betebeharrak, 1988ko Nafarroako aurrekontu orokorrei buruzko maiatzaren 12ko 3/1988 Foru Legeko 72. artikuluko 2. zenbakiak agintzen duen bezala, zuzenez kontra ordaindu edo kargatutako zenbatekoen 100eko 5eko isuna jarriko zaio, eta gutxienez 150.000 pezeta, edo operazioa edo gordailua ezereztatu behar bazuen, 150.000tik 1.000.000 pezetara bitartekoa.

Eramailearentzako txekeen libramenduan edo ordainketan identifikazio fiskaleko zenbakia jarri beharra ez betetzeak ondorioaren itxurazko balioaren 100eko 5eko isuna izanen du eta gutxienez 150.000 pezeta.

Kreditu erakundeek ez badituzte aurkezten titularrak bere identifikazio fiskaleko zenbakia aurkeztu ez duen kontuen edo beste operazioen gaineko aitorpenak edo komunikazioak, edo bertan agertu behar duten datuak falta badira edo oker badaude, artikulu honetako 2. idatz-zatiak aurreikusten duen moduan zehatuko dira.

7. Tributu gaietako Ikuskaritza edo Diru bilketaren ekintzari traba, aitzakia edo uko egiten bazaio, dokumentu, liburu, fitxategi, faktura, frogagiri eta idazpenak, kontabilitate nagusikoak zein osagarrikoak, programa, sistema operatibo eta kontrolekoak eta aurkeztu edo eman beharreko datuak dauzkaten beste edozein aurrekari edo informazio ikertzearen gainean, eta bai traba, aitzakia edo uko egiten bazaio aurkeztu aitorpen edo zerrendak konprobatu edo konpultsatzeari, 50.000tik 1.000.000 pezetara bitarteko isuna jarriko zaio.

8. Artikulu honetan aurreikusitako zehapen bakoitzaren zenbatekoa, behin irizpide graduatzaileak hala behar baldin bada aplikatuta, ez da inoiz 200 euro baino gutxiagokoa izanen, nahiz eta egon daitezkeen kasuak zeinetarako kopuru hori baino handiagoak diren gutxieneko zenbatekoak ezartzen direneko kasuak ezertan galarazi gabe.

73. artikulua. Arau-hauste bakunen zehapen osagarriak.

Zilegi izanen da aurreko artikuluaren 2. idatz-zatian ezarri diren arau-hausteak, 1.000.000 pezetatik gorako isunaz zehatzen direnak, horrez gain ere zehatzea, egindako arau-haustetik tributu kudeaketarako ardura handia duten ondorioak sortzen badira. Osagarrizko zehapena izanen da bi urtetarainoko epean galtzea kasurako diren onura edo pizgarri fiskalak izateko eskubidea eta subentzio edo dirulaguntza publikoak lortzeko aukera, eta bai, halaber, denbora ber horretan Foru Komunitateko Administrazioarekin eta beste ente publikoekin kontratuak egiteko debekua.

74. artikulua. Kreditu erakundeetako kargudunen zehapenak.

Subjektu arau-hauslea kreditu erakunde bat izaten bada, foru lege honetako 72. artikuluko 7. idatz-zatiaren arabera tokatzen diren zehapenez gain, zilegi izanen da Kreditu Erakundeen Diziplinari eta Kontu-hartzeari buruzko uztailaren 29ko 26/1988 Legeko 12 eta 13. artikuluetan aurreikusten diren zehapenak ezartzea erakunde horietan administrazio edo zuzendaritza kargudunei, lege ber horren arabera arau-hausteen erantzule badira.

75. artikulua. Agintari, funtzionario edo lanbide ofizialetan aritzen diren pertsonen zehapenak.

Subjektu arau-hausleak agintariak, funtzionarioak edo lanbide ofizialean aritzen direnak badira, eta beti ere egindako arau-haustetik tributu kudeaketaren efikaziarako irispide handiko ondorioak heldu badira, foru lege honetako 72. artikuluko 2. idatz-zatiak agintzen duen isunak hilabeteko etendura ere ekarriko du berekin 1.500.000 pezetatik gorako bada, sei hilabeteko etendura 6.000.000tik gorakoa bada, eta urtebetekoa 30.000.000tik gorakoa bada.

76. artikulua. Arau-hauste larrien zehapenak.

1. Zerga arloko arau-hauste larriengatik 69.1 artikuluan aipatzen diren kopuruen ehuneko 75 eta ehuneko 180 bitarteko diruzko isun proportzionala jarriko da, salbu idatz-zati honen bigarren eta hirugarren lerrokadetan eta hurrengo artikuluan xedatutako kasuan, deusetan galarazi gabe 71.3. artikuluan finkatutako murrizketa egitea.

Tributudunak ez baditu epe barnean ordaintzen gero aurkeztutako autolikidazio batean sartutako edo erregularizatutako tributuak edo konturako ordainketak, betiere 52.3. artikuluaren azken lerrokadako baldintzak bete gabe, ordaindu gabeko zenbatekoen ehuneko 40ko diruzko isun proportzionala jarriko da, deusetan galarazi gabe 71. artikuluaren 3. idatz-zatian finkatutako murrizketa. lerrokada honetan aurreikusitakoa ez da aplikatzekoa izanen baldin eta aurkeztutako autolikidazioan sartu badira aldez aurretik Administrazio Tributarioaren errekerimendu baten jakinarazpena izan duten kontzeptu eta zergaldietako diru-sarrerak.

Administrazio Tributarioko organo batek, eskumenik ez izanik dagokion zergako tributu likidazioko egintza administratiboak emateko, errekerimenduak egiten baditu eta errekerimendu horien ondorioz zerga arloko arau-hauste larriagatiko zehapen prozedurarik irekitzen bada, ehuneko40tik ehuneko 120rakoa izanen da 69.1 artikuluan aipatzen den diruzko isun proportzionala, galarazi gabe 71.3 artikuluan ezarritako murrizketa.

68.c) artikuluko bigarren lerrokadan aurreikusitako zerga arloko arau-hauste larria eginez gero, bidegabeki eskatutako diru-kopuruaren ehuneko 5eko diruzko isun proportzionala jarriko da, deusetan galarazi gabe 71.3 artikuluan finkatutako murrizketa.

2. Halaber, pagatzeko borondatezko epea bukatzen denetik tributu-egoera erregulatzen duen likidazioa egiten den egunera arte igarotzen den denboragatik berandutza interesak eskatzen ahal dira.

3. Tributu gaietako arau-hauste larriari dagokion kalte ekonomikoaren zenbatekoa sartu beharko ziren zenbatekoen 100eko 50 baino handiagoa baldin bada, 5.000.000 pezetatik gorakoa denean, eta gainera, foru lege honen 71. artikuluaren 1. idatz-zatiko b) edo c) letretan aurreikusiriko inguruabarren bat suertatuz gero, arau-haustea egin dutenei zehapen hauek jartzen ahal zaizkie:

a) Bost urteko epean, dirulaguntza edo laguntza publikoak lortzeko aukera galtzea, bai eta onura edo pizgarri fiskalak eskuratzeko eskubidea ere.

b) Bost urteko epean, Foru Komunitateko Administrazioarekin edo beste entitate publikoekin kontratuak egiteko debekua.

77. artikulua. Beste zehapen batzuk, arau-hauste larriengatik.

1. 68.d) artikuluaren lehenengo lerroaldean aurreikusitako arau-haustea eginez gero, zehapenaren oinarria bidegabeki zehaztutako edo frogatutako diru-kopurua izanen da. 68.d) artikuluaren bigarren lerroaldean aurreikusitako kasuan, bidegabeki zehaztu edo frogatutako kopurua izanen da errenta garbiaren edo jasanarazitako kuoten gehitzea, edo kendu beharreko kopuruen edo kuoten gutxitzea edo zerga pizgarrien gutxitzea, kasuan kasuko zergaldiari dagozkionak.

Zehapena 100eko 10eko diruzko isun proportzionala izanen da, zerga oinarrian konpentsatu edo kendu beharreko kontu-sailak badira, edo 100eko 15ekoa, kuotan edo ageriko zerga kredituetan kendu beharreko kontu-sailak baldin badira, deusetan galarazi gabe 71. artikuluko 3. idatz-zatian finkatutako murriztapena egitea.

Idatz-zati honetan ezarritakoaren arabera jartzen diren zehapenak kengarriak izanen dira subjektu pasibo arau-hausle berak, aipatutako kontzeptuen konpentsazioaren edo kenkariaren ondorioz, geroago egiten dituen arau-hausteengatik jartzen zaizkion zehapenen zati proportzionalean, baina kenkari gisa sartu beharreko zenbatekoa ezin da izan arau-hauste horiei dagokien isuna baino handiagoa.

2. Gardentasun fiskaleko araubideko entitateei zehapen hauek jarriko zaizkie:

a) Bazkideen zerga oinarriari egotzi beharreko zenbatekoen eta aitortutakoen arteko diferentziaren 100eko 20tik 60ra arteko diru isun proportzionalarekin, foru lege honen 71. artikuluko 3. idatz-zatian ezarritako murriztapena galarazi gabe.

b) Kenkari, hobari eta atxikipenen egozpenen kasuan, bidezkoak ez diren zenbatekoen 100eko 50etik 150era arteko diru isun proportzionalarekin, foru lege honen 71. artikuluko 3. idatz-zatian ezarritako murriztapena galarazi gabe.

3. Tributu egotziak, gauzazko pagamenduei edo edozein motatako zergaren kontura atxikitako nahiz atxiki beharko ziren zenbatekoei dagozkien konturako dirusarrerak ez sartzeagatik eginiko arau-hauste larriak zehatuko dira 100eko 75etik 150era arteko diru isun proportzionalarekin, foru lege honen 71. artikuluko 3. idatz-zatian ezarritako murriztapena galarazi gabe.

4. Fakturak edo ordezko agiriak datu faltsuekin edo faltsutuekin luzatzeagatik eginiko arau-hauste larriak zehatuko dira arau-haustea eragin duten eragiketa guztien zenbatekoaren 100eko 75etik 150era arteko diruzko isun proportzionalarekin, foru lege honen 71. artikuluko 3. idatz-zatian jasotako murriztapena alde batera utzi gabe.

 78. artikulua. Erantzukizunaren amaiera.

Arau-hausteen ondoriozko erantzukizuna amaituko da zehapena ordaindu edo bete delako, preskripzioagatik edo arau-hauslea hil delako.

IV. TITULUA. TRIBUTU ARLOKO KUDEAKETA

I. KAPITULUA. Xedapen orokorrak

79. artikulua. Ebatzi beharra.

1. Tributu arloko Administrazioa behartua dago tributu arloko kudeaketa prozeduretan, ofizioz nahiz parte baten eskariz irekitzen diren horietan, planteatzen diren auzi guztiak espreski ebaztera, eskubideez baliatzeari dagozkien prozeduretakoak izan ezik, horiek jakinaraztea besterik ez baita eginen, eta iraungipena, prozeduraren gaiaren gerora sortutako galera, interesatuen ukoa edo atzera egitea gertatuz gero.

Hala ere, interesatuak espreski eskatzen duenean inguruabar hauetako bat gertatu dela tributu administrazioak deklara dezala, hura eskaera horri buruzko ebazpena ematera behartua egonen da.

2. Likidazio egintzak, balioa frogatzekoak, errekurtsoak eta erreklamazioak ebaztekoak, tributu arloko kudeaketa egintzen exekuzioa eteteari uko egiten diotenak, zehapenak ezartzekoak, eta indarra duen araudian ezartzen diren guztiak, arrazoituak izanen dira, egitateak eta eskubide oinarriak aipatzen direla.

80. artikulua. Prozeduren tramitazioaren egoera. Dokumentuen kopia.

Tributu arloko kudeaketa prozedura batean parte den tributudunak jakiterik izanen du, edozein momentutan, prozeduraren tramitazioa nola dagoen. Era berean, espedientean ageri diren dokumentuen -ebazpena emateko orduan organo eskudunak kontuan izan beharreko horien-kopia ere lortzerik izanen du, non ez dituzten hirugarrenen interesak edo beste pertsona batzuen intimitatea ukitzen edo legeak ez duen horrela xedatzen. Konprobazio eta ikerketetan, kopia horiek emanen dira interesatuaren entzunaldi tramitean, foru lege honen 86. artikuluak dioen arabera.

81. artikulua. Prozeduren tramitazioaz arduratzen direnen identifikazioa.

Tributudunek eskubidea izanen dute jakiteko tributu arloko Administrazioko zein agintari eta langileren ardurapean ari diren tramitatzen berek parte duten tributu arloko prozedurak.

82. artikulua. Aitorpen eta dokumentuak aurkeztu direla konprobatzen duten ziurtagiriak eta kopiak luzatzea.

Tributudunek eskubidea izanen dute berek aurkeztutako tributu aitorpenen ziurtagiriak edo horietan bildutako datu konkretuak eskuratzeko. Era berean, dokumentuak tributu administrazioan aurkeztu direla konprobatzeko, bai eta aurkeztearen data ere, tributudunek eskubidea dute horien kopia zigilatua eskuratzeko, betiere jatorrizkoekin batera eramaten badituzte elkarrekin erkatzeko eta, dokumentu horiek espedienteari atxiki beharrekoak ez direnean, jatorrizko horiek itzultzea eskatzen ahal dute.

83. artikulua. Dokumentuen aurkezpena.

Tributudunek zilegi dute tributu arloko kudeaketaren prozedurari aplikatu beharreko araudiak eskatzen ez dituen dokumentuen aurkezpenari uko egitea. Eskubidea dute, gainera, berek jada aurkeztu eta Administrazio jardulearen esku dauden dokumentuak ez eramateko.

Administrazio hark ahalmena izanen du, edonola ere, interesatuari eskatzeko berretsi ditzala berariazko datu propioak edo hirugarrenekoak, lehendik aurkeztuak, dokumentu horietan ageri direnak.

84. artikulua. Tributu administrazioaren obligazioa eskubideak erabiltzeko aukera emateko.

Tributu administrazioak, une oroz, eskubideak erabiltzeko eta betekizunak betetzeko aukera emanen dio tributudunari.

Tributudunen eskuhartzea eskatzen duten tributu administrazioko ekintzak burutu beharko dira haiei ahalik eta zergarik arinena ekar lekiekeen moduan, non eta horrek tributu arloko obligazioak betetzea galarazten ez duen.

85. artikulua. Alegazioak.

Tributudunek zilegi izanen dute -entzunaldi tramitea egin edo, hala denean, ebazpen proposamena erredaktatu aitzineko tributu arloko kudeaketa prozeduraren edozein momentutan- alegazioak egitea eta dokumentuak edo iritzia osatzeko beste datu batzuk eramatea, zeinak kontuan hartuko baitituzte organo eskudunek ebazpen proposamena erredaktatzeko unean.

86. artikulua. Interesatuaren entzunaldi tramitea.

1. Tributu arloko kudeaketa prozedura orotan interesatuaren entzunaldi tramitea izanen da ebazpena eman aurretik.

2. Entzunaldi tramitea saihesten ahal da prozeduran ageri ez eta ebazpenean kontuan hartzen ere ez direnean interesatuak aipatutako egitateak, alegazioak eta frogak baizik.

87. artikulua. Epeak.

1. Tributu arloko kudeaketa prozedurei buruz ebazpena emateko sei hilabeteko epea egonen da, aplikatzekoa den araudiak beste epe bat jartzen ez badu. Prozeduran izaten diren atzerapenek, Administrazioa bera errudun ez denean, ebazpena emateko epea eten eginen dute.

2. Parte baten eskariz irekitako prozeduretan ebazpena emateko epea organo eskudunak espreski diktatu gabe bukatzen bada, berariazko araudiak ezarritako ondorioak sortuko dira. Horretarako, tributu arloko kudeaketa prozedura orok araututa beharko du izan dagokion isiltasun administratiboaren araubidea.

3. Aurreko aurreikuspenetik bazterturik gelditzen da premiamenduzko prozedura, zeinaren ekintzak luzatzen ahal dira kobrantzako epea bukatzen den arte.

4. Tributu arloko kudeaketaren erregelamenduan adieraziko dira tramite bakoitzerako epeak.

Administrazioak epeak ez betetzeak ez du berekin ekarriko akzio administratiboaren iraungipena, baina subjektu pasiboek aukera izanen dute kexu bidez erreklamatzeko.

Kexu bidez ere erreklamatzerik bada tramitazio akatsen kontra eta, bereziki, prozedura geldiaraztea edo gaiari buruzko behin betiko ebazpena eman aurretik konpon daitezkeen tramiteak ez-egitea eragin dezaketen akatsen kontra.

Kexa kontuan hartzearen ondorioz, horretarako arrazoirik badago, diziplina espedientea irekiko zaio erantzukizuna duen funtzionarioari.

88. artikulua. Ofiziozko itzulketak.

Zerga Administrazioak ofizioz itzuliko ditu bidezko diren zenbatekoak, kontuan hartuta zer aurreikusten duten pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren araudi berariazkoak, sozietateen gaineko zergarenak eta balio erantsiaren gaineko zergarenak. Iragan baldin bada tributu bakoitzaren araudian ezarritako epea, eta, edozein kasutan, sei hilabeteko epea, eta, Zerga Administrazioari egoztekoa den motibo bat tarteko, ez bada agindu itzuli beharrekoa pagatzea, zergadunak eskubidea izanen du 50.2.c) artikuluan araututako berandutza interesa kobratzeko, horretarako errekerimendurik egin beharrik gabe. Horri dagokionez, interes hori sortuko da Zerga Administrazioak behin-behineko likidazioa egiteko duen epea bukatzen denetik dagokion itzulketa pagatzea agintzen den egunera arte.

59. artikuluan xedatutakoa gorabehera, Nafarroako Zerga Ogasunak ordainketa atzeratu eginen du, baldin eta subjektu pasiboak ez baditu bere tributu-betebeharrak egunean; hain zuzen ere, betebehar horiek bete arte atzeratuko du ordainketa.

Ez da berandutza-interesik sortuko subjektu pasiboak Nafarroako Zerga Ogasunarekiko betebeharrak egunean eduki ez dituen epeetan. Era berean, ordainketa-prozeduran subjektu pasiboari egotz dakizkiokeen gainerako atzerapen guztiak ez dira kontuan hartuko berandutza-interesen sortzapen-epea kontatzeko orduan.

89. artikulua. Administrazio organoak.

1. Administrazioak tributu arloan dauzkan eginkizunak burutuko dira haren bi arloak bereiziz: kudeaketakoak, likidaziorako eta diru bilketarako, eta kudeaketa haren kontra jartzen ahal diren errekurtso nahiz erreklamazioei buruzko ebazpenekoak. Eginkizun horiek organo desberdinen ardurapean jarriko dira.

2. Organo desberdinen arloari (likidazio nahiz diru bilketa arlokoa izan edo errekurtso nahiz erreklamazioak ebaztekoa) dagokion eskumena zehaztuko da bakoitzaren erregelamenduzko arauen barnean.

90. artikulua. Gizarte lankidetza.

1. Tributuak kudeatzeko gizarte lankidetza gauzatzeko, tributu administrazioak akordioak sinatuko ditu gizarte, lan, enpresa edo lanbideetako sektore edo interesen ordezkari diren entitate, instituzio eta erakundeekin.

Lankidetza hori ondoko gaietara bideratzen ahal da:

a) Informazio eta zabalkunde kanpainak.

b) Tributu arloko heziketa.

c) Tributu arloko obligazioak eta betekizunak errazago betetzea.

d) Aitorpenak egiteko laguntza ematea.

e) Tributu oinarrien estimazio objektiboaren araubidea.

f) Zerga aitorpenak, komunikazioak eta bestelako agiriak telematika bidez aurkeztea.

2. Gizarte lankidetza, halaber, tributuen erreforma eraginen duten printzipioen eraketan burutzen ahal da, aurreko 1 idatz-zatiak aipatzen dituen entitate, instituzio eta erakundeek parte hartuz.

II. KAPITULUA. Tributudunari informazioa eta laguntza ematea

91. artikulua. Informazioa eta laguntza.

1. Tributu administrazioak behar duten laguntza eta eskubideei buruzko informazioa emanen die tributudunei.

Eginbehar hori bideratzeko ondoko ekintza hauek erabiliko dira: tributuen arloko arauen testu eguneratuak argitaratzea, jakinarazpenak igortzea, tributuen arloko kontsultei erantzutea eta balorazioak egiteko aurretiazko erabakiak hartzea.

2. Foru legeek ezarritako moduan, tributu arloko arau-hausteen erantzukizunetik salbu geldituko dira aurreko idatz-zatiak aipatutako argitalpen, jakinarazpen eta kontsulten erantzunetan tributu administrazioak adierazitako irizpideetara beren ekintza egokitzen duten tributudunak.

92. artikulua. Argitalpenak.

1. Ekonomi eta Ogasun kontseilariak, ekitaldi bakoitzeko lehen hiruhilekoan, tributu arloko lege eta foru dekretuen testu eguneratu osoak argitaratzea erabaki eta aginduko du, baldin eta aurreko ekitaldian indarra zuten testuetan aldaketak sartu badira. Gainera, ekitaldi horretan onetsitako tributu xedapen guztien zerrenda epe eta modu berean argitaratzeko agindua emanen du.

2. Aldiro-aldiro argitara emanen ditu argitara, kasu bakoitzean egoki juzkatzen diren prozeduren bidez, kontsulten erantzunak eta garrantzi eta eragin handieneko ebazpen ekonomikoak eta administratiboak.

3. Tributu administrazioak interesatuen eskura jarri beharko du, haiek hala eskatuta, kontsulta edo ebazpen konkretuen testu osoa, baina horietan ageri diren pertsonak identifikatzeko bide ematen duten datu guztiak kenduz.

93. artikulua. Jakinarazpenak.

Tributu administrazioak tributuen araudia aplikatzeko dauden irizpide administratiboei buruzko informazioa emanen die tributudunei, jendearentzat irekita dauden bulegoetan, aipatu irizpideak biltzen dituzten informatika baseak haien esku jarriko ditu, kontsulta ditzaten eta sektore, jarduera edo errenta iturri jakin batzuen tributazioari buruzko informazioa emateko jakinarazpenak igorriko ditu.

94. artikulua. Tributu gaietako kontsultak.

1. Tributudunek kontsultak egiten ahal dizkiote tributu administrazioari, behar bezala dokumentatuak, kasu bakoitzean egokitzen den tributu kalifikazioaren, araubidearen edo sailkapenaren gainean.

Kontsultak egiteko, tributudunek idazkia bidaliko diote organo eskudunari, hark erantzuna eman dezan, eta idazki horretan, planteatutako auziarekin lotuta, ulertzeko moduan eta behar den tamainan, ondoko hauek azalduko dira:

a) Kasuaren aurrekariak eta inguruabarrak.

b) Aplikatzekoa den tributuen araudiak sortzen dituen zalantzak.

c) Tributu administrazioak iritzi bat eratzeko lagungarri izan dezakeen gainerako datuak eta elementuak.

2. Tributudunak, baldin berak egindako kontsultaren erantzuna jaso ondotik, tributu obligazioak haren arabera bete izan baditu, ez du erantzukizunik izanen, bidezkoak diren kuotak, zenbatekoak, errekarguak eta berandutza interesak zertu beharra galarazi gabe, betiere, kontsulta egin bada zergagaia gertatu aitzin edo aitorpena egiteko epearen barnean, eta artikulu honen 1 idatz-zatiko a) eta c) letretan adierazitako inguruabar, aurrekari eta gainerako datuetan aldaketarik izan ez bada.

3. Era berean, behar bezala dokumentatutako kontsultak egiteko gai dira ondoko hauek: lanbide elkargoak, ganbara ofizialak, erakunde patronalak, sindikatuak, kontsumitzaileen elkarteak, enpresarien elkarteak eta lanbide erakundeak, bai eta aipatutako erakunde edo entitate horiek biltzen dituzten federazioak, orokorrean beren kide edo bazkideak ukitzen dituzten aferak direnean.

Ez dute erantzukizunik izanen, aurreko idatz-zatiaren zentzuan, aipatu kontsulten erantzunari lotuz beren tributu obligazioak bete dituzten tributudunek.

4. Idatzizko kontsulten erantzuna loteslea izanen da tributu administrazioarentzat kasu hauek gertatzen direnean:

a) Enpresen aktiboetako inbertsioak, kontsulta egiten bada inbertsioa gauzatu aurretik.

b) Inbertsiorako pizgarri fiskalak, denbora baterako edo koiuntura baten ondorioz ezarritakoak.

c) Komunitate barneko eragiketak, Europako Batasuneko estatu kideetako enpresek burututakoak.

d) Tributuen legeek edo komunitateko erregelamenduek horrela aurreikusten dutenean.

e) Sozietateen gaineko Zergari buruzko abenduaren 30eko 24/1996 Foru Legearen X. tituluko IX. kapitulua enpresa berrantolatzeko eragiketetan interpretatu eta aplikatzea.

f) Sozietateen gaineko Zergari buruzko abenduaren 30eko 24/1996 Foru Legearen 66. artikuluan aurreikusitako pizgarrien berariazko proiektu eta kasuetan interpretatu eta aplikatzea.

g) Atzerriko baloreen edukitzarako entitateei dagokienez Sozietateen gaineko Zergari buruzko abenduaren 30eko 24/1996 Foru Legean ezarritako araubidea interpretatu eta aplikatzea.

Erregelamenduz zehaztuko dira aurreko letretan aurreikusitako kasuen norainokoak eta kontsulta horiek tramitatzeko eta erantzuteko prozedura.

5. Loteslea izanen da, halaber, erregelamenduz zehazten den eran, idatzizko kontsulten erantzuna, ondokoak egile direnean:

a) Enpresak edo langileen ordezkariak, Administrazio eskudunak baimendutako enplegua erregulatzeko espedienteen ondoriozko tributu araubideari eta enpresako langile guztiak ukitzen dituzten gizarte aurreikuspeneko sistemen ezarpen edo aldaketei dagokienez.

b) Kreditu eta aseguru entitateak, atxikipen kontratuen bitartez denei eskaintzen zaizkien bizi aseguruei eta aktibo finantzarioei dagokienez, kontsulta egin baldin bada haiek zabaldu eta hedatu aitzin.

c) Kolektibo bereiztuak edo gertakari, egitate nahiz ekintza puntualak ukitzen dituen beste edozein kontsulta, 94. artikuluan adierazitako moduan eginikoa, loteslea izanen da tributu administrazioarentzat.

6. Aurreko 4 eta 5. idatz-zatietan jaso diren kontsulta lotesleen kasuan, salbu eta legeak aldatzen badira edo kasuari aplikatzekoa den jurisprudentzia baldin badago, tributu administrazioa behartua dago erantzunean adierazitako irizpideak kontsulta egileari aplikatzera, baldin eta kontsulta egin bada zergagaia sortu baino lehen edo aitorpen egilearentzako zegoen epean, eta artikulu honen 1. idatz-zatiko a) eta c) letretan azaldutako inguruabar, aurrekari eta gainerako datuak aldatu ez badira.

III. KAPITULUA. Tributu kudeaketaren prozedura

1. atala. Hasiera eta tramiteak

95. artikulua. Hasteko erak.

Tributuen kudeaketari hasiera eman:

a) Aitorpena egitean, aitorpen-likidazioa edo autolikidazioa, edo tributudunaren ekimenez, foru lege honen 27. artikuluak dioenari jarraikiz.

b) Administrazio organoen konprobazio eta ikerketaren ondorioz.

96. artikulua. Tributuen aitorpena.

1. Tributu aitorpena izanen da zergagai baten inguruabarrak edo osagaiak gertatu direla tributu administrazioari adierazi edo aitortzen dion edozein dokumentu.

2. Aitorpen bat tributu bulego batean aurkezteak ez du berez zergaren jatorria onartzen edo ontzat jotzen dela adierazten.

3. Tributu aitorpena dela ulertuko da zergagaia ageri edo osatzen duten dokumentuak Administrazioari aurkeztea.

97. artikulua. Salaketa publikoa.

1. Salaketa publikoaren bidez, tributu arloan arau-hausteak izan daitezkeen egintzak edo egoerak jakinaraziko zaizkio Zerga Administrazioari, edo tributuak aplikatzeko garrantzia izan dezaketenak. Salaketa publikoak ez du galarazten Zerga Administrazioari laguntza eman beharra, 103. eta 104. artikuluetan arautu bezala.

2. Salaketa bat jasota, eskuduna den organoari igorriko zaio, bidezkoak izan daitezkeen jarduketei ekiteko. Organo horrek salaketa artxibatzea erabaki dezake, oinarririk gabekotzat hartzen denean edo salatutako egintzak nahiz pertsonak ez direnean behar adina zehazten edo identifikatzen.

Bidezkoak diren jarduketei hasiera ematen ahal zaie baldin eta aski zantzu badago egotzitako egintzen egiazkotasunari buruz eta horiek ezezagunak badira Zerga Administrazioarentzat. Kasu horretan, salaketa ez da espediente administratiboan sartuko.

3. Salaketa jartzailea ez da interesduntzat hartuko salaketaren ondorioz hasitako jarduketa administratiboetan, eta ez zaio jarduketen emaitzen berri emanen. Jarduketa horien emaitzei buruzko errekurtsoak nahiz erreklamazioak jartzeko zilegitasunik ere ez du izanen.

98. artikulua. Tributu administrazioak aitorpenak eskatzeko duen eskubidea.

Tributu administrazioak eskatzen ahal ditu aitorpenak, aitorpen-likidazioak, horien zabaltzea eta horietan ageri diren aurrekarien justifikazioa, bai eta hautemandako akatsak zuzentzea ere, tributua likidatzeko eta konprobatzeko beharrezkoa denean.

99. artikulua. Jakinarazpenak.

1. Tributu desberdinak kudeatu, likidatu, egiaztatu, ikertu eta biltzeko prozeduretan, baita zehapen-prozeduretan eta zergei buruzko errekurtso eta erreklamazioetan bideratzen dituztenetan ere, jakinarazpenak egiteko modua erabakitzerakoan, ziurtatua gelditu behar du interesdunak edo bere ordezkariak jakinarazpena jasotzen duela, baita noiz jaso duen, jasotzailearen nortasuna, eta jakinarazitako egintzaren edukia ere.

Egindako jakinarazpenaren egiaztapena espedienteari erantsiko zaio.

2. Jakinarazpena honako tokietan egiten ahalko da: tributudunaren edo bere ordezkariaren helbide fiskalean, lantokian, jarduera ekonomikoa garatzen den tokian, halakorik baldin badago, edo tributudunak edo bere ordezkariak horretarako esandako tokian, edo horretarako egokia den beste edozeinetan.

Jakinarazpena egiterakoan tributuduna hila dela jakinen balitz, edo haren nortasun juridikoa iraungi dela, horren berri eman beharko da, eta Zerga Administrazioak hala dela egiaztatuko du. Kasu hauetan, jakinarazpena prozedurari amaiera ematen dion ebazpenari buruzkoa denean, jarduketa hori jakinarazpen saiakeratzat hartuko da, baina bakar-bakarrik prozeduren gehieneko epean jakinarazi beharra bete izanaren ondorio hutsetarako.

Jakinarazpena egiteko bidea posta-zerbitzu unibertsala esleituta duen operadoreak ezarritako posta-kutxa denean, bidalitakoa bulegoaren barrenean utziko da, eta posta-kutxaren titularrak berak edo espresuki baimendutako pertsonak jasotzen ahalko du kutxatik. Bidalitakoak bulegoan hamar egun natural eginik, jakinarazpena egintzat hartuko da. Jakinarazteko bide hau erabiltzez gero, interesdunak lehentasunezkotzat hartua izan behar du

.

3. Jakinarazpena tributudunaren edo bere ordezkariaren helbide fiskalean, edo batak edo besteak horretarako esandako tokian egiten denean, jakinarazpena entregatzen den unean interesduna bertan ez badago, helbide edo leku hartan dagoen beste edonork har dezake jakinarazpena, baldin eta nor den agerrarazten badu. Tributudunaren edo bere ordezkariaren helbide fiskaleko edo haiek jakinarazpenetarako erabakitako tokiko bizilagunen elkarteko langileek edo eraikinaren jabeek ere jaso dezakete jakinarazpena.

Jakinarazpena egintzat hartuko da interesdunak edo bere ordezkariak jakinarazpena jaso nahi ez duenean ere.

4. Administrazioari egotzi ezin zaizkion arrazoiengatik ezin bada jakinarazpenik egin, eta gutxienez bitan egin bada saiakera zerga helbidean edo tributudunak edo bere ordezkariak horretarako adierazitako lekuan, espedientean jasoko dira jakinarazteko saiakeren inguruabarrak. Hartzailea ezezagun gisa ageri bada helbide edo leku horretan, saiakera bakar bat aski izanen da. Behin bi jakinarazpen-saiakerak huts eginik, hartzaileari, posible denean, iritsi izanaren abisua utziko zaio etxeko gutun-ontzian, eta aditzera emanen zaio, bi aletan eginen den eginbidean, Zerga Administrazioaren egoitzara agertzeko aukera duela ezartzen den epean jakinarazpena jasotzera. Azalduko zaio, orobat, zein izan diren jakinarazpena egiteko bigarren saiakerari buruzko inguruabarrak. Iritsi izanaren abisu hori ondorio informatiboetarako baizik ez zaio utziko.

Atal honetan aurreikusi eta jakinarazpena egiterik izan ez den kasuetan, tributudunari edo bere ordezkariari zitazioa eginen zaio jakinarazpena jasotzera ager dadin. Zitazioa Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratuko den iragarki bakar baten bidez eginen da. Hilabete bakoitzeko asteazkenetan argitaratuko dira iragarki horiek, edo, egun horietan aldizkari ofizialik argitaratzen ez bada, aldizkaria ateratzen den lehenbiziko egunean. Iragarki horiek Zerga Administrazioaren beste bulego batzuetan ere jartzen ahalko dira jendaurrean. Bulego horiek zein diren erregelamendu bidez zehaztuko da. Aipatu diren iragarki horiek egiteko baliabide informatikoak, elektronikoak eta telematikoak erabiltzen ahal ditu Zerga Administrazioak, betiere tributu arloko araudiak ezartzen duenarekin bat.

Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratzen denean, egiteko dauden jakinarazpenen zerrenda agertuko da, honakoak adierazita: tributuduna edo bere ordezkaria, oinarrian den prozedura, tramitazioaz arduratzen den organo eskuduna, eta horien hartzaileak jakinarazpena jasotzeko non eta zein epetan agertu behar duen. Nolanahi ere, agerraldia hamabost egun naturaleko epean eginen da, iragarkia Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratu eta biharamunetik kontatzen hasita. Epe hori iragaten bada bulegora agertu gabe, jakinarazpena egintzat hartuko da, legezko ondorio guztietarako, agertzeko ezarritako epea bukatu eta biharamunean.

Tributuduna edo bere ordezkaria ez agertzeagatik jakinarazitzat hartzen badira prozedura baten hasiera edo bere tramiteetako edozeinena, prozedura horren ondoko jarduera eta eginbideak ere jakinarazi zaizkiela joko da. Ez du galduko, nolanahi ere, beste edonoiz prozedura horretara agertzeko eskubidea. Nolanahi ere, prozeduran egiten diren likidazioak eta bahitutako ondasunak besterentzeko ebazpenak artikulu honetan ezarritako moduan jakinarazi beharko dira betiere.

5. Jakinarazpena baliabide elektronikotik egin ahal izateko, interesdunak espresuki eskatu edo baimendu beharko du.

Aurrekoa galarazi gabe, erregelamendu bidez finkatzen ahalko da nahitaezkoa dela jakinarazpen elektronikoa egitea pertsona fisiko ez diren tributudunentzat.

Jakinarazpen elektronikoaren sistemak aukera emanen du zehatz jakiteko zer egun eta ordutan uzten den interesdunaren eskura jakinarazpenaren xedeko egintza, baita interesdunak noiz ikusi duen edukia ere, jakinarazpena une horretatik aurrera egindakotzat joko baita legezko ondorio guztietarako.

Jakinarazpena interesdunaren eskura dela ziurtatuta, hark edukia ikustera sartu gabe hamar egun natural iraganez gero, jakinarazpena errefusatutzat joko da, artikulu honetako 3. idatz-zatian ezarritako ondorioekin, salbu eta, ofizioz edo hartzaileak eskaturik, edukia ikusteko ezintasun tekniko edo materiala dagoela frogatzen bada.

Jakinarazpen elektronikoak modu hauetako baten bidez eginen dira, erregelamendu bidez ezarritakoari jarraikiz:

a) Helbide elektroniko gaituaren bitartez (HEG).

b) Jakinarazpena jaso izanaren adierazpena duen posta elektronikoaren sistemaren bat erabiliz.

c) Ezar litekeen beste bideren bat erabiliz, betiere araubide berariazkoan ezartzen diren epe eta baldintzetan jakinarazpena jaso dela ziurtatzen bada

.

100. artikulua. Akats materialen edo egitatekoen zuzenketa.

Kudeaketa prozeduran, foru lege honen 143. artikuluan akats materialen, aritmetikoen edo egitatekoen gainean ageri diren arauak aplikatuko dira.

2. atala. Konprobazioa eta ikerketa

101. artikulua. Ahalmenak.

1. Tributu administrazioak zergagaia osatzen edo baldintzatzen duten egitateak, egintzak, egoerak, jarduerak, ustiaketak eta gainerako inguruabarrak konprobatu eta ikertuko ditu.

2. Konprobazioa iritsi daiteke tributu aitorpenetan agertutako egintza, elementu eta balorazio guztietara, eta zerga oinarrien estimazioa bil dezake, foru lege honen 44. artikuluak aipatzen dituen baliabideak erabiliz.

3. Ikerketak ukituko du tributudunak aitortu ez edo partzialki aitortutako zergagaia. Era berean, tributudunak berak likidatu beharreko zergagaiak ere ukituko ditu.

102. artikulua. Baliabideak.

Tributuen konprobazioa eta ikerketa burutzeko aztertuko dira tributudunaren dokumentuak, liburuak, fitxategiak, fakturak, frogagiriak eta idazpenak, kontabilitate nagusikoak nahiz laguntzailekoak, eta orobat ikuskatuko dira ondasunak, elementuak, ustiapenak eta tributu administrazioari eman beharreko beste aurrekari edo argibideak ere, edo tributua zehazteko beharrezkoak direnak.

103. artikulua. Kolaboratu beharra.

1. Pertsona fisikoek nahiz juridikoek, publikoek nahiz pribatuek eta foru lege honen 25. artikuluan aipatutako entitateek nahitaezkoa dute zerga ondorioak dituzten era guztietako datuak, txostenak edo aurrekariak ematea zerga administrazioari, bai beren zerga betebeharren gainekoak, baita beste pertsona batzuekin dituzten harreman ekonomiko, profesional nahiz finantzarioetatik eratorrien gainekoak ere.

Aurreko lerrokadan aurreikusitakoarekin bat, zehazki:

a) Beste pertsona edo entitate batzuei egindako diruzko edo gauzazko ordainketen zerrendak aurkeztu beharko dituzte atxikitzaileek eta konturako diru-sarrerak egitera behartuek.

b) Sozietateek, elkarteek, profesionalen elkargoek edo beste entitate batzuek, baldin eta beren eginkizunen artean badute zerbitzu sariak kobratzea, edo jabetza intelektualetik edo industrialetik edo egilearen jabetzatik eratorritako beste batzuk kobratzea, kideen, bazkideen edo elkargokideen kontura, etekin horien idazpena egin eta zerga administrazioari horren berri eman beharko diote.

Betebehar hori bera dute pertsonek edo entitateek, barne direla, oro har, banku edo kreditu arlokoak edo finantza arloko bitartekotzakoak, baldin eta legez, estatutuz edo ohikotasunez zerbitzu sari profesionalen edo komisioen kobrantzan kudeaketarik edo esku-hartzerik egiten badute, kapitalen merkatuan hartze, kokatze, lagatze edo bitartekotza jarduerengatik.

c) Premiamendu aldian zerga administrazioaren zordun direnen eskudiruaren edo kontuetako diruaren, baloreen edo bestelako ondasunen gordailuzainek diru-bilketa organoak nahitaez informatuko dituzte, eta horiek beren eginkizunen barnean egindako errekerimenduak betetzeko betebeharra izanen dute.

2. Aurreko idatz-zatian adierazitako betebeharrak, oro har, erregelamenduz ezarritako moduan eta epean bete beharko dira, edo zerga administrazioak banaka egindako errekerimendu bidez; errekerimendua edonoiz ere egin daiteke, eskatutako datu edo aurrekariekin lotutako eragiketak egin eta gero.

3. Ezin izanen dira artikulu honetan ezarritako betebeharrak bete gabe utzi bankuko sekretua babes hartuta.

Ikuskapen edo diru-bilketa eginkizunen barnean, honako hauei buruzko banakako errekerimenduak egin daitezke, Ekonomia eta Ogasuneko kontseilariak aldez aurretik baimendurik: kontu korronteetako mugimenduei, aurrezteko eta eperako gordailuei, mailegu kontuei eta kredituei eta gainerako eragiketa aktibo eta pasiboei buruzkoak, eragiketa horien barnean direla aldi baterako kontuetan jaso direnak edo txekeak luzatzeko gauzatzen direnak, edo bankuek, aurrezki kutxek, kreditu kooperatibek eta kreditu trafikoan aritzen diren entitate ororen bestelako ordaintzeko aginduetan gauzatzen direnak. Banakako errekerimenduek zehaztu beharko dituzte dagokion txekearen edo ordainketa aginduaren identifikazio datuak, edo ikerketaren xede den eragiketarenak, ukitutako tributudunak, titularrak edo baimenduak eta dagokion denbora epea.

Idatz-zati honetan xedatutakoaren arabera egindako ikerketak mugimenduen edo txekeen edo bestelako ordainketa aginduen jatorria eta xedea ukitzen ahal ditu, baina, kasu horietan, jatorri eta xede hori dituzten pertsonak edo kontuak identifikatuko dira bakarrik.

4. Funtzionario publikoak, profesional ofizialak barne, tributu administrazioarekin lankidetzan beharturik daude, tributu arloan eragina duen mota guztietako informazioa ematera, salbu eta aplikatzekoa denean:

a) Korrespondentziaren edukiaren sekretua.

b) Administrazioari helburu estatistikorako, eta horretarako bakarrik, emandako datuen sekretua.

Notarioen protokoloen sekretuak Notariotzari buruzko 1962ko maiatzaren 28ko Legearen 34 eta 35. artikuluak aipatzen dituen tresna publikoak biltzen ditu, ezkontideen sozietatearen araubide ekonomikoari buruzkoak salbu.

5. Gainerako profesionalek tributu arloan garrantzizko informazioa tributu administrazioari emateko duten obligazioa ez da iritsiko beren jarduera dela-eta ezagutzen dituzten ondarez besteko datu pribatuetara, baldin eta haiek jakitera emateak arriskuan jartzen badu pertsonen ohorea edo intimitatea edo haien familiarena. Ez da iritsiko, halaber, aholkularitza edo defentsako zerbitzu profesionalak ematearen ondorioz bezeroen datu konfidentzialetara.

Profesionalek ezin izanen dute sekretu profesionala aipatu beren tributu egoera konprobatzeari oztopo egiteko asmoz.

Ohorea, Intimitate Pertsonala eta Familiarra eta Norberaren Irudia izateko Eskubidearen Babes Zibilari buruzko maiatzaren 5eko 1/1982 Lege Organikoaren 8. artikuluaren 1. idatz-zatiaren ondorioetarako, agintari eskuduntzat hartuko da Ekonomi eta Ogasun kontseilaria.

104. artikulua. Agintariek eta instituzioek datuak emateko duten obligazioa.

1. Agintariak, edozein motatakoak direla ere, Estatuko eta lurraldetako beste entitate publikoetako bulego zibil edo militarretako buru edo arduradunak, erakunde autonomoak eta sozietate estatalak; ganbara eta korporazioak, lanbide elkargo eta elkarteak; Gizarte Aurreikuspeneko mutualitateak, gainerako entitate publikoak, Gizarte Segurantzaren kudeatzaileak barne, eta, oro har, funtzio publikoetan dihardutenak, denak behartuta daude tributu administrazioari ematera hark izaera orokorreko xedapenen edo errekerimendu konkretuen bidez eskatzen dituen tributu arloan garrantzia duten datu eta aurrekari guztiak, eta hari eta haren agenteei laguntza eta babesa ematera beren eginkizunetan.

Parte hartuko dute, gainera, tributuen kudeaketan eta ordainarazpenean, zeren bidez eta ohartarazpen, jasanarazte eta atxikipen dokumental nahiz diruzkoen bidez, indarra duten lege edo arauetan ezarrita dagoen bezala.

2. Obligazio berak izanen dituzte partidu politikoek, sindikatuek eta enpresarien elkarteek.

3. Epaitegi eta auzitegiek tributu administrazioari eman beharko dizkiote, ofizio bidez nahiz hark eskatuta, beren ardurapean dituzten ekintza judizialetan ezagutzen dituzten tributuetan eragina duten datu guztiak, eginbide sumarialen sekretua gordez, betiere.

4. Foru lege honen 103. artikuluan, artikulu honen aurreko idatz-zatian edo lege mailako beste edozein arautan xedatutakoari jarraikiz, tributu administrazioari datu pertsonalak emateko ez da beharrezkoa izanen ukituaren baimena. Eremu horretan ere ez da aplikatuko datu pertsonalak Babesteari buruzko abenduaren 13ko 15/1999 Lege Organikoaren 21. artikuluko 1. idatz-zatian administrazio publikoei buruz ezarritakoa.

5. Kapital Zuriketaren eta Arau-hauste Monetarioen Prebentziorako Batzordearen Zerbitzu Betearazleak tributu-administrazioaren esku jarriko ditu bere eginbeharretan diharduela eskuratzen dituen datuak, tributu-arloan ondoriodunak direla iruditzen bazaio, izaera orokorrez edo banan-banan eginiko eskaeraz.

105. artikulua. Zerga ondorioak dituzten datuen isilpeko izaera.

1. Bere eginkizunen barnean zerga administrazioak lortutako datuak, txostenak edo aurrekariak isilpekoak dira, eta aginduz kudeatu behar dituen tributuak edo baliabideak benetan aplikatzeko erabiliko dira bakarrik. Ezin izanen zaizkie hirugarrenei laga edo komunikatu, salbu lagapenak helburu hauek baditu:

a) Delituak ikertzea edo jazartzea, baldin eta jurisdikzio organoek edo Ministerio Fiskalak ezin badituzte jazarri laidotutako pertsonak eskatuta bakarrik.

b) Beste zerga administrazio batzuekin elkarlanean aritzea, beren eskumenen eremuan betebehar fiskalak betetzearen ondorioetarako.

c) Elkarlana, Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetzarekin eta Gizarte Segurantzako Entitate Kudeatzaileekin eta zerbitzu komunekin, Gizarte Segurantzako kotizazioan eta kuoten bilketan gertatzen den iruzurraren kontrako borrokan eta sistemaren kargurako prestazioak lortzeko eta erabiltzeko iruzurraren kontrakoan; orobat, Osasun Sistema Nazionalaren prestazioetan erabiltzaile bakoitzak egin beharreko ekarpenen maila zehazteko elkarlana.

Era berean, elkarlana Nafarroako Gobernuaren Osasun Departamentuarekin, Osasun Sistema Nazionalaren erabiltzaileei eta onuradunei itzultzeko osasun arloko ekarpenen soberakinak.

Halaber, elkarlana Nafarroako Gobernuko dagokion departamentuarekin, zehazteko erabiltzaile bakoitzari zer ekarpen-portzentaje dagokion "erabilera bereziko" Osasun Laguntza Zerbitzuaren prestazioetarako.

d) Elkarlana bestelako administrazio publikoekin, delitu fiskalaren kontra eta funts publikoen edo Europar Batasunaren funtsen kargurako laguntzak edo dirulaguntzak lortzeko edo jasotzeko iruzurraren kontra borrokatzeko.

e) Elkarlana parlamentuko ikerketa batzordearekin, legez ezarritako esparruaren barnean.

f) Jurisdikzio organoek edo Ministerio Fiskalak adin txikikoen eta ezintasunak dituztenen eskubideak eta interesak babestea.

g) Elkarlana Comptos Ganberarekin, Ekonomia eta Ogasun Departamentuaren fiskalizazio eginkizunen barnean.

h) Elkarlana epaile eta auzitegiekin, ebazpen judizial irmoak betearazteko. Informazio eskaera judizialean beharrezkoa izanen da berariazko ebazpen bat non, dagokion gaian interes publikoak eta pribatuak neurturik, eta zordunaren ondasun eta eskubideen existentziari buruz jakiteko gainerako bitartekoak edo iturriak agortzeagatik, arrazoitzen den zerga administraziotik datuak biltzeko beharra.

i) Elkarlana, Diru arloko Arau Hausteei eta Kapital Zuriketari Aurrea Hartzeko Batzordearen Zerbitzu Betearazlearekin, Terrorismoa Finantzatzeko Jarduerak Begiratzeko Batzordearekin eta bi batzorde horien idazkaritzarekin, horien eginkizunen barnean.

j) Elkarlana, Estatuaren eta Nafarroako Foru Komunitatearen arteko Hitzarmen Ekonomikoan aurreikusi zen Arbitraje Batzordearekin, haren eginkizunak gauzatzean.

k) Elkarlana, tributu arlokoak ez diren baliabide publikoen diru-bilketa egiteko ardura duten zuzenbide publikoko organo edo entitateekin, ordainketa egitera behartuak ongi identifikatzeko, eta Trafikoko Zuzendaritza Nagusiarekin, horiei jakinarazpenak egiteko, aipatutako baliabideak kobratzeko.

l) Estatistikan eskumena duten administrazio publiko eskudunek helburu estatistikoetarako datuak erabiltzea, Nafarroako Estatistikari buruzko ekainaren 27ko 11/1997 Foru Legeak esleitzen dizkien eginkizunak betetzeko. Informazio eskaeran justifikatu beharko da estatistika lanak zer helburu zehatz dituen tributudunen datuak lagatzea beharrezkoa izateko. Datu horiek, izatez ere, datu pilatuen txostenak egiteko erabiliko dira, eta ezin izanen dira banaka gorde.

2. Aurreko idatz-zatian aurreikusitako lagatze kasuetan, zerga arloko informazioa, ahal dela, bitarteko informatiko edo telematiko bidez eman beharko da. Administrazio publikoek informazio hori aipatutako bitartekoen bidez lortzerik badute, ezin izanen diete interesdunei exijitu informazio horri buruzko zerga administrazioaren ziurtagiriak aurkeztea.

3. Zerga administrazioak behar diren neurriak hartuko ditu zerga arloko informazioaren konfidentzialtasuna eta haren erabilera egokia bermatzeko.

Datu, txosten edo aurrekari horiek ezagutzen dituzten agintariek edo funtzionarioek horiei buruzko erabateko isiltasuna gordeko dute horien gainean, salbu aipatutako kasuetan. Alde batera utzirik sor litezkeen erantzukizun penalak edo zibilak, isiltasunerako betebehar zehatz horretan arauak haustea diziplinako hutsegite oso larritzat joko da beti.

Ikusten bada delitu bat gerta daitekeela, eta hura ezin dela jazarri laidotutako pertsonak eskaturik bakarrik, orduan zerga administrazioak erruduntasun testigantza eginen du, edo delitu izan daitezkeen egintzen azalpena, inguruabarrak barne, igorriko dio Ministerio Fiskalari. Horretaz gain, dagokion prozedurari hasiera eman dakioke zuzenean, zerbitzu juridiko eskudunaren bitartez kereila jarriz.

4. Atxikitzaileek eta diru-sarrerak kontura egitera behartuek beste tributudun batzuei buruzko datuak, txostenak edo aurrekariak erabiltzen ahalko dituzte soilik konturako diru-sarrerak egiteko betebeharrak zuzen betetzeko eta benetan aplikatzeko. Tributu bakoitzaren araudian aurreikusitako kasuetan, datu horiek zerga administrazioari komunikatu beharko zaizkio.

Aurreko lerrokadan xedatutakoa kenduta, aipatutako datuak, txostenak edo aurrekariak isilpean gordetzekoak dira. Atxikitzaileek eta diru-sarrerak kontura egitera behartuek haiei buruzko isiltasunik handiena eta zorrotzena gorde behar dute.

5. Aurreko idatz-zatietan aurreikusitako esparruan, tributudunek artxibo administratiboetako erregistro eta dokumentuak ikus ditzakete, baldin eta espediente baten zati badira eta baldin eta, eskaera datarako bukaturik egonda, eskatzaileak esku hartutako prozedurei badagozkie espediente horiek.

3. atala. Froga

106. artikulua. Frogaren karga.

1. Kudeaketaren prozeduran ezezik baita erreklamazioen ebazpenean ere, bere eskubideaz baliatu nahi denak, hori normalean osatzen duten egitateak frogatu beharko ditu.

2. Obligazio hori bete dela ulertuko da baldin eta tributu administrazioak dituen frogaren elementuak era konkretuan zehazten badira.

107. artikulua. Frogen balorazioa eta baliabideak.

Tributu prozeduretan aplikatuko dira Nafarroako Zuzenbide Zibilaren Bilduman, Kode Zibilean eta Prozedura Zibileko Legean zehazten diren frogen baloraziori eta baliabideei buruzko arauak, ondoko artikuluetan ezarritakoak izan ezik.

108. artikulua. Aitorpenen egiazkotasun presuntzioa.

Foru Lege honen 96. artikuluak aipatzen dituen tributu aitorpenak egiazkoak direla kontsideratuko da, eta tributudunak horiek zuzendu ahal izateko frogatu beharko du haiek betetzerakoan egitateko akatsa egin zela.

109. artikulua. Aitorpena.

1. Tributudunen aitorpena egitatezko kasuen gainekoa izanen da eta ez besterik.

2. Aitorpenak ez du balioko, dagozkion legezko arauak aplikatzearen emaitzari buruzkoa denean.

110. artikulua. Presuntzioak.

1. Tributuen arloko legeek ezarritako presuntzioak desegin daitezke kontrako frogaren bitartez, espreski debekatuak dauden kasuetan izan ezik.

2. Foru legeak ezarri ez dituen presuntzioak frogatzat onartuak izateko, ezinbestekoa da frogatutako egitatearen eta ondorioztatu nahi denaren artean lotura zehatza eta zuzenekoa izatea, giza irizpidearen arauen arabera.

111. artikulua. Erregistro Publikoen frogatze ahalmena.

Tributu administrazioak eskubidea du edozein ondasun, eskubide, enpresa, zerbitzu, jarduera, ustiapen edo eginkizunen titulartzat hartzea Zerga Erregistroan edo izaera publikoko besteetan horrela ageri dena, kontrakoa frogatzen ez den bitartean.

IV. KAPITULUA. Tributuaren arloko likidazioak

112. artikulua. Motak.

1. Tributu likidazioak behin-behinekoak edo behin betikoak izanen dira.

2. Behin betikoak izanen dira:

a) Administrazioak zergagaia eta haren balorazioa konprobatu ondoren, behin-behineko likidazioa izan bada nahiz ez bada.

b) Tributu bakoitzari buruzko foru Legean adierazitako epean konprobatu ez direnak, preskripzioa inola ere kaltetu gabe.

3. Tributu baten likidazioan, oinarria zehazten bada beste batzuentzat ezarritakoaren arabera, hura ez da behin betikoa izanen harik eta azken horiek irmo bihurtu arte.

4. Gainerakoetan behin-behinekoak izanen dira, direla konturakoak, direla osagarriak, kauziozkoak, partzialak edo osoak.

113. artikulua. Ofiziozko behin-behineko likidazioak. Konprobazio laburtua.

1. Tributu administrazioa ez dago behartua likidazioak tributudunen aitorpenetan kontsignatutako datuei egokitzera.

2. Kudeaketa organoek behin-behineko likidazioak diktatzen ahal dituzte ofizioz, tributu aitorpenetan kontsignaturiko datuen eta aitorpenarekin aurkeztutako edo propio eskatutako frogagirien arabera.

Era berean, behin-behineko likidazioak diktatzen ahal dituzte ofizioz, bere esku dituen froga-elementuek agerrarazten dutenean zergagaia gauzatu dela, aitortu gabeko elementuak badaudela edo tributu zorraren zenbatekoa determinatzen duten elementuak, aitortutakoez bestekoak, badaudela.

Era berean, behin-behineko likidazioak diktatuko dira, noiz eta tributu itzulketak burutzen direnean, tributu administrazioak itzulitako diru kopurua tributudunak galdatutakoarekin bat ez datorrenean, betiere lehenbiziko lerroaldean aurreikusitako inguruabarrak gertatzen badira edo idatz-zati honetako bigarren lerroaldean aipatzen diren froga elementuak eskura badaude.

3. Likidazio horiek egiteko, kudeaketa organoek behar diren egiaztatze laburtu guztiak egiten ahal dituzte, baina inola ere ezin izanen dituzte enpresa- edo lanbide-jardueren kontabilitate liburuak aztertu.

Dena den, zerga administrazioak bidezkoak diren egiaztatzeak egiteko, tributudunak aurkeztu beharko ditu, horrela eskatzen bazaio, tributu arauetan ezarritako erregistro eta dokumentuak, izaera ofizialeko beste edozein liburu, erregistro edo dokumentu eta liburu, merkataritzako kontabilitatearen kopia barne dela, bai eta liburu, erregistro edo dokumentu horietako eragiketak frogatzeko balio duten fakturak eta dokumentuak ere.

4. Likidazioa diktatu aitzin, espedientea interesatuei erakutsiko zaie edo, hala behar baldin bada, haien ordezkariei, gehienez ere 15 eguneko epean alegazioak egin eta egoki iruditzen zaizkien dokumentuak eta frogagiriak aurkeztu ahal izan ditzaten.

114. artikulua. Tributu likidazioen jakinarazpena.

1. Tributu likidazioak jakinaraziko zaizkie tributudunei, honakoak agerraraziz:

a) Haien funtsezko elementuak. Likidazioan agerraraziko dira era konkretuan likidazioa arrazoitzen duten egitateak eta elementuak.

b) Erabili daitezkeen inpugnazio baliabideak, halakoak jartzeko epeak eta organoak aipatuz.

c) Tributu zorra pagatzeko tokia, epea eta modua.

2. Behin betiko likidazioak, behin-behinekoak zuzentzen ez badituzte ere, egintza administratiboaren bidez egin beharko dira eta erregelamenduak dioenari jarraikiz jakinaraziko zaio interesatuari.

3. Ordainagiri bidezko aldian aldiko kobrantzako tributuetan, tokatzen den erregistro, errolda edo matrikulan alta emateari dagokion likidazioa jakinarazi ondotik, ondoko likidazioen berri taldeka eman daiteke, horrela dela ohartarazten duten ediktuen bitartez. Aitorpenen emaitzen gaineko tributu oinarria handitzen bada, horren berri eman beharko zaio tributudunari, hura arrazoitzen duten egitate eta elementu gehigarriak modu konkretuan adieraziz, non eta aldaketa egiten ez den foru legeen bidez baimendutako birbalorazioen ondorioz.

4. Erregelamendu bidez xedatzen ahal da zein kasutan ez den aginduz bete beharrekoa jakinarazpen espresua, tributu administrazioak aitorpena, dokumentua edo alta hartzeko partea aurkeztu duenari idatziz ohartarazten badio, betiere.

5. Tributudunak jakinarazpena hartzea errefusatzen badu edo tributu administrazioarenak ez diren arrazoiengatik jakinarazpena egitea ezinezkoa bada, foru lege honen 99. artikuluko 3 eta 4. idatz-zatietan xedatutakoak aginduko du.

115. artikulua. Jakinarazpen akastuna.

1. Jakinarazpen akastunek ondorioak sortuko dituzte tributudunak espreski jakinarazpena jaso duela adierazten, bidezkoa den errekurtsoa jartzen edo tributu zorra pagatzen duen egunetik aitzina.

2. Sei hilabete barru ondorioak sortuko dituzte tributudunei banan-banan egindako jakinarazpenek, betekizunen bat bete gabe utzitakoek, non eta epe horretan protesta formal bat egiten ez den tributu administrazioari akatsa zuzen dezan eskatuz.

V. KAPITULUA. Diru bilketa

116. artikulua. Borondatezko eta exekuziozko aldiak.

1. Tributuen diru bilketa borondatezko aldian edo exekuziozko aldian burutuko da.

2. Borondatezko aldiko pagamendua foru lege honen 52. artikuluan aurreikusitako moduan eta ondorioekin burutuko da.

3. Exekuziozko aldia hasiko da:

a) Tributu administrazioak likidatutako zorretarako, dirusarrera egiteko epea, erregelamenduz ezarritakoa, amaitu eta hurrengo egunean.

b) Dirusarrera egin gabe aitorpen-likidazioaren edo autolikidazioaren bidez pagatu beharreko zorretarako, dirusarrera egiteko epea, erregelamenduz ezarritakoa, amaitzen denean edo, epea bukatu bada hura aurkeztean.

4. Borondatezko epean ordainketa geroratu, zatikatu edo konpentsatzeko eskaera aurkeztuz gero, espediente horiek tramitatu bitartean ezin izanen da ordainarazpen aldia hasi.

Isun baten kontra errekurtso edo erreklamazioa behar den moduan eta epean aurkeztuz gero, ordainarazpen aldia ezin izanen da hasi harik eta zehapena administrazio bidean irmo bilakatu eta borondatez ordaintzeko epea bukatu arte.

5. Diru bilketaren prozedura administratiboan egiten diren jakinarazpenen araubidea foru lege honen 99. artikuluan ezarria da.

117. artikulua. Diru bilketa ordainarazpen aldian.

1. Ordainarazpen aldia hastearekin batera, epe horri dagozkion berandutza-interesak eta epe horretako errekarguak ordaindu beharko dira.

Ordainarazpen aldiko errekarguak hiru motakoak dira: ordainarazpen aldiko errekargua, premiamendu errekargu murriztua eta premiamendu errekargu arrunta.

Errekargu horiek bateraezinak dira eta borodantezko epean sartu ez den zorretik abiatuta kalkulatzen dira.

2. Ordainarazpen aldiko errekargua 100eko 5ekoa izanen da eta ordainarazpenaldia hasi ondoren baina premiamenduzko probidentziaren jakinarazpena jaso baino lehen ordaintzen den zorrari aplikatuko zaio.

3. Premiamendu errekargu murriztua 100eko 10ekoa izanen da eta premiamenduzko prozedura hasteko oinarri izan diren zorrak ordaintzeko erregelamenduz ezarritako epea bukatu baino lehen ordaindutako zorraren gainean aplikatuko da.

4. Premiamendu errekargu arrunta 100eko 20koa izanen da eta artikulu honetako 2. eta 3. idatz-zatietan adierazitako inguruabarrak gertatzen ez direnean aplikatuko da.

5. Premiamendu errekargu arrunta berandutza-interesekin bateragarria da. Ordainarazpen aldiko errekargua edo premiamendu errekargu murriztua aplikagarri direnean, ez dira ordainarazpen aldia hasi zenetik sortutako berandutza-interesak eskatuko, baldin eta premiamenduzko prozedura hasteko oinarri izan diren zorrak ordaintzeko ezarritako erregelamenduzko epea bukatu baino lehen ordaintzen badira.

6. Ordainarazpen aldia behin hasita, Zerga Administrazioak likidatutako edo autolikidatutako zorren diru-bilketa, foru lege honen 116.3 artikuluan aipatzen dena, eginen du, pagatzera behartuta dagoenaren ondarearen gaineko premiamenduzko prozedura bidez.

7. Premiamenduzko prozedura zordunari jakinarazi beharreko probidentziaren bidez hasiko da, zeinean ordaindu gabe dagoen zorra zenbatekoa den jakinarazi eta ordaintzeko eskatuko baitzaio, ordainarazpen aldiko errekarguarekin eta berandutza-interesekin batera.

Zordunak ez badu erregelamenduz ezarritako epean pagatzen, ondasunak bahituko zaizkio, eta horrela ohartaraziko zaio premiamenduzko probidentzian.

8. Premiamenduzko probidentzia organo eskudunak eginen du eta premiamenduzko prozedurari hasiera emateko nahikotzat hartuko da. Ordaintzera behartuta daudenen ondasun eta eskubideen kontra jotzeko, epaitegietako epaiek adina indar izanen du.

9. Zordunak ordaindu beharko ditu premiamenduzko prozeduraren kostuak.

118. artikulua. Kautelazko neurriak.

1. Diru-bilketarako eskuduna izanik, zorren kobrantza segurtatzeko, Administrazioak behin-behineko kautelazko neurriak hartu beharko ditu honako honen arrazoizko zantzuak daudenean: hala egin ezean kobrantza ezinezkoa izan litekeela edo kobratzeko zailtasun larriak leudekeela.

Kautelazko neurria behar bezala jakinarazi beharko zaio ukituari, haren aplikazioa justifikatzen duten arrazoiak espres aipatuta.

2. Neurriek galarazi nahi den kaltearen proportziokoak izan beharko dute, eta zorraren kobrantza segurtatzeko doi behar den zenbatekoa izanen dute. Konpontzea zaila edo ezinezkoa den kaltea eraginen luketenak ez dira inoiz hartuko.

3. Kautelazko neurri hauek hartzen ahalko dira:

a) Zerga itzulketen ordainketa edo Foru Komunitateak egin beharreko beste ordainketa batzuk atxikitzea. Zerga itzulketa osorik edo zati bat kautelaz atxikitzeko, interesdunari jakinarazi beharko zaio itzulketaren erabakiarekin batera.

b) Ondasun eta eskubideen prebentziozko enbargoa; halakorik bada, aurreneurrizko idatzoharra eginen da.

c) Ondasun edo eskubideak besterendu, kargatu edo erabiltzeko debekua.

d) Beren jarduera nagusiari dagozkion obren exekuzioa edo zerbitzuak ematea kontratatu edo azpikontratatzen duten enpresek kontratistei edo azpikontratistei egindako ordainketen portzentaje bat atxikitzea, langileei, profesionalei edo beste enpresaburu batzuei atxiki beharreko zenbatekoei edo jasanarazi beharreko tributuei dagozkien zerga betebeharrak bermatzeko, kontratazioaren edo azpikontratazioaren xedeko obrei edo zerbitzuei dagokien zatian.

e) Legez aurreikusita den beste edozein.

4. Kudeaketa, ikuskapen eta diru-bilketaren prozedurak tramitatzen direnean hartzen ahalko dira artikulu honetan araututako kautelazko neurriak, Zerga Administrazioak arrazoibidez eta behar adina egiaztatzen ahal duenetik 1. idatz-zatian ezarritako kasuak direla eta 2. idatz-zatian adierazitako mugak betetzen direla.

5. Kautelazko neurriek, hartu eta sei hilabetera, ez dute ondoriorik izanen, salbu eta kasu hauetan:

a) Enbargo bihurtzen direnean premiamendu prozeduran edo kautelazko neurri judizial, kautelazko neurria hartzen den egunetik izanen baitute eragina.

b) Neurriak hartzera eraman zuten inguruabarrak desagertzen direnean.

c) Interesdunak eskatuta, nahikotzat jotzen den beste berme batek ordezten duenean.

Betiere, kautelazko neurriak kendu egin beharko dira tributudunak kreditu entitate baten edo elkarrenganako bermedun sozietate baten abal solidarioa edo kauzio-aseguruaren ziurtagiria aurkeztuta, kautelazko neurriaren zenbatekoa kobratuko dela bermatzeko. Tributudunak borondatezko epean ordaintzen badu zerga betebeharra (hori betetzeko zen kautelazko neurria) diru-sarreraren etendurarik gabe, aurkeztutako abalaren gastuak ordaindu beharko ditu Zerga Administrazioak.

d) Arrazoitutako erabaki baten bidez epe hori luzatzen denean, baina ez sei hilabete baino gehiago.

6. Diruaren eta salgaien prebentziozko enbargoa erabakitzen ahalko da, eta establezimendurik gabe egindako irabazizko jarduera aitortu gabeengatik eskatu beharreko zerga zorra ordainduko dela segurtatzeko adinakoa izanen da. Orobat, Zerga Administrazioari aurretik aitortu gabeko ikuskizun publikoetako diru-sarreren prebentziozko enbargoa erabakitzen ahalko da.

7. Egiaztatzeko edo ikertzeko ikuskatze prozedura bat dela-eta, salaketa edo kereila jarri denean Ogasun Publikoaren aurkako delituagatik edo, delitu horrengatik, prozesu judiziala bideratu denean, Zerga Administrazioko organo eskudunak artikulu honetan araututako kautelazko neurriak hartu ahalko ditu, hemeretzigarren xedapen gehigarrian xedatutakoa galarazi gabe.

Ustezko delituaren ikerketa ez bada egiaztatzeko eta ikertzeko ikuskatze prozedura batetik sortu, Fiskaltzak gauzatutako ikerketa eginbideak hasi ondoren hartzen ahalko ditu Zerga Administrazioko organo eskudunak kautelazko neurriak edo, zigor arloko eginbideak hasi ondoren, halakorik bada.

Aurreko lerrokadetan aipatu kasuetan, salaketan edo kereilan Zigor Kodearen 126. artikuluan aipatzen diren zenbatekoen ordainketaren balizko erantzule zuzeneko edo subsidiario gisa identifikatutako edozein subjekturen aurka bideratzen ahalko dira kautelazko neurriak.

Zerga Administrazioko organo eskudunak kautelazko neurria harturik, interesdunari, Fiskaltzari eta organo judizial eskudunari jakinaraziko zaie, eta hari eutsiko zaio azken horrek bidezko erabakia hartu arte, hura neurri jurisdikzional bihurtu edo kendu.

119. artikulua. Premiamenduzko prozeduraren izaera.

1. Premiamenduzko prozedura erabat administratiboa izanen da. Tributu administrazioa da eskudun bakarra horretaz arduratzeko eta gora-behera guztiak ebazteko.

2. Prozedura hori ez zaie gehituko prozedura judizialei ez eta exekuziozko beste prozedurei ere. Horren hasiera edo jarraipena ez da etengo beste haiek hasi direlako, salbu eta bidezkoa denean, Gatazka Jurisdikzionalei buruzko maiatzaren 18ko 2/1987 Lege Organikoan edo heldu den idatz-zatian ezarritakoak dioenaren arabera.

3. Legeak, prozeduraren izaera kontuan hartuta, kredituak kobratzeko ezarri duen lehentasun hurrenkera errespetatzea galarazi gabe, tributuen bilketarako premiamenduzko prozedurari ordainarazteko beste prozedura batzuk metatzen bazaizkio -singularrak nahiz unibertsalak, judizialak nahiz judizialak ez direnak-, prozedurarekin trabatutako ondasunen exekuzioa egiteko lehentasuna ondoko arauen arabera zehaztuko da:

a) Betearazteko beste prozesu edo prozedura bereziekin bat eginez gero, premiamenduzko prozedurak izanen du lehentasuna, horren barnean egiten den enbargoa lehenagokoa bada.

b) Betearazteko prozedura konkurtsalekin edo unibertsalekin batera suertatzen bada, premiamenduzko prozedurak izanen du lehentasuna prozedura horren barrenean enbargatu diren ondasun edo eskubideen exekuzioa egiteko, baldin eta erabakitako enbargo konkurtsoaren deklarazioaren eguna baino lehen egin bada.

Bi kasuetarako, ondasuna edo eskubidea enbargatzeko eginbidearen datari begiratuko zaio.

Zordunen konkurtsoa deklaratuz gero, Konkurtsoei buruzko uztailaren 9ko 22/2003 Legeari eta, bidezkoa bada, Nafarroako Ogasun Publikoari buruzko apirilaren 4ko 13/2007 Foru Legeari segituko zaio, baina horrek ez du galaraziko behar den premiamenduzko probidentzia egitea eta premiamendu aldiko errekarguak sortzea, konkurtsoa bukatu baino lehen horretarako baldintzak gertatuz gero, edo masaren kontrako kredituak izanez gero.

Epaileek eta epaimahaiek laguntza emanen diote zerga administrazioari, diru-bilketa organoei haien eginkizunak betetzeko behar diren datuak emanez konkurtso prozesuei edo konkurtso unibertsalei buruz. Era berean, laguntza emateko betebehar hori bera izanen dute, beren prozedurei dagokienez, betearazpen prozedurak tramitatzeko eskumena duten administrazio organo guztiek.

4. Tributu kredituen lehentasunezko izaerak prozesu konkurtsaletan abstenitzeko eskubidea ematen dio Nafarroako Foru Komunitateari. Hala ere, zilegi izanen du prozesu konkurtsaletan akordioak eta hitzarmenak sinatzea eta zordunarekin zorra ordaintzeko baldintza bereziak adostea, zordunarekin bat etorriz eta berme egokiak ezarriz. Baldintza horiek ezin dira zordunarentzat hobeak izan prozesu judizialari bukaera ematen dion hitzarmenean edo akordioan zehazten direnak baino. Lehentasun hori konkurtsoei buruzko legedian jasota dagoen bezala erabiltzen ahalko da. Era berean, zilegi izanen da kreditu horiek tributuei buruzko arauetan aurreikusita dagoen bezala konpentsatzea.

Aurreko lerrokadan aipatutako akordio eta hitzarmenak adostu eta sinatzeko, Zerga Administrazioko organo eskudunaren baimena baizik ez da eskatuko.

120. artikulua. Bermearen exekuzioa.

Zorra bermatzen baldin bada abal, bahitura, hipoteka edo beste edozein bermeren bitartez, lehenbizi exekutatu eginen da. Exekuzio hori diru bilketako organo eskudunek burutuko dute, premiamenduzko prozedura administratiboaren bitartez.

Dena den, tributu administrazioak, bermea bete aurretik, beste ondasun edo eskubide batzuk bahitu edo besterentzen ahalko ditu, baldin eta berme hori eta bermatutako zorra bat ez badatoz, edo tributudunak eskatzen badu, horretarako ondasun nahikoak dituela adieraziz. Kasu hauetan, emandako bermeak ez du eraginik izanen bahiketek aseguratutako zatian.

121. artikulua. Lehentasun-ordena.

1. Bahitura zordunaren ondasunen gainean burutuko da, tributu zorra, Foru Komunitateko Diruzaintzan dirusarrera egiten den egunetik sortu diren edo sortuko diren interesak eta prozeduraren kostuak pagatzeko adinako diru kopuruan, proportzionaltasun printzipioa errespetatuz, betiere.

2. Bahituran ordena honi jarraituko zaio:

a) Eskudirua edo kreditu entitateetan irekitako kontuetan.

b) Unean berean edo epe laburrean gauzatu daitezkeen kredituak, efektuak, baloreak eta eskubideak.

c) Soldatak, lansariak eta pentsioak.

d) Ondasun higiezinak.

e) Merkataritza edo industria arloko establezimenduak.

f) Metal preziatuak, harri finak, joiak, urrea eta antzinako gauzak.

g) Era guztietako etekinak eta errentak.

h) Ondasun higigarriak eta aziendak.

i) Kredituak, eskubideak eta baloreak, epe luzera gauzatu daitezkeenak.

3. Aurreko ordenari jarraikiz, tributu administrazioak une horretantxe ezagutzen dituen ondasunak edo eskubideak bahituko dira, hurrenez hurren, harik eta zorra pagatuta dagoela juzkatzen den arte; azkeneko tokian utziko dira trabatu ahal izateko zordunaren etxean sartzea eskatzen dutenak.

Zordunaren eskariz bahituraren ordena alda daiteke, berak seinalatutako ondasunek bermatzen badute lehentasunez trabatu beharrekoen eraginkortasun eta arintasun berberarekin kobratuko dela zorra eta horrela eginez ezein hirugarreni kalterik egiten ez bazaio.

4. Ez dira bahituko Legeek izaera orokorrez bahiezintzat jotzen dituzten ondasunak edo eskubideak, ez eta, horiek bahituz, bahitzearen kostua ordaintzeko adina ez dela aterako juzkatzen denean.

5.

122. artikulua. Entregatu edo gordailatutako ondasunen bahitura.

1. Zerga Administrazioak kreditu entitate bateko bulego bati edo beste pertsona edo entitate gordailuzain bati entregatu edo haien esku utzitako funts, balore eta bestelako ondasunen berri duenean, haien enbargoa xedatu ahal du bidezkoa den zenbatekoan, aipatu pertsona edo bulegoan dauden identifikazio datuak eta kontu, gordailu, balore edo eragiketak zehaztu beharrik gabe.

2. Fondoak edo baloreak titular baten baino gehiagoren izeneko kontuetan gordailatuak daudenean, zordunari dagokion partea baizik ez da bahituko. Ondorio horietarako, bereizgabeko titularitateko kontuak direnean, gordailuzainen aurrean solidaritate aktibodunak edo komuneko titularitate bateratukoak, saldoa zati berdinetan banatutzat hartuko da, non ez den titularitate material desberdina frogatzen.

3. Bahiturak ukituriko kontuaren bidez kobratzen badira soldatak, lansariak edo pentsioak, errespetatu beharko dira Prozedura Zibileko Legean ezarritako mugak, kasuan kasuko soldata, lansari edo pentsioari dagokion zenbatekoari dagokionez. Alde horretatik kontuan hartuko da kontzeptu horregatik aipatu kontuan sartutako zenbatekoa.

123. artikulua. Ondasunen eta eskubideen konprobazioa eta ikerketa.

1. Diru bilketa organoek konprobatu eta ikertzen ahal dute tributu zor bat ordaintzera behartuta daudenek ondasunik edo eskubiderik ba ote duten eta haien egoera, haien kobrantza segurtatu edo egiteko, eta foru lege honen 102.etik 104.era arteko artikuluek tributu administrazioari onartzen dizkioten ahalmen guztiak edukiko dituzte, han ezarritako baldintzak beterik. Halaber, ondorio horietarako, organo eskudunak baimena ematen ahal du egindako ikerketek mugimenduen edo txekeen edo bestelako pagamendu aginduen jatorria eta destinoa uki ditzaten, baina kasu horietan ezin izanen da pertsonen eta jatorri eta destino horiek biltzen dituzten kontuen identifikazioa baino haratago joan.

2. Zor bat ordaintzera behartuta dagoen orok tributu administrazioak eskatzen dionean, adierazi beharko ditu bere ondareko ondasun eta eskubideak, tributu zorra pagatzeko adinakoak, foru lege honen 121. artikuluko 2. idatz-zatian aurreikusitako ordenan.

3. Bilketa organoek aurrera eramanen dituzte premiamendu prozeduran zehar diktatzen diren egintzak gauzatzeko behar diren ekintza materialak.

Tributudunak ez baditu betetzen bilketa organoek propio diktatutako ebazpenak edo errekerimenduak, organo horiek zilegi izanen dute horien exekuzio subsidiarioa gauzatzea, organo eskudunak hartutako erabakiaren bitartez.

4. Ahalmen horiek erabiltzerakoan edo premiamendu prozeduran zehar beharrezkoa bada ukitutakoaren etxean sartzea edo arakatzea, tributu administrazioak ukitutakoaren baimena eskuratu beharko du edo, hori ezean, epailearen baimena.

5. Premiamendu prozeduran zehar, diru bilketa organoetan lan egiten duten funtzionarioek diru bilketa eginkizunetan luzatutako eginbideak dokumentu publikoak dira eta beren formalizazioa arrazoitzen duten egitateen frogagarri, non ez den kontrakoa konprobatzen.

6. Diru bilketako organoetan lan egiten duten funtzionarioak agintaritzako agenteak dira dagozkien bilketa eginkizunetan aritzen direnean. Agintari publikoek behar den babesa eta laguntza emanen die diru bilketa kudeatzeko egintzan.

124. artikulua. Bahitura gauzatzea.

1. Bahitura-ekintza bakoitza eginbidean dokumentatuko da, eta eginbide hori ekintza horren xedeko pertsonari jakinaraziko zaio.

Bahitura buruturik, zordunari jakinaraziko zaio eta, kasua bada, ondasunen hirugarren titularrari, edukitzaileari edo gordailuzainari, haiekin ez bada ekintzarik egin, bai eta zordunaren ezkontideari, bahitutako ondasunak irabazizkoak edo konkista bidezkoak direnean, eta horien jabekide edo titularkideei.

2. Bahituriko ondasunak erregistro publiko batean inskribatzekoak izanez gero, tributu administrazioak eskubidea izanen du dagokion erregistroan bahituraren prebentziozko notazioa egiteko, organo eskuduneko funtzionario batek luzatutako manuarekin bat, eta epailearen bahitura manuaren balioa izanen du. Horrela eginiko prebentziozko notazioak ez du aldatuko foru lege honen 62. artikuluan ezarritako tributu kredituak kobratzeko lehentasun-ordena.

3. Ondasun higigarriak bahitzen direnean, tributu administrazioak zilegi izanen du erregelamenduan adierazten den moduan haiek gordailatzea.

4. Merkataritza nahiz industria arloko establezimenduaren bahitura agintzen denean edo, oro har, enpresa baten osagai diren ondasunen eta eskubideena, pentsatzen baldin bada jardueraren zuzendaritzan segitzeko zordunaren kaudimenari kalte konponezinak ekartzen ahal dizkiola, organo eskudunak, negozioaren titularrari edo entitateko administrazio organoari entzun ondoren, erabaki dezake funtzionario bat izendatzea, negozioaren kudeaketan esku hartuko duena erregelamenduz ezarritako moduan, eta hark fiskalizatuko ditu akordio administratiboan zehazten diren egintzak, exekutatu aurretik.

5. Zerga Administrazioak sozietate baten ondasun higigarriak eta higiezinak erabiltzeko debekua erabakitzen ahalko du, diru-bilketaren prozedurak haren aurka egin beharrik gabe, tributudunari haren akzioak edo partaidetzak enbargatu zaizkionean eta hark duenean ondasun higigarri eta higiezin horien sozietate titularraren gaineko kontrol efektiboa, erabatekoa edo partziala, zuzena edo zeharkakoa, Merkataritza Kodearen 42. artikuluan aurreikusitako moduan eta nahiz beharturik ez egon kontu bateratuak egitera. Erabiltzeko debekuaren aurreneurrizko idatzoharra egiten ahalko da jabetza erregistro eskudunean finkentzat irekitako orrian, dagokion aginduaren ondorioz, non erregistroko titularra ez den beste baten aurkako kautelazko neurriaren balioa justifikatuko baita kontrol zerrenda izateagatik; aginduan berean zehaztuko da horren arrazoia.

Erabiltzeko debekuaren aurkako errekurtsoaren oinarria neurri hori hartzeko egitatezko arrazoietako baten falta bakarrik izaten ahal da.

Neurria kenduko da tributudunaren partaidetzen edo akzioen enbargoa azkentzen denean, edozein arrazoi dela eta. Orobat, Zerga Administrazioak erabiltzeko debekua kentzea erabakitzen ahalko du, hari eusteak konpontzeko zailak edo konponezinak diren kalteak, sozietateak behar bezala frogatuak, eragin ditzakeenean edo, interesdunak eskatuta, nahikotzat jotzen den beste berme batekin neurria ordezten denean.

125. artikulua. Premiamendu prozeduraren etenaldia.

1. Premiamendu prozedura eten eginen da errekurtso eta erreklamazio ekonomikoak eta administratiboak arautzen dituzten xedapenetan aurreikusiriko moduan eta baldintzetan.

2. Premiamendu prozedura berehala etengo da, bermea jarri beharrik gabe, interesatuak frogatzen baldin badu ezen, zorra zehazterakoan, akats material, aritmetiko edo egitateko bat suertatu dela bere kaltetan, edo zorra pagatu dela, barkatu, konpentsatu, atzeratu edo eten egin dela.

126. artikulua. Hirugarrengotzak.

1. Hirugarren baten asmoa baldin bada bahitura jasotzea, haren ustez bahitutako ondasunen edo eskubideen jabetza berari dagokiolako, edo hirugarren batek pentsatzen badu Foru Komunitatearen lehentasunezko kreditua berreskuratzeko eskubidea duela, hirugarrengotzako erreklamazioa eginen dio administrazio organo eskudunari.

2. Jabetzako hirugarrengotzako erreklamazioa izanik, premiamendu prozedura eten eginen da, ondasun eztabaidatuei dagokienez, bidezkoak diren segurtatze neurriak hartu ondotik, pagatzera behartuta dagoenaren gainerako ondasun edo eskubideen gainean -bahitzeko modukoak badira- , prozeduraren bidetik jarraitzea galarazi gabe, harik eta zorra pagatu arte. Horrelakoetan, erreklamazioaren xedeko ondasunen gaineko bahitura indargabe geldituko da, baina horrek ez dio erreklamatzailearen titularitateari inolako onarpenik ematen.

3. Hirugarrengotza eskubide hobekoa baldin bada, prozedurak jarraituko du ondasunak gauzatu arte, eta handik ateratakoa gordailatuko da hirugarrengotzaren ondorioetarako.

4. Diru bilketaren araudian zehaztuko da hirugarrengotzako erreklamazioak tramitatu eta ebazteko prozedura.

127. artikulua. Bahitutako ondasunen besterentzea.

1. Tributu administrazioak ezin izanen du premiamendu prozeduran zehar bahitutako ondasunak eta eskubideak besterendu, harik eta exekutaturiko tributu zorra irmo bihurtu arte, salbu eta eskudirua denean edo finantza entitateetan sartutakoa, ezinbesteko kasuak suertatzean, ondasun galkorrak direnean, edo balioa galtzeko arrisku hur-hurrekoa duten ondasunak, edo zergadunak espreski haien besterentzea eskatzen duenean.

2. Bahitutako ondasunak enkante, lehiaketa edo zuzeneko adjudikazio bidez besterenduko dira, erregelamenduz finkatutako kasu eta baldintzetan.

3. Premiamendu prozedura bukatzen ahal da bahitutako ondasunak Foru Komunitateari adjudikatzearekin, erregelamenduz araututako prozeduraren bidez besterendu ezin izan direnean.

Ondasun horiek adjudikatuko dira pagatu ez den zorraren truke, eta ez da izaten ahal besterentzeko prozeduran hasierako preziotzat hartu zen balorazioaren 100eko 75 baino handiagoa.

4. Ondasunak adjudikatu aitzin, bahitutako ondasunak edozein momentutan libra daitezke, nola eta tributu zorra, kostuak eta prozeduran zehar sortutako ondoko interesak pagatuz.

128. artikulua. Premiamenduari aurka egiteko arrazoiak.

1. Premiamenduaren bidezkotasunari aurka egiteko arrazoi hauek izanen dira zilegi, eta ez besterik:

a) Zorra pagatzea edo iraungitzea.

b) Preskripzioa.

c) Atzeratzea.

d) Likidazioaren jakinarazpenik eza edo hura deuseztatu edo etetea.

2. Premiamendu probidentzia ez jakinaraztea aski arrazoi izanen da premiamendu prozeduran zehar gertatzen diren egintzak inpugnatzeko.

129. artikulua. Diru bilketaren kudeaketaren eskumena.

1. Kontrako agindurik ez badago, Foru Komunitateko Administrazioak edo hari loturiko edo menpeko Zuzenbide publikoaren arloko entitateek kudeatu beharreko tributu zorretako dirua exekuzio aldian biltzeko, premiamendu prozedura erabiliko du Ekonomi eta Ogasun Departamentuak edo kudeaketa hori esleitua duen erakunde publikoak.

2. Administrazioarekin edo entitate interesatuarekin sinatutako hitzarmen bat dela medio, zeina Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratu beharko baita, aurreko idatz-zatiaren arabera ez dagokion tributu baliabideen bilketaren kudeaketa bere gain hartu ahalko du exekuzio aldiko diru bilketa esleitua duen erakunde publikoak.

VI. KAPITULUA. Tributu Ikuskaritza

130. artikulua. Eginkizunak.

1. Tributu Ikuskaritzak eginkizun hauek izanen ditu:

a) Zergagaien gaineko ikerketa, Administrazioak atzeman ez dituenak aurkitzeko.

b) Tributu oinarrien behin betiko integrazioa, konprobazioen bidez, estimazio zuzeneko eta objektiboko kasuetan eta zehar bidezko estimazioari dagozkion ikuskaritza ekintzen bitartez.

c) Konprobazio eta ikerketaren ondoriozko tributu likidazioak egitea, erregelamendu bidez ezartzen den moduan.

d) Ikuskaritzaren beraren ekimenez edo Administrazioko beste organoek eskatuta, partikularrei edo beste erakundeei buruz egin beharreko galdeketa eta informazio ekintzak burutzea, zuzenean nahiz zeharka tributuen aplikaziora bideratuko dituztenak.

2. Ikuskapen organoetan lan egiten duten funtzionarioak agintaritzako agenteak dira, dagozkien ikuskatze eginkizunetan aritzen direnean. Agintari publikoek ikuskatze eginkizunetarako behar den babesa eta laguntza emanen dute.

131. artikulua. Tributuak ikuskatzeko ahalmenak.

1. Ondokoak aztertuz gauzatuko dira ikuskatze jarduketak: dokumentuak, liburuak, kontabilitate nagusia eta lagungarria, fitxategiak, fakturak, frogagiriak, tributu arloan garrantzia duen gutuneria, datu-base informatizatuak, programak eta jarduera ekonomikoei buruzko erregistro eta fitxategi informatikoak. Halaber, ikuskatuko dira Administrazioari jakinarazi beharreko edo zerga betebeharretarako behar diren ondasunak, elementuak, ustiapenak eta beste edozein aurrekari edo informazio.

2. Ikuskapen jardueretan beharrezkoa baldin bada, tributu arloko ikuskapen lanak egiten dituzten funtzionarioek ahalmena izanen dute, erregelamenduz zehaztutako baldintzetan, finketan, negozioetako lokaletan eta bestelako establezimenduetan edo tokietan sartzeko, betiere bertan karga duten jarduerak edo ustiapenak egiten badira, zergak dituzten ondasunak badaude, zergapeko egintzak edo zerga betebeharren kasuak gertatzen badira edo horien frogaren bat baldin bada.

Aurreko lerroaldean aipatutako tokien zaintza duen pertsonak ez badu onartzen ikuskapeneko funtzionarioak sartzea, beharrezkoa izanen da erregelamenduz zehaztutako agintaritza administratiboaren baimen idatzia.

Ikuskapen jarduketetan beharrezkoa baldin bada tributudunaren egoitzan sartzea, hots, Konstituzioak babestutako egoitzan, Zerga Administrazioak nahitaezkoa izanen du horren adostasuna edo bidezkoa den epailearen baimena.

3. Tributudunek harrera egin beharko diote ikuskapenari, eta ikuskapen lanetan egokia den laguntza emanen diote.

Ikuskapenak errekeritutako tributudunak nahitaezkoa izanen du jarduketak egiteko adierazitako tokian, egunean eta orduan agertzea, berez edo ordezkari baten bidez, eta dokumentazioa eta eskatutako gainerako elementuak eman beharko ditu edo ikuskapenaren eskura izan.

Salbuespenez, eta arrazoituta, ikuskapenak eskatzen ahalko du tributuduna bera agertzea, egin beharreko jarduketek halakorik eskatzen badute.

4. Ikuskapen prozeduran kautelazko neurriak hartzen ahalko dira, behar bezala arrazoiturik, saihestu dadin zerga betebeharren existentzia edo betetzea erakusten duten froga erabakigarriak desagertzea, suntsitzea edo aldatzea, edo gero haiek erakusteari uko egitea edo haien existentzia ukatzea.

Kasua bada, hauek izan daitezke neurriak: karga duten merkantziak edo produktuak zigilatzea, gordailutzea edo bahitzea, bai eta dagokion informazioa izan dezaketen liburuak, erregistroak, dokumentuak, artxiboak, lokalak edo datuak tratatzeko tresna elektronikoak zigilatzea, gordailutzea edo bahitzea ere.

Kautelazko neurriak proportzionalak eta denboran mugatuak izanen dira, aurreko helburuei egokiturik, eta ezin izanen da hartu konpontzeko zailak diren edo konpondu ezin diren kalteak sortzen dituen neurririk.

Hartutako neurriak likidatzeko organo eskudunak berretsi behar ditu, hartu eta hilabeteko epean, eta aipatutako neurriak hartzea eragin zuten egoerak desagertzen badira, kendu eginen dira.

132. artikulua. Dokumentazioa aztertzea.

1. Tributudunaren liburuak eta dokumentazioa, zergagaiarekin zerikusia duten programa informatikoak eta euskarri magnetikoko artxiboak barne, Tributu ikuskatzaileek aztertuko dituzte haren helbidean, lokalean, despatxuan edo bulegoan, hura edo hark izendatzen duen pertsona bertan dela.

Dena den, interesatuak edo haren ordezkariak adostasuna agertu ondoren, Ekonomia eta Ogasun Departamentuko bulegoetan aztertzen ahalko dira. Kasu guztietan Tributu ikuskatzaileek aipatutako liburu eta agirien kopiak beren bulegoetan aztertzen ahalko dituzte.

2. Tributuen arloko arauetan ezarritako erregistroen eta dokumentuen kasuan, edo arauek eskatzen dituzten frogagirien kasuan, haiek aztertzeko tributu administrazioko bulegoetara eramatea eskatzen ahal da.

3. 

133. artikulua. Ikuskapeneko jarduketen lekua.

1. Ikuskapeneko jarduketak honako hauetan gauza daitezke, ikuskapenak zehazten duenaren arabera:

a) Tributudunak helbide fiskala duen lekuan, edo haren ordezkariak helbidea, langela edo bulegoa duen lekuan, betiere azken hori Nafarroan baldin badago.

b) Karga duten jarduerak osorik edo zati batean egiten diren lekuan.

c) Zerga betebeharraren egintzaren aurreustearen edo zergapeko egintzaren froga bat dagoen lekuan, hura partziala izanik ere.

d) 135.2 artikuluak adierazten dituen bulegoetan, jarduketetako elementuak horietan azter daitezkeenean.

2. Tributudunaren enpresetan, bulegoetan, lokaletan, instalazioetan edo biltegietan agertzen ahalko da ikuskaritza, aldez aurretik komunikatu gabe. Jarduketak tributudunarekin edo lokaletako arduradunarekin eginen dira.

3. Tributudunak desgaitasunik edo mugikortasun murrizturik baldin badu, artikulu honen 1. idatz-zatian azaldutakoen artetik hari erosoen zaion lekuan eginen da ikuskapena.

134. artikulua. Ikuskapen ekintzen dokumentazioa.

Tributu Ikuskaritzaren ekintzak, subjektu pasiboentzat eragin ekonomikorik duten neurrian, eginbide, jakinarazpen eta aurretiazko akta edo behin betikoetan dokumentatuko dira.

135. artikulua. Ikuskapenaren aktak: edukia eta luzatzeko tokia.

1. Ekintzen emaitza dokumentatzen duten Tributu ikuskapeneko aktetan hauek adieraziko dira:

a) Zein pertsonekin luzatzen den, haren izena eta deiturak, eta zeren izenean eta nola ageri den.

b) Zergagaiaren funtsezko elementuak eta tributudunari egotzi beharrekoak.

c) Tributu egoerei buruz Ikuskaritzak bidezko kontsideratzen duen erregularizazioa.

d) Tributudunaren adostasuna edo desadostasuna.

2. Tributu Ikuskaritzak zehazten ahal du ezen, aurreko idatz-zatian aipatutako aktak luza daitezkeela hala tributudunaren bulegoan, lokalean edo negozioan, despatxuan edo etxebizitzan, nola tributu administrazioko bulegoetan edo ekintzak egin direneko udalerriko udaletxeko bulegoetan.

3. Tributu Ikuskaritzak luzatutako aktak eta eginbideak dokumentu publikoak dira eta eta beren formalizazioa arrazoitzen duten egitateen frogagarri, non ez den kontrakoa konprobatzen.

4. Ikuskapen aktetan tributudunek onartutako gertakariak egiazkotzat joko dira, eta horiek zuzentzeko beharrezkoa izanen da egitatezko akatsa egin izanaren froga.

136. artikulua. Desadostasuneko aktak eta aurrez eratutako frogenak. Baimen askirik gabe sinatutako aktak.

1. Tributudunak ez badu akta sinatzen edo, sinatu arren, bertan kontsignaturiko gorabeherekin ados dagoela ez badu baieztatzen, akta horien tramitazioa erregelamendu bidez ezarritako prozedurari jarraikiz burutuko da.

2. Ez da beharrezkoa izanen tributudunak Tributu Ikuskaritzaren akta sinatzea zergagaiaren aurrez eratutako frogarik baldin badago, baina, horrelakoetan dagozkion ekintza administratiboen hasiera jakinarazi beharko zaio hari, hamabost eguneko epea izanen duelarik aipatutako aurretiazko frogari buruz izan daitezkeen akatsak edo hutsegiteak alega ditzan.

3. Baimen askirik gabeko pertsonek sinatutako aktak artikulu honen 1. idatz-zatiak dioenaren arabera tramitatuko dira.

137. artikulua. Ikuskapen planak.

Tributu administrazioak urtero Ikuskapen Plana argitzen duten irizpide orokorrak argitaratuko ditu.

138. artikulua. Ikuskapen prozeduraren hasiera eta jarduketak zabaltzea.

1. Ikuskapen prozedura honela hasiko da:

a) Ofizioz.

b) Tributudunak eskatuta, artikulu honen 3. idatz-zatian ezarri bezala.

2. Prozedurari hasiera eman baino lehen, egiaztatzeko eta baiesteko jarduketak egiten ahalko dira, egokiago ezagutzeko kasu zehatzaren inguruabarrak eta erabakitzeko ea komeni ote den prozedurari hasiera ematea.

Kasu horretan, egiten diren jarduketak ez dira errekerimendu administratibotzat joko 52. artikuluaren 3. idatz-zatian aurreikusitako ondorioetarako.

3. Ikuskapeneko jarduketa partzialen xede den tributudun orok aukera izanen du Zerga Administrazioari eskatzeko jarduerek izaera orokorra izan dezatela tributuari dagokionez, eta, egokia bada, ukitutako aldiei dagokienez. Horrek ez ditu etenen egiten ari diren jarduketak.

Tributudunak 15 eguneko epean egin beharko du eskaera, ikuskapeneko jarduketa partzialen hasiera jakinarazten denetik.

Eskaera egin eta sei hilabeteko epea izanen du Zerga Administrazioak jarduketen irismena handitzeko edo ikuskapen orokorrari hasiera emateko. Epe hori ez betetzeak berarekin ekarriko du ikuskapen partzialeko jarduketek ez dutela preskripzio epea etenen tributu eta zergaldi berbera orokorki egiaztatzeko eta ikertzeko.

4. Zergadun guztiek eskatzen ahalko dute aurkeztu dituzten zerga aitorpenak egiazta daitezela. Eskaera aurkeztu eta sei hilabeteko epean Administrazioak ez badio hasiera ematen inolako jarduketari, eta hamabi hilabeteko epean ez badu jarduketarik bukatzen, ulertuko da eskaerak adierazitako zerga eta aldiengatik aurkeztutako aitorpenak zuzenak direla, eta ezin izanen dira ondoren zuzendu.

139. artikulua. Ikuskapeneko jarduketen epea.

1. Ikuskapeneko prozeduraren jarduketak 12 hilabetean bukatu beharko dira, tributudunari prozeduraren hasiera jakinarazi eta egun horretatik aurrera zenbatuta. Jarduketak bukatutzat hartuko dira bukaera jakinarazten den egunean edo jarduketen ondorio den administrazio-egintza jakinarazitzat ulertzen denean. Jakinarazteko betebeharra bete dela ulertzeko eta ebazpenerako epea zenbatzeko, aski izanen da frogatzea ebazpeneko testu osoa jakinarazteko saiakera bat egin dela. Ebazpena emateko epearen barnean ez dira kontatuko ez erregelamenduz ezartzen diren etenaldi justifikatuak, ez eta Zerga Administrazioari egozteko modukoak ez diren arrazoiengatik prozeduran gertatzen diren atzerapenak ere.

Nolanahi ere, ondoko inguruabarretako bat gertatzen bada, epe hori zabaltzen ahalko da, erregelamenduz zehazten diren irismen eta baldintzekin (epe berriak 12 hilabete iraunen du gehienez ere).

a) Bereziki konplexuak izatea. Inguruabar hori gertatzen dela ulertuko da honako hauek kontuan hartuz: pertsonaren edo entitatearen eragiketen tamaina, jardueren barreiatze geografikoa eta zergak bateratze-araubidearen bitartez edo nazioarteko zerga gardentasunaren araubidearen bitartez ordaintzen dituen. Orobat, erregelamenduz ezarritako beste kasuak.

b) Jarduketetan ikustea tributudunak enpresa jardueraren bat edo jarduera profesionalen bat ezkutatu diola Administrazioari.

Nolanahi ere, legez aurreikusitako epeak luzatzeko erabakia hartzeko, nahitaezkoa izanen da arrazoitzea, egintzak eta zuzenbideko oinarriak aipatuz.

2. Baldin eta ikuskapen prozedura justifikaziorik gabe eteten bada, jarduketarik ez delako egin sei hilabetean baino gehiagoan, betiere tributudunari egotzi ezin zaizkion arrazoiengatik, edo baldin eta ez bada betetzen artikulu honen 1. idatz-zatian adierazten den prozeduraren epea, horrek ez du berarekin ekarriko prozedura iraungitzea. Prozedurak aurrera jarraituko du bukatu arte, baina ondorio hauek sortuko ditu likidatzeko dauden zerga betebeharretan:

a) Preskripzioa ez da etentzat joko, justifikatu gabeko etetea arte gauzatutako ikuskapen jarduketen ondorioz edo artikulu honetako 1. idatz-zatian adierazitako epean izandakoen ondorioz.

Kasu horietan, ulertuko da preskripzioa eten dela baldin eta jarduketei ekiten bazaie berriz ere, interesdunak horren berri formalki izanik, justifikatu gabeko etetearen ondoren, edo baldin eta jarduketak egiten badira artikulu honen 1. idatz-zatian aipatutako epea bukatu ondoren. Bi kasuetan, tributudunak eskubidea izanen du jakiteko ea eginen diren jarduketek zer kontzeptu eta aldi hartuko dituzten.

b) Prozedura hasten denetik jarduketei berriz ere ekin bitartean egin diren diru-sarrerak, tributudunak ikuskapen jarduketen xede den tributuari eta aldiari egozten dizkionak, borondatezkoak izanen dira 52.3 artikuluaren ondorioetarako.

Halaber, borondatezkotzat hartuko dira epe honetan egiten diren diru-sarrerak: prozedura hasten denetik artikulu honen 1. idatz-zatian aurreikusitako prozeduraren epearen baldintza ez betetzearen ondoren egindako lehen jarduketa arte, betiere ikuskapen jarduketen xede den tributuari eta aldiari egozten badizkio tributudunak.

3. Erruduntasun-testigantza jurisdikzio eskudunari pasatzen zaionean edo espedientea fiskaltzari igortzen zaionean, 66. artikuluaren 6. idatz-zatian aurreikusitakoarekin bat, igorpen horrek ondoko ondorioak izanen ditu ikuskapen jarduketen epeen iraupenari dagokionez:

a) Arrazoi justifikatutzat hartuko da jarduketa horien epearen zenbaketa eteteko.

b) Epea luzatzea ahalbidetzen duen arrazoitzat hartuko da, artikulu honen 1. idatz-zatian xedatutakoarekin bat, baldin eta administrazio prozedurak aurrera egin behar badu 66. artikuluaren 6. idatz-zatiak adierazitako arrazoietako bat gertatzeagatik, hots, deliturik ez dela aurkitu dioen epai irmoa, jarduketen largespena edo artxibatzea edo Fiskaltzak espedientea itzultzea.

4. Ebazpen judizial edo ekonomiko-administratibo batek edo Hitzarmen Ekonomikoan aurreikusitako Arbitraje Batzordearen erabaki batek ikuskapen jarduketen atzeraeragina agintzen duenean, horiek epe honetan bukatuko dira: jarduketak atzera eramaten direnetik artikulu honen 1. idatz-zatian adierazitako epea bukatzen den arte, edo sei hilabetean, baldin eta beste epea laburragoa bada. Ebazpena edo erabakia betearazteko eskumena duen organoak espedientea jasotakoan hasiko da zenbatzen epe hori.

Beste kasu batzuetan ere aplikatuko da aurreko lerroaldean xedatutakoa administrazio prozeduretan, hain zuzen ere, epea luzatu ondoren, erruduntza-testigantza jurisdikzio eskudunera pasatu denean edo espedientea Fiskaltzara bidali denean eta aurrera jarraitu behar dutenean, 66. artikuluaren 6. idatz-zatian adierazitako arrazoietako bat gertatzeagatik. Kasu horretan, ebazpen judiziala jasotzen denetik hasita zenbatuko da epea, edo Fiskaltzak edo prozedurari jarraipena eman behar dion organo eskudunak itzulitako espedientea jasotzen denetik hasita."

VII. KAPITULUA. Egintzaren berrikuspena bide administratiboan

1.atala. Berrikuspeneko prozedura bereziak

140. artikulua. Egintza deusezen berrikuspena.

1. Nafarroako Foru Komunitateko Gobernu Kontseiluari dagokio edozein unetan, Nafarroako Kontseiluak irizpena eman ondoren, zuzenbide osoz deusezak deklaratzea araubide juridikoari eta administrazio prozedura erkideari buruzko legediak horretarako eskatzen dituen betekizunak betetzen dituzten administrazio egintzak.

2. Prozedura eta egintza deusezen berrikuspena, egintza deuseztagarrien kaltegarritasunari buruzko deklarazioa, egintzen errebokazioa eta akats-zuzenketa eginen dira aurretik aipaturiko araubideari jarraituz.

141. artikulua. Kudeaketa bidean diren egintzen berrikuspena.

Akzio administratiboak preskribitzen ez dueino, Ekonomi eta Ogasun kontseilariak ebazpen bidez hala aginduta berrikusi ahalko dira tributu kudeaketa bidean diktatutako egintzak, ondoko kasuetan:

a) Interesatuaren entzunaldi tramiteko espedientea aldez aurretik eginik, argi eta garbi legea hausten dutela kontsideratzen denean.

b) Tributu administrazioak, berrikusi behar den egintza diktatzerakoan, bat ere kontuan hartu ez dituen zergagaiaren elementuak konprobatzen dituzten froga berriak aurkezten direnean.

142. artikulua. Bidegabeko dirusarrerak itzultzea.

1. Tributudunek eta beren oinordekoek edo kausadunek eskubidea izanen dute Foru Komunitatearen Diruzaintzan egindako diru-sarrera ez bidezkoak (zerga-zorrak ordaintzean) itzultzeko, eta 50.2.c) artikuluan araututako berandutza interesa aplikatuko da. Inoiz ere ez da itzuliko 66.7 artikuluan aurreikusitako kasuetan erantzukizunetik libratzeko ordaindutako kantitaterik.”

59. artikuluan xedatutakoa gorabehera, Nafarroako Zerga Ogasunak ordainketa atzeratu eginen du, baldin eta subjektu pasiboak ez baditu bere tributu-betebeharrak egunean; hain zuzen ere, betebehar horiek bete arte atzeratuko du ordainketa.

Ez da berandutza-interesik sortuko subjektu pasiboak Nafarroako Zerga Ogasunarekiko betebeharrak egunean eduki ez dituen epeetan. Era berean, ordainketa-prozeduran subjektu pasiboari egotz dakizkiokeen gainerako atzerapen guztiak ez dira kontuan hartuko berandutza-interesen sortzapen-epea kontatzeko orduan.

2. Bidegabe eginiko dirusarrera mota desberdinei erreparatuz, erregelamendu bidez erregulatuko da berreskuratzeko eskubidea eta hura gauzatzeko modua aitortzeko prozedura, zeina konpentsazio bidez gauzatzen ahal baita, foru lege honen 59. artikuluak agintzen duen moduan.

143. artikulua. Akats materialak zuzentzea.

Tributu administrazioak, ofizioz nahiz interesatuak eskatuta, edozein momentutan zuzenduko ditu bere egintzetako akats materialak, egitatekoak edo aritmetikoak.

144. artikulua. Erreklamazio ekonomikoa eta administratiboa.

Foru Lege honen 140, 141, 142 eta 143. artikuluen babesean irekitako prozeduretan ematen diren ebazpenen kontra erreklamazioak jarri daitezke, kapitulu honen 4. atalean erregulatzen direnak, hain zuzen.

145. artikulua. Berrikusi ez daitezkeen egintzak.

Ez dira inola ere berrikusiko epai irmoz berretsitako egintza administratiboak.

146. artikulua. Kaltegarritasun aitorpena.

Foru Lege honen 140 eta 143. artikuluetan aurreikusitako kasuez aparte, tributu administrazioak ezin izanen du berak egindako zuzenbidezko adierazpen egintzak deuseztatu, eta horiek deuseztatzeko aldez aurretik interes publikorako kaltegarriak direla deklaratu beharko du eta administrazioarekiko auzibidean inpugnatu, aipatu jurisdikzioaren Legeari jarraikiz.

2. atala. Errekurtsoak: arau orokorrak

147. artikulua. Errekurtsoa paratzeko eskubidea.

Tributudunek eskubidea dute, legez aurreikusten den moduan, administrazio bidez errekurtsoak eta erreklamazioak jartzeko tributu administrazioak diktatutako egintzen kontra. Eskubidea dute, halaber, egintza horien jakinarazpenean ager ditzaten bidezkoa den errekurtsoa edo erreklamazioa, horiek jartzeko epea eta zein organotan egin behar diren.

VII. kapitulu honen jakinarazpenen araubidea foru lege honen 99. artikuluan ezarri da.

148. artikulua. Inpugnatutako egintzen exekuzioa etetea.

1. Errekurtso nahiz erreklamazio ekonomiko-administratiboa jartzeak ez du eteten inpugnatutako egintzen exekuzioa, eta, beraz, horrek legezko ondorioak dauzka, baita kuota edo eskubide likidatu, interes eta errekarguetako dirua biltzea ere.

2. Aurreko idatz-zatiak xedaturikoa gorabehera, jarraian zehazten diren baldintzetakoren bat betetzen denean, errekurtsoa ebazteko eskumena duen organoak, ofizioz edo errekurtso-jartzaileak hala eskatuta, zilegi izanen du inpugnaturiko egintzaren exekuzioa etetea, behar bezala arrazoituriko alderaketa egin ondoren etete horrek interes publikoarentzat edo hirugarrenentzat ekarriko lukeen kaltearen eta errekurrituriko egintzaren berehalako eraginkortasunaren ondorioz errekurtso-jartzaileari sortzen zaion kaltearen artean:

a) Exekuzioaren ondorioz kalte konponezinak edo konpontzen zailak eragin ahal izatea.

b) Inpugnazioa oinarritua egotea administrazio publikoen eta administrazio prozedura erkidearen araubide juridikoari buruzko legedian zehazturiko zuzenbide osozko deuseztasuneko kausetakoren batean.

3. Inpugnatutako egintzaren exekuzioa eten eginen da tributudunaren eskariz, baldin eta, errekurtso edo erreklamazio ekonomiko-administratiboa jartzerakoan, erregelamenduz eskatzen diren bermeak aurkezten baditu.

4. Errekurtsoa ebatzi behar duen organoak errekurtsoa izan duen egintzaren exekuzioa eten dezake, bermerik gabe, nabari baldin bada hura diktatzean akats aritmetiko, material edo egitateko bat izan dela.

5. Jarritako erreklamazioa ezatsi dela-eta, tributu zorra pagatzerakoan, berandutza interesak, etenaldiak irauten duen denbora osoari dagozkionak, ordainduko dira foru lege honen 50.2.c) artikuluan ezarritako zenbatekoan.

6. Berraztertzeko errekurtsoa jarri izanagatik erabakitzen den etenaldiak erreklamazio ekonomiko-administratiboan ere erregelamenduz ezarritako kondizioetan segituko du.

7. Tributudunak administrazioarekiko auzi-errekurtsoa jartzen badu, bide administratiboan erabakitako etenaldiak segituko du, aski bermerik dagoeino, harik eta organo judizial eskudunak aipatu etenaldiari dagokion erabakia hartzen duen arte.

149. artikulua. Bermeen kostuen itzulketa.

1. Tributu administrazioak tributu zor baten exekuzioa eteteko aurkeztutako bermeen kostua itzuliko du, haren zenbatekoa konprobatu ondotik, zor hura epai edo ebazpen administratiboaren bidez bidegabekoa dela deklaratzen denean eta aitorpen hori irmo bilakatzen denean.

Tributu zorra partzialki bidegabekoa dela deklaratzen bada, aipatu bermeen kostuari dagokion partera iritsiko da itzulketa.

Itzulketaren prozedura eta abalaz besteko bermeen kostua zehazteko modua erregelamendu bidez erregulatuko dira.

2. Era berean, jarritako errekurtsoa edo erreklamazioa partzialki onartzen diren kasuetan, tributudunak eskubidea izanen du ekarritako bermearen murriztapen proportzionala izateko, erregelamenduz ezartzen diren baldintzetan.

3. atala. Berraztertze errekurtsoa

150. artikulua. Errekurtsoaren erregulazioa.

1. Tributu egintzen kontrako berraztertze errekurtsoa aukeran jartzekoa izanen da, eta interesatuek zuzenean jartzen ahal dute egintza horien kontrako erreklamazio ekonomiko-administratiboa.

2. Interesatuak berraztertze errekurtsoa jartzen badu, ezin izanen du erreklamazio ekonomiko-administratiboaren erreklamazioa sustatu harik eta berraztertzekoa espreski nahiz ustez ebatzi arte.

3. Berraztertze errekurtsoa jarriko da errekurrituriko egintza kudeaketa bidez diktatu zuen organoan berean, zeina errekurtsoa ebazteko gai baita, non eta haren eskumena goragoko beste bati esleitzen ez zaion.

Errekurtsoa idatziz jarriko da, egintza jakinarazi eta biharamunetik hilabeteko epean.

4. Berraztertze errekurtsoak espedientean ageri diren arazo guztiak, errekurtsoan agertu edo ez, ezagutarazten dizkio organo eskudunari, haiei buruzko ebazpena eman dezan.

5. Berraztertze errekurtsoa ezetsi egin dela ulertuko da baldin eta jarri zenetik hilabete bat igaro bada eta epe horretan berraztertze errekurtsoari buruzko ebazpen espresurik jakinarazi ez bada.

6. Berraztertze errekurtso baten ebazpenaren kontra ezin daiteke berriro horrelako errekurtsorik jarri.

151. artikulua. Etenaldiaren eragina.

Berraztertzeko errekurtsoak eten egiten ditu beste errekurtso edo erreklamazio batzuk paratzeko epeak. Epe horiek hasi-hasieratik kontatzen hasi beharko dira isilbidez ezetsi dela ulertzen den egunetik aurrera edo, bestela, emandako ebazpena jakinarazten den egunetik.

4. atala. Inpugnazio ekonomiko-administratiboak

152. artikulua. Modalitateak.

Erreklamatu daitezkeen egintzen inpugnazio ekonomiko-administratiboak modalitate hauetan sailkatzen dira:

a) Erreklamazio ekonomiko-administratiboa

b) Aparteko berrikuspen errekurtsoa.

153. artikulua. Organo eskuduna.

Inpugnazio ekonomiko-administratiboen ardura eta ebazpena Nafarroako Gobernuari dagozkio. Eginkizun horiek horretarako propio sortutako organo bati esleitzen ahal zaizkio.

Nafarroako Gobernuaren ebazpenek bide administratiboa agortuko dute eta haien kontrako administrazioarekiko auzi-errekurtsoa jartzen ahalko da, jurisdikzio horrek berak duen Legeari jarraikiz.

154. artikulua. Erreklamazioetan uki daitezkeen gaiak.

Erreklamazio ekonomiko-administratiboa dela ulertuko da ondoko gaiak ukitzen dituena, bertan egitatezko arazoak eragiten badira nola Zuzenbidezkoak:

a) Tributuak eta ordainarazpen parafiskalak kudeatu eta ikustatu, baita, oro har, Nafarroako Ogasun Publikoaren Zuzenbide Publikoko dirusarrera guztiak bildu ere.

b) Foru lege bidez horrela ezartzen direnei buruzko beste edozein gai.

155. artikulua. Inpugnatzekoak izan daitezkeen egintzak.

1. Erreklamazio ekonomiko-administratiboak plantea daitezke, aurreko artikuluan mugatu diren gaiei buruz, ondoko egintzak aurkatzeko:

a) Eskubide bat behin-behinekoz nahiz behin betikoz aitortu edo ukatzen edo obligazio bat deklaratzen dutenak.

b) Tramitezko egintzak, gaiaren funtsa zuzenean nahiz zeharka erabaki, kudeaketa prozedurari epemuga jarri, ezinezko bihurtu, haren jarraipena eten, edo interesatua babesgabe uzten dutenak.

2. Tributu kudeaketari dagokionez, inpugnatzeko modukoak dira, bereziki, honako hauek:

A) Ondoko egintza administratiboak:

a) Behin-behineko edo behin betiko likidazioak.

b) Autolikidazio bat zuzentzeko eskaeraren ondorioz ematen diren ebazpen espresuak nahiz ustezkoak.

c) Ondasunen eta eskubideen balioaren konprobazioak onesten dituztenak, bai eta balore edo oinarriak finkatzeko egintzak ere, haiek erregulatzen dituen araudiak horrela ezartzen badu.

d) Tributuen arloko salbuespen edo hobarien araubideak aldez aurretik aitortzen edo ukatzen dituztenak.

e) Tributudun bati aplikatzekoa den tributu araubidea ezartzen dutenak, etorkizunean hark bere kargura izanen dituen obligazioak, are formazkoak ere, determinatzen dituen heinean.

f) Tributu zehapenak ezartzen dituztenak.

g) Diru bilketazko kudeaketak sortutakoak.

h) Aurrekoez bestera, tributuen arloan diktatutako arauetan espreski inpugnatzekoak direla adierazten direnak.

B) Ondoko tributu ekintzak:

a) Tributu arloan eragina izan dezaketen egintzak, legeak aurreikusitakoak.

b) Legeak konturako dirusarrerak edo atxikipena egitera behartutako pertsonek burutzen dituzten konturako dirusarrerak edo atxikipenak.

156. artikulua. Erreklamazioak bultzatzeko legitimazioa.

1. Erreklamazio ekonomiko-administratiboak bultzatzea zilegi dute:

a) Tributudunek.

b) Beste edozein pertsonak, haren interes legitimoak kudeaketako egintza administratiboek ukituak gertatzen badira.

2. Ez daude legitimatuak:

a) Funtzionarioak, non eta aitorturik duten eskubideren bat gertutik eta zuzenean urratzen ez zaien.

b) Partikularrak, Administrazioaren delegazioz edo haren agente nahiz mandatari gisa dihardutenean.

c) Salatzaileak.

d) Itun edo kontratu baten indarrez tributu obligazioak beren gain hartzen dituztenak.

157. artikulua. Berrikuspenaren anpliazioa.

1. Erreklamazio ekonomiko-administratiboak organo eskudunari jakitera emanen dizkio, ebazpena eman dezan, kudeaketa espedienteak bildutako arazo guztiak, interesatuek planteatutakoak izan ala ez.

2. Aurrean adierazitakoari jarraikiz, organo eskudunari iruditzen bazaio interesatuek planteatu ez dituzten arazoak aztertzea eta haiei buruzko ebazpena ematea komeni dela, prozeduran ageri direnei azalduko die eta 15 eguneko epea jarriko die alegazioak egin ditzaten.

158. artikulua. Prozedura.

1. Erreklamazio ekonomiko-administratiboa idatziz eginen da, errekurrituriko egintzari edo, bestela, berraztertze errekurtsoaren isilpeko ezespenari buruzko jakinarazpena egin eta biharamunetik hilabeteko epean.

2. Erreklamazio ekonomiko-administratiboek gehienez ere urtebete iraunen dute. Epe hori iraganik, interesatuak erreklamazioa ezetsitzat hartzen ahal du, bidezkoa den errekurtsoa jarri ahal izateko. Azken errekurtso hori jartzeko epea aurrekoa ezetsi eta biharamunetik hasiko da kontatzen.

3. Jarritako erreklamazioa onartzearen ondorioz lehen sartutako dirua itzuli behar baldin bada, interesatuak eskubidea izanen du diru-sarrera egin zuen egunetik sorturiko berandutza interesak eskuratzeko.

59. artikuluan xedatutakoa gorabehera, Nafarroako Zerga Ogasunak ordainketa atzeratu eginen du, baldin eta subjektu pasiboak ez baditu bere tributu-betebeharrak egunean; hain zuzen ere, betebehar horiek bete arte atzeratuko du ordainketa.

Ez da berandutza-interesik sortuko subjektu pasiboak Nafarroako Zerga Ogasunarekiko betebeharrak egunean eduki ez dituen epeetan. Era berean, ordainketa-prozeduran subjektu pasiboari egotz dakizkiokeen gainerako atzerapen guztiak ez dira kontuan hartuko berandutza-interesen sortzapen-epea kontatzeko orduan.

159. artikulua. Berrikuspenerako aparteko errekurtsoa.

Berrikuspenerako aparteko errekurtsoa jarriko da araubide juridiko eta administrazio prozedura erkideari buruzko legediak ezarritako araubideari jarraituz.

Lehen Xedapen Gehigarria

Nafarroako Ogasun Publikoari buruzko foru legearen aldaketa.

Foru Lege honek indarra hartzen duenetik ondorioak izanen dituztela, Nafarroako Ogasun Publikoari buruzko abenduaren 26ko 8/1988 Foru Legearen ondoko artikuluak honela erredaktatuko dira:

Bat. 17. artikulua.

"17.1. artikulua. Nafarroako Ogasun Publikoak jaso behar dituen tributuak, ordainarazpen parafiskalak, prezioak eta, orokorrean, eskubide publikoko dirusarrera gisako diru kopuruak kobratzeko, legez ezarritako ahalmena izanen du eta kasuan kasuko prozedura administratiboei jarraikiz jokatuko du.

2. Tributuen kudeaketa Tributuei buruzko Foru Lege Orokorrean xedatutakoari lotuko zaio.

3. Eskubide publikoko gainerako dirusarreren kudeaketa berariazko xedapenetan eta osagarri gisa Tributuei buruzko Foru Lege Orokorrean xedatutakoari lotuko zaio.

4. Artikulu honen 1. zenbakian biltzen ez diren Nafarroako Ogasun Publikoaren eskubideak zuzenbide pribatuaren arau eta prozedurei jarraikiz gauzatuko dira."

Bi. 19. artikulua.

"19.1 artikulua. Kontrako xedapen espresua, foru legearen mailakoa, ematen ez den bitartean, inolako ohartarazpen eta errekerimendurik gabe, Nafarroako Ogasun Publikoari zor zaizkion zenbatekoek indarra duen berandutza interesa sortuko dute, hura sortu zeneko aldiari dagokiona, haien epea akitu eta biharamunetik hasi eta erabat ezeztatu arte.

Aurreko lerrokadan aurreikusitakoa aplikatuko zaie entitate finantzario laguntzaileek, bulego lidikatzaileek eta Nafarroako Ogasun Publikoaren kontura dirua biltzen ari diren entitateek bildutako zenbatekoei, baldin eta ezarritako epean zenbateko horiek sartu ez badira.

2. Berandutza interesa legeak ezarritako diru-interesa izanen da, lege berezietan ezarritakoa galarazi gabe."

Bigarren Xedapen Gehigarria

Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergari buruzko Foru Legearen aldaketa.

Ondorioak foru lege honek indarra hartzen duenetik izanen dituela, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergarri buruzko abenduaren 30eko 22/1998 foru legearen 91.4 artikulua honela erredaktatu da:

"4. Artikulu honetako 1. idatz-zatian ezarritako itzulketa egiteko epea pasatu eta Ekonomi eta Ogasun Departamentuari egotz dakizkiokeen arrazoiengatik itzulketa egiteko agindurik eman ez bada, itzuli beharreko kopuruari berandutza interesa aplikatuko zaio, Tributuei buruzko Foru Lege Orokorraren 50.2.c) artikuluak ezarritakoa, itzulketa egiteko epea amaitzen den egunetik pagamendua agintzen den egunera arte, subjektu pasiboak hala eskatu beharrik izan gabe"

Hirugarren Xedapen Gehigarria

Sozietateen gaineko Zergari buruzko Foru Legearen aldaketa.

Ondorioak foru lege honek indarra hartzen duenetik izanen dituela, Sozietateen gaineko Zergari buruzko abenduaren 30eko 24/1996 Foru Legearen 86.4 artikulua honela erredaktatu da:

"4. Artikulu honetako 1. idatz-zatian ezarritako itzulketa egiteko epea pasatu eta tributu administrazioari egotz dakizkiokeen arrazoiengatik itzulketa egiteko agindurik eman ez bada, itzuli beharreko kopuruari berandutza interesa aplikatuko zaio, Tributuei buruzko Foru Lege Orokorrari buruzko 50.2.c) artikuluak ezarritakoa, itzulketa egiteko epea amaitzen den egunetik pagamendua agintzen den egunera arte, subjektu pasiboak hala eskatu beharrik izan gabe."

Laugarren Xedapen Gehigarria

Balio Erantsiaren gaineko Zergari buruzko Foru Legearen aldaketa.

Ondorioak foru lege honek indarra hartzen duenetik izanen dituela, Balio Erantsiaren gaineko Zergari buruzko abenduaren 30eko 19/1992 Foru Legearen 61.3 artikulua honela erredaktatu da:

"3. Artikulu honetan eta hurrengoan aipatzen diren kasuetan, Administrazioak behin-behineko likidazioa egin beharko du Zerga itzul dadila eskatzen den aitorpen-likidazioa aurkezteko epea bukatu eta sei hilabeteko epearen barnean.

Aitorpen-likidazioaren edo, bestela, behin-behineko likidazioaren ondorioz itzultzeko diru kopururik gertatzen bada, tributu administrazioak ofizioz itzuliko du, bidezkoak izan daitezkeen likidazioak, behin-behinekoak nahiz behin betikoak, galarazi gabe.

Behin-behineko likidazioa lehenengo lerrokadan ezarritako epean egin izan ez bada, tributu administrazioak ofizioz itzuliko du eskatutako diru kopururaren zenbateko osoa, bidezkoak izan daitezkeen likidazioak, behin-behinekoak nahiz behin betikoak, galarazi gabe.

Zenbaki honen lehenengo lerrokadan ezarritako epea pasatu eta tributu administrazioari egotz dakiokeen arrazoiengatik itzulketa pagatzeko agindurik eman ez bada, itzuli beharreko kopuruari berandutza interesa aplikatuko zaio, Tributuei buruzko Foru Lege Orokorraren 50.2.c) artikuluak tributu zorretarako ezarritakoa, itzulketa egiteko epea amaitzen den egunetik pagamendua agintzen den egunera arte, subjektu pasiboak hala eskatu beharrik izan gabe.

Erregelamendu bidez zenbaki honetan aipatzen den ofiziozko itzulketa egiteko prozedura eta modua ezarriko dira."

Bosgarren Xedapen Gehigarria

Oinordekotzaren eta Dohaintzen gaineko Zerga.

Foru Diputazioak 1970ko apirilaren 10eko Erabakiak, Oinordekotzaren gaineko Zerga ordainarazteko Arauak onetsi zituenak, V. tituluko VIII. kapituluan ezarritako obligazioak ez betetzea Tributuen Foru Lege Orokorrean xedatutakoaren arabera zehatuko da.

Seigarren Xedapen Gehigarria

Aitorpen-likidazioen edo autolikidazioen, tributuetan eragina duten egintzen eta konturako dirusarreren edo atxikipenen inpugnazioa.

Aitorpen-likidazioak edo autolikidazioak, tributuetan eragina duten egintzak eta konturako dirusarrerak edo atxikipenak inpugnatzeko bidea araudi berariazkoan erregulatuko da.

Zazpigarren Xedapen Gehigarria

Ekonomi eta Ogasun kontseilariari baimena eman zaio Foru Agindu bidez erregula dezan foru lege honen 90. artikuluan aipatzen diren zergadun eta entitateek zein kasu eta baldintzatan aurkezten ahal dituzten baliabide elektroniko, informatika eta telematikoak erabiliz aitorpenak, jakinarazpenak, aitorpen-likidazioak, autolikidazioak edo eta tributuen arloko araudiak eskatutako beste agiri guztiak.

Zortzigarren Xedapen Gehigarria

Zerga arloko informazioa ematea.

Beren gain dituzten eginkizunak aurrera eramatearren, Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioaren departamentuek, haien organoek eta menpeko entitateek dirulaguntzak edo laguntza publikoak eskatzen dituztenen zerga arloko datuak jakin behar dituztenean, Nafarroako Zerga Ogasunari eskatuko diote informazioa, Ekonomia eta Ogasun kontseilariak emandako foru agindu batean ezarritakoari jarraituz.

Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioaren departamentuek, haien organoek eta menpeko entitateek ezin diete, pertsona fisikoen errentaren gaineko zerga dela eta, zergaldi jakin bateko aitorpena aurkeztu izanaren frogagiria eskatu dirulaguntzen edo laguntza publikoen eskatzaileei, baldin eta horiek, zerga honen araudiari jarraituz, aitorpena aurkeztera behartuta ez bazeuden."

Bederatzigarren Xedapen Gehigarria

Ogasun Publikoaren kontrako delituengatiko erantzukizun zibilaren ordainarazpena.

1. Ogasun Publikoaren kontrako delituengatiko prozeduretan, erantzukizun zibilak ordaindu gabeko zerga-zor osoa hartuko du, berandutza interesak barne, eta administrazioaren premiamendu prozeduraren bidez exijituko da.

2. Epaia irmoa denean, epaia betearazteko eskumena duen epaileak edo epaimahaiak Nafarroako Zerga Ogasuneko organoei epaiaren lekukotza igorri eta ordainarazpena gauzatzeko aginduko die. Era berean jokatuko da epaileak edo epaimahaiak errekurtsoa jarritako epai bat behin-behinean betearaztea erabakiz gero.

3. Zigor Kodeko 125. artikuluari jarraiki Erantzukizun zibilaren ordainketaren zatikapena erabakitzen denean, epaileak edo epaimahaiak Nafarroako Zerga Ogasunari jakinaraziko dio. Kasu horretan, delituaren erantzule zibilak zatikapenaren baldintzak bete ezean premiamendu prozedura hasi egingo da.

4. Nafarroako Zerga Ogasunak epaia eman duen epaileari edo epaimahaiari egindako izapideak eta, hala badagokio, epaiaren betearazpenari lotutako gorabeherak jakinaraziko dizkio, Espainiako Konstituzioaren 117.3 artikuluaren ondorioak izan ditzan."

Hamargarren xedapen gehigarria

Identifikazio Fiskaleko Zenbakia.

1. Pertsona fisiko edo juridiko guztiek eta foru lege honen 25. artikuluak aipatzen dituen nortasunik gabeko entitateek Identifikazio Fiskaleko Zenbaki bat izanen dute zerga arlokoak diren edo garrantzia duten harremanetarako.

Identifikazio Fiskaleko Zenbaki hori administrazioak emanen du, ofizioz edo interesdunak eskatuta.

Erregelamendu bidez arautuko da Identifikazio Zenbaki Fiskal hori esleitu, baliogabetu eta ezeztatzeko prozedura, baita hura osatzeko modua eta zerga arlokoak diren edo garrantzia duten harremanetan erabiltzeko modua ere.

2. Bereziki, kreditu entitateei funtsak, ondasunak edo baloreak gordailu edo antzeko gisa ematen edo uzten dizkietenek, edozein motatako kreditu edo maileguak eskatzen dizkietenek edo kreditu entitate batekin beste edozein finantza-eragiketa egiten dutenek Identifikazio Fiskaleko Zenbakia jakinarazi beharko diote aldez aurretik.

Betebehar hori eskatuko da kreditu entitateekin egiten diren eragiketa aktibo edo pasiboak iragankorrak direnean ere.

Erregelamenduz, betebehar horren gaineko arau bereziak eta salbuespenak ezartzen ahalko dira, bai eta kasu horietan kreditu entitateek bete beharko dituzten informazio betebeharrak ere.

3. Kreditu entitateek ezin izanen dute txekerik jaulki esku-dirua, ondasunak, baloreak edo beste txeke batzuk ematearen kargura, hartzailearen Identifikazio Fiskaleko Zenbakiaren berri izan gabe, eta jaulkipena eta hartzailearen identifikazioa jasota geldituko dira. Aurrekotik salbuetsirik daude bankuko kontu baten kargura jaulkitako txekeak.

Era berean, kreditu entitateek Identifikazio Fiskaleko Zenbakiaren berri ematea eskatuko diete kreditu entitate batek jaulkitako txekeak kobratzeko aurkezten dituzten pertsona edo entitateei, ordainketa bankuko kontu batean egiten ez denean. Pertsona desberdinek jaulkitako txekeek 3.00 eurotik gorako zenbatekoa egiten dutenean ere eskatuko dute zenbakia. Bi kasuetan txekearen ordainketa jasota geldituko da, bai eta kobratzeko aurkezten duen edukitzailearen identifikazioa ere.

Erregelamenduz ezarriko da kreditu entitateek aurreko paragrafoetako datuak jaso eta zerga administrazioari jakinarazteko modua.

4. Pertsona juridikoei edo entitateei esleitutako Identifikazio Fiskaleko Zenbakiaren ezeztapena Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratzen denean, kasuan kasuko entitate motaren arabera dagokion erregistro publikoak, ezeztapenak zein entitate ukitzen duen, entitate horri irekitako orrian bazterreko ohar bat ezarriko du, bertan jasotzeko ez dela aurrerantzean entitate horri dagokion inolako inskripziorik eginen, zenbakia berriz gaitu edo Identifikazio Fiskaleko Zenbaki berria esleitu arte.

Halaber, ezarriko du kreditu entitateek ez dezatela kargurik edo abonurik egin Identifikazio Fiskaleko Zenbakia ezeztatua duten pertsona juridikoen edo nortasunik gabeko entitateen kontuetan edo gordailuetan, harik eta zenbaki hori berriz gaitu arte edo ukitutako pertsona juridikoari edo entitateari Identifikazio Fiskaleko Zenbaki berri bat esleitu arte.

Ulertuko da idatz-zati honetan xedatutakoak ez duela ukatzen entitateek betetzeke dituzten zerga betebeharrak betetzea, eta horretarako ezeztatutako Identifikazio Fiskaleko Zenbaki ezeztatua erabiliko da aldi batez.

Hamaikagarren xedapen gehigarria

Erregistro liburuetan sartutako eragiketei buruzko informazioa eman beharra.

Foru lege honen 27.2 artikuluan ezarritakoarekin bat, tributudunek informazio aitorpen bat aurkeztu beharko dute Balio Erantsiaren gaineko Zergari buruzko Erregelamenduaren 53.1 artikuluak aipatzen dituen erregistro liburuen edukiaren berri emateko. Erregelamendu hori martxoaren 8ko 86/1993 Foru Dekretuaren bidez onetsi zen. Ekonomia eta Ogasun kontseilariak finkatuko du aitorpen hori zer pertsonak edo entitatek aurkeztu behar duten, bai eta haren eredua, aurkezteko modua eta epea eta edukia ere.

Hamabigarren xedapen gehigarria. Nekazaritzako ustiategien titulartasun partekatuaren zerga araubidea.

Nekazaritzako ustiategien titulartasun partekatua entitatetzat joko da 25. artikuluaren ondorioetarako.

Nekazaritzako ustiategien titulartasun partekatu guztiek identifikazio fiskaleko zenbaki bat izanen dute zerga arlokoak diren edo garrantzia duten harremanetarako. Oro har ezarritakoa izanen da zenbaki horren osaera, erabilera, esleipena eta ezeztatzea.

Hamahirugarren xedapen gehigarria. 2012an egiten diren tributu zorra geroratzeko edo zatikatzeko eskaerei aplikatzen zaizkien neurri berariazkoak.

2012an egiten diren tributu zorra geroratzeko edo zatikatzeko eskaerei, betiere dirua biltzeko kudeaketa lana Ekonomia eta Ogasun Departamentuari badagokio, honako xedapen berariazko hauek aplikatuko zaizkie:

1. Geroratu beharreko zorraren zenbatekoa, guztira, uztailaren 2ko 177/2001 Foru Dekretuaren bidez onetsitako Nafarroako Foru Komunitateko Diru-bilketari buruzko Erregelamenduaren 51.1.b) artikuluan ezarritakoa baino txikiagoa denean ez da bermerik eskatuko, betiere geroratu beharreko zorrari dagokion zerga edo kontzeptua ez badago sarturik aipatutako erregelamenduaren 48.3 artikuluan adierazitako salbuespenetan, gerorapenak hilabeteko maiztasuna badu eta ondoko bi inguruabarretako batean badago:

a) epea hiru urtetik gorakoa ez izatea eta eskatzaileak tramitatu aurretik sartzen badu geroratzeko eskatutako zorraren 100eko 30.

b) epea bi urtetik gorakoa ez izatea eta eskatzaileak tramitatu aurretik sartzen badu geroratzeko eskatutako zorraren 100eko 20.

2. Borondatezko epean egindako geroratze edo zatikatze eskaeretan, betiere geroratu edo zatikatu beharreko zenbatekoa 6.000 eurotik beherakoa bada, urtebete arteko geroratzea eta hilabeteko maiztasuna izanik, ez da bermerik eskatuko, ezta tramitatu aurretik egin beharreko dagokion ordainketa egitea ere.

3. Borondatezko epeko zorren kasuan, geroratze edo zatikatze eskaera automatikoki ezetsiko da baldin eta hiru zerga zor edo gehiago erabat kitatu gabe badaude edo Nafarroako Ogasun Publikoaren beste eskubide ekonomiko batzuen hiru ordainketa edo gehiago, salbu geroratzeko eskatutako zergak bermatzen badira edo aurrekoak bermaturik badaude, soil-soilik aipatutako erregelamenduaren 50.1 eta 50.2.a) artikuluetan adierazitako berme motekin.

Hamalaugarren xedapen gehigarria. Epez kanpo aurkeztutako aitorpenak, aitorpen-likidazioak edo autolikidazioak, aldez aurreko errekerimendurik gabe.

1. Foru lege honen 52.3 artikuluan ezarritakoaren aplikazioak eragindako errekarguek ehuneko 90eko murriztapena izanen dute, baldin eta epez kanpoko aitorpenak, aitorpen-likidazioak edo autolikidazioak aurkezten badira Diru-sarrera publikoak handitzeko zenbait tributu-neurri ezartzen dituen foru lege honek indarra hartzen duen egunetik 2012ko abenduaren 31ra bitarte.

Aurreko lerroaldean ezarritako egoera eta ezaugarri berdinetan sorrarazten diren berandutza-interesek, berriz, ehuneko 20ko murriztapena izanen dute.

2. Aurreko idatz-zatian aipatzen diren murrizketak, aurkezteko epearen amaiera 2012ko apirilaren 1a baino lehenagokoa zuten epez kanpoko aitorpen, aitorpen-likidazio edo autolikidazioei aplikatuko zaizkie.

3. Aurreko idatz-zatiak aplikatuta, exekuzio-epea hastearen ondorioz sorraraz daitezkeen errekarguek eta berandutza interesek ez dute inolako murrizketarik izanen.

4. Gainerako guztian 52.3 artikuluan xedatutakoa beteko da.

Hamabosgarren xedapen gehigarria. Tributu-informazioa lagatzea.

Nafarroako Foru Komunitateko Tributu Administrazioak, ekitaldi bakoitzean, asegurudunaren edo haren onuradunaren izaera aitortzeko eta kontrolatzeko Administrazio Publikoko organo arduradunari emanen dizkio haren errenta-mailei buruzko datuak, beharrezkoak diren neurrian zera zehazteko, Osasun Sistema Nazionaleko ekarpenari loturik dauden zerbitzu-zorro komuneko prestazioen ordainketan parte hartzeko portzentajea.

Datu horien tratamenduan, Administrazio lagapen-hartzaileak izaera pertsonaleko datuen babesari buruzko arauak bete beharko ditu.

Hamaseigarren xedapen gehigarria. Elkarren laguntzari buruzko zerga araubidea.

Estatuaren eta Foru Komunitatearen arteko Hitzarmen Ekonomikoaren 5.3 artikuluan ezarritakoarekin bat, araubide berekirik ezean, Nafarroan aplikatzekoa izanen da Tributuei buruzko abenduaren 17ko 58/2003 Legearen III. tituluko VI. kapituluan elkarren laguntzari buruz aurreikusitako zerga araubidea, baita arau horretan arlo horri buruz dauden gainerako xedapenak ere, eta, zehazki, honako hauei buruzkoak: berandutza interesak kobratzea, ordainketa geroratzea eta zatikatzea, preskripzio epea etetea, kredituen lehentasuna eta bermeak, tributu arloko datuak lagatzea, proben bitartekoak eta balorazioa, kautelazko neurriak hartzea eta ordainarazpen aldian errekarguak sorraraztea.

Hamazazpigarren xedapen gehigarria. Tributu zorra geroratzeko edo zatikatzeko 2013an egiten diren eskaerei aplikatzen zaizkien neurri berariazkoak.

Tributu zorra geroratzeko edo zatikatzeko 2013an egiten diren eskaerei, betiere dirua biltzeko kudeaketa lana Ekonomia eta Ogasun Departamentuari badagokio, honako xedapen berariazko hauek aplikatuko zaizkie:

Lehena. Geroratu beharreko zorraren zenbatekoa, guztira, uztailaren 2ko 177/2001 Foru Dekretuaren bidez onetsitako Nafarroako Foru Komunitateko Diru-bilketari buruzko Erregelamenduaren 51.1.b) artikuluan ezarritakoa baino txikiagoa denean ez da bermerik eskatuko, betiere geroratu beharreko zorrari dagokion zerga edo kontzeptua ez badago sarturik aipatutako erregelamenduaren 48.3 artikuluan adierazitako salbuespenetan, gerorapenak hilabeteko maiztasuna badu eta ondoko bi inguruabarretako batean badago:

a) epea hiru urtetik gorakoa ez izatea eta eskatzaileak tramitatu aurretik sartzen badu geroratzeko eskatutako zorraren ehuneko 30.

b) epea bi urtetik gorakoa ez izatea eta eskatzaileak tramitatu aurretik sartzen badu geroratzeko eskatutako zorraren ehuneko 20.

Bigarrena. Bai borondatezko epean bai ordainarazpen aldian egindako geroratze edo zatikatze eskaeretan, betiere geroratu edo zatikatu beharreko zenbatekoa 12.000 eurotik beherakoa bada, urtebete arteko geroratzea eta hilabeteko maiztasuna izanik, ez da bermerik eskatuko, ezta tramitatu aurretik egin beharreko dagokion ordainketa egitea ere.

Hirugarrena. Borondatezko epeko zorren kasuan, geroratze edo zatikatze eskaera automatikoki ezetsiko da baldin eta zerga zorren lau geroratze edo gehiago badaude edo Nafarroako Ogasun Publikoaren beste eskubide ekonomiko batzuen diru-sarreren lau geroratze edo gehiago badaude erabat kitatu gabe, salbu geroratzeko eskatutako zergak bermatzen badira edo aurrekoak bermaturik badaude, soil-soilik aipatutako Diru-bilketaren Erregelamenduaren 50.1 eta 50.2.a) artikuluetan adierazitako berme motekin.

Hemezortzigarren xedapen gehigarria. Atzerrian diren ondasun eta eskubideei buruz informatzeko betebeharra.

1. Tributudunek, 27.5 eta 103. artikuluetan xedatutakoari jarraituz, eta Ekonomia, Ogasun, Industria eta Enpleguko kontseilariak ezarriko duen moduan, hurrengo informazioa eman beharko diote Administrazio Tributarioari:

a) Banku edo kreditu trafikoan aritzen diren entitateetan irekita dauden atzerriko kontuei buruzko informazioa, haiek titular edo onuradun badira, edo haietan baimendu gisa agertzen badira edo bestelako modu batez haiek erabiltzeko ahalmena badute.

b) Kapital soziala ordezkatzen duten titulu, aktibo, balore edo eskubideei, era guztietako entitateen funts bereki edo ondareei edo hirugarrenei lagatako kapital berekiei buruzko informazioa, haien titularrak badira eta atzerrian gordailututa edo kokatuta badaude, baita bizi- edo baliaezintasun-aseguruei eta biziarteko edo aldi baterako errentei buruz ere, haien onuradunak badira kapital bat dirutan, ondasun higigarritan edo higiezinetan ematearen ondorioz, atzerrian ezarritako entitateekin kontratatuta dituztela.

c) Atzerrian diren ondasun higigarriei eta higiezinei eta ondasun higigarrien eta higiezinen gaineko eskubideei buruzko informazioa, haien titularrak direlako.

Aurreko hiru letretan aurreikusitako betebeharrak benetako titularrak direnentzat ere izanen dira, Kapital Zuriketari eta Terrorismoaren Finantzaketari Aurrea Hartzeko apirilaren 28ko 10/2010 Legearen 4. artikuluko 2. idatz-zatian aurreikusitakoaren arabera.

2. Arau-hauste eta zehapenen araubidea.

Arau-hauste tributario soilak dira xedapen gehigarri honetan aipatu diren aitorpen informatiboak epetik kanpo, osatu gabe, zehaztu gabe edo datu faltsuekin aurkeztea.

Aitorpen horiek baliabide elektroniko, informatiko eta telematikoez bestelako moduz aurkeztea ere tributuaren aurkako arau-haustea da, baliabide horien bidez egiteko betebeharra dagoenean.

Arau-hauste horiek honako arau hauei jarraituz zehatuko dira:

a) Atzerrian diren kreditu entitateetako kontuei buruz informatu beharra betetzen ez den kasuan, 5.000 euroko isun finkoa izanen da zehapena, aitorpenean agertu beharreko kontu bati berari buruzko datu edo datu-multzo bakoitzeko, baita modu ez osoan, zehaztu gabe edo faltsututa agertuta ere; gutxienez, 10.000 euro izanen dira.

Zehapena 100 eurokoa izanen da kontu bati berari buruzko datu edo datu-multzo bakoitzeko, eta gutxienez ere 1.500 eurokoa, aitorpena epetik kanpo aurkeztu bada Administrazio Tributarioak errekerimendurik egin gabe. Modu berean, aitorpena baliabide elektroniko, informatiko eta telematikoez bestelako moduz aurkeztea zehatuko da, baliabide horien bitartez egiteko betebeharra dagoenean.

b) Atzerrian gordailutu, kudeatu edo lortutako titulu, aktibo, balore, eskubide, aseguru eta errentei buruz informatu beharra betetzen ez den kasuan, zehapena 5.000 euroko isun finkoa izanen da aitorpenean agertu beharreko ondare elementu bakoitzari buruzko datu edo datu-multzo bakoitzeko, elementu horiek banaka hartuta haien motaren arabera, baita modu ez osoan, zehaztu gabe edo faltsututa agertuta ere; gutxienez, 10.000 euro izanen dira.

Zehapena 100 eurokoa izanen da ondare elementu bakoitzari buruzko datu edo datu-multzo bakoitzeko, elementu horiek banaka hartuta haien motaren arabera, eta gutxienez ere 1.500 eurokoa, aitorpena epetik kanpo aurkeztu bada Administrazio Tributarioak errekerimendurik egin gabe. Modu berean, aitorpena baliabide elektroniko, informatiko eta telematikoez bestelako moduz aurkeztea zehatuko da, baliabide horien bitartez egiteko betebeharra dagoenean.

c) Atzerrian diren ondasun higiezinei eta ondasun higigarrien eta higiezinen gaineko eskubideei buruz informatu beharra betetzen ez den kasuan, 5.000 euroko isun finkoa izanen da zehapena, aitorpenean agertu beharreko ondasun higigarri edo higiezin bati berari edo ondasun higigarri edo higiezin baten gaineko eskubide bati berari buruzko datu edo datu-multzo bakoitzeko, baita modu ez osoan, zehaztu gabe edo faltsututa agertuta ere; gutxienez, 10.000 euro izanen dira.

Zehapena 100 eurokoa izanen da ondasun higigarri edo higiezin bati berari edo ondasun higigarri edo higiezin baten gaineko eskubide bati berari buruzko datu edo datu-multzo bakoitzeko, eta gutxienez ere 1.500 eurokoa, aitorpena epetik kanpo aurkeztu bada Zerga Administrazioak errekerimendurik egin gabe. Modu berean, aitorpena baliabide elektroniko, informatiko eta telematikoez bestelako moduz aurkeztea zehatuko da, baliabide horien bitartez egiteko betebeharra dagoenean.

3. Tributu bakoitza arautzen duten legeek berariazko ondorioak ezartzen ahalko dituzte informatzeko betebeharra, xedapen gehigarri honetan ezarria, betetzen ez den kasuan.

Hemeretzigarren xedapen gehigarria. Ondarea ikertzeko eskumenak, Ogasun Publikoaren aurkako delitu auzietan.

Ogasun Publikoaren aurkako delitu auzietan, eta Polizia Judizialaren unitateei dagozkien ahalmenak galarazi gabe, Nafarroako Zerga Ogasuneko diru-bilketaren organoek izanen dute eskumena, agintari judizialak gainbegiratuta, delituari atxikitako diru-kopuruak ordaintzeko izan litekeen ondarea ikertzeko.

Ondorio horietarako, 103., 104. eta 123. artikuluetan aurreikusitako ahalmenak erabiltzen ahalko dituzte, baita delituari lotutako pertsonen ondare egoerari buruzko txostenak egin eta 118. artikuluko 7. idatz-zatian aurreikusitako kautelazko neurriak hartu ere.

Jarduketa horien eta horietan izandako gorabehera eta emaitzen berri emanen zaio berehala zigor arloko epaileari, eta horrek ebatziko du hartutako neurriak berretsi, aldatu edo kendu behar diren.

Egiten diren jarduketak lege honetan eta bere garapeneko araudian aurreikusitakoaren menpe jarriko dira, epaileak beste jarduketa batzuk egitea erabakitzea galarazi gabe, Prozedura Kriminalaren Legearen 989. artikuluan aurreikusitakoaren babesean.

Hogeigarren xedapen gehigarria. Tributu zorra geroratzeko edo zatikatzeko 2014an egiten diren eskaerei aplikatzen zaizkien neurri berariazkoak.

Tributu zorra geroratzeko edo zatikatzeko 2014an egiten diren eskaerei, betiere dirua biltzeko kudeaketa lana Ekonomia, Ogasun, Industria eta Enplegu Departamentuari badagokio, honako xedapen berariazko hauek aplikatuko zaizkie:

1. Geroratu beharreko zorraren zenbatekoa, guztira, uztailaren 2ko 177/2001 Foru Dekretuaren bidez onetsitako Nafarroako Foru Komunitateko Diru-bilketari buruzko Erregelamenduaren 51.1.b) artikuluan ezarritakoa baino txikiagoa denean, ez da bermerik eskatuko, betiere geroratu beharreko zorrari dagokion zerga edo kontzeptua ez badago sarturik aipatutako erregelamenduaren 48.3 artikuluan adierazitako salbuespenetan, gerorapenak hilabeteko maiztasuna badu eta ondoko bi inguruabarretako batean badago:

a) Epea hiru urtetik gorakoa ez izatea eta eskatzaileak tramitatu aurretik sartzen badu geroratzeko eskatutako zorraren ehuneko 30.

b) Epea bi urtetik gorakoa ez izatea eta eskatzaileak tramitatu aurretik sartzen badu geroratzeko eskatutako zorraren ehuneko 20.

2. Bai borondatezko epean bai ordainarazpen aldian egindako geroratze edo zatikatze eskaeretan, betiere geroratu edo zatikatu beharreko zenbatekoa 12.000 eurotik beherakoa bada, urtebete arteko geroratzea eta hilabeteko maiztasuna izanik, ez da bermerik eskatuko, ezta tramitatu aurretik egin beharreko dagokion ordainketa egitea ere.

Arau hori ez da aplikatuko premiamendu bidez geroratu edo zatikatu beharreko zorren artean badirenean bide horretan aldez aurretik geroratu edo zatikatu eta deuseztatu diren zorrak. Kasu horretan eskatuko da zor horien saldoaren ehuneko 30 ordain dadila, edozein dela ere eskatutako epea eta aldizkakotasuna, bai eta bete gabeko geroratze edo zatikatzean kontuan hartu ziren zorrei dagokien exekuzio aldiko errekargu eta interesen zenbateko osoa ere, betiere, haien galdagarritasuna, 117.3 artikuluan xedatutakoaren arabera, geroratzea onartzean atzeratu bazen.

3. Borondatezko epeko zorren kasuan, geroratze edo zatikatze eskaera automatikoki ezetsiko da baldin eta zerga zorren lau geroratze edo gehiago badaude edo Nafarroako Ogasun Publikoaren beste eskubide ekonomiko batzuen diru-sarreren lau geroratze edo gehiago badaude erabat kitatu gabe, salbu geroratzeko eskatutako zergak bermatzen badira edo aurrekoak bermaturik badaude, soil-soilik aipatutako Diru-bilketaren Erregelamenduaren 50.1 eta 50.2.a) artikuluetan adierazitako berme motekin.

Hogeita batgarren xedapen gehigarria. Bikote egonkorrak eta ezkontideak parekatzea. Bikote egonkorren Zerga Erregistroa.

1. Pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren, ondarearen gaineko zergaren, oinordetzen eta dohaintzen gaineko zergaren, ondare eskualdaketen eta egintza juridiko dokumentatuen gaineko zergaren eta sozietateen gaineko zergaren araudian ezarritakoaren ondorioetarako, bikote egonkor bateko kideak ezkontideen parekoak izanen dira xedapen honetan ezarritako beharkizunak betetzen direnean.

2. Bikote egonkorretako kideak ezkontideen parekoak izanen dira baldintza hauek betetzen badira:

Lehena.–Bikote egonkor bat osatzea, aplikatzen zaien araudi zibilean xedatutakoarekin bat.

Bigarrena.–Bikote egonkorren Zerga Erregistroan inskribatzea.

Horrekin bat, aurreko idatz-zatian aipaturiko zergen araudian bikote egonkorrei buruz egiten diren aipamenak, azaldu diren baldintzak betetzen dituzten bikote egonkorrei buruzkoak izanen dira soilik.

3. Bikote egonkorren Zerga Erregistroa sortu da, non inskribatuko baitira zergei begira bikote ezkonduekin parekatu nahi dutenak.

Erregistro horrek administrazio izaera izanen du eta Nafarroako Zerga Ogasunak kudeatuko du. 105. artikuluan xedatutakoaren arabera laga edo jakinaraziko zaizkie datuak hirugarrenei.

4. Erregistroan inskribatzeko eskaera inprimaki baten bidez eginen dute bikote egonkorreko bi kideek, eta inskripzioak ondorioak izanen ditu eskaera egunetik aurrera sortzen diren zergei dagokienez.

Aurreko lerroaldean ezarritakoa gorabehera, pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren aitorpena aurkezteko epea bukatu aurretik inprimaki bidez eskatzen den inskripzioaren ondorioak atzera eramanen dira, aitorpenari dagokion zerga sorrarazpenaren datara, hala eskatzen bada eta data horretan bikote egonkorra bazela frogatzen bada.

Erregistroan inskribatzeko eskaera egin ahalko da, halaber, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren aitorpena legez ezarritako epean aurkeztean, horretarako jarri den laukitxoan markatuz. Bikote egonkorreko kideek aitorpen bereiziak aurkeztea hautatzen badute, laukitxo hori biek markatuko dute. Eskaera hori onartuko da, soilik, pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren sorrarazpen datan (aitorpenari dagokion zergaldiaren barnean) jada bikote egonkorra zirela frogatzen duten bikoteentzat, eta data horretatik hasita izanen ditu ondorioak. Bikoteko kide bat hil ondoren aurkezten den inskripzio eskaera ez da inolaz ere onartuko.

Erregistroko inskripzioak ondorioak izanen ditu hurrengo idatz-zatian ezarritakoaren arabera deuseztatzen ez den bitartean. Ez da inskripzio eskaera berririk onartuko aurrekoa deuseztatu gabe.

5. Bikote egonkorra desegiten denean, Erregistroko inskripzioa deuseztatzeko eskatu beharko da inprimaki baten bidez. Eskaera hori bikoteko bi kideek edo horietako batek soilik egin dezakete. Era berean, deuseztatzea gertatuko da bikote egonkorra izan arren bikoteko kideetako edozeinek eskatzen duenean.

Nafarroako Zerga Ogasunak ofizioz deuseztatuko du inskripzioa, modu sinesgarrian baldin badaki ez dituztela bikote egonkortzat jotzeko baldintzak betetzen edo bikotea desegin dela.

Deuseztatzearen ondorioak eskaeraren datatik aurrera izanen dira, edo Nafarroako Zerga Ogasunak ofizioz erabakitzen duenetik hasita.

6. Ekonomia, Ogasun, Industria eta Enpleguko kontseilariari ahalmena ematen zaio, foru agindu baten bidez arau ditzan bikote egonkorren Zerga Erregistroaren edukia eta funtzionamendua, eta inskripzio eta deuseztatze eskaerak egiteko beharrezkoak diren inprimakiak onets ditzan.

Hogeita Bigarren Xedapen Gehigarria. Tributu-zorra geroratzeko edo zatikatzeko 2015ean egiten diren eskaerei aplikatzen zaizkien neurri berariazkoak.

Tributu-zorra geroratzeko edo zatikatzeko 2015ean egiten diren eskaerei, betiere dirua biltzeko kudeaketa lana Ekonomia, Ogasun, Industria eta Enplegu Departamentuari badagokio, honako xedapen berariazko hauek aplikatuko zaizkie:

Lehena.–Geroratu beharreko zorraren zenbatekoa, guztira, uztailaren 2ko 177/2001 Foru Dekretuaren bidez onetsitako Nafarroako Foru Komunitateko Diru-bilketari buruzko Erregelamenduaren 51.1.b) artikuluan ezarritakoa baino txikiagoa denean, ez da bermerik exijituko, betiere geroratu beharreko zorrari dagokion zerga edo kontzeptua sarturik ez badago aipatutako erregelamenduaren 48.3 artikuluan adierazitako salbuespenetan, gerorapenak hileroko maiztasuna badu eta ondoko bi inguruabarretako batean badago:

a) Epea hiru urtetik gorakoa ez izatea eta eskatzaileak tramitatu aurretik sartzen badu geroratzeko eskatutako zorraren % 30.

b) Epea bi urtetik gorakoa ez izatea eta eskatzaileak tramitatu aurretik sartzen badu geroratzeko eskatutako zorraren % 20.

Bigarrena.–Bai borondatezko epean bai ordainarazpen aldian egindako geroratze edo zatikatze eskaeretan, betiere geroratu edo zatikatu beharreko zenbatekoa 12.000 eurotik beherakoa bada, geroratze edo zatikatze epea urtebetekoa gehienez, eta maiztasuna hilerokoa, ez da bermerik exijituko, ez eta ordainketa egin beharra ere kasuan kasuko tramitazioaren aurretik.

Hirugarrena.–Premiamendu bidez geroratu edo zatikatu beharreko zorren artean baldin badaude bide horretan berean lehenago geroratu edo zatikatutako zorrak, kitatuta daudenak, zor horien saldoaren % 30 ordaintzeko exijituko da, bai eta bete gabeko geroratze edo zatikatzean kontuan hartu ziren zorrei dagozkien ordainarazpen aldiko errekarguak eta interesak ere, osorik, horiek ordaintzeko beharra atzeratu egin baitzen geroratzea onartu zenean, 117.3 artikuluan xedatutakoarekin bat.

Zenbateko horiek exijituko dira, halaber, bermea eratzeko beharra dakarten geroratze edo zatikatzeetan, Diru-bilketaren Erregelamenduaren 50. artikuluan xedatutakoarekin bat.

Geroratu edo zatikatzeko eskaeran sartutako gainerako zorretarako, baldin badago, aurreko lehen eta bigarren xedapenetan ezarritakoa aplikatuko da.

Laugarrena.–Borondatezko epeko zorren kasuan, geroratze edo zatikatze eskaera automatikoki ezetsiko da baldin eta osotara kitatu gabe badaude tributu-zorren lau geroratze edo gehiago, edo Nafarroako Ogasun Publikoaren beste eskubide ekonomiko batzuen ordainketaren lau geroratze edo gehiago, salbu eta geroratzeko eskatutako zorrak bermatzen badira edo aurrekoak bermaturik badaude aipatutako Diru-bilketaren Erregelamenduaren 50.1 eta 50.2.a) artikuluetan adierazitako berme motekin soil-soilik.

Hogeita Hirugarren Xedapen Gehigarria. Berandutza interesak.

2015eko urtarrilaren 1etik aurrera, foru lege honen 50.2.c) artikuluan aipatzen den berandutzako interes-tasa, % 4,375ekoa izanen da urtean.

Lehen Xedapen Iragankorra. Kontratisten eta azpikontratisten erantzukizuna.

Foru lege honen 32. artikuluko 4. idatz-zatian aipatzen den erantzukizuna ez da aplikatuko 2009ko urtarrilaren 1a baino lehenago egiten edo ematen hasi diren bretan edo zerbitzu emateetan, kontratatuak izan nahiz azpikontratatuak

Bigarren Xedapen Iragankorra. Diruaren legezko interesa aplikatzea.

Diruaren legezko interesari buruz 50.2.c) eta 52.2 artikuluetan xedatutakoa foru lege honek indarra hartzen duenetik aurrera hasi edo aurkezten diren prozeduretan eta eskaeretan aplikatuko da.

Hirugarren xedapen iragankorra.  2010ean egiten diren tributu zorra geroratzeko edo zatikatzeko eskaerei aplikatzen zaizkien neurri berariazkoak.

2010ean egiten diren tributu zorra geroratzeko edo zatikatzeko eskaerei, betiere dirua biltzeko kudeaketa lana Ekonomia eta Ogasun Departamentuari badagokio, honako xedapen berariazko hauek aplikatuko zaizkie:

1. Baldin eta Nafarroako Komunitateko Diru-bilketaren Erregelamenduaren (uztailaren 2ko 177/2001 Foru Dekretu bidez onetsia) 51.1.b) artikuluan ezarritako zenbatekoa baino txikiagoa bada geroratu beharreko zorraren zenbateko osoa, ez da bermerik eskatuko, betiere geroratzea ez bada hiru urtetik gorakoa, geroratu nahi den zorraren 100eko 20 ordaintzen badu eskatzaileak tramitatu aurretik eta geroratzeak hilabeteko maiztasuna badu.

2. Borondatezko epean egindako geroratze edo zatikatze eskaeretan, betiere geroratu edo zatikatu beharreko zenbatekoa 12.000 eurotik beherakoa bada, bi urte arteko geroratzea eta hilabeteko maiztasuna izanik, ez da bermerik eskatuko, ezta geroratzeko eskatutako zorraren 100eko 20 ordaintzea ere.

3. Borondatezko epeko zorren kasuan, geroratze edo zatikatze eskaera automatikoki ezetsiko da baldin eta hiru zerga zor edo gehiago erabat kitatu gabe badaude edo Nafarroako Ogasun Publikoaren beste eskubide ekonomiko batzuen hiru ordainketa edo gehiago, salbu geroratzeko eskatutako zergak bermatzen badira edo aurrekoak bermaturik badaude, soil-soilik Nafarroako Komunitateko Diru-bilketaren Erregelamenduaren (uztailaren 2ko 177/2001 Foru Dekretuaren bidez onetsia) 50.1 eta 50.2.a) artikuluetan adierazitako berme motekin.

Aurrekoa hala izanik ere, 2010ean aurkeztu eta ordaindu beharreko aitorpenetako zerga zorrak geroratzeko edo zatikatzeko eskaeren kasuan, betiere erregelamenduz ezarritako aurkezteko eta ordaintzeko epean egiten badira eskaera horiek, ez da kontuan izanen 2010eko urtarrilaren 1a arte kitatzeko dauden geroratzeen kopurua.

Laugarren xedapen iragankorra. Tributu zorra geroratzeko edo zatikatzeko, 2011n egiten diren eskaerei aplikatzen zaizkien neurri berariazkoak.

Tributu zorra geroratzeko edo zatikatzeko 2011n egiten diren eskaerei, betiere dirua biltzeko kudeaketa lana Ekonomia eta Ogasun Departamentuari badagokio, honako xedapen berariazko hauek aplikatuko zaizkie:

1.a. Geroratzeetan ez da bermerik eskatuko baldin eta geroratu beharreko zorraren zenbatekoa, guztira, uztailaren 2ko 177/2001 Foru Dekretuaren bidez onetsitako Nafarroako Foru Komunitateko Diru-bilketaren Erregelamenduaren 51.1.b) artikuluan ezarritakoa baino txikiagoa bada, betiere zerga edo geroratu beharreko zorrari dagokion kontzeptua ez badago aipatutako Erregelamenduaren 48.3 artikuluan adierazitako salbuespenen artean, epea ez bada hiru urte baino handiagoa, eskatzaileak geroratzea eskatutako zorraren 100eko 20 ordaintzen badu tramitatu aurretik, eta geroratzeak hileroko maiztasuna badu.

2.a. Borondatezko epean egindako geroratze edo zatikatze eskaeretan, betiere geroratu edo zatikatu beharreko zenbatekoa 12.000 eurotik beherakoa bada, bi urte arteko geroratzea eta hileroko maiztasuna izanik, ez da bermerik eskatuko, ezta geroratzeko eskatutako zorraren 100eko 20ko diru-sarrera egitea ere.

3.a. Borondatezko epeko zorren kasuan, geroratze edo zatikatze eskaera automatikoki ezetsiko da baldin eta zerga zorren hiru geroratze edo gehiago badaude edo Nafarroako Ogasun Publikoaren beste eskubide ekonomiko batzuen diru-sarreren hiru geroratze edo gehiago badaude erabat kitatu gabe, salbu geroratzeko eskatutako zergak bermatzen badira edo aurrekoak bermaturik badaude, soil-soilik aipatutako Diru-bilketaren Erregelamenduaren 50.1 eta 50.2.a) artikuluetan adierazitako berme motekin.

Aurrekoa gorabehera, 2011n aurkezteko eta ordaintzeko aitorpenei dagozkien zerga zorren geroratzeko edo zatikatzeko kasuan, betiere aurkezpen eta ordainketa horiek egiteko erregelamenduzko epearen barnean egiten badira eskaera horiek, lerrokada honetan jasotako zorretarako hiru geroratze gehiago ematen ahalko dira, baldin eta kitatzeko dauden geroratzeak sei baino gehiago ez badira inolako unetan, eta urtean bermerik gabeko hiru geroratze baino gehiago ematen ez badira.

Bosgarren xedapen iragankorra. 119.3 artikuluari emandako idazketa berriak ekarritako araubide iragankorra.

2012ko urtarrilaren 1ean tramitatzen ari diren konkurtsoei, konkurtso deklarazioa egin ondoren hasi ez edo berriz hasi ez diren betearazpenei dagokienez, 119.3 artikuluaren idazketa berria aplikatuko zaie.

Xedapen Indargabetzaile Bakarra

1. Foru lege honek indarra hartzean indarrik gabe geldituko dira hemen ezarritakoari kontra egiten dioten xedapen guztiak eta, bereziki, ondoko hauek:

a) Nafarroako Ogasun Publikoa.

-Nafarroako Ogasun Publikoari buruzko abenduaren 26ko 8/1988 Legearen 17.2 artikulua aldatu zuen apirilaren 2ko 4/1996 Foru Legearen xedapen gehigarria.

b) Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga.

-Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren xedapenen Testu Bategina onetsi zuen urriaren 3ko 212/1986 Legegintzako Foru Dekretuaren hamargarren kapitulua.

-Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergari buruzko abenduaren 30eko 22/1998 Foru Legearen VIII. tituluko I, IV eta VI. kapituluak; IX. eta X. tituluak; eta 68, 83, 87, 88, 89 eta 90. artikuluak.

c) Ondarearen gaineko Zerga.

-Ondarearen gaineko Zergari buruzko azaroaren 19ko 13/1992 Foru Legearen 27. artikulua, 35. artikulua eta Lehen xedapen gehigarria.

d) Sozietateen gaineko Zerga.

-Sozietateen gaineko Zergaren xedapenen Testu Bategina onetsi zuen ekainaren 13ko 153/1986 Legegintzako Foru Dekretuaren IX. kapitulua.

-Sozietateen gaineko Zergari buruzko abenduaren 30eko 24/1996 Foru Legearen VII. tituluko IV. eta VI. kapituluak eta VIII. eta IX. tituluak.

e) Balio Erantsiaren gaineko Zerga.

-Balio Erantsiaren gaineko Zergari buruzko abenduaren 30eko 19/1992 Foru Legearen 117. artikulua.

f) Zerga Bereziak.

-Zerga Bereziei buruzko abenduaren 30eko 20/1992 Foru Legearen 49.2 eta 50. artikuluak.

g) Ondare Eskualdaketen eta Egintza Juridiko Dokumentatuen gaineko Zerga.

-Ondare Eskualdaketen eta Egintza Juridiko Dokumentatuen gaineko Zergaren xedapenen Testu Bategina onetsi zuen apirilaren 26ko 129/1999 Legegintzako Foru Dekretuaren 38. artikuluaren 1, 2, 3, eta 4. idatz-zatiak eta 39. artikuluaren 2. idatz-zatia.

-Ondare Eskualdaketen eta Egintza Juridiko Dokumentatuen gaineko Zergaren Erregelamendua onetsi zuen maiatzaren 17ko 165/1999 Foru Dekretuaren 85. artikuluaren 1, 2, 3, eta 4. idatz-zatiak eta 86, 87, 96, 97, 100, 101, 102, 109 eta 110. artikuluak.

h) Oinordekotzaren gaineko Zerga.

-Oinordekotzaren gaineko Zerga ordainarazteko Arauak onetsi zituen Foru Diputazioaren 1970eko apirilaren 10eko

Erabakiaren artikulu hauek: 8, 22, 202, 203, 204, 205, 206, 222, 223, 226, 228, 232, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 248, 249 eta 290.

-Oinordekotzaren gaineko Zerga ordainarazteko Arauak onetsi zituen Foru Diputazioaren 1970eko apirilaren 10eko

Erabakiaren V. tituluko IX, X eta XI. kapituluak, 338.1goa, artikuluaren hirugarren, laugarren eta bosgarren lerrokadak izan ezik.

i) Beste xedapen batzuk.

-1981eko Nafarroako Aurrekontu Orokorrei buruzko Foru Parlamentuaren 1981ko maiatzaren 19ko Erabakiaren 40. artikuluko 3. zenbakia eta 44 eta 45. artikuluak.

-987ko ekitaldiko Nafarroako Aurrekontu Orokorrei buruzko abenduaren 26ko 19/1986 Foru Legearen 38 eta 40. artikuluak.

-988ko ekitaldiko Nafarroako Aurrekontu Orokorrei buruzko maiatzaren 12ko 3/1988 Foru Legearen 70. artikulua.

-989ko ekitaldiko Nafarroako Aurrekontu Orokorrei buruzko maiatzaren 2ko 3/1989 Foru Legearen 67. artikulua.

-dentifikazio Fiskaleko Zenbakia erregulatzeari buruzko uztailaren 31ko 182/1990 Foru Dekretuaren 14.4 artikulua.

-991ko ekitaldiko Nafarroako Aurrekontu Orokorrei buruzko otsailaren 26ko 5/1991 Foru Legearen 67. artikulua.

-Tributuen arloko hainbat gai erregulatzen dituen apirilaren 19ko 3/1994 Foru Legearen 4. artikulua.

-Tributuen arloko aldaketei buruzko abenduaren 30eko 23/1998 Foru Legearen Lehen xedapen gehigarria.

) Tributu arloko arau-hausteak eta zehapenak foru lege honetan eta gainontzeko tributu arauetan ezarritakoak gobernatuko ditu.

b) Balio Erantsiaren gaineko Zergari buruzko abenduaren 30eko 19/1992 Foru Legeko 116.2 artikuluak indarrean iraunen du.

3. Indarra duten arauetan espreski indargabetzen diren xedapenei buruzko aipamenak ulertu beharko da haiek erregulatzen duten gai bera foru lege honetan erregulatzen duten xedapenei egiten zaizkiela.

Azken Xedapenetan Lehena. Indarra hartzea.

Foru Lege honek 2001eko apirilaren 1ean hartuko du indarra eta honakoetan aplikatuko da:

a) Egun horretatik aurrera egiten diren arau-hausteetan, bai eta handik aurrera sortzen diren legez eska daitezkeen errekarguetan, lotzen zaizkien tributuen ordainarazpen eguna edozein dela ere, foru lege honen 14.2 artikuluan xedatutakoa galarazi gabe.

Foru Lege honen 52.3 artikuluan ezarritako errekarguak aplikatuko zaizkie aldez aurreko errekerimendurik gabe epez kanpora aurkeztutako aitorpen-likidazioen edo autolikidazioen dirusarrerei, bai eta aldez aurreko errekerimendurik gabe epez kanpora aurkeztutako aitorpenen ondoriozko likidazioei, baldin eta hark indarra hartzen duenetik aurkezten badira.

Foru Lege honen 117.1 artikuluan ezarritako errekarguak aplikatuko zaizkie exekuzio aldiko tributu zorren pagamenduei, aldi horren hasiera Legeak indarra hartu ondoren gertatu baldin bada.

b) Tributuen arloko kudeaketa nahiz diru bilketako prozeduretan, eta orobat, tributu ikuskapenen eta administrazio bideko egintzen berrikuspenen prozeduretan, aipatu dataz geroztik hasitakoak badira. Lehenagotik hasitakoak aurreko araudiak gobernatuko ditu, harik eta bukatu arte.

Hala ere, zehapenak jartzeko ez da subjektu arau-hauslearen tributu egoera konprobatzeko eta ikertzeko konprobazio prozeduretan irekitako espedientea erabiliko, baldin eta konprobazio horietan foru lege honek indarra hartzen duenean dagozkion aktetan ekintzen emaitza oraindik jaso ez bada.

Azken Xedapenetan Bigarrena. Foru legearen garapena.

1. Nafarroako Gobernuari baimena ematen zaio foru lege hau garatu eta exekutatzeko behar diren xedapen guztiak eman ditzan.

2. Arau horiek onesten ez diren bitartean, erregelamenduzko arauak indarra izaten segituko dute, foru lege honi kontra egiten ez dioten heinean.

Jar zaitez gurekin harremanetan | Erabilerraztasuna | Lege abisua | Webaren mapa